Xem mã nguồn của Chiến tranh Hộ quốc

{{infobox military conflict
| conflict = Chiến tranh hộ quốc
| partof = 
| image =National Protection War map zh-tw.svg 
| caption = 
| date = 25 tháng 12 năm 1915 – 14 tháng 7 năm 1916
| place = [[Tây Nam Trung Quốc|Tây nam]], [[Nam Trung Quốc|Nam]] và [[Đông Trung Quốc]]
| coordinates =
| map_type = 
| latitude = 
| longitude = 
| map_size = 
| map_caption = 
| map_label = 
| territory = 
| result = 
*Hộ quốc quân chiến thắng
*[[Viên Thế Khải]] thoái vị
| status = 
| combatant1 = 
{{flagicon image|Flag of the Empire of China 1915-1916.svg}} [[Đế quốc Trung Hoa (1915-1916)|Đế quốc Trung Hoa]]
| combatant2 = 
{{flagicon|Trung Hoa Dân Quốc (1912-1949)|1912}} [[Trung Hoa Dân Quốc (1912-1949)|Trung Hoa Dân Quốc]]
| combatant3 = 
| commander1 = 
{{flagicon image|Flag of the Empire of China 1915-1916.svg}} [[Viên Thế Khải]]<br />
{{flagicon image|Flag of the Empire of China 1915-1916.svg}} [[Trương Kính Nghiêu]]<br />
{{flagicon image|Flag of the Empire of China 1915-1916.svg}} [[Mã Kế Tằng]]<br />
{{flagicon image|Flag of the Empire of China 1915-1916.svg}} [[Tào Côn]]<br />
{{flagicon image|Flag of the Empire of China 1915-1916.svg}} [[Phùng Ngọc Tường]]
| commander2 = 
{{flagicon|Republic of China (1912–1949)|1912}} [[Thái Ngạc]]<br />
{{flagicon|Republic of China (1912–1949)|1912}} [[Đường Kế Nghiêu]]<br />
{{flagicon|Republic of China (1912–1949)|1912}} [[Lương Khải Siêu]]<br />
{{flagicon|Republic of China (1912–1949)|1912}} [[Lý Liệt Quân]]<br />
{{flagicon|Republic of China (1912–1949)|1912}} [[Lục Vinh Đình]]
| commander3 = 
| strength1 = 700.000+
| strength2 = 200.000+
| strength3 = 
| casualties1 = 
| casualties2 = 
| casualties3 =
| notes = 
}}

'''Hộ quốc chiến tranh''' ({{zh|t=護國戰爭|s=护国战争}}), hay còn được gọi là '''chiến tranh phản đế''' là một cuộc [[nội chiến]] đã diễn ra ở Trung Quốc giữa các năm 1915 và 1916. Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh là việc [[Viên Thế Khải]] tự xưng Hoàng đế. Mới ba năm trước đó, triều đại cuối cùng của Trung Quốc, [[nhà Thanh]] đã bị lật đổ và [[Trung Hoa Dân Quốc (1912-1949)|nước Trung Hoa Dân Quốc]] được thành lập để thay thế. Theo sau hành động của Viên Thế Khải, các nhà lãnh đạo quân đội gồm [[Thái Ngạc]], [[Đường Kế Nghiêu]] và [[Lý Liệt Quân]] tuyên bố [[Vân Nam]] độc lập và đưa quân đi đánh Viên. Quân của Viên Thế Khải đã bị thất trận một số lần khiến cho nhiều tỉnh khác ở phía nam cũng tuyên bố độc lập. Dưới áp lực lớn từ toàn bộ quốc gia, Viên Thế Khải buộc phải thoái vị và qua đời sau đó vài tháng.

==Nguyên nhân==
Sau khi Viên Thế Khải cho [[ám sát]] nhà lãnh đạo xuất chúng [[Tống Giáo Nhân]] của [[Trung Quốc Quốc Dân Đảng|Quốc Dân Đảng]] năm 1913, [[Tôn Dật Tiên]] đã phát động '''cuộc cách mạng thứ hai''' ({{zh|c=二次革命}}) chống Viên. Cách mạng thất bại, Tôn phải chạy sang Nhật trong khi Quốc Dân Đảng bị tan rã. Từ tháng 8 đến tháng 12 năm 1915, những người ủng hộ Viên bắt đầu kêu gọi phục hồi nền quân chủ ở Trung Quốc. Ngày 12 tháng 12, Viên tuyên bố bản thân mình làm Hoàng đế, lấy hiệu là Hồng Hiến. Đế quốc mới chính thức ra mắt ngày 1 tháng 1 năm 1916, khi Viên tiến hành nghi lễ lên ngôi.

==Chiến sự==
Không lâu sau khi Viên Thế Khải tự xưng Hoàng đế, các tướng lĩnh quân sự [[Thái Ngạc]] và [[Đường Kế Nghiêu]] từ tỉnh [[Vân Nam]] tuyên bố tự trị ngày 25 tháng 12 tại thủ phủ [[Côn Minh]]. Họ tổ chức '''Hộ quốc quân''' và xuất chinh đánh Viên. Viên Thế Khải gửi 80.000 quân đi đánh Vân Nam nhưng quân đội của ông gặp thất bại nặng nề tại tỉnh [[Tứ Xuyên]]. Trước khi có thất bại này, các tỉnh [[Quý Châu]] và [[Quảng Tây]] đã tuyên bố tự trị khoảng giữa tháng 2 và tháng 3 năm 1916. [[Quảng Đông]], [[Sơn Đông]], [[Hồ Nam]], [[Sơn Tây]], [[Giang Tây]] và [[Giang Tô]] cũng làm theo và tuyên bố tự trị không lâu sau đó.

== Tham khảo ==
{{Tham khảo}}
*Fairbank, John King; Twitchett, Denis (1983). The Cambridge History of China: Republican China 1912-1949, Part 1. Cambridge University Press. ISBN 9780521235419.
*Putnam Weale, Bertram Lenox (1917). The fight for the republic in China. Dodd, Mead and Company. pp.&nbsp;490. OCLC 1541271.

{{thời kỳ quân phiệt}}

[[Thể loại:Xung đột năm 1915]]
[[Thể loại:Xung đột năm 1916]]
[[Thể loại:Lịch sử Vân Nam]]
[[Thể loại:Chủ nghĩa quân phiệt ở Trung Hoa Dân Quốc]]