Ban Chiang

Di chỉ khảo cổ Ban Chiang

Di sản thế giới UNESCO
Tiêu chuẩn	Văn hóa: iii
Tham khảo	575
Công nhận	1992 (Kỳ họp 16)

Ban Chiang (chữ Thái: บ้านเชียง) là một khu vực khai quật khảo cổ tại huyện Nong Han thuộc tỉnh Udon Thani, cách thành phố Udon 47 km về phía đông. Đây cũng là di sản thế giới được UNESCO công nhận năm 1992.

Khu vực khảo cổ này được phát hiện năm 1957 và thu hút sự quan tâm chú ý của mọi người nhờ đồ gốm sơn đỏ. Cuộc khai quật nghiên cứu khoa học đầu tiên được tiến hành năm 1967 đã phát hiện ra nhiều bộ xương và các hiện vật chôn cùng bằng đồng. Các vụn gạo cũng được phát hiện chứng tỏ từ thời kỳ đồ đồng đã có nông dân định cư ở đây. Các mộ cổ xưa nhất được phát hiện không có đồ đồng và do đó thuộc văn hóa neolithic; các nền văn hóa muộn nhất sau này là từ thời kỳ đồ sắt.

Bằng phương pháp xác định niên đại nhiệt quang (Optically Stimulated Luminescence dating) cho thấy các tạo tác có niên đại thiên kỷ thứ 5 trước Công Nguyên (năm 4420 đến năm 3400) có nghĩa là khu vực này có niên đại sớm nhất trong các di chỉ thời kỳ văn hóa đồ đồng của thế giới. Tuy nhiên với cuộc khai quật năm 1974-1975 với đầy đủ tư liệu bằng phương pháp xác định niên đại bằng đồng vị cacbon-14 (radiocarbon dating) thì niên đại của các chế tác ở đây muộn hơn, ngôi mộ cổ xưa nhất có niên đại khoảng 2100 trước Công Nguyên và muộn nhất có niên đại 200 năm sau Công Nguyên. Sự chế tác công cụ bằng đồng vào khoảng năm 2000 trước Công Nguyên được minh chứng bởi các dụng cụ nấu kim loại và các mảnh đồng. Các vật bằng đồng bao gồm: các vòng tay, nhẫn, vòng chân, dây và roi, mũi giáo, lưỡi rìu, rìu lưỡi vòm, móc, lưỡi dao và các chuông nhỏ.

Tham khảo tài liệu tiếng Anh

• Higham, Charles, Prehistoric Thailand, ISBN 974-8225-30-5, pp 84–88
• The Ban Chiang project at the University of Pennsylvania
• Ban Chiang gallery at the University of Hawai'i
• UNESCO world heritage listing

Xem thêm

• Danh sách các hóa thạch tiến hóa của con người
• Tiến trình tiến hóa loài người