Xem mã nguồn của Hydroxide

{| align="right" border="1" cellspacing="0" cellpadding="3" style="margin: 0 0 0 0.5em; background: #FFFFFF; border-collapse: collapse; border-color: #C0C090;"
! {{chembox header}} | Hydroxide
|-
| align="center" colspan="2" bgcolor="#ffffff" | <br />[[Tập tin:Hydroxide lone pairs-2D.svg|150px|Ion hydroxide]]<br>[[Tập tin:Hydroxide-3D-vdW.png|150px|Mô hình không gian của ion hydroxide]]
|-
! {{chembox header}} | Tổng quát
|-
| [[Danh pháp IUPAC|Tên hệ thống]]<ref>http://www.iupac.org/reports/provisional/abstract04/RB-prs310804/TableIX-3.04.pdf</ref>
| Hydroxide<br />Oxidanide
|-
| [[Công thức hóa học|Công thức phân tử]]
| [[Oxy|O]][[Hydro|H]]<sup>−</sup>
|-
| [[Phân tử gam]]
| 17,00737(7) g/mol 
|-
| [[Số đăng ký CAS|Số CAS]]
| [14280-30-9] 
|-
| {{chembox header}} | <small>Ngoại trừ khi có thông báo khác, dữ liệu được lấy cho<br /> hóa chất ở [[nhiệt độ và áp suất tiêu chuẩn]] (25&nbsp;°C, 100 kPa)<br />[[Wikipedia:Thông tin hóa chất|Phủ nhận và tham chiếu]]</small>
|-
|}

Trong [[hóa học]], '''hydroxide''' là tên gọi phổ biến nhất cho [[ion|anion]] [[nhị nguyên tử]] OH<sup>−</sup>, bao gồm một [[nguyên tử]] [[oxy]] kết hợp với một nguyên tử [[hydro]], thông thường phát sinh ra từ sự [[điện li]] của một [[base]]. Nó là một trong những ion hai nguyên tử đơn giản nhất đã biết.

Các hợp chất [[vô cơ (định hướng)|vô cơ]] chứa nhóm [[hydroxyl]] được gọi chung là các hydroxide.

==Như một base==
Phần lớn các hợp chất chứa hydroxide đều thể hiện tính chất của một base.

Một [[base Arrhenius]] là một chất có thể sinh ra các ion hydroxide khi hòa tan trong dung dịch nước. Một ví dụ là [[amonia]], NH<sub>3</sub>:
:NH<sub>3</sub> (khí) + H<sub>2</sub>O (lỏng) ⇌ [[amoni|NH<sub>4</sub><sup>+</sup>]] (dung dịch) + OH<sup>−</sup> (dung dịch)
Vì vậy, các ion hydroxide tham gia một cách mạnh mẽ trong các [[phản ứng trung hòa]] (giữa axit và base).

Các hợp chất chứa nhóm hydroxide được gọi chung là các [[base]]. Các base, nếu hòa tan trong dung môi phân cực, thì bị phân li thành [[ion|cation]] và một hay nhiều ion hydroxide trong nước, làm cho dung dịch có tính kiềm. Các base tham gia phản ứng trung hòa với các [[axit]]. Tổng quát chung thì các phản ứng axit-base có thể đơn giản hóa như sau:
:OH<sup>−</sup> ([[dung dịch]]) + [[hiđrôni|H<sup>+</sup>]] (dung dịch) → [[nước|H<sub>2</sub>O]] ([[chất lỏng|lỏng]])
bằng cách bỏ qua các ion không thay đổi trong phản ứng.

Ngoài ra các phi kim cũng có hydroxide riêng, thường được viết dưới dạng 1 axit. VD:
:Công thức hydroxide của [[Clo|Cl]] là [[Axit pecloric|HClO<sub>4</sub>]]
:Công thức hydroxide của [[Photpho|P]] là [[Axit photphoric|H<sub>3</sub>PO<sub>4</sub>]].

==Độ hòa tan==
Phần lớn các hợp chất hydroxide vô cơ đều không hòa tan trong nước, ngoại trừ các hợp chất với các [[ion|cation]] từ [[kim loại kiềm|nhóm I]], [[Amoni|NH<sub>4</sub><sup>+</sup>]], [[Bari|Ba<sup>2+</sup>]], [[Stronti|Sr<sup>2+</sup>]], [[Canxi|Ca<sup>2+</sup>]] (ít) hay [[Tali|Tl<sup>+</sup>]].

==Sử dụng==
Các hydroxide và các ion hydroxide là tương đối phổ biến. Nhiều hóa chất có ích cũng như quá trình hóa học có sự tham gia của các hydroxide hay ion hydroxide. [[Natri hydroxide]] (xút ăn da) được sử dụng trong công nghiệp như là một base mạnh, [[kali hydroxide]] được sử dụng trong [[nông nghiệp]], và các khoáng vật nguồn gốc từ [[sắt(III) hydroxide]] như [[goethit]] và [[limonit]] cũng đã từng được sử dụng như là [[quặng]] sắt ''nâu'' chất lượng thấp. Quặng [[boxit]] của [[nhôm]] chủ yếu chứa [[nhôm hydroxide]] (Al(OH)<sub>3</sub>).

==Phối thể==
Ion hydroxide là một dạng [[phối thể]]. Nó cung cấp một cặp đơn các điện tử, và có hành vi của một [[axit và base Lewis|base Lewis]]. Một số ví dụ như các ion tetrahydroxoaluminat [Al(OH)<sub>4</sub>]<sup>−</sup> và tetrahydroxoaurat [Au(OH)<sub>4</sub>]<sup>−</sup>.

==Xem thêm==
*[[Hydroni]]
*[[Oxit]]
*[[Hydroxyl]]

==Tham khảo==
{{Thể loại Commons|Hydroxides}}
{{Tham khảo}}

[[Thể loại:Hydroxide]]
[[Thể loại:Base]]
[[Thể loại:Hóa chất nước]]
[[Thể loại:Anion]]