Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trần Đức Hòa”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào

Nội tuyến

Phiên bản lúc 20:32, ngày 13 tháng 12 năm 2023

Trần Đức Hòa (陳德和, kh.154 - ) là một viên quan Khám lý Cống Quận dưới quyền của Nguyễn Hoàng (Chúa Tiên) và Nguyễn Phúc Nguyên (Chúa Sãi). Khi ông nhậm chức Tuần phủ khám lý phủ ở Quy Nhơn, ông đã có công giữ yên trấn lỵ, tích trữ lương thực cung ứng cho nhu cầu “Bắc Cự” của Chúa Nguyễn, được Nhà Nguyễn phong là Đệ nhất đẳng Khai Quốc Công Thần. Ngoài ra, ông cũng được biết đến trong sử Việt là người đã phát hiện ra và giới thiệu nhơn vật Đào Duy Từ đến với chúa Sãi Nguyễn Phước Nguyên, góp phần to lớn trong công cuộc "Bắc Cự" thời sơ Nguyễn Đàng Trong.

Cuộc đời

Trần Đức Hòa là người xã Bồ Đề, huyện Bồng Sơn, phủ Quy Nhơn (nay là thôn Hy Văn, xã Hoài Sơn, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định).

Sách Đại Nam liệt truyện Tiền biên có ghi chép lại về ông như sau: "Hi Tông hoàng đế (tức chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên) lên nối ngôi, Đức Hòa thường được cùng chúa bàn mưu tính kế việc quân việc nước, được chúa coi là thân tín, mỗi mỗi đều gọi Đức Hòa là nghĩa đệ (tức em kết nghĩa). Lúc Nam Bắc dùng binh, trong cõi lắm việc Đức Hòa ở Qui Nhơn lâu ngày, trong vỗ an dân chúng, ngoài cung cấp lương hướng cho quân đội, được xem là chỗ dựa của triều đình".^[1]^[2]

Xem thêm

Đào Duy Từ

Ghi chú

^ Công trạng Cống Quận công Trần Đức Hòa: Tiến cử kẻ chăn trâu làm thầy minh chúa Lưu trữ 2016-09-23 tại Wayback Machine, Báo Thanh Niên
^ Những tư liệu quý về Trần Đức Hòa và dòng họ Trần ở Hoài Nhơn Lưu trữ 2016-04-03 tại Wayback Machine, Báo Bình Định

Liên kết ngoài

[Báo_Thanh_Niên_1-1] Công trạng Cống Quận công Trần Đức Hòa: Tiến cử kẻ chăn trâu làm thầy minh chúa Lưu trữ 2016-09-23 tại Wayback Machine, Báo Thanh Niên

[Báo_Bình_Định_2-2] Những tư liệu quý về Trần Đức Hòa và dòng họ Trần ở Hoài Nhơn Lưu trữ 2016-04-03 tại Wayback Machine, Báo Bình Định

[1]

[2]

@@ Dòng 1: / Dòng 1: @@
 [[Tập tin:Trưởng tộc Đào Duy Từ-Đào Duy Lộc-từ Sài Gòn về viếng mộ Khám lý Trần Đức Hòa, cha vợ Đào Duy Từ.jpg|nhỏ|Viếng mộ Khám lý Trần Đức Hòa|thế=]]
-'''Trần Đức Hòa''' (陳德和, kh.1544–kh.1619) là một viên quan Khám lý Cống Quận dưới quyền của [[Nguyễn Hoàng]] (Chúa Tiên) và [[Nguyễn Phúc Nguyên]] (Chúa Sãi). Khi ông nhậm chức Tuần phủ khám lý phủ ở [[Quy Nhơn]], ông đã có công giữ yên trấn lỵ, tích trữ lương thực cung ứng cho nhu cầu “Bắc Cự” của [[Chúa Nguyễn]], được Nhà Nguyễn phong là Đệ nhất đẳng Khai Quốc Công Thần. Ngoài ra, ông cũng được biết đến trong sử Việt là người đã phát hiện ra và giới thiệu nhơn vật [[Đào Duy Từ]] đến với chúa Sãi Nguyễn Phước Nguyên, góp phần to lớn trong công cuộc "Bắc Cự" thời sơ Nguyễn Đàng Trong.
+'''Trần Đức Hòa''' (陳德和, kh.154 - ) là một viên quan Khám lý Cống Quận dưới quyền của [[Nguyễn Hoàng]] (Chúa Tiên) và [[Nguyễn Phúc Nguyên]] (Chúa Sãi). Khi ông nhậm chức Tuần phủ khám lý phủ ở [[Quy Nhơn]], ông đã có công giữ yên trấn lỵ, tích trữ lương thực cung ứng cho nhu cầu “Bắc Cự” của [[Chúa Nguyễn]], được Nhà Nguyễn phong là Đệ nhất đẳng Khai Quốc Công Thần. Ngoài ra, ông cũng được biết đến trong sử Việt là người đã phát hiện ra và giới thiệu nhơn vật [[Đào Duy Từ]] đến với chúa Sãi Nguyễn Phước Nguyên, góp phần to lớn trong công cuộc "Bắc Cự" thời sơ Nguyễn Đàng Trong.
 ==Cuộc đời==
+Trần Đức Hòa là người xã Bồ Đề, huyện [[Bồng Sơn]], phủ [[Quy Nhơn]] (nay là thôn Hy Văn, xã Hoài Sơn, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định).
-Trần Đức Hòa là người xã Bồ Đề, huyện [[Bồng Sơn]], phủ [[Quy Nhơn]] (nay là thôn Hy Văn, xã Hoài Sơn, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định).<ref name="Báo Bình Định 1" >[http://www.baobinhdinh.com.vn/datnuoc-connguoi/2012/4/125922/ Quan trấn thủ Quy Nhơn - Trần Đức Hòa qua tư liệu truyền giáo Đàng Trong] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170617032549/http://baobinhdinh.com.vn/datnuoc-connguoi/2012/4/125922/ |date=2017-06-17 }}, Báo Bình Định</ref> Các nhà nghiên cứu đã xác định Trần Đức Hòa chính là vị quan trấn tỉnh Pulucambi đã che chở các thừa sai Dòng Tên [[Francesco Buzomi]], [[Francisco de Pina]], và [[Christoforo Borri]], đóng góp cho sự phát triển của Công giáo và sự hình thành của chữ Quốc ngữ.<ref name="Báo Bình Định 1" /><ref name="Giáo phận Quy Nhơn">[https://gpquinhon.org/q/on-co-tri-tan/quan-tran-thu-qui-nhon-tran-duc-hoa-voi-viec-hinh-thanh-chu-quoc-ngu-419.html Quan trấn thủ Qui Nhơn - Trần Đức Hòa với việc hình thành chữ quốc ngữ], Giáo phận Quy Nhơn</ref><ref name="Báo Công giáo và Dân tộc">[http://www.cgvdt.vn/cong-giao-viet-nam/cong-quan-cong-tran-duc-hoa-nguoi-do-dau-cac-giao-si-tien-khoi-o-dang-trong_a3434 Cống Quận Công Trần Đức Hòa: Người đỡ đầu các giáo sĩ tiên khởi ở Đàng Trong] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160829221114/http://www.cgvdt.vn/cong-giao-viet-nam/cong-quan-cong-tran-duc-hoa-nguoi-do-dau-cac-giao-si-tien-khoi-o-dang-trong_a3434 |date=2016-08-29 }}, Báo Công giáo và Dân tộc</ref><ref>[https://thanhnien.vn/van-hoa/quan-tran-thu-qui-nhon-tran-duc-hoa-gop-cong-sang-tao-chu-quoc-ngu-1277678.html Quan trấn thủ Qui Nhơn Trần Đức Hòa góp công sáng tạo chữ Quốc ngữ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200926014114/https://thanhnien.vn/van-hoa/quan-tran-thu-qui-nhon-tran-duc-hoa-gop-cong-sang-tao-chu-quoc-ngu-1277678.html |date=2020-09-26 }}, Báo Thanh Niên</ref>
-Sách ''Đại Nam liệt truyện Tiền biên'' có ghi chép lại về ông như sau: "Hi Tông hoàng đế (tức chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên) lên nối ngôi, Đức Hòa thường được cùng chúa bàn mưu tính kế việc quân việc nước, được chúa coi là thân tín, mỗi mỗi đều gọi Đức Hòa là nghĩa đệ (tức em kết nghĩa). Lúc Nam Bắc dùng binh, trong cõi lắm việc Đức Hòa ở Qui Nhơn lâu ngày, trong vỗ an dân chúng, ngoài cung cấp lương hướng cho quân đội, được xem là chỗ dựa của triều đình".<ref name="Báo Thanh Niên 1" >[http://thanhnien.vn/van-hoa/cong-trang-cong-quan-cong-tran-duc-hoa-tien-cu-ke-chan-trau-lam-thay-minh-chua-188538.html Công trạng Cống Quận công Trần Đức Hòa: Tiến cử kẻ chăn trâu làm thầy minh chúa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160923071700/http://thanhnien.vn/van-hoa/cong-trang-cong-quan-cong-tran-duc-hoa-tien-cu-ke-chan-trau-lam-thay-minh-chua-188538.html |date=2016-09-23 }}, Báo Thanh Niên</ref><ref name="Báo Bình Định 2" >[http://www.baobinhdinh.com.vn/568/2003/7/5031/ Những tư liệu quý về Trần Đức Hòa và dòng họ Trần ở Hoài Nhơn] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160403144236/http://www.baobinhdinh.com.vn/568/2003/7/5031/ |date=2016-04-03 }}, Báo Bình Định</ref><ref name="Báo Thanh Niên 3" >[http://thanhnien.vn/van-hoa/cong-trang-cong-quan-cong-tran-duc-hoa-ky-3-theo-dau-nguoi-xua-187155.html Công trạng Cống Quận công Trần Đức Hòa - Kỳ 3: Theo dấu người xưa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160923071838/http://thanhnien.vn/van-hoa/cong-trang-cong-quan-cong-tran-duc-hoa-ky-3-theo-dau-nguoi-xua-187155.html |date=2016-09-23 }}, Báo Thanh Niên</ref>
+Sách ''Đại Nam liệt truyện Tiền biên'' có ghi chép lại về ông như sau: "Hi Tông hoàng đế (tức chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên) lên nối ngôi, Đức Hòa thường được cùng chúa bàn mưu tính kế việc quân việc nước, được chúa coi là thân tín, mỗi mỗi đều gọi Đức Hòa là nghĩa đệ (tức em kết nghĩa). Lúc Nam Bắc dùng binh, trong cõi lắm việc Đức Hòa ở Qui Nhơn lâu ngày, trong vỗ an dân chúng, ngoài cung cấp lương hướng cho quân đội, được xem là chỗ dựa của triều đình".<ref name="Báo Thanh Niên 1" >[http://thanhnien.vn/van-hoa/cong-trang-cong-quan-cong-tran-duc-hoa-tien-cu-ke-chan-trau-lam-thay-minh-chua-188538.html Công trạng Cống Quận công Trần Đức Hòa: Tiến cử kẻ chăn trâu làm thầy minh chúa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160923071700/http://thanhnien.vn/van-hoa/cong-trang-cong-quan-cong-tran-duc-hoa-tien-cu-ke-chan-trau-lam-thay-minh-chua-188538.html |date=2016-09-23 }}, Báo Thanh Niên</ref><ref name="Báo Bình Định 2" >[http://www.baobinhdinh.com.vn/568/2003/7/5031/ Những tư liệu quý về Trần Đức Hòa và dòng họ Trần ở Hoài Nhơn] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160403144236/http://www.baobinhdinh.com.vn/568/2003/7/5031/ |date=2016-04-03 }}, Báo Bình Định</ref>
 ==Xem thêm==