Luật việt vị (bóng đá)

Trọng tài biên căng cờ báo việt vị

Luật việt vị là luật XI trong Luật bóng đá được soạn thảo và công bố bởi FIFA, liên quan đến việc hạn chế khả năng giành lợi thế của cầu thủ đội tấn công bằng việc đợi bóng trong trường hợp ở giữa cầu thủ này và khung thành chỉ có thủ môn hoặc người hậu vệ cuối cùng của bên đối phương. Luật này nhằm đảm bảo chơi đẹp và liên tục, thúc đẩy sự phát triển kiểu thế chiến thuật cũng như đa dạng lối chơi trong bóng đá. Luật việt vị là một trong những luật khá khó giải thích và khó thực thi đúng đắn của trò chơi bóng đá.

Nguồn gốc từ

Từ "việt vị" (Chữ Hán: 越位) với "việt" nghĩa là vượt qua (hay dùng trong "ưu việt"), "vị" nghĩa là vị trí. Một số người nói ngọng hay đọc sai thành "liệt vị". Trong 1 trận đấu, lỗi "việt vị" có thể có 2 cách để phát hiện:

1. Phát hiện từ trọng tài biên (khi đó trọng tài sẽ phất cờ sọc đỏ và cam để báo hiệu có "việt vị".
2. Phát hiện bằng công nghệ VAR (Video Assistant Referee), khi bàn thắng đã được ghi, công nghệ VAR sẽ xem lại bàn thắng, và nếu có lỗi "việt vị", trên màn hình điện tử sẽ có dòng chữ:

Không bàn thắng

No goal

VAR

VAR

Lỗi việt vị

OFFSIDE

Vị trí việt vị

Ở nửa trái hình vẽ, cầu thủ màu xanh đang ở trong "tư thế việt vị" bởi vì cầu thủ này đã đứng trước hai hậu vệ cuối cùng của đối phương (được đánh dấu bởi đường gạch ngang) và trái bóng. Cần lưu ý rằng điều này không hoàn toàn có nghĩa là cầu thủ này đang phạm lỗi "việt vị khi tấn công", cầu thủ đó chỉ "phạm lỗi việt vị" nếu nhận bóng hoặc tham gia vào tình huống đó.

Trong hình vẽ, cầu thủ màu xanh đứng trong vòng cấm địa không ở trong "tư thế việt vị", bởi vì anh ta đứng phía sau trái bóng, bất chấp việc anh ta đứng trước toàn bộ cầu thủ đối phương, trừ một cầu thủ cuối cùng. Nếu anh ta đứng phía trước trái bóng thì sẽ ở tư thế việt vị, không liên quan đến việc cầu thủ chuyền bóng đứng ở vị trí nào so với cầu thủ đối phương.

Một cầu thủ bị coi là đứng ở vị trí việt vị khi 4 điều kiện sau đồng thời thỏa mãn:

1. Cầu thủ đó đứng ở phần sân của đối phương.
2. Có ít hơn 2 cầu thủ của đối phương đứng giữa anh ta và đường biên ngang cuối sân đối phương so với bóng.
3. Anh ta phải đứng phía trước trái bóng (Theo hướng tấn công).

• Trong 3 điều kiện đầu, thủ môn được tính là một cầu thủ của đối phương, mặc dù thủ môn thường là vị trí thấp nhất trong đội hình nhưng ở một thời điểm bất kì thì không nhất thiết thủ môn là một trong 2 cầu thủ đối phương cuối cùng.
• Theo Luật Bóng Đá sửa đổi năm 2005, các điều kiện thứ hai và thứ tư được hiểu rõ là "[...]cầu thủ ở vị trí việt vị nếu bất cứ bộ phận nào của anh ta mà được phép chạm bóng ở gần đường biên ngang cuối sân đối phương hơn so với bóng và cầu thủ đối phương thứ 2 (cầu thủ đối phương thứ 1 thường là thủ môn)."

Phạm lỗi

Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị coi là phạm luật việt vị và chỉ bị xử phạt nếu ở thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc chạm bóng, theo nhận định của trọng tài, cầu thủ đó tham gia vào đường bóng đó một cách tích cực như:

1. Tham gia tình huống đó.
2. Cản trở đối phương.

Không phạm lỗi

Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị không bị phạt nếu nhận bóng trực tiếp từ:

1. Quả phát bóng
2. Quả ném biên
3. Quả phạt góc

Phạt những vi phạm

Khi cầu thủ vi phạm bất kỳ lỗi việt vị nào, trọng tài đều cho đội đối phương hưởng quả phạt gián tiếp tại nơi xảy ra lỗi.

Xem thêm

• Luật bóng đá
• Trọng tài

Liên kết ngoài

• QUYẾT ĐỊNH VỀ VIỆC BAN HÀNH LUẬT BÓNG ĐÁ https://thukyluat.vn/vb/quyet-dinh-982-qd-ubtdtt-luat-bong-da-19eeb.html
• Laws of the Game - Offside Lưu trữ 2006-06-13 tại Wayback Machine
• Offside Presentation tháng 6 năm 2005 - PDF file Lưu trữ 2006-05-02 tại Wayback Machine
• http://www.burtrandworld.co.uk/offside-rule.php
• Detailed history of the offside rule Lưu trữ 2004-06-03 tại Wayback Machine
• Flash Animation detailing the Offside law Lưu trữ 2006-11-03 tại Wayback Machine
• Luật việt vị mới và những rắc rối đầu tiên Lưu trữ 2006-05-17 tại Wayback Machine
• Toàn văn Luật bóng đá Việt Nam Lưu trữ 2007-03-13 tại Wayback Machine