Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bệnh dịch hạch thể hạch”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao
Dòng 1: Dòng 1:
{{Infobox medical condition (new)|name=Bệnh dịch hạch thể hạch|image=Plague_-buboes.jpg|caption=Một ''[[Bubo (bệnh)|bubo]]'' trên đùi trên của một người bị bệnh dịch thể hạch.|field=[[Bệnh truyền nhiễm]]|symptoms=[[Bệnh]], [[đau đầu]], nôn, sưng [[hạch bạch huyết]]<ref name=WHO2014/><ref name=CDC2012Sym/>|complications=|onset=1-7 ngày sau khi tiếp xúc<ref name=WHO2014/>|duration=|causes=''[[Yersinia pestis]]'' lây bởi [[bọ chét]]<ref name=WHO2014/>|risks=|diagnosis=Tìm vi khuẩn trong máu, [[đờm]], hoặc hạch bạch huyết<ref name=WHO2014/>|differential=|prevention=|treatment=Kháng sinh như [[streptomycin]], [[gentamicin]], hoặc [[doxycycline]]<ref name=Lancet2007/><ref name=CDC2012Tx/>|medication=|prognosis=|frequency=650 trường hợp báo cáo một năm<ref name=WHO2014/>|deaths=Tỷ lệ tử vong 10% khi điều trị<ref name=Lancet2007/>}}
{{Infobox medical condition (new)|name=Bệnh dịch hạch thể hạch|image=Plague_-buboes.jpg|caption=Một ''[[Mụt hạch|bubo]]'' trên đùi trên của một người bị bệnh dịch thể hạch.|field=[[Bệnh truyền nhiễm]]|symptoms=[[Bệnh]], [[đau đầu]], nôn, sưng [[hạch bạch huyết]]<ref name=WHO2014/><ref name=CDC2012Sym/>|complications=|onset=1-7 ngày sau khi tiếp xúc<ref name=WHO2014/>|duration=|causes=''[[Yersinia pestis]]'' lây bởi [[bọ chét]]<ref name=WHO2014/>|risks=|diagnosis=Tìm vi khuẩn trong máu, [[đờm]], hoặc hạch bạch huyết<ref name=WHO2014/>|differential=|prevention=|treatment=Kháng sinh như [[streptomycin]], [[gentamicin]], hoặc [[doxycycline]]<ref name=Lancet2007/><ref name=CDC2012Tx/>|medication=|prognosis=|frequency=650 trường hợp báo cáo một năm<ref name=WHO2014/>|deaths=Tỷ lệ tử vong 10% khi điều trị<ref name=Lancet2007/>}}


'''Bệnh dịch hạch thể hạch''' là một trong ba loại [[Dịch hạch|bệnh dịch hạch]] do vi khuẩn ''[[Yersinia pestis]]'' gây ra.<ref name="WHO2014">{{Chú thích web|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs267/en/|title=Plague Fact sheet N°267|author=World Health Organization|date=November 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20150424065540/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs267/en/|archive-date=24 April 2015|dead-url=no|access-date=10 May 2015}}</ref> Một đến bảy ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn, các triệu chứng giống như cúm phát triển.<ref name="WHO2014" /> Những triệu chứng này bao gồm sốt, [[đau đầu]] và nôn.<ref name="WHO2014" /> Các [[hạch bạch huyết]] sưng và đau xảy ra ở khu vực gần nơi vi khuẩn xâm nhập vào da nhất.<ref name="CDC2012Sym">{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/plague/symptoms/index.html|title=Plague Symptoms|date=Jun 13, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20150819134608/http://www.cdc.gov/plague/symptoms/index.html|archive-date=19 August 2015|dead-url=no|access-date=Aug 21, 2015}}</ref> Đôi khi, các hạch bạch huyết bị sưng có thể bị vỡ.<ref name="WHO2014" />
'''Bệnh dịch hạch thể hạch''' là một trong ba loại [[Dịch hạch|bệnh dịch hạch]] do vi khuẩn ''[[Yersinia pestis]]'' gây ra.<ref name="WHO2014">{{Chú thích web|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs267/en/|title=Plague Fact sheet N°267|author=World Health Organization|date=November 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20150424065540/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs267/en/|archive-date=24 April 2015|dead-url=no|access-date=10 May 2015}}</ref> Một đến bảy ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn, các triệu chứng giống như cúm phát triển.<ref name="WHO2014" /> Những triệu chứng này bao gồm sốt, [[đau đầu]] và nôn.<ref name="WHO2014" /> Các [[hạch bạch huyết]] sưng và đau xảy ra ở khu vực gần nơi vi khuẩn xâm nhập vào da nhất.<ref name="CDC2012Sym">{{Chú thích web|url=https://www.cdc.gov/plague/symptoms/index.html|title=Plague Symptoms|date=Jun 13, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20150819134608/http://www.cdc.gov/plague/symptoms/index.html|archive-date=19 August 2015|dead-url=no|access-date=Aug 21, 2015}}</ref> Đôi khi, các hạch bạch huyết bị sưng có thể bị vỡ.<ref name="WHO2014" />

Phiên bản lúc 06:48, ngày 31 tháng 5 năm 2020

Bệnh dịch hạch thể hạch
Một bubo trên đùi trên của một người bị bệnh dịch thể hạch.
Khoa/NgànhBệnh truyền nhiễm
Triệu chứngBệnh, đau đầu, nôn, sưng hạch bạch huyết[1][2]
Khởi phát1-7 ngày sau khi tiếp xúc[1]
Nguyên nhânYersinia pestis lây bởi bọ chét[1]
Phương pháp chẩn đoánTìm vi khuẩn trong máu, đờm, hoặc hạch bạch huyết[1]
Điều trịKháng sinh như streptomycin, gentamicin, hoặc doxycycline[3][4]
Dịch tễ650 trường hợp báo cáo một năm[1]
Tử vongTỷ lệ tử vong 10% khi điều trị[3]

Bệnh dịch hạch thể hạch là một trong ba loại bệnh dịch hạch do vi khuẩn Yersinia pestis gây ra.[1] Một đến bảy ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn, các triệu chứng giống như cúm phát triển.[1] Những triệu chứng này bao gồm sốt, đau đầu và nôn.[1] Các hạch bạch huyết sưng và đau xảy ra ở khu vực gần nơi vi khuẩn xâm nhập vào da nhất.[2] Đôi khi, các hạch bạch huyết bị sưng có thể bị vỡ.[1]

Ba loại bệnh dịch hạch là kết quả của con đường lây nhiễm: bệnh dịch hạch thể hạch, bệnh dịch hạch thể nhiễm trùng huyếtbệnh dịch hạch phổi.[1] Bệnh dịch hạch chủ yếu lây lan từ bọ chét bị nhiễm bệnh từ động vật nhỏ.[1] Nó cũng có thể là kết quả của việc tiếp xúc với chất lỏng cơ thể từ một động vật bị nhiễm bệnh dịch hạch đã chết.[5] Ở dạng bệnh dịch hạch, vi khuẩn xâm nhập qua da qua vết cắn của bọ chét và di chuyển qua các mạch bạch huyết đến một hạch bạch huyết, khiến nó sưng lên.[1] Chẩn đoán được thực hiện bằng cách tìm vi khuẩn trong máu, đờm hoặc dịch từ các hạch bạch huyết.[1]

Phòng ngừa là thông qua các biện pháp y tế công cộng như không xử lý động vật chết ở những khu vực phổ biến bệnh dịch hạch.[1] Vắc-xin chưa được tìm thấy là rất hữu ích để phòng ngừa bệnh dịch hạch.[1] Một số loại kháng sinh có hiệu quả để điều trị, bao gồm streptomycin, gentamicindoxycycline.[3][4] Nếu không được điều trị, bệnh dịch hạch sẽ dẫn đến cái chết của 30% đến 90% những người mắc bệnh.[1][3] Cái chết, nếu nó xảy ra, thường là trong vòng mười ngày.[6] Với điều trị, nguy cơ tử vong là khoảng 10%.[3] Trên toàn cầu có khoảng 650 trường hợp được ghi nhận một năm, dẫn đến ~ 120 trường hợp tử vong.[1] Trong thế kỷ 21, căn bệnh này phổ biến nhất ở Châu Phi.[1]

Tham khảo

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r World Health Organization (tháng 11 năm 2014). “Plague Fact sheet N°267”. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 4 năm 2015. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  2. ^ a b “Plague Symptoms”. 13 tháng 6 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 8 năm 2015. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  3. ^ a b c d e Prentice MB, Rahalison L (tháng 4 năm 2007). “Plague”. Lancet. 369 (9568): 1196–207. doi:10.1016/S0140-6736(07)60566-2. PMID 17416264.
  4. ^ a b “Plague Resources for Clinicians”. 13 tháng 6 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 8 năm 2015. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  5. ^ “Plague Ecology and Transmission”. 13 tháng 6 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 8 năm 2015. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2015. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  6. ^ Keyes, Daniel C. (2005). Medical response to terrorism: preparedness and clinical practice. Philadelphia [u.a.]: Lippincott Williams & Wilkins. tr. 74. ISBN 9780781749862.