Chúng ta không sinh ra là phụ nữ, mà trở thành phụ nữ

"Chúng ta không sinh ra là phụ nữ, mà trở thành phụ nữ" (On ne naît pas femme: on le devient ) là trích dẫn rút ra từ cuốn sách triết học xuất bản năm 1949 của Simone de Beauvoir: Giới tính hạng hai (Le Deuxième Sexe). Trích dẫn này, theo thời gian, đã trở thành một slogan được sử dụng bởi các phong trào nữ quyền. Câu này cũng đã được biến đổi để sử dụng cho các dạng yêu sách khác.

Nguồn gốc

Năm 1949, nhà triết học Simone de Beauvoir xuất bản cuốn sách mang tên Giới tính hạng hai. Câu mở đầu cho tập thứ hai này của cuốn sách đã tạo ra một vụ xì-căng-đan và sau đó trở thành khuôn mẫu cho các nghiên cứu về nữ giới cũng như hoàn cảnh của họ. Trích dẫn này sau đã trở thành một slogan thật sự của chủ nghĩa nữ quyền và gợi lên yêu sách chính yếu của nữ giới trong việc yêu cầu bình đẳng với nam giới.

Đặt trên nền tảng triết học của chủ nghĩa hiện sinh, Simone de Beauvoir không đồng ý rằng con người phải tuân theo bất cứ một số phận định trước sẵn nào. Do đó, bà bác bỏ "bản chất nữ tính". Bà cho rằng giới nữ là một kiến tạo xã hội (une construction sociale), nhấn mạnh rằng không có bản chất nào thuộc về giới nữ, và rằng nữ tính là thứ học được thông qua quá trình xã hội hóa, không phải một thứ "tự nhiên".

Trong cuộc phỏng vấn triết gia này, thực hiện bởi Pierre Viansson-Ponté và được báo Le Monde đăng thành hai phần, vào ngày 10 và 11 tháng Giêng năm 1978, Simone de Beauvoir không phủ nhận rằng câu này đã trở thành (theo nhà báo) một "công thức" (une formule):

“Tôi bảo lưu nó hoàn toàn. Tất cả những gì tôi đã đọc, đã thấy, đã học trong suốt ba mươi năm đã hoàn toàn khẳng định với tôi suy nghĩ đó. Chúng ta sản xuất ra nữ tính (féminité) cũng như chúng ta sản xuất ra nam tính (masculinité), sự mạnh mẽ. Đã có rất nhiều nghiên cứu thú vị của các nhà phân tâm học, nhà tâm lý học, và những người khác, chứng minh sự thật này."

Ảnh hưởng

Văn học

Trong bài báo "Chúng ta không sinh ra là phụ nữ" (On ne naître pas femme), xuất bản năm 1980 trên tạp chí nữ quyền của Pháp (được thành lập bởi một nhóm các nhà nữ quyền trong đó có Simone de Beauvoir), nhà lý thuyết và nhà hoạt động nữ quyền người Pháp Monique Wittig sử dụng trích dẫn này để nhấn mạnh thực tế là nền văn minh bắt nguồn từ một "địa vị nữ tính" (statut féminin), nhưng nó đi xa hơn bằng cách bác bỏ chính phạm trù (la catégorie) về giới tính mà nó cho là "độc tài": "Nó [nền văn minh .ND] tạo nên tâm trí cũng như cơ thể vì nó kiểm soát mọi hoạt động sản xuất tinh thần. Nó chiếm hữu tâm trí của chúng ta theo cách khiến chúng ta không thể tư duy ra bên ngoài nó. Đó là lý do tại sao chúng ta phải phá hủy nó và bắt đầu tư duy vượt ra khỏi ngoài nó nếu chúng ta muốn bắt đầu thực sự tư duy, giống như cách mà chúng ta phải giải hủy giới tính như những thực tế xã hội nếu chúng ta muốn bắt đầu tồn tại.”

Năm 2011, triển lãm của nhiếp ảnh gia Marie-Hélène Le Ny, lấy cảm hứng từ câu nói trên, đã diễn ra tại thành phố Aubervilliers với tên gọi "Chúng ta không sinh ra là phụ nữ, mà trở thành phụ nữ". Triển lãm này trình bày chủ đề chính về hoàn cảnh của phụ nữ thông qua việc trình chiếu 192 bức chân dung, trong đó mỗi gương mặt đều đi kèm các bài nói, đọc và hát.

Manon Garcia, triết gia người Pháp sinh năm 1985, chuyên gia về triết học nữ quyền, lấy cảm hứng từ câu nói của Simone de Beauvoir cho tiêu đề cuốn sách đầu tiên của bà vào năm 2018, Chúng ta không sinh ra đã phục tùng, mà trở nên phục tùng (On ne naît pas soumise, on le devient).

Đọc thêm

• Simone de Beauvoir
• Chủ nghĩa hiện sinh
• Chủ nghĩa nữ quyền hiện sinh
• Giới tính hạng hai (sách)