Bão Sandy

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bão Sandy
Bão cuồng phong cấp 3 (SSHWS/NWS)
Bão Sandy lúc mạnh nhất ngay sau khi đổ bộ vào Cuba vào ngày 25 tháng 10
Hình thành22 tháng 10 năm 2012
Tan2 tháng 11 năm 2012
(Xoáy thuận ngoại nhiệt đới sau ngày 29 tháng 10)
Sức gió mạnh nhấtDuy trì liên tục trong 1 phút:
115 mph (185 km/h)
Áp suất thấp nhất940 mbar (hPa); 27.76 inHg
Số người chết233 tổng cộng (bao gồm cả trực tiếp và gián tiếp)
Thiệt hại$68.7 tỷ (USD 2012)
(Cơn bão gây thiệt hại lớn thứ hai trong lịch sử Hoa Kỳ)
Vùng ảnh hưởngĐại Antilles, Bahamas, phần lớn miền đông Hoa Kỳ (đặc biệt vùng bờ biển Các tiểu bang Trung-Đại Tây Dương), Bermuda, miền đông Canada
Một phần của Mùa bão Đại Tây Dương 2012

Bão Sandylà một cơn bão nhiệt đới lớn cuối mùa đã ảnh hưởng đến Jamaica, Cuba, Bahamas, Haiti và Florida, và đe dọa bờ biển phía Đông của Hoa Kỳ và Đông Canada trong năm đó.

Lịch sử khí tượng[sửa | sửa mã nguồn]

Đường đi cơn bão

Là cơn bão số 18, và cơn bão thứ 10 của mùa bão Đại Tây Dương năm 2012, Sandy đã phát triển từ một sóng nhiệt đới kéo dài ở vùng biển phía tây vùng biển Caribbean vào ngày 22 tháng 10. Nó nhanh chóng được tăng cường sau khi trở thành một áp thấp nhiệt đới và được nâng cấp lên một cơn bão nhiệt đới sáu giờ sau đó. Sandy di chuyển chậm về phía bắc về phía Đại Antilles và từng bước củng cố. Ngày 24 tháng 10, Sandy đã được nâng cấp lên một cơn bão, ngay trước khi bão đổ bộ vào ở Jamaica. Khi di chuyển về phía bắc, Sandy lại quay ra vùng nước và đổ bộ vào đất liền thứ hai của nó ở Cuba trong những giờ sáng sớm ngày 25 tháng 10 thành cơn bão cấp 2. Trong buổi tối ngày 25 tháng 10, Sandy suy yếu 1 thành bão cấp 1 và đi về hướng bắc qua Bahamas trong những giờ đầu của ngày 26 tháng 10[1]. Ít nhất 68 người đã thiệt mạng trên khắp vùng biển Caribbean, Bahamas, và Hoa Kỳ[2]. Trong một thời gian ngắn Sandy suy yếu thành bão nhiệt đới trong những giờ sáng sớm ngày 27 tháng 10, sau đó mạnh trở lại thành bão cấp 1 cuối buổi sáng hôm đó và vẫn còn đó sức mạnh qua sáng ngày 28 tháng 10.

Ảnh hưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Ảnh hưởng của bão Sandy đối với Hoa Kỳ gây ảnh hưởng ít nhất 22 tiểu bang, kéo dài từ Florida đến New England với gió bão nhiệt đới kéo dài đến nay nội địa và tuyết núi ở Tây Virginia.

Ngày 29 tháng 10, cơn bão này đã đổ bộ vào bờ đông Hoa Kỳ, mang theo mưa to và gió lớn. Nước biển đã len lỏi vào giữa những khu nhà chọc trời của Thành phố New York, gây ngập các hầm đường bộ, khiến 200 bệnh nhân ở bệnh viện thành phố phải sơ tán. Hệ thống tàu điện ngầm Thành phố New York bị thiệt hại do thiên tai gây ra lớn nhất kể từ khi hoạt động đến nay. Nhà máy điện hạt nhân ở New Jersey bị ngập, trong khi một vụ nổ xảy ra ở nhà máy điện Con Edison ở New York khiến hàng trăm nghìn hộ gia đình và cơ sở kinh doanh bị mất điện. Thành phố New York ngập sâu trong nước bão Sandy đổ bộ, mang những con sóng lớn tràn vào bờ. Tập đoàn Exelon vừa tuyên bố tình trạng "báo động" đối với nhà máy điện hạt nhân New Jersey Oyster Creek do mức nước ngập trong nhà máy cao hơn 2 m. Tập đoàn này cảnh báo rằng nếu mực nước dâng cao hơn nữa, nhà máy điện lâu đời nhất nước Mỹ sẽ phải sử dụng nguồn nước khẩn cấp để làm nguội các thanh urani.

Nhà máy phát điện Con Edison ở phía đông quận Manhattan, New York phát nổ vào ngày 29 tháng 10 trong cơn bão Sandy, làm hàng chục nghìn hộ dân và doanh nghiệp mất điện, có thể sẽ mất một tuần để sửa chữa và khôi phục hệ thống.

Siêu bão Sandy là cơn bão mạnh nhất tấn công Hoa Kỳ trong vòng 100 năm qua, gây mưa lớn, ngập lụt trên một khu vực trải dài khoảng 1.290 km với 50 triệu dân, trong đó 7,4 triệu gia đình, cơ quan và doanh nghiệp phải chịu cảnh mất điện, 1 triệu người phải sơ tán. Sở giao dịch chứng khoán New York phải đóng cửa ngày 30 tháng 10 năm 2012. Đây là lần đầu tiên sàn này phải đóng cửa hai ngày liên tiếp do thời tiết, kể từ năm 1888. Ngày 30-10, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã tuyên bố tình trạng thảm họa lớn ở tiểu bang New York. Trước đó, Tổng thống Hoa Kỳ cũng đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp ở các tiểu bang Massachusetts, Connecticut, đảo Rhode, tiểu bang New York, New JerseyPennsylvania

Tử vong và tổn thất theo quốc gia
Quốc gia Tử vong Thiệt hại (USD) Nguồn
 Haiti 52 Không rõ [3][4]
 Hoa Kỳ 50 20 tỷ USD (ước) [5][6]
 Cuba 11 80 triệu USD [7][8]
 Bahamas 2 Không rõ [9][10]
 Dominican Republic 2 Không rõ [7]
 Canada 1 Không rõ [11]
 Jamaica 1 16,5 triệu USD [7][12]
 Puerto Rico 1 Không rõ [7]
Total 120 20 tỷ USD (ước)

Ít nhất người ta đã xác nhận có 119 người chết khắp Bahamas, Caribbean, Canada, và Hoa Kỳ, do bão gây ra.[2][4]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ “Hurricane Sandy storms through Bahamas, Central Florida on alert”. Central Florida News 13. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2012.
  2. ^ a b “States declare storm emergency”. Richmond Times Dispatch. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 28 tháng 10 năm 2012.
  3. ^ “A look at Caribbean deaths and damage from Hurricane Sandy”. Washington Post. ngày 30 tháng 10 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012.
  4. ^ a b CHARLES AND MORGAN, JACQUELINE AND CURTIS. “Sandy's death toll climbs to 44 in Haiti”. The Miami Herald. Truy cập ngày 28 tháng 10 năm 2012.
  5. ^ “39 dead from Sandy, millions without power on East Coast”. RNN Staff. ngày 30 tháng 10 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 11 năm 2012. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012.
  6. ^ “DISARRAY, MILLIONS WITHOUT POWER IN SANDY'S WAKE”. AP. ngày 30 tháng 10 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012.
  7. ^ a b c d “Hurricane Sandy kills 41 in Caribbean, targets U.S”. Nassau, Bahamas: CNBC. ngày 26 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2012.[liên kết hỏng]
  8. ^ (tiếng Tây Ban Nha) 'Sandy' deja daños por 2 mil 121 millones de pesos en Cuba”. Notimex. El Universal. ngày 30 tháng 10 năm 2012. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012.
  9. ^ “Vicious Superstorm Sandy Smashes U.S. Northeast Cities”. newswire.com. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012.
  10. ^ Dana Smith (ngày 27 tháng 10 năm 2012). “Bahamas Back In Business After Hurricane Sandy”. The Tribune. Nassau. Truy cập ngày 28 tháng 10 năm 2012.
  11. ^ “Flying debris kills woman amid Toronto storm”. Truy cập ngày 29 tháng 10 năm 2012.
  12. ^ Evens Sanon (ngày 30 tháng 10 năm 2012). “Haiti, Jamaica Officials Report Losses From Sandy”. Associated Press. Port-Au-Prince, Haiti: ABC News. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012.