Trí Uẩn

Trí Uẩn
Tangram

Hình động
Nhà sản xuất	NHiều
Nhà thiết kế	Nhiều
Người minh họa	Nhiều
Loại trò chơi	Ghép hình
Ngôn ngữ	Nhiều ngôn ngữ
Thời gian chuẩn bị	Tùy chọn
Thời gian chơi	Tùy thuộc khả năng
Vật liệu cần thiết	Gỗ, giấy

Trò chơi Trí Uẩn là một trò chơi ghép hình với 7 mảnh ghép được tách ra từ một hình chữ nhật có kích thước 8 cm x 10 cm. Nhiều người thường cho rằng Trí Uẩn là tác giả của trò chơi "Trí Uẩn", tuy nhiên trò chơi này do người Đức sáng tạo từ những năm 1890 với tên gọi là kreuzspiel (trong khi Trí Uẩn sinh năm 1916 mất năm 1995, công bố trò chơi Trí Uẩn từ những năm 1940) (xem thêm phần chú thích)

Hoàn cảnh ra đời

Vào những năm 1940, Nguyễn Trí Uẩn đang hoạt động bí mật tại Hà Nội, phải ẩn náu trên gác bếp của căn nhà số 42 Phố Huế. Ông nghĩ cách cắt những tấm bìa ra để ghép hình theo trí tưởng tượng, suy luận của mình. Sau nhiều lần mày mò, tưởng tượng, cuối cùng với bảy miếng ghép được tách ra từ một hình chữ nhật có kích thước 8 cm x 10 cm, ông đã lắp ghép được nhiều hình.

Sau đó, ông đã quyết định phát triển trò chơi này. Ông dùng những mảnh gỗ mít để quân chơi càng ngày càng bóng. Các quân được cắt chính xác, không sai lệch dù nhỏ để bảo đảm người chơi có thể ghép hình được.

Trò chơi ghép hình

Chỉ với bảy miếng ghép đơn giản gồm hai hình tam giác, bốn hình thang và một hình ngũ giác, người chơi có thể sắp xếp thành 1.000 hình ảnh khác nhau như hình các con vật, bông hoa, hình người... Các hình có nhiều cách ghép khác nhau:

• Một hình trái tim có thể ghép theo 28 cách.
• Hạt kim cương có tới 66 cách ghép.
• Một quả tạ có thể có 88 cách ghép.

Từ 7 miếng dời có thể ghép 10 chữ số tự nhiên và 24 chữ cái, ghép hình tượng Các Mác, V.I.Lê-nin, minh họa 18 bài thơ của La Fontaine. Trò chơi mang tính sáng tạo đã lan truyền rộng rãi, được Chủ tịch Hồ Chí Minh lấy chính tên của tác giả đặt cho.

Nhiều chuyên gia đã đánh giá, trò chơi này tuy đơn giản nhưng lại tạo hứng thú, phát triển khả năng tư duy toán học, khả năng sáng tạo và thúc đẩy phát triển trí não. Không những thế, trò chơi này có thể trở thành các bài toán về hình học, lôgic học, hội họa tạo hình, mỹ thuật... Chính vì vậy, hơn 70 năm qua, Trí Uẩn vẫn có sức sống trong giới học sinh, sinh viên Việt Nam.

Chỉ với bảy miếng ghép đơn giản gồm hai hình tam giác, bốn hình thang và một hình ngũ giác, người chơi có thể sắp xếp thành 1.000 hình ảnh khác nhau như hình các con vật, bông hoa, hình người...

Ứng dụng và phát triển

Chương trình tiểu học ở Việt Nam đã đưa một số bài toán "ghép hình" với 5-7 miếng ghép, tiếp thu từ trò chơi Trí Uẩn, cho học sinh tiếp cận.

Năm 2014, công ty CP TOPs Quốc tế đã thiết kế, lập trình lại trò chơi này để người chơi có thể chơi ngay trên điện thoại, máy tính cá nhân, máy tính bảng hoặc máy tính để bàn.

Từ cuối tháng 7-2014, trò chơi Trí Uẩn hay Tangram Vietnam chính thức có mặt trên Google Play, thích hợp cho các máy sử dụng hệ điều hành Android và đã có trên kho của Apple, thích hợp cho các máy hệ điều hành iOS (iPAD, iPhone, iTouch). Với phần mềm trò chơi Tangram Vietnam, các kỹ sư còn tạo ra thêm 20 cách xếp hình các biển báo giao thông.

Trò chơi này không giới hạn bất kỳ độ tuổi nào từ trẻ em 5 tuổi đến cả giảng viên đại học hay người già.

Liên kết ngoài

• "Ong thủ" với ảo thuật xếp gỗ: Người Việt có trò Trí Uẩn trí tuệ gấp... trăm lần, Infonet, 14/10/2019
• Những người gìn giữ, phục dựng “Trò chơi Trí Uẩn”, Thể thao & Văn hóa, 29/03/2010
• Trò chơi Trí Uẩn (phần 1), phỏng vấn con trai ông Trí Uẩn, VOV Giao thông, 21/07/2017

Cross Puzzle

VTG ANTIQUE GERMAN KREUZSPIEL RICHTER CROSS PUZZLE BLOCKS STONE CLAY BOOKLET BOX

Puzzelspel 'Het Kruisraadsel'/ Kreuzspiel', Richter, ca. 1900/20

The Puzzling World of Polyhedral Dissections

The Jerry Slocum Mechanical Puzzle Collection