Orion (thần thoại)
Trong thần thoại Hy Lạp, Orion (/əˈraɪən/; tiếng Hy Lạp cổ đại: Ὠρίων hoặc Ὠαρίων; Tiếng Latin: Orion) [1] là một thợ săn khổng lồ, con trai của thần Poseidon và Euryale, mà Artemis đặt lên bầu trời với tư cách là chòm sao Orion.
Các nguồn cổ xưa kể một số câu chuyện khác nhau về Orion; Có hai phiên bản chính của sự ra đời và một số phiên bản của cái chết của vị thần này. Các thông tin được ghi lại quan trọng nhất là sự ra đời của Orion ở đâu đó tại Boeotia, và cái chết bởi cây cung của Artemis hoặc vết chích của con bọ cạp khổng lồ đã trở thành chòm sao Bọ Cạp và sau đó Orion được đưa lên bầu trời.[2]
Trong văn học Hy Lạp, lần đầu tiên Orion xuất hiện như một thợ săn vĩ đại trong sử thi Odyssey của Homer, nơi Odysseus nhìn thấy bóng lưng của anh trong thế giới địa ngục. Cốt lõi trong câu chuyện của Orion được kể bởi các nhà sưu tầm thần thoại Hy Lạp và La Mã, nhưng không có phiên bản văn học mở rộng nào về những cuộc phiêu lưu của ông có thể so sánh, ví dụ như của Jason trong Apollonius của Rhodes ' Argonautica hay Medea của Euripides; mục trong Fasti của Ovid cho ngày 11 tháng 5 là một bài thơ về sự ra đời của Orion, nhưng đó là một phiên bản của một câu chuyện duy nhất. Những mẩu còn sót lại của truyền thuyết đã cung cấp một cơ hội màu mỡ để suy đoán về tiền sử và thần thoại Hy Lạp.
Orion phục vụ một số vai trò trong văn hóa Hy Lạp cổ đại. Câu chuyện về những cuộc phiêu lưu của Orion, người thợ săn, là câu chuyện có nhiều bằng chứng nhất (và thậm chí cho điều đó, không nhiều lắm); anh ta cũng là nhân cách hóa của chòm sao cùng tên; ông được tôn sùng như một anh hùng, theo nghĩa Hy Lạp, ở vùng Boeotia; và có một đoạn văn nguyên nhân nói rằng Orion chịu trách nhiệm cho hình dạng hiện tại của Eo biển Sicily.
Truyền thuyết về Orion[sửa | sửa mã nguồn]
Orion và vua Oenopion[sửa | sửa mã nguồn]
Trong một lần đến thăm hòn đảo Chios, Orion đã đem lòng yêu công chúa Merope, con gái của vua Oenopion. Khi hỏi cưới Merope, vua Oenopion đã đặt ra một thử thách với Orion rằng nếu anh sống sót thoát ra khỏi hòn đảo toàn thú dữ ngoài kia thì sẽ được cưới công chúa Merope.
Orion vượt qua thử thách dễ dàng nhờ khả năng săn bắt của mình. Tuy nhiên, nhà vua nuốt lời và không chịu gả công chúa cho anh, Orion đã tức giận và cưỡng hiếp Merope. Sau khi con gái bị cưỡng hiếp, vua Oenopion đã trả thù cho con gái bằng cách đợi Orion ngủ thiếp đi và móc đi đôi mắt của anh.
Orion và nữ thần Eos[sửa | sửa mã nguồn]
Orion sau khi mất đi đôi mắt đã nghe được một lời sấm truyền rằng anh có thể lấy lại đôi mắt nếu anh ta đi đến điểm xa nhất ở phía Đông nơi Mặt Trời mọc. Cùng với sự giúp đỡ của một người hầu, Orion đã đến được đảo Delos và gặp được nữ thần Eos. Tại đây, nữ thần Eos đã phải lòng anh chàng thợ săn đẹp trai Orion và đã đưa Orion về làm người tình, đồng thời chữa lại đôi mắt cho anh.
Mối tình của Orion với nữ thần Artemis[sửa | sửa mã nguồn]
Sau khi lấy lại được đôi mắt, Orion tiếp tục quay lại đảo Chios để trả thù vua Oenopion. Trên đường quay về, Orion đã đi qua đảo Crete và gặp được nữ thần Artemis. Tại đây, nữ thần Artemis đã phải lòng sự đẹp trai và tài săn bắn của Orion. Chẳng bao lâu sau hai người yêu nhau.
Mối quan hệ này đến tai thần Apollo, em trai của Artemis. Vừa trải qua một mối tình đau khổ với tiên nữ Daphne, một tiên rừng đồng trinh của Artemis, Apollo ngứa mắt với việc Artemis đã thề trinh tiết mà vẫn yêu Orion. Vì vậy Apollo đã phái một con bọ cạp khổng lồ đi tiêu diệt Orion. Vì không đủ khả năng đánh bại con bọ cạp, Orion đã chạy và bơi về phía đảo Delos. Apollo lúc này đã thách Artemis bắn trúng một vật trôi nổi trên biển. Nữ thần đã không do dự mà giương cung lên bắn trúng mục tiêu. Nhưng không ngờ vật trôi nổi đó lại chính là cái đầu của Orion khi anh đang bơi về phía đảo Delos.
Sau khi anh chết, nữ thần đã đưa anh lên bầu trời thành chòm sao Lạp Hộ (Orion). Còn Apollo thì vẫn đuổi cùng giết tận Orion bằng cách đưa con bọ cạp khổng lồ lên bầu trời thành chòm sao Bọ Cạp.