Trương Học Lương
Trương Học Lương 張學良 | |
|---|---|
 Tướng Trương Học Lương | |
| Đảng phái chính trị |  Quốc dân Đảng (KMT) |
| Binh nghiệp | |
| Biệt danh | Zhang Xueliang hay Chang Hsüeh-liang Peter Hsueh Liang Chang |
| Sinh | 3 tháng 6, 1901 |
| Mất | 14 tháng 10, 2001 (100 tuổi) |
| Năm tại ngũ | 1915–1936 |
| Cấp bậc | Đại tướng Lục quân |
| Chỉ huy |
|
| Tham chiến | Xung đột Trung-Xô 1929
|
| Người thân | Trương Tác Lâm |
Trương Học Lương (chữ Hán: 張學良, 3 tháng 6, 1901[1] - 15 tháng 10, 2001) là một trong những quân phiệt có thế lực lớn, sau trở thành tướng lĩnh của Quốc Dân Đảng Trung Quốc tại vùng Tây An. Ông chính là người phát động "Sự biến Tây An" năm 1936 gây chấn động, bắt cóc và gây áp lực với Tưởng Giới Thạch dẫn đến hợp tác Quốc-Cộng trong Chiến tranh Trung-Nhật.[2][3][4][5][6][7]
Thân thế
[sửa | sửa mã nguồn]Trương Học Lương, tự Hán Khanh (汉卿), hiệu Nghị Am (毅庵), là người Hải Thành, tỉnh Phụng Thiên (nay là Liêu Ninh), sinh ngày 3 tháng 6 năm 1901 tại Tang Lâm, huyện Thái An, tên lúc nhỏ là Song Hỉ (双喜), Tiểu Lục tử (小六子). Ông là con trưởng của thủ lĩnh quân phiệt Đông Bắc Trung Quốc Trương Tác Lâm, được mệnh danh là "Thiếu soái" (少帥), đứng đầu "Dân quốc Tứ công tử".[8]
Quân phiệt vùng Đông Bắc
[sửa | sửa mã nguồn]Năm 1919, ông theo học trường quân sự Phụng Thiên, tốt nghiệp hạng nhất khoa pháo binh 1 năm sau đó. Sau khi ra trường, ông công tác dưới quyền cha mình và thăng tiến nhanh chóng. Ngày 4 tháng 6 năm 1928, khi cha bị Nhật Bản (ở đây là Đế quốc Nhật Bản) ám sát chết tại Hoàng cô đồn, ông được các thuộc hạ của cha mình tôn lên chức vụ Tổng tư lệnh Bảo an Đông Bắc.
Ngay lập tức, ông cùng các thủ hạ tuyên bố trở cờ, ly khai chính phủ Bắc Dương, gia nhập chính phủ Quốc dân đảng. Do sự quy thuận của Trương Học Lương, Tưởng Giới Thạch dễ dàng chấm dứt cục diện quân phiệt gây rối loạn, hoàn tất công cuộc thống nhất Trung Quốc.
Sự biến Tây An
[sửa | sửa mã nguồn]Ông cùng với Dương Hổ Thành là 2 tướng chỉ huy quân Quốc Dân Đảng tại Tây An (Trung Quốc), dưới trướng của Tưởng Giới Thạch.
Ngày 4/12/1936 ông và Dương Hổ Thành được lệnh của Tưởng Giới Thạch tấn công đại bản doanh của Đảng cộng sản tại Diên An. Do chịu ảnh hưởng của phong trào chống Nhật của Đảng cộng sản nên 2 ông cố tình trì hoãn việc tiến công. Ngày 6/12 hai tướng thỉnh cầu Tưởng Giới Thạch đình chỉ nội chiến và cùng Đảng cộng sản chống nhật nhưng bị Tưởng cự tuyệt. Do căm ghét thái độ "hàng Nhật chống Cộng" của Tưởng, tối 12/12/1936 hai tướng cho quân bao vây Hoa Thanh trì và bắt sống Tưởng cùng bộ hạ đưa về Tây An tống giam.
Sau đó hai tướng Trương, Dương đã ra tuyên bố giải tán Tổng bộ chỉ huy tiễu phỉ Tây Bắc, thành lập Ủy ban Quân sự lâm thời Liên quân Tây Bắc kháng Nhật do Trương làm Chủ tịch, Dương làm Phó chủ tịch.
Kết cục giam lỏng
[sửa | sửa mã nguồn]Ngày 25/12, Trương tháp tùng Tưởng Giới Thạch bay về Nam kinh, Tưởng được thả tự do. Nhưng sau khi về tới Nam Kinh Tưởng lại bắt giam Trương Học Lương. Sau đó,Trương Học Lương bị giam lỏng tại Đài Loan đến năm 1975 thì được thả tự do. Ông định cư tới Hoa Kỳ sinh sống. Năm 2001 ông mất tại Hawaii, hưởng thọ 100 tuổi.
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Có nguồn ghi là năm 1989 hay 1900
- ^ “Zhang Xueliang, 100, Dies; Warlord and Hero of China”. The New York Times. 19 tháng 10 năm 2001. Truy cập ngày 21 tháng 7 năm 2012.
- ^ “Tribute for Chinese hero”. BBC News. 16 tháng 10 năm 2001. Truy cập ngày 21 tháng 7 năm 2002.
- ^ “Zhang Xueliang, Chinese military leader, died in Hawaii in 2001 at the age of 100”. thinkfinity.org. 14 tháng 10 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 9 năm 2010. Truy cập ngày 15 tháng 10 năm 2010.
- ^ “张学良老校长”. neu.edu.cn. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 8 năm 2012. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2017. Đã định rõ hơn một tham số trong
|accessdate=và|access-date=(trợ giúp) - ^ “张学良先生今逝世 江泽民向其亲属发去唁电”. chinanews.com. 15 tháng 10 năm 2001. Truy cập ngày 16 tháng 10 năm 2001.
- ^ “伟大的爱国者张学良先生病逝 江泽民发唁电高度评价张学良先生的历史功绩”. people.com.cn. 16 tháng 10 năm 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2017. Đã định rõ hơn một tham số trong
|accessdate=và|access-date=(trợ giúp) - ^ còn gọi là "Cận đại Tứ công tử", theo thuyết phổ biến trong nhân gian là Trương Học Lương, Viên Hàn Vân (袁寒雲, con Viên Thế Khải), Phổ Đồng (溥侗, hoàng tộc nhà Thanh), Tôn Khoa (con Tôn Trung Sơn)
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- New York Times obituary (tiếng Anh)
- 华视采访张学良视频：张学良有话要说...
- 唐德刚：张学良口述历史：重说民国奉张父子[liên kết hỏng]
- 张哮: 消失的省份 Lưu trữ 2007-06-12 tại Wayback Machine (GB码)
- 克强：张学良 民族败类抑或民族英雄
- 东北大学：千古功臣 张学良 Lưu trữ 2006-02-12 tại Wayback Machine
- 萨苏：弃守锦州——张学良在东北问题上最大的失误
- 王中陵：郑成功、张学良与台独
