Chi Dứa râu

*Tillandsia*
Tillandsia
	Tillandsia aeranthos
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Monocots
Bộ (ordo)	Poales
Họ (familia)	Bromeliaceae
Chi (genus)	Tillandsia; L.
Các loài
	Trên 600 loài
Danh pháp đồng nghĩa
	Danh sách Acanthospora Spreng. (1817); Allardtia A.Dietr. (1852); Amalia Endl. (1837); Anoplophytum Beer (1854); Bonapartea Ruiz & Pav. (1802); Buonapartea G.Don (1839); Dendropogon Raf. (1825); Diaphoranthema Beer (1854); Misandra F.Dietr. (1819); Phytarrhiza Vis. (1854); Pityrophyllum Beer (1856); Platystachys K.Koch (1855); × Racindsia Takiz. (2009); Renealmia L. (1753); Strepsia Steud. (1841); Viridantha Espejo (2002);

Chi Dứa râu (danh pháp khoa học: Tillandsia) hay chi Lan không khí, chi Dứa không khí, là một chi thực vật có hoa trong Họ Dứa (Bromeliaceae)^[2], được Carl Linnaeus mô tả khoa học đầu tiên năm 1753^[3]. Chi này gồm khoảng 650 loài, là những cây lâu năm, thường xanh, phân bố chủ yếu ở Trung Nam Mỹ và một phần lãnh thổ phía nam Hoa Kỳ. Chúng thường mọc trên những thân và cành của cây khác hoặc trên những vách núi đá, một số loài có thể thích nghi ở điều kiện sa mạc khô hạn, hấp thụ nước chủ yếu từ sương mù duyên hải, như dứa râu Landbeck (T. landbeckii) và dứa râu lá rộng (T. latifolia)^[4]. Lá của những cây dứa râu thường có màu bạc do trên bề mặt lá có nhiều tế bào mao thể, giúp cây hấp thu nước và dinh dưỡng nhanh chóng^[5].

Tên gọi cây không khí (air plant) xuất phát từ bản chất sống không cần lấy dinh dưỡng từ đất của những loài thực vật này. Chúng thuộc dạng thực vật biểu sinh, có khả năng bám vào bất kỳ bề mặt nào một cách dễ dàng như dây điện thoại, cành cây, vỏ cây, đá trơ... và cây phát tán hạt giống dựa vào gió. Hầu hết các loài dứa râu thuộc dạng thực vật biểu sinh, số ít thuộc dạng thực vật khí sinh (bộ rễ kém phát triển hơn, mọc trên đất sa mạc di chuyển)

Mô tả

Phân loại học

Tên chi Tillandsia (trước đây là Tillander), được Carl Linnacaeus đặt theo tên để tưởng nhớ nhà thực vật học người Thụy Điển Elias Tillandz (1640-1693). Theo Thực vật chí Thế giới Trực tuyến (WFO), tính đến nay có 659 loài, 82 thứ, 8 phân loài và 1 dạng thuộc chi Dứa râu đã được công nhận^[3]. Dứa tổ chim (T. recurvata) và không khí tóc tiên (T. usneoides) là hai loài điển hình trong chi Dứa râu. Tính đến năm 2016, chi Dứa râu được chia làm 6 phân chi:^[6]

Tillandsia subg. Aerobia Mez in C.DC.
Tillandsia subg. Anoplophytum (Beer) Baker
Tillandsia subg. Diaphoranthema (Beer) Baker
Tillandsia subg. Phytarrhiza (Vis.) Baker
Tillandsia subg. Pseudovriesea Barfuss & W.Till
Tillandsia L. subg. Tillandsia
Tillandsia subg. Viridantha (Espejo) W.Till & Barfuss

Hiện tại, có 6 loài đang được bảo vệ dựa theo Công ước CITES, Phụ lục II:

Hình ảnh

Tillandsia schiedeana - Museum specimen

Chú thích

^ "World Checklist of Selected Plant Families".
^ The Plant List (2010). "Tillandsia". Truy cập ngày 20 tháng 8 năm 2013.
^ ^a ^b "WFO Plant List | World Flora Online". wfoplantlist.org. Truy cập ngày 5 tháng 5 năm 2023.
^ Möbus, Johanna; Kiefer, Christiane; Quandt, Dietmar; Barfuss, Michael H.; Koch, Marcus A. (ngày 20 tháng 5 năm 2021). "Setting the evolutionary timeline: Tillandsia landbeckii in the Chilean Atacama Desert". Plant Systematics and Evolution (bằng tiếng Anh). Quyển 307 số 3. tr. 39. doi:10.1007/s00606-021-01760-5. ISSN 1615-6110.
^ Granados Mendoza, Carolina; Granados-Aguilar, Xochitl; Donadío, Sabina; Salazar, Gerardo A.; Flores-Cruz, María; Hágsater, Eric; Starr, Julian R.; Ibarra-Manríquez, Guillermo; Fragoso-Martínez, Itzi (tháng 7 năm 2017). "Geographic structure in two highly diverse lineages of Tillandsia (Bromeliaceae)". Botany (bằng tiếng Anh). Quyển 95 số 7. tr. 641–651. doi:10.1139/cjb-2016-0250. ISSN 1916-2790.
^ Barfuss, Michael H.J.; Till, Walter; Leme, Elton M.C.; Pinzón, Juan P.; Manzanares, José M.; Halbritter, Heidemarie; Samuel, Rosabelle; Brown, Gregory K. (ngày 13 tháng 10 năm 2016). "Taxonomic revision of Bromeliaceae subfam. Tillandsioideae based on a multi-locus DNA sequence phylogeny and morphology". Phytotaxa. Quyển 279 số 1. tr. 1. doi:10.11646/phytotaxa.279.1.1. ISSN 1179-3163.

Liên kết ngoài

Tư liệu liên quan tới Tillandsia tại Wikimedia Commons
Dữ liệu liên quan tới Tillandsia tại Wikispecies

Bài viết liên quan đến phân họ dứa Tillandsioideae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

[1] "World Checklist of Selected Plant Families".

[2] The Plant List (2010). "Tillandsia". Truy cập ngày 20 tháng 8 năm 2013.

[:0-3] "WFO Plant List | World Flora Online". wfoplantlist.org. Truy cập ngày 5 tháng 5 năm 2023.

[4] Möbus, Johanna; Kiefer, Christiane; Quandt, Dietmar; Barfuss, Michael H.; Koch, Marcus A. (ngày 20 tháng 5 năm 2021). "Setting the evolutionary timeline: Tillandsia landbeckii in the Chilean Atacama Desert". Plant Systematics and Evolution (bằng tiếng Anh). Quyển 307 số 3. tr. 39. doi:10.1007/s00606-021-01760-5. ISSN 1615-6110.

[5] Granados Mendoza, Carolina; Granados-Aguilar, Xochitl; Donadío, Sabina; Salazar, Gerardo A.; Flores-Cruz, María; Hágsater, Eric; Starr, Julian R.; Ibarra-Manríquez, Guillermo; Fragoso-Martínez, Itzi (tháng 7 năm 2017). "Geographic structure in two highly diverse lineages of Tillandsia (Bromeliaceae)". Botany (bằng tiếng Anh). Quyển 95 số 7. tr. 641–651. doi:10.1139/cjb-2016-0250. ISSN 1916-2790.

[6] Barfuss, Michael H.J.; Till, Walter; Leme, Elton M.C.; Pinzón, Juan P.; Manzanares, José M.; Halbritter, Heidemarie; Samuel, Rosabelle; Brown, Gregory K. (ngày 13 tháng 10 năm 2016). "Taxonomic revision of Bromeliaceae subfam. Tillandsioideae based on a multi-locus DNA sequence phylogeny and morphology". Phytotaxa. Quyển 279 số 1. tr. 1. doi:10.11646/phytotaxa.279.1.1. ISSN 1179-3163.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]