Danh sách hãn Krym

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Chế độ quân chủ của Krym
Chi tiết
Quân chủ đầu tiênHacı I Giray
Quân chủ cuối cùngŞahin Giray
Thành lập1441
Bãi bỏ1783
Dinh thựCung điện Bakhchisaray
Bổ nhiệmKurultai
Vương vị lâm thờiPamir Giray[1]
Aleksei Guirey[1][liên kết hỏng]
Meñli I Giray.
Sahib II Giray.

Hãn quốc Krym là một quốc gia tồn tại ở miền nam Ukraina ngày nay từ năm 1441 đến năm 1783. Người Tatar Krym mặc dù không phải là một bộ phận của dân tộc Ukraina, nhưng có mối liên hệ sâu sắc với nhau, và họ cai trị một phần lớn Ukraina hiện đại trong khoảng thời gian 300 năm.

Vị trí của hãn ở Krym là do bầu cử và được chọn bởi các bey từ bốn trong số những gia đình cao quý nhất (còn được gọi là các bey Qarachi: Argyn, Kipchak, Shirin và Baryn) tại kurultai, nơi quyết định về ứng cử viên được thông qua.[2] Vị hãn mới đắc cử được đưa lên trên một tấm vải nỉ trắng và bên trên ông đọc những lời cầu nguyện của người Hồi giáo, sau đó vị hãn này đăng quang một cách khải hoàn.[2]

Danh sách[sửa | sửa mã nguồn]

Sau đây là bảng niên đại trị vì của các hãn của Hãn quốc Krym từ triều đại Giray:

Thời gian cai trị Tên Ghi chú
1441–1456 Hacı I Giray[3] Trị vì lần đầu.
1456 Haydar[3]
1456–1466 Hacı I Giray[3] Trị vì lần hai.
1466–1468 Nur Devlet[3] Trị vì lần đầu.
1468–1474 Meñli I Giray[3] Trị vì lần đầu.
1474–1475 Nur Devlet[3] Trị vì lần hai.
1475–1476 Meñli I Giray[3] Trị vì lần hai.
1476–1477 triều đại bị tước bỏ quyền lực[3]
1477 Nur Devlet[3] Trị vì lần ba.
1478–1514 Meñli I Giray[3] Trị vì lần ba.
1514–1523 Mehmed I Giray[3]
1523–1524 Ğazı I Giray[3]
1524–1532 Saadet I Girai[3]
1532 İslâm I Giray[3]
1532–1551 Sahib I Giray[3]
1551–1577 Devlet I Giray
1577–1584 Mehmed II Giray
1584 Saadet II Giray
1584–1588 İslâm II Giray
1588–1596 Ğazı II Giray Trị vì lần đầu.
1596 Fetih I Giray
1596–1607 Ğazı II Giray Trị vì lần hai.
1607–1608 Toqtamış Giray
1608–1610 Selâmet I Giray
1610–1623 Canibek Giray Trị vì lần đầu.
1623–1628 Mehmed III Giray
1628–1635 Canibek Giray Trị vì lần hai.
1635–1637 İnayet Giray
1637–1641 Bahadır I Giray
1641–1644 Mehmed IV Giray Trị vì lần đầu.
1644–1654 İslâm III Giray
1654–1666 Mehmed IV Giray Trị vì lần hai.
1666–1671 Adil Giray
1671–1678 Selim I Giray Trị vì lần đầu.
1678–1683 Murad Giray
1683–1684 Haci II Giray
1684–1691 Selim I Giray Trị vì lần hai.
1691 Saadet III Giray
1691–1692 Safa Giray
1692–1699 Selim I Giray Trị vì lần ba.
1699–1702 Devlet II Giray Trị vì lần đầu.
1702–1704 Selim I Giray Trị vì lần bốn.
1704–1707 Ğazı III Giray
1707–1708 Qaplan I Giray Trị vì lần đầu.
1709–1713 Devlet II Giray Trị vì lần hai.
1713–1715 Qaplan I Giray Trị vì lần hai.
1716–1717 Devlet III Giray
1717–1724 Saadet IV Giray
1724–1730 Meñli II Giray Trị vì lần đầu.
1730–1736 Qaplan I Giray Trị vì lần ba.
1736–1737 Fetih II Giray
1737–1740 Meñli II Giray Trị vì lần hai.
1740–1743 Selamet II Giray
1743–1748 Selim II Giray
1748–1756 Arslan Giray Trị vì lần đầu.
1756–1758 Halim Giray
1758–1764 Qırım Giray Trị vì lần đầu.
1765–1767 Selim III Giray Trị vì lần đầu.
1767 Arslan Giray trị vì lần hai
1767–1768 Maqsud Giray
1768–1769 Qırım Giray Trị vì lần hai.
1769–1770 Devlet IV Giray Trị vì lần đầu.
1770 Qaplan II Giray
1770–1771 Selim III Giray Trị vì lần hai.
1771–1775 Sahib II Giray
1775–1777 Devlet IV Giray Trị vì lần hai.
1777–1782 Şahin Giray Trị vì lần đầu.
1782 Bahadır II Giray
1782–1783 Şahin Giray Trị vì lần hai.
† Các triều đại của Canibek Giray năm 1624 và của Maqsud Giray năm 1771–1772 không được liệt kê. Mặc dù những vị hãn này được chính thức bổ nhiệm bởi các sultan Ottoman nhưng họ không lên được ngai vàng và không cai trị Krym. Trong những năm được đề cập, quyền lực tại Hãn quốc Krym lần lượt được thực thi bởi Mehmed III GiraySahib II Giray.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b Family tree. Crimea
  2. ^ a b Giray - Khan dynasty of Crimea. Khan's Palace website (unavailable currently).
  3. ^ a b c d e f g h i j k l m n o Halil İnalcık - Kırım Hanlığı Tarihi Üzerine Araştırmalar (1441 - 1700)

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]