Harun Al-Rashid

Harun Al-Rashid
	Khalip của Bagdad
	Hārun Al-Rashīd tiếp phái bộ sứ thần của Charlemagne, họa phẩm của Julius Köckert.
Khalip của nhà Abbasid
Trị vì	14 tháng 9 năm 786 - 24 tháng 3 năm 809; 15 Rabi' al-awwal 170AH - 3 Jumada al-thani 193AH
Tiền nhiệm	Abu Abdullah Musa ibn Mahdi al-Hadi
Kế nhiệm	Muhammad ibn Harun al-Amin
Thông tin chung
Sinh	17 tháng 3, 763; Rayy / Tehran, Iran
Mất	24 tháng 3 năm 809 (46 tuổi); Ngày nay là Mahshad
Vợ	Zubaida bint Ja'far
Các vợ khác	Một phụ nữ Ba Tư; Một phụ nữ người Turk
Hậu duệ
	Al-Mamun; Al-Amin; Al-Mu'tasim
Triều đại	Nhà Abbasid
Thân phụ	Muhammad ibn Mansur al-Mahdi
Thân mẫu	Al-Khayzuran
Tôn giáo	Đạo Hồi

Hārun Al-Rashīd; cũng được gọi là Harun Ar-Rashid, Haroun Al-Rashid hay Haroon Al Rasheed, Harun Người Chánh Trực; 17 tháng 3, 763 – 24 tháng 3, 809) sinh ra ở Rayy gần Tehran, Ba Tư là vị khalip thứ năm của nhà Abbas của Baghdad, tại vị từ năm 786 đến 809. Ông được xem là vị vua kiệt xuất của nhà Abbas, là người đã đưa nền chính trị và văn hóa của đế quốc Ả Rập lên tới tột đỉnh vinh quang. Dưới triều đại ông, Baghdad là trung tâm nghệ thuật của thế giới Hồi giáo.

Thân thế[sửa | sửa mã nguồn]

Harun Al-Rashid chào đời ở tỉnh Tehran của Iran. Ông là con trai của al-Mahdi (775 – 785) - khalip thứ ba của nhà Abbas và al-Khayzuran - từng là nô lệ ở Yemen.

Trị vì[sửa | sửa mã nguồn]

Harun Al-Rashid lên kế vị năm 786 sau khi vua anh al-Hadi (785 – 786) qua đời.

Triều đại của Rashid cho thấy sự phồn vinh của khoa học & công nghệ, văn hóa và tôn giáo. Nền mỹ thuật và âm nhạc cũng phát triển thịnh vượng trong thời kì này. Rashid cho thành lập thư viện Bayt al-Hikma ("ngôi nhà của sự khôn ngoan").

Ngoại giao[sửa | sửa mã nguồn]

Harun al-Rashid đã mở rộng cương thổ của đế quốc Abbasid. Trong các năm 805-806 quân của ông gây chiến với đế quốc Đông La Mã, và đánh thắng hoàng đế Nikephoros I Logothetes trong trận Krasos tại Phrygia năm 805).

Rashid giao hảo với vương quốc Frank và nhà Đường ở Trung Hoa. Cụ thể là ông đã tặng cho vua Frank là Charlemagne hai con voi trắng (802), và trao đổi các sứ giả với hoàng đế nhà Đường của Trung Hoa.

Năm 807, Rashid cho quân thảo phạt đảo Síp. Hai năm sau (809), quân của ông 5 lần đánh Abdulrrahman Ad-Dakhil ở Cyrus và thắng trận đầu ở miền bắc đảo này.

Qua đời[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 29 tháng 11 năm 809, trong khi cầu nguyện ở Al-Masjid al-Nabawi, Rashid bị Ali An-Zabuhn tạt chất độc vào mắt. Ngày hôm sau (30 tháng 11) ông qua đời, hưởng thọ 46 tuổi.

Rashid mất, con thứ của ông là Al-Amin lên thay.

Truyện cổ tích[sửa | sửa mã nguồn]

Harun Al-Rashid là một nhân vật trong bộ truyện nổi tiếng Nghìn lẻ một đêm ở thành Bagdad. Trong truyện này, ông thường hay giả dạng thường dân đi xem xét dân tình.