Tuy An

Tuy An
Huyện
Huyện Tuy An
Vị trí của huyện Tuy An trên bản đồ tỉnh Phú Yên
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Vùng	Duyên hải Nam Trung Bộ
Tỉnh	Phú Yên
Huyện lỵ	Thị trấn Chí Thạnh
Phân chia hành chính	1 thị trấn, 14 xã
Địa lý
Diện tích	435 km²
Dân số (2004)
Tổng cộng	133.000 người
Khác
Biển số xe	78-H1
Website	tuyan.phuyen.gov.vn

Tuy An là một huyện ven biển thuộc tỉnh Phú Yên. Nơi đây có một hệ sinh thái phong phú, vừa có biển, vừa có núi. Đây cũng là nơi diễn ra chặng thứ 6 của The Amazing Race Vietnam: Cuộc đua kỳ thú 2019.

Địa lý

Vị trí địa lý

Tuy An là một huyện ven biển của tỉnh Phú Yên, có vị trí địa lý là:

• Phía đông giáp tỉnh Phú Yên
• Phía bắc giáp thị xã Sông Cầu và huyện Đồng Xuân
• Phía tây giáp huyện Sơn Hòa
• Phía nam giáp thành phố Tuy Hòa và huyện Phú Hoà
• Phía đông giáp Biển Đông.

Giao thông

Huyện có diện tích 435 km² và dân số là 133.000 người (năm 2004). Huyện lỵ là thị trấn Chí Thạnh nằm trên quốc lộ 1A, cách thành phố Tuy Hòa 30 km về hướng bắc. Huyện cũng là nơi có đường sắt Bắc Nam chạy qua. Đây cũng là địa phương có dự án Đường cao tốc Bình Định – Nha Trang đi qua đang được xây dựng.

Hành chính

Huyện Tuy An có 15 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Chí Thạnh (huyện lỵ) và 14 xã: An Cư, An Chấn, An Dân, An Định, An Hiệp, An Hòa, An Lĩnh, An Mỹ, An Nghiệp, An Ninh Đông, An Ninh Tây, An Thạch, An Thọ, An Xuân.

Lịch sử

Từ năm 1611 đến năm 1899, Tuy An thuộc huyện Đồng Xuân.

Năm 1899, phủ Tuy An thống hạt huyện Đồng Xuân, lãnh 5 tổng là An Sơn, An Hải, An Đức, An Vinh, An Phú gồm 69 xã phường, phủ lỵ đặt tại Long Uyên. Ngày 7/9/1945, chính quyền cách mạng lâm thời được thành lập, phủ Tuy An được đổi tên thành phủ Công Ái.

Năm 1947, đổi thành huyện Tuy An. Năm 1954, chính quyền Sài Gòn đổi huyện thành quận. Quận Tuy An có 14 xã. Sau ngày giải phóng, tháng 4/1975, chính quyền cách mạng đổi tên quận Tuy An thành huyện Tuy An.

Năm 1977, hợp nhất huyện Tuy An, Đồng Xuân và các xã Sơn Long, Sơn Xuân, Sơn Định, Phú Mỡ của huyện Tây Sơn thành một huyện mới lấy tên là huyện Xuân An. Năm 1978, chia huyện Xuân An thành 2 huyện Tuy An và Đồng Xuân. Huyện Tuy An khi đó gồm 13 xã: An Chấn, An Dân, An Định, An Hải, An Hiệp, An Hòa, An Lĩnh, An Mỹ, An Nghiệp, An Ninh, An Thạch, An Thọ, An Xuân.

Ngày 2 tháng 3 năm 1979, thành lập một thị trấn huyện lỵ thuộc huyện Tuy An lấy tên là thị trấn Chí Thạnh.

Ngày 30 tháng 9 năm 1981, thành lập xã An Cư gồm có các thôn Phú Tân, Phú Lương và Tân Long của thị trấn Chí Thạnh; chia xã An Ninh thành hai xã lấy tên là xã An Ninh Đông và An Ninh Tây; chia xã An Chấn thành hai xã lấy tên là xã An Chấn và xã An Phú.

Ngày 5 tháng 1 năm 2005, xã An Phú thuộc huyện Tuy An được chuyển về thành phố Tuy Hòa.

Ngày 21 tháng 11 năm 2019, xã An Hải được sáp nhập vào xã An Hòa. Từ đó, huyện Tuy An có các đơn vị hành chính như hiện nay.

Kinh tế - xã hội

Hiện nay huyện đã có 7/15 xã đạt chuẩn nông thôn mới gồm: An Cư, An Dân, An Nghiệp, An Mỹ, An Chấn, An Xuân, An Thọ. Các xã này có nền kinh tế phát triển.

Tuy An là một huyện giáp biển và có nhiều địa danh nổi tiếng, vì vậy nơi đây rất phát triển về ngành du lịch, có một số địa điểm du lịch nổi tiếng như: Bãi biển Xép, Ghềnh Đá Dĩa, Chùa Thiên Hưng (Chùa Cát), Nhà thờ Mằng Lăng, Đầm Ô Loan, Khu mộ cổ Phú Yên, Thành An Thổ, Cù lao Mái Nhà, Chùa Đá Trắng, Hòn Yến, Bãi biển Mỹ Á, Chùa Từ Quang, Chùa Viên Quang,...

Tham khảo

• Hình ảnh của một số danh lam thắng cảnh huyện Tuy An:
• 
  Bãi biển Xép
• 
  Ghềnh Đá Dĩa
• 
  Nhà thờ Mằng Lăng

• UBND huyện Tuy An