Bước tới nội dung

Kitagawa Utamaro

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Đây là một tên người Nhật; trong tiếng Nhật họ và tên được viết theo thứ tự Á Đông (họ trước tên sau): họ là Kitagawa.
Kitagawa Utamaro
喜 (き)多 (た)川 (かわ) 歌 (うた)麿 (まろ)
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh
Kitagawa Ichitarō
Ngày sinh
k. 1753
Nơi sinh
Edo (nay là Tokyo)
Mất
Ngày mất
31 tháng 10 năm 1806(1806-10-31) (52–53 tuổi)
Nơi mất
Edo
An nghỉSenkōji [ja]
35°40′47,09″B 139°35′40,71″Đ / 35,66667°B 139,58333°Đ / 35.66667; 139.58333
Giới tínhnam
Quốc tịchNhật Bản
Thầy giáoToriyama Sekien
Học sinhMaki Bokusen, Kitagawa Utamaro Ⅱ, Kitagawa Chiyojo, Kitagawa Yukimaru, Michimaro, Tsukimaro, Fujimaru, Kitagawa Hidemaru, Minemaru, Kitagawa Konomaru, Kitagawa Toshimaru, Kitagawa Takemaru
Sự nghiệp hội họa
Trào lưuUkiyo-e
Ảnh hưởng bởi
  • Torii Kiyonaga
Chữ ký

Kitagawa Utamaro (UK: /ˌuːtəˈmɑːroʊ/, tiếng Nhật: 喜多川 歌麿; k. 1753 – 31 tháng 10 năm 1806) là một nghệ sĩ Nhật Bản. Ông là một trong những hoạ sĩ được đánh giá cao nhất về tranh in và tranh khắc gỗ ukiyo-e, và được biết đến nhiều nhất với tác phẩm bijin ōkubi-e ("những phụ nữ xinh đẹp") sáng tác năm 1790. Ông cũng thực hiện các nghiên cứu tự nhiên, đặc biệt là những nghiên cứu về côn trùng.

Takashima Ohisa sử dụng hai chiếc gương để quan sát đêm diễn của cô trong Lễ hội tiếp thị Asakusa[1]
Ase o fuku onna (Người phụ nữ lau mồ hôi), bức tranh Ukiyo-e, 1798

Người ta biết rất ít về cuộc sống của Utamaro. Tác phẩm của ông bắt đầu xuất hiện vào những năm 1770, và ông đã trở nên nổi tiếng vào đầu những năm 1790 với những bức chân dung của người đẹp với những đặc điểm phóng đại, kéo dài. Ông đã xuất bản hơn 2000 bản in và là một trong số ít các nghệ sĩ ukiyo-e có danh tiếng trên khắp Nhật Bản. Năm 1804, ông bị bắt và tra tấn trong năm mươi ngày vì đã tạo ra các bản in bất hợp pháp mô tả nhà cai trị quân sự thế kỷ 16 Toyotomi Hideyoshi, và chết hai năm sau đó.

Các tác phẩm của Utamaro đến châu Âu vào giữa thế kỷ XIX, nơi nó trở nên nổi tiếng, được hoan nghênh đặc biệt ở Pháp. Ông đã ảnh hưởng đến những người theo trường phái ấn tượng châu Âu - đặc biệt là những người bắt chước việc ông sử dụng các quan điểm một phần và nhấn mạnh vào ánh sáng và bóng râm. Khi đề cập đến "ảnh hưởng của Nhật Bản", những nghệ sĩ này thường đề cập đến tác phẩm của Utamaro.[2][3]

Học sinh

[sửa | sửa mã nguồn]
Bức tranh Ukiyo-e của yama-uba với hàm răng đen và Kintarō (Câu chuyện Yamanba và Kintaro Sakazuki)
Hoa của Edo: Câu chuyện tự sự của người phụ nữ trẻ đến Shamisen k. 1803

Người ta biết rất ít về cuộc sống của Utamaro. Ông ấy được sinh ra với tên khai sinh là Kitagawa Ichitarō[a] vào khoảng năm 1753.[5] Khi trưởng thành, anh được biết đến với cái tên Yūsuke,[b] và sau đó là Yūki.[c][6] Utamaro có một số học sinh như Kikumaro (sau này là Tsukimaro), Hidemaro và Takemaro. Những nghệ sĩ này đã sản xuất các tác phẩm theo phong cách của bậc thầy, mặc dù không ai được coi là mang theo cái "chất" của Utamaro. Đôi khi anh cho phép họ ký tên của mình. Trong số các học sinh của mình, có Koikawa Shunchō đã kết hôn với vợ của Utamaro sau cái chết của ông và mang tên Utamaro II (Utamaro đệ nhị, là một nghệ sĩ ukiyo-e, một nhà viết kịch vào cuối thời kỳ Edo).[7] Sau năm 1820, ông đã sản xuất tác phẩm của mình dưới cái tên Kitagawa Tetsugorō.[8]

Mô tả dáng người

[sửa | sửa mã nguồn]
Một trăm câu chuyện về quỷ và linh hồn

Utamaro đã đặt hai người đẹp này lên trên một đường chéo cong khó quên. Hình ảnh được cắt ở bên phải, trong khi cả hai nhìn xuống góc bên trái. Như trong tranh mực truyền thống, nơi tiêu cực và tích cực được chơi với nhau, ở đây, họa sĩ đã đặt sự đối lập không chỉ với các hình thức chống lại mặt đất trống, mà còn cả những khuôn mặt trắng, không viền và đôi môi đỏ mọng trên nền vải rực rỡ của áo choàng và tóc đen.[9][5]

Việc mặc obi rộng vào cuối thời kỳ Edo đã thay đổi cách trang trí kosode. Khi các thiết kế quy mô lớn được sử dụng, bây giờ chúng được đặt trên hông và phần cuối của tay áo. Các mẫu tổng thể nhỏ không thể đảo ngược cũng trở nên phổ biến, chẳng hạn như thiết kế hoàn hảo của nước và tre trong bản in này. Các mẫu ikat trắng trên mặt đất tối, như được thấy ở đây, cũng rất phổ biến. Một thiết kế "thường dân" sành điệu, nó được chuyển thể từ hoa văn mộc mạc nhưng thường được dệt bằng vải sang trọng, chẳng hạn như vải ramie rất mịn có thể là hình ảnh.[8]

Lý do Kitagawa Utamaro qua đời

[sửa | sửa mã nguồn]

Utamaro Kitagawa chết ngày 31 tháng 10 năm 1806, 2 năm sau khi bị bắt (do đại diện cho vị tướng quân thế kỷ 16, Toyotomi Hideyoshi một cách thiếu tôn trọng). Anh trở nên 53 tuổi.[10][11]

Những trang vẽ của Utamaro

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Phụ nữ chơi với gương, 1797
    Phụ nữ chơi với gương, 1797
  • Thợ làm tóc trong loạt Mười hai loại thủ công mỹ nghệ của phụ nữ
    Thợ làm tóc trong loạt Mười hai loại thủ công mỹ nghệ của phụ nữ
  • Sugatami Shichinin Keshō (Bảy phụ nữ trang điểm bằng gương)
    Sugatami Shichinin Keshō (Bảy phụ nữ trang điểm bằng gương)
  • Người phụ nữ uống rượu
    Người phụ nữ uống rượu
  • Hari-shigoto ("may vá"), k. 1794–95
    Hari-shigoto ("may vá"), k. 1794–95
  • Tán tỉnh Ichikawa của cơ sở Matsuba từ loạt phim Người đẹp nổi tiếng của Edo
    Tán tỉnh Ichikawa của cơ sở Matsuba từ loạt phim Người đẹp nổi tiếng của Edo
  • Karagoto của Nhà Chojiya trong Edo-cho Nichome từ loạt A So sánh Hoa tán tỉnh
    Karagoto của Nhà Chojiya trong Edo-cho Nichome từ loạt A So sánh Hoa tán tỉnh
  • Tsuitate no Danjo (Đàn ông và phụ nữ bởi một màn hình phân vùng), k. 1797
    Tsuitate no Danjo (Đàn ông và phụ nữ bởi một màn hình phân vùng), k. 1797
  • Mẹ và con
    Mẹ và con
  • Người đàn ông bôi trơn một cô gái điếm trong khi một người nào đó ở phía sau lọt qua màn cửa và đồng hồ[12][13][14]
    Người đàn ông bôi trơn một cô gái điếm trong khi một người nào đó ở phía sau lọt qua màn cửa và đồng hồ[12][13][14]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Fitzhugh 1979, tr. 27.
  2. ^ Kobayashi 1982, tr. 67–68.
  3. ^ Kobayashi 1997, tr. 91.
  4. ^ a b c Gotō 1975, tr. 74.
  5. ^ a b Collia-Suzuki 2008, tr. 10.
  6. ^ Gotō 1975, tr. 74; Kobayashi 1982, tr. 72.
  7. ^ Goncourt, Locey & Locey 2012, tr. 21.
  8. ^ a b Stewart 1922, tr. 45.
  9. ^ Stewart 1922, tr. 44.
  10. ^ Harris, Frederick (2010). Ukiyo-e: Nghệ thuật in ấn của Nhật Bản. Nhà xuất bản Tuttle. tr. 65. ISBN 978-4805310984.
  11. ^ "Nghệ sĩ Ukiyo-e - artelino". www.artelino.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2018.
  12. ^ Bell 2004, tr. 17–18.
  13. ^ Bell 2004, tr. 7.
  14. ^ Bell 2004, tr. 8–10.

Xem chú thích thêm

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Kitagawa Ichitarō (北川市太郎 Kitagawa Ichitarō?); lưu ý chính tả 北川 khác với chính tả 喜多川 Utamaro dùng làm nghệ sĩ.[4]
  2. ^ Yūsuke (勇助 Yūsuke?)[4]
  3. ^ Yūki (勇記 Yūki?)[4]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Siegfried Bing, Nghệ thuật của Utamaro, (The Studio, tháng 2 năm 1895)
  • Jack Hillier, Utamaro: Tranh in màu và tranh (Phaidon, London, 1961)
  • Muneshige Narazaki, Sadao Kikuchi, (dịch John Bester), Kiệt tác Ukiyo-E: Utamaro (Kodansha, Tokyo, 1968)
  • Shugo Asano, Timothy Clark, Nghệ thuật đam mê của Kitagawa Utamaro (Nhà xuất bản Bảo tàng Anh, London, 1995)
  • Julie Nelson Davis, Utamaro và cảnh tượng của cái đẹp (Sách Reaktion, London và Nhà in Đại học Hawaii, 2007)
  • Gina Collia-Suzuki, Bản in khắc gỗ hoàn chỉnh của Kitagawa Utamaro: Một danh mục mô tả (Tạp chí Nezu, 2009) - danh mục hoàn chỉnh raisonné

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Kitagawa Utamaro.
Wikisource có văn bản gốc từ các bài viết của 1911 Encyclopædia Britannica Utamaro.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kitagawa_Utamaro&oldid=73359202”