Mô hình tổng cầu và tổng cung

Mô hình tổng cầu và tổng cung hay còn gọi là mô hình AD-AS là mô hình dùng để giải thích hai biến số. Biến số thứ nhất là tổng sản lượng hàng hóa và dịch vụ được đo bằng GDP thực tế. Biến số thứ hai là mức giá được đo bằng chỉ số giá tiêu dùng CPI hay chỉ số điều chỉnh GDP.

Tổng cầu của nền kinh tế (AD - Aggregate Demand)

Khái niệm

Tổng cầu là lượng hàng hóa và dịch vụ được tạo ra trên lãnh thổ một nước(GDP) mà các tác nhân kinh tế sẵn sàng và có khả năng mua tại mỗi mức giá.

Trong nền kinh tế mở thì tổng cầu bao gồm 4 nhân tố:

• C: Tiêu dùng của các hộ gia đình
• I: Đầu tư của doanh nghiệp
• G: Chi tiêu của chính phủ
• NX: Xuất khẩu ròng

Phương trình

Phương trình đường tổng cầu trong một nền kinh tế mở có dạng: AD = C + I + G + NX

Đường tổng cầu

Đường tổng cầu(AD)

Độ dốc của đường tổng cầu

Đường tổng cầu dốc xuống. Được giải thích bởi ảnh hưởng của giá đối với tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu ròng:

• Mức giá và tiêu dùng(Hiệu ứng Pigou): với mức giá thấp, lượng tiền mà các hộ gia đình nắm giữ có giá trị hơn, các hộ gia đình cảm thấy giàu có hơn nên họ chi tiêu nhiều hơn trước => tăng tiêu dùng.
• Mức giá và đầu tư (hiệu ứng Keynes): Với mức giá thấp các hộ gia đình cần giữ ít tiền hơn để tiêu dùng. Nên họ cho vay số tiền thừa, làm lãi suất giảm => kích thích đầu tư.
• Mức giá và xuất khẩu ròng(Hiệu ứng tỷ giá hối đoái): với mức giá thấp, làm cho hàng trong nước rẻ tương đối so với hàng ngoại. Điều này có tác dụng khuyến khích xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu =>tăng xuất khẩu ròng.

=>Kết luận: Cả ba hiệu ứng này đã cho thấy mối quan hệ ngược chiều giữa giá và sản lượng hàng hóa. Hay: đường tổng cầu dốc xuống.

Đường tổng cầu dịch chuyển

Đường tổng cầu sẽ dịch chuyển khi có sự thay đổi về lượng tổng cầu tại mỗi mức giá.

Tổng cung của nền kinh tế

Khái niệm

Tổng cung là lượng hàng hóa và dịch vụ được cung ứng trên thị trường. Nó thể hiện mối quan hệ giữa mức giá chung và khối lượng hàng hóa được cung ứng.

• Tổng cung dài hạn - ASLR
• Tổng cung ngắn hạn - AS

Tổng cung dài hạn - ASLR

Đường tổng cung dài hạn

• Đường tổng cung về hàng hóa, dịch vụ trong dài hạn (ASLR) thẳng đứng tại mức sản lượng tự nhiên.
• Cung hàng hóa, dịch vụ trong dài hạn phụ thuộc vào công nghệ, khối lượng tư bản, lực lượng lao động sẵn có.
• Cung hàng hóa, dịch vụ trong dài hạn không phụ thuộc vào mức giá trong nền kinh tế.

Tổng cung ngắn hạn - AS

Tập tin:Doanmanhtung.sc015.jpg

Đường tổng cung ngắn hạn - AS

• Đường tổng cung ngắn hạn dốc lên.
• Phương trình cơ bản về đường tổng cung gắn hạn: Y = ${\bar {Y}}\$ + α ( P - P^e )
  • Y: sản lượng
  • ${\bar {Y}}\$: sản lượng tự nhiên
  • α: số dương
  • P^e: mức giá kỳ vọng
  • P: giá thực tế
• Kết luận rút ra từ phương trình:
  • Đường tổng cung có độ dốc dương.
  • Vị trí của đường tổng cung phụ thuộc vào P^e. Vì đường tổng cung ngắn hạn cắt đường tổng cung dài hạn ở P^e. Do đó khi P^e tăng thì đường tổng cung sẽ dịch chuyển lên trên và sang trái.
  • Tham số α đo lường phản ứng của sản lượng với chênh lệch giữa giá cả thực tế và giá cả kỳ vọng.
    • α = 0: đường tổng cung có dạng thẳng đứng.
    • α rất lớn: đường tổng cung gần như nằm ngang.
• Một số mô hình giải thích về đường tổng cung ngắn hạn:
  • Mô hình tiền lương cứng nhắc.
  • Mô hình nhận thức sai lầm của công nhân.
  • Mô hình thông tin không hoàn hảo.
  • Mô hình giá cả cứng nhắc.

Cân bằng cung-cầu (cân bằng sản lượng và mức giá)

Cân bằng tổng cung-tổng cầu

Xem thêm

• Tổng cung
• Tổng cầu

Tham khảo

• Bài giảng kinh tế vĩ mô 2-PGS.TS Nguyễn Văn Công-Nhà xuất bản Lao Động 2006