Lê Thành Khôi

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Giáo sư Lê Thành Khôi sinh năm 1923 tại Hà Nội là một học giả. Ông lấy bằng tiến sĩ về kinh tế học năm 1949 tại Paris, Pháp, sau đó ông tốt nghiệp Học viện Luật pháp quốc tế tại Den Haag, Hà Lan, cử nhân văn chương tại Đại học Sorbonne, học Hán ngữ tại Trường Ngoại ngữ phương Đông ở Paris. Năm 1968, ông hoàn thành cùng lúc 2 luận án tiến sĩ về công nghệ giáo dục và tiến sĩ về văn khoa và khoa học xã hội.[1][2]

Sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]

Lê Thành Khôi sinh ra trong một gia đình trí thức có truyền thống Nho học và Phật giáo ở Hà Nội. Từ lúc còn nhỏ ông đã được đào tạo một cách căn bản theo hướng đa ngành. Cộng thêm với tính ham học, đây là một ưu thế của ông trên con đường nghiên cứu và hoạt động khoa học của mình. Ông là một học giả uyên bác trên nhiều lĩnh vực từ kinh tế học, luật học, giáo dục học đến văn học, văn hóa, sử học, nghệ thuật, mỹ học.[1]

Ông đã giảng dạy tại Đại học Paris (Khoa Luật và Kinh tế học), Viện Khoa học Kinh tế Ứng dụng, Đại học Caen, Đại học Nanterre, Trường Cao đẳng Thực hành (École Pratique des Hautes Études), nghiên cứu ở Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Xã hội (IEDES). Từ năm 1963, ông được mời làm tư vấn cho một số tổ chức quốc tế như Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO), Phòng Quốc tế Lao động (BIT, Genève), Cục Hợp tác Văn hóa và Kỹ thuật các nước Pháp ngữ (ACCT), Trường Đại học của Liên hiệp quốc ở Tokyo, Chương trình UNDP. Năm 1971, ông được bầu làm Giáo sư Đại học Paris V (René Descartes).[1]

Năm 2003, ông được nước Pháp tặng huân chương Chevalier de l'ordre des Arts et des Lettres. Tháng 3.2013 ông được trao tặng giải Nghiên cứu của Giải thưởng văn hoá Phan Châu Trinh “vì những cống hiến nghiên cứu bác học trong quá trình chiêm bái các nền Văn hóa từ Đông sang Tây”.

Thư mục[sửa | sửa mã nguồn]

  • Từ Đông sang Tây là một tập biên khảo về khoa học xã hội và nhân văn do bốn giáo sư, học giả chủ biên: Cao Huy Thuần, Nguyễn Tùng, Trần Hải Hạc, Vĩnh Sính. Tập sách này được viết để tặng Giáo sư Lê Thành Khôi, là một sự tập hợp kiểu "mélanges" gồm những bài viết về vị giáo sư lừng danh trên trường quốc tế về nhiều đề tài khác nhau thuộc các môn sử học, văn học, ngôn ngữ học, kinh tế học và ngành khoa học xã hội khác, của các giáo sư, học giả, chuyên gia người Việt, Pháp, Nhật, Canada, Mỹ nổi tiếng về Việt Nam học, mà theo tinh thần của một "mélange", vốn là những người đối với Giáo sư, đã hoặc chịu ơn dạy dỗ, hoặc chịu ảnh hưởng sâu đậm, hoặc cảm phục, đồng tình hoặc thân thiết.[3]
  • "Le Vietnam, histoire et civilisation" (Paris 1955) và "Lịch sử Việt Nam, từ khởi thủy đến 1858" (L’Histoire du Việt-Nam des origines à 1858) [4] Tháng 9/2014, một bản tổng hợp của hai cuốn sách này đã được dịch sang tiếng Việt bởi dịch giả Nguyễn Nghị, mang tên "Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ 20".[5]
  • Các tác phẩm chính tiếng Pháp
  • Le Viet-Nam. Histoire et civilisation (Minuit, 1955).
  • L"Économie de l’Asie du sud-est (Presses universitaires de France, « Que sais-je ? » n°769, 1966).  
  • L’Industrie de l’enseignement (Minuit, 1967).
  • Histoire de l’Asie du sud-est (Presses universitaires de France, « Que sais-je ? » n°804, 1967).
  • L’Enseignement en Afrique tropicale (Presses universitaires de France, 1971).
  • Jeunesse exploitée, jeunesse perdue (Presses universitaires de France, 1978).
  • L’Éducation comparée (Armand Colin, 1981).
  • Histoire du Viet-Nam. Des origines à nos jours (Sudestasie, 1982).
  • L’Éducation. Cultures et société (Publications de la Sorbonne, 1991).
  • Marx, Engels et l’éducation (Presses universitaires de France, 1991).
  • Culture, créativité et développement (L’Harmattan, 1992).
  • Éducation et civilisations. Société d’hier (Nathan, 1995).
  • Éducation et civilisations. Genèse du monde contemporain (B. Leprince / Unesco, 2001).

Gia đình[sửa | sửa mã nguồn]

Ông thân sinh của GS Khôi là Lê Thành Ý (1893 - 1973), GS Trường Sinh Từ và Trường Albert Sarraut ở Hà Nội. Lê Thành Khôi lấy vợ là dược sĩ Thẩm Thị Hồng Anh, con gái đầu của Dược sĩ Thẩm Hoàng Tín nguyên Thị trưởng Hà nội. Ông có ba con: Lê Thị Hương Du (1955), bác sĩ Bệnh viện Pitié-Salpêtrière (Paris 13), Lê Thị Hương Dao (1957) tốt nghiệp Đại học kinh tế Sorbonne, Lê Hồng Nguyên (1959) - là nhạc sĩ guitar nhạc jazz Lê Thành Nguyên (được biết tới là Nguyên Lê).

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]