Leon IV

Leon IV
Leon IV
	Hoàng đế của Đế quốc Đông La Mã
	Đồng vàng solidus của Leon IV và thái tử Konstantinos VI (mặt trước), với tượng bán thân của ông nội Leon III và phụ hoàng Konstantinos V ở mặt sau
Tại vị	25 tháng 3, 775 – 18 tháng 6, 780
Tiền nhiệm	Konstantinos V
	Konstantinos VI
Thông tin chung
Sinh	25 tháng 1, 750
Mất	8 tháng 9, 780 (30 tuổi)
Hậu duệ	Konstantinos VI
Hoàng tộc	Nhà Isauria
Thân phụ	Konstantinos V
Thân mẫu	Tzitzak (Irene xứ Khazaria)

Leon IV người Khazar (Hy Lạp: Λέων Δ΄ ὁ Χάζαρος, Leōn IV ho Khazaros) (25 tháng 1, 750 – 8 tháng 9, 780) là Hoàng đế Đông La Mã từ năm 775 đến 780.

Leon là con trai của Hoàng đế Konstantinos V với người vợ đầu tiên của mình là Irene xứ Khazaria (Tzitzak),^[1] con gái của một Khả hãn Khazar (được cho là Bihar). Ông được phụ hoàng phong làm đồng hoàng đế vào năm 751. Leon đã đính hôn với Gisela, con gái của Pépin Lùn nhưng việc đính ước bất thành. Về sau Leon kết hôn với Irene, người xuất thân trong một gia đình quý tộc Athena vào tháng 12 năm 769. Năm 775, Konstantinos V qua đời để lại Leon là hoàng đế duy nhất.^[2]

Ngày 24 tháng 4 năm 776, Leon theo như theo tiền lệ của các tiên đế đã chỉ định thái tử Konstantinos VI làm đồng hoàng đế. Điều này dẫn đến một cuộc nổi dậy của năm người anh em họ của Leon, gồm cả Caesar Nikephoros, với hy vọng giành được ngôi báu. Leon mau chóng đập tan cuộc nổi loạn và sai người đánh đập, cạo đầu và đày những kẻ tạo phản tới Cherson dưới sự bảo vệ nghiêm ngặt.^[3]

Leon IV được nuôi dưỡng với tinh thần bài trừ thánh tượng dưới thời phụ hoàng nhưng đã kết hôn với Irene, một người rất mực tôn thờ thánh tượng.^[4]^[5] Nhận thấy sự phân chia trong địa hạt của mình, ông theo đuổi một con đường hoà giải đối với phe tôn thờ thánh tượng, trước đó đã bị tuyên bố là dị giáo theo chính sách của triều đình. Leon cho phép các tu sĩ từng bị bắt bớ và trục xuất dưới thời phụ hoàng được quay trở về tu viện của họ, ông còn được một số trong hàng giáo sĩ xức dầu thánh như là "Người bạn của Đức Mẹ" vì cho phép các tu sĩ giữ lại chân dung của Theotokos. Ngoài các hành động ưu đãi ra thì Leon cũng bổ nhiệm một người có thiện cảm tôn thờ thánh tượng là Paul đảo Síp giữ chức Thượng phụ thành Constantinopolis sau cái chết của người tiền nhiệm. Vào cuối triều đại thì Leon lại đảo ngược lập trường khoan dung của mình.^[6]

Triều đại của Leon trùng hợp với vị Caliph thứ ba của triều Abbasid là Al-Mahdi, kẻ đã xâm chiếm lãnh thổ của Đông La Mã vào những lần liên tục từ năm 777-780 trước khi cuối cùng bị đẩy lùi bởi quân đội của Leon, dưới sự chỉ huy của các tướng lĩnh tài ba như Michael Lachanodrakon. Bản thân hoàng đế còn đích thân ngự giá thân chinh thảo phạt người Bulgar nhưng đột nhiên qua đời vì lên cơn sốt trong chiến dịch.^[7]^[8]

Cái chết của Leon vào ngày 8 tháng 9 năm 780 dẫn đến ngôi vị về tay Irene. Theophanes the Confessor đã ghi chép rằng Leon IV qua đời là kết quả của một cơn sốt lây lan từ những viên đá quý trong một vương miện được lấy từ Vương cung thánh đường Hagia Sophia;^[9] một số học giả chỉ ra rằng khi Leon lên ngôi là ông đã mang bệnh rồi,^[10] trong khi số khác tin rằng Leon đã bị sát hại bởi những kẻ vô danh, có thể là do Irene chủ mưu.^[11] Konstantinos VI là con trai duy nhất của Leon IV lên kế vị ngôi báu, cầm quyền cùng với thái hậu Irene.^[12]

Chú thích

^ “Roman Emperors”.
^ The Chronicle of Theophanes Anni Mundi 6095–6305 (A.D. 602–813): Tr. Harry Turtledove (University of Pennsylvania Press, 1982), p 135-136.
^ The Chronicle of Theophanes Anni Mundi 6095–6305 (A.D. 602–813): Tr. Harry Turtledove (University of Pennsylvania Press, 1982), 137.
^ Byzantium: The Imperial Centuries (A.D. 610–1071): Romilly Jenkins (Weidenfeld and Nicoloson, 1966), p 92.
^ The Byzantine Revival: Warren Treadgold (Stanford University Press, 1988), p 5.
^ Byzantium: The Imperial Centuries (A.D. 610–1071): Romilly Jenkins (Weidenfeld and Nicoloson, 1966), p 91.
^ “Roman Emperors”.
^ A History of Byzantium (second edition): Timothy E. Gregory (Blackwell, 2010), p 213.
^ “Roman Emperors”.
^ Byzantium: The Imperial Centuries (A.D. 610–1071): Romilly Jenkins (Weidenfeld and Nicoloson, 1966), p 90.
^ The Byzantine Revival: Warren Treadgold (Stanford University Press, 1988), p 6.
^ The Chronicle of Theophanes Anni Mundi 6095–6305 (A.D. 602–813): Tr. Harry Turtledove (University of Pennsylvania Press, 1982), p 136, 140.

Tham khảo

Garland, Lynda, Irene of Athens, at roman-emperors.org
Garland, Lynda, Leo IV, at roman-emperors.org
Jenkins, Romilly, Byzantium: The Imperial Centuries (A.D. 610–1071), Weidenfeld and Nicoloson, 1966.
Treadgold, Warren, The Byzantine Revival, Stanford University Press, 1988.
The Chronicle of Theophanes Anni Mundi 6095–6305 (A.D. 602–813), Tr. Harry Turtledove University of Pennsylvania Press, 1982.

Tước hiệu
Leon IV Nhà Isauria Sinh: , 750 Mất: , 780
Tiền nhiệm Konstantinos V	Hoàng đế Đông La Mã 775–780	Kế nhiệm Konstantinos VI

[1] “Roman Emperors”.

[2] The Chronicle of Theophanes Anni Mundi 6095–6305 (A.D. 602–813): Tr. Harry Turtledove (University of Pennsylvania Press, 1982), p 135-136.

[3] The Chronicle of Theophanes Anni Mundi 6095–6305 (A.D. 602–813): Tr. Harry Turtledove (University of Pennsylvania Press, 1982), 137.

[4] Byzantium: The Imperial Centuries (A.D. 610–1071): Romilly Jenkins (Weidenfeld and Nicoloson, 1966), p 92.

[5] The Byzantine Revival: Warren Treadgold (Stanford University Press, 1988), p 5.

[6] Byzantium: The Imperial Centuries (A.D. 610–1071): Romilly Jenkins (Weidenfeld and Nicoloson, 1966), p 91.

[7] “Roman Emperors”.

[8] A History of Byzantium (second edition): Timothy E. Gregory (Blackwell, 2010), p 213.

[9] “Roman Emperors”.

[10] Byzantium: The Imperial Centuries (A.D. 610–1071): Romilly Jenkins (Weidenfeld and Nicoloson, 1966), p 90.

[11] The Byzantine Revival: Warren Treadgold (Stanford University Press, 1988), p 6.

[12] The Chronicle of Theophanes Anni Mundi 6095–6305 (A.D. 602–813): Tr. Harry Turtledove (University of Pennsylvania Press, 1982), p 136, 140.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

x t s Danh sách hoàng đế La Mã và Đông La Mã
Thời kỳ Principatus 27 tr. CN – 235 CN	Augustus Tiberius Caligula Claudius Nero Galba Otho Vitellius Vespasianus Titus Domitianus Nerva Traianus Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius và Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus (Pescennius Niger) (Clodius Albinus) Septimius Severus Caracalla và Geta Macrinus và Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus
Thời kỳ khủng hoảng 235–284	Maximinus Thrax Gordianus I và Gordianus II Pupienus và Balbinus Gordianus III Philippus người Ả Rập cùng với Philippus II Decius cùng với Herennius Etruscus Hostilian Trebonianus Gallus cùng với Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus cùng với Saloninus và Valerianus II Claudius Gothicus Quintillus Aurelianus Tacitus Florianus Probus Carus Carinus và Numerianus Các hoàng đế Gallia: Postumus (Laelianus) Marius Victorinus (Domitianus II) Tetricus I cùng với Tetricus II là Caesar
Thời kỳ Dominus 284–395	Diocletianus (Đông) và Maximianus (Tây) Diocletianus (Đông) và Maximianus (Tây) cùng với Galerius (Đông) và Constantius Chlorus (Tây) là các Caesar Galerius (Đông) và Constantius Chlorus (Tây) cùng với Severus (Tây) và Maximinus Daia (Đông) là các Caesar Galerius (Đông) và Severus (Tây) cùng với Constantinus Đại đế (Tây) và Maximinus Daia (Đông) là các Caesar Galerius (Đông) và Maxentius (Tây) cùng với Constantinus Đại đế (Tây) và Maximinus Daia (Đông) là các Caesar Galerius (Đông) và Licinius I (Tây) cùng với Constantinus Đại đế (Tây) và Maximinus Daia (Đông) là các Caesar Maxentius (duy nhất) Licinius I (Tây) và Maximinus Daia (Đông) cùng với Constantinus Đại đế (Augustus tự phong) và Valerius Valens Licinius I (Đông) và Constantinus Đại đế (Tây) cùng với Licinius II, Constantinus II và Crispus là các Caesar (Martinianus) Constantinus Đại đế (toàn đế quốc) cùng con trai Crispus là Caesar Constantinus II Constans I Magnentius cùng với Decentius là Caesar Constantius II cùng với Vetranio Julianus Jovianus Valentinianus Đại đế Valens Gratianus Valentinianus II Magnus Maximus cùng với Flavius Victor Theodosius Đại đế
Đế quốc Tây La Mã 395–480	Honorius (Constantinus III cùng con trai Constans II) Constantius III Joannes tiếm vị xưng đế ở Ravenna Valentinianus III Petronius Maximus cùng với Palladius Avitus Majorianus rồi Libius Severus rồi Anthemius rồi Olybrius Glycerius Julius Nepos (de jure) Romulus Augustulus (tiếm vị)
Đế quốc Đông La Mã 395–1204	Arcadius Theodosius II Pulcheria Marcianus Leo I xứ Thracia Leo II Zeno (lần 1) Basiliscus cùng con trai Marcus là đồng hoàng đế Zeno (lần 2) Anastasius I Dicorus Justinus I Justinianus Đại đế Justinus II Tiberius II Constantinus Mauricius cùng con trai Theodosius là đồng hoàng đế Phocas Heraclius Konstantinos III Herakleios Heraklonas Konstans II Konstantinos IV cùng các em trai Herakleios và Tiberios và rồi Justinianos II là các đồng hoàng đế Justinianos II (lần 1) Leontios Tiberios III Justinianos II (lần 2) cùng con trai Tiberios là đồng hoàng đế Philippikos Anastasios II Theodosios III Leon III xứ Isauria Konstantinos V Artabasdos Leon IV Konstantinos VI Eirene Nikephoros I Staurakios Mikhael I Rangabe cùng con trai Theophylact là đồng hoàng đế Leon V cùng con trai Symbatios-Konstantinos là tiểu hoàng đế Mikhael II Theophilos Mikhael III Basileios I Leon VI Alexandros Konstantinos VII Porphyrogennetos Romanos I Lekapenos cùng các con trai Christophoros, Stephanos và Konstantinos là các đồng tiểu hoàng đế Romanos II Nikephoros II Phokas Ioannes I Tzimiskes Basileios II Konstantinos VIII Zoë (lần 1) và Romanos III Argyros Zoë (lần 1) và Mikhael IV Mikhael V Kalaphates Zoë (lần 2) cùng với Theodora Zoë (lần 2) và Konstantinos IX Monomachos Konstantinos IX Monomachos (hoàng đế duy nhất) Theodora Mikhael VI Bringas Isaakios I Komnenos Konstantinos X Doukas Romanos IV Diogenes Mikhael VII Doukas cùng các em trai Andronikos và Konstantios và con trai cũng tên là Konstantinos Nikephoros III Botaneiates Alexios I Komnenos Ioannes II Komnenos cùng với Alexios Komnenos là đồng hoàng đế Manouel I Komnenos Alexios II Komnenos Andronikos I Komnenos Isaakios II Angelos Alexios III Angelos Alexios IV Angelos Nikolaos Kanabos là hoàng đế tiếm vị được tấn phong bởi Viện nguyên lão Alexios V Doukas
Đế quốc Nicaea 1204–1261	Konstantinos Laskaris Theodoros I Laskaris Ioannes III Doukas Vatatzes Theodoros II Laskaris Ioannes IV Laskaris
Đế quốc Đông La Mã 1261–1453	Mikhael VIII Palaiologos Andronikos II Palaiologos cùng với Mikhael IX Palaiologos là đồng hoàng đế Andronikos III Palaiologos Ioannes V Palaiologos Ioannes VI Kantakouzenos cùng với Ioannes V Palaiologos và Matthaios Kantakouzenos là đồng hoàng đế Ioannes V Palaiologos Andronikos IV Palaiologos Ioannes VII Palaiologos Andronikos V Palaiologos Manuel II Palaiologos Ioannes VIII Palaiologos Konstantinos XI Palaiologos
Những tên in nghiêng thường để chỉ các đồng hoàng đế hoặc các hoàng đế tiếm vị