Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trầm tích”

Duyệt lịch sử tương tác

← Thay đổi trước Thay đổi sau →

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào

Trực quanMã wiki

Nội tuyến

Phiên bản lúc 16:27, ngày 18 tháng 3 năm 2019

Trầm tích được tạo nên trên các công trình chặn nước nhân tạo vì các công trình này giảm tốc độ dòng chảy của nước và dòng chảy không thể mang nhiều trầm tích đi.

Trầm tích là các thể lắng đọng các vật liệu đất đá sinh ra từ quá trình địa chất hoặc thiên nhiên khác ^[1].

Hầu hết các vật liệu tạo trầm tích là sản phẩm của quá trình phong hóa và xói mòn đất đá. Những vật liệu này có kích cỡ khác nhau, từ các tảng lớn, sỏi cuội cát đến các chất cặn lơ lửng hoặc tan được trong nước. Các vật liệu có thể nằm tại chỗ, hoặc dưới tác động của nước, băng, gió hoặc trọng lực được vận chuyển tới nơi khác thì dừng lại và tích tụ ^[2]. Ngoài ra còn có lượng cực nhỏ bụi vũ trụ, chỉ thể hiện ở trầm tích đại dương tại vùng có nền ổn định trong thời gian dài.

Quá trình tích tụ vật liệu để tạo nên các lớp trầm tích gọi là quá trình trầm tích. Quá trình trầm tích chủ yếu là quá trình cơ học, các vật liệu lắng do trọng lực. Tại vùng biển ven bờ thì xảy ra kết tủa các chất cặn do phản ứng khi gặp nước biển mặn.^[3]

Biển, sông, hồ là nơi tích lũy các trầm tích chủ yếu. Đồng bằng châu thổ là điển hình của quá trình trầm tích sông ngòi. Những khu sa mạc, hoang thổ là những ví dụ về trầm tích do gió tạo ra. Các vụ sụp đổ do trọng lực cũng tạo ra các trầm tích đá như ở các khu vực karst.

Theo thời gian trầm tích chuyển thành đá trầm tích. Các đá trầm tích có thể chứa hóa thạch. Các trầm tích cũng là nơi tạo ra các nhiên liệu hóa thạch như than đá, khí thiên nhiên, dầu mỏ.

Phân loại

Trầm tích có thể được phân loại dựa trên kích thước hạt và/hoặc thành phần của nó.

Kích thước hạt

Kích thước trầm tích được đo theo hàm log cơ số 2, được gọi là tỉ lệ "Phi", phân loại các hạt theo kích với dạng "keo" đến "tảng".

Thang φ	Cỡ hạt (metric)	Cỡ hạt (inches)	Thể kết hợp (Wentworth)	Tên khác
< -8	> 256 mm	> 10.1 in	Tảng
-6 to -8	64–256 mm	2.5–10.1 in	Cuội
-5 to -6	32–64 mm	1.26–2.5 in	Sạn thô	Sỏi
-4 to -5	16–32 mm	0.63–1.26 in	Sạn thô	Sỏi
-3 to -4	8–16 mm	0.31–0.63 in	Sạn trung	Sỏi
-2 to -3	4–8 mm	0.157–0.31 in	Sạn mịn	Pebble
-1 to -2	2–4 mm	0.079–0.157 in	Sạn rất mịn	Granule
0 to -1	1–2 mm	0.039–0.079 in	Cát hạt rất thô
1 to 0	0.5–1 mm	0.020–0.039 in	Cát hạt thô
2 to 1	0.25–0.5 mm	0.010–0.020 in	Cát hạt trung
3 to 2	125–250 µm	0.0049–0.010 in	Cát hạt mịn
4 to 3	62.5–125 µm	0.0025–0.0049 in	Cát hạt rất mịn
8 to 4	3.9–62.5 µm	0.00015–0.0025 in	Bột (trầm tích)	Bùn
> 8	< 3.9 µm	< 0.00015 in	Sét	Bùn
>10	< 1 µm	< 0.000039 in	Keo	Bùn

Thàn phần

Thành phần trầm tích có thể được đo theo:

Đá mẹ (vỡ ra thành mảng vụn)
Thành phần khoáng vật
Thành phần hóa học

Tham khảo

^ Reading, H. G. (1978), Sedimentary Environments: Processes, Facies and Stratigraphy, Cambridge, Massachusetts: Blackwell Science, ISBN 978-0-632-03627-1
^ Fernandez, C.; Wu, J. Q.; McCool, D. K.; Stöckle, C. O. (2003-05-01). "Estimating water erosion and sediment yield with GIS, RUSLE, and SEDD". Journal of Soil and Water Conservation. 58 (3): 128–136. ISSN 0022-4561.
^ Nichols, Gary (1999), Sedimentology & Stratigraphy, Malden, MA: Wiley-Blackwell, ISBN 978-0-632-03578-6

Bài viết này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

[tt-Rdg-1] Reading, H. G. (1978), Sedimentary Environments: Processes, Facies and Stratigraphy, Cambridge, Massachusetts: Blackwell Science, ISBN 978-0-632-03627-1

[ttch-Stöckle-2] Fernandez, C.; Wu, J. Q.; McCool, D. K.; Stöckle, C. O. (2003-05-01). "Estimating water erosion and sediment yield with GIS, RUSLE, and SEDD". Journal of Soil and Water Conservation. 58 (3): 128–136. ISSN 0022-4561.

[Malden-3] Nichols, Gary (1999), Sedimentology & Stratigraphy, Malden, MA: Wiley-Blackwell, ISBN 978-0-632-03578-6

[1]

[2]

[3]

@@ Dòng 2: / Dòng 2: @@
 [[Tập tin:StoneFormationInWater.jpg|nhỏ|Trầm tích được tạo nên trên các công trình chặn nước nhân tạo vì các công trình này giảm tốc độ dòng chảy của nước và dòng chảy không thể mang nhiều trầm tích đi.]]
 [[Tập tin:Glacial Transportation and Deposition.jpg|nhỏ|Sự vận chuyển các tảng nước đá. Các tảng này có thể được tích tụ thành các tầng trầm tích đá.]]
+'''Trầm tích''' là các thể lắng đọng các vật liệu đất đá sinh ra từ quá trình địa chất hoặc thiên nhiên khác <ref name =tt-Rdg >Reading, H. G. (1978), Sedimentary Environments: Processes, Facies and Stratigraphy, Cambridge, Massachusetts: Blackwell Science, ISBN 978-0-632-03627-1</ref>.
+Hầu hết các vật liệu tạo trầm tích là sản phẩm của quá trình [[phong hóa]] và [[xói mòn]] đất đá. Những vật liệu này có kích cỡ khác nhau, từ các tảng lớn, sỏi cuội cát đến các chất cặn lơ lửng hoặc tan được trong nước. Các vật liệu có thể nằm tại chỗ, hoặc dưới tác động của nước, băng, gió hoặc trọng lực được vận chuyển tới nơi khác thì dừng lại và tích tụ <ref name =ttch-Stöckle >Fernandez, C.; Wu, J. Q.; McCool, D. K.; Stöckle, C. O. (2003-05-01). [http://www.jswconline.org/content/58/3/128 "Estimating water erosion and sediment yield with GIS, RUSLE, and SEDD"]. Journal of Soil and Water Conservation. 58 (3): 128–136. ISSN 0022-4561.</ref>. Ngoài ra còn có lượng cực nhỏ ''bụi vũ trụ'', chỉ thể hiện ở trầm tích đại dương tại vùng có nền ổn định trong thời gian dài.
-'''Trầm tích''' là thể lắng đọng các vật liệu do các dòng chảy nước, băng hoặc gió vận chuyển tới và cuối cùng được tích tụ thành một lớp trên bề mặt hoặc đáy của một khu vực chứa nước như: biển, hồ, sông, suối.
+Quá trình tích tụ vật liệu để tạo nên các lớp trầm tích gọi là ''quá trình trầm tích''. Quá trình trầm tích chủ yếu là quá trình cơ học, các vật liệu lắng do trọng lực. Tại vùng biển ven bờ thì xảy ra kết tủa các chất cặn do phản ứng khi gặp nước biển mặn.<ref name =Malden >Nichols, Gary (1999), Sedimentology & Stratigraphy, Malden, MA: Wiley-Blackwell, ISBN 978-0-632-03578-6</ref>
-Hầu hết các vật liệu hình thành từ quá trình [[phong hóa]] và [[xói mòn]] đất đá. Chúng có kích cỡ khác nhau, từ các tảng lớn, sỏi cuội cát đến các chất cặn lơ lửng hoặc tan được trong nước. Sau đó các vật liệu dưới tác động của nước, băng, gió hoặc trọng lực được vận chuyển tới nơi khác thì dừng lại và tích tụ. Ngoài ra còn có lượng cực nhỏ ''bụi vũ trụ'', chỉ thể hiện ở trầm tích đại dương khi nền ổn định trong thời gian dài.
-Quá trình tích tụ vật liệu để tạo nên các lớp trầm tích gọi là ''quá trình trầm tích''. Quá trình trầm tích chủ yếu là quá trình cơ học, các vật liệu lắng do trọng lực. Tại vùng biển ven bờ thì xảy ra kết tủa các chất cặn do phản ứng khi gặp nước biển mặn.
+Biển, sông, hồ là nơi tích lũy các trầm tích chủ yếu. Đồng bằng châu thổ là điển hình của quá trình trầm tích sông ngòi. Những khu sa mạc, hoang thổ là những ví dụ về trầm tích do gió tạo ra. Các vụ sụp đổ do trọng lực cũng tạo ra các trầm tích đá như ở các khu vực [[karst]].
-Đồng bằng châu thổ là điển hình của quá trình trầm tích sông ngòi. Những khu sa mạc, hoang thổ là những ví dụ về trầm tích do gió tạo ra. Các vụ sụp đổ do trọng lực cũng tạo ra các trầm tích đá như ở các khu vực [[karst]].
+Theo thời gian trầm tích chuyển thành đá trầm tích. Các [[đá trầm tích]] có thể chứa [[hóa thạch]]. Các trầm tích cũng là nơi tạo ra các [[nhiên liệu hóa thạch]] như [[than đá]], [[khí thiên nhiên]], [[dầu mỏ]].
-Ao, hồ, biển, sông là nơi tích lũy các lớp trầm tích theo thời gian chúng chuyển thành đá trầm tích. Các [[đá trầm tích]] có thể chứa [[hóa thạch]]. Các trầm tích cũng là nơi tạo ra các [[nhiên liệu hóa thạch]] như: [[than đá]], [[khí thiên nhiên]], [[dầu mỏ]].
 == Phân loại ==