Karl Theodor, Tuyển hầu xứ Bayern
Karl Theodor | |
---|---|
![]() Karl Theodor, vẽ bởi Anna Dorothea Therbusch năm 1763 | |
Công tước Bayern Pfalzgraf và tuyển hầu tước của Pfalz Công tước của Jülich-Berg | |
Tại vị | 1742 (Pfalz, lúc 17 tuổi) 1777 (Bayern, lúc 53 tuổi) cho tới 1799 |
Tiền nhiệm | Karl III Philip (Pfalz) Maximilian III Joseph (Bayern) |
Kế nhiệm | Maximilian I Joseph của Bayern |
Thông tin chung | |
Sinh | Drogenbos, Brussels, Austrian Netherlands | 11 tháng 12, 1724
Mất | 16 tháng 2, 1799 Münchner Residenz, Tuyển hầu quốc Bayern | (74 tuổi)
An táng | nhà thờ Theatine, München |
Phối ngẫu | nữ bá tước Pfalz Elisabeth Augusta của Sulzbach nữ đại công tước Maria Leopoldine của Austria-Este |
Hoàng tộc | Nhà Wittelsbach |
Thân phụ | John Christian, công tước của Sulzbach |
Thân mẫu | Maria Henriette de La Tour d'Auvergne |
Karl (hay Carl) Philipp Theodor (* 10 tháng 12[1] 1724 tại lâu đài Drogenbusch gần Brussel; † 16 tháng 2 1799 tại Cung điện München) từ 31 tháng 12 năm 1742 là Karl IV Pfalzgraf và tuyển hầu tước của Kurpfalz cũng như công tước Jülich-Berg. Từ 30 tháng 12 năm 1777 ông là Karl II cũng là tuyển hầu tước của Bayern. Thời gian cai trị của ông ta đóng một vai trò quan trọng cho việc phát triển văn hóa, cởi mở tôn giáo và cơ sở hậu tầng ở vùng Nam Đức trong nửa phần sau của thế kỷ 18.
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]
Karl Theodor thuộc nhánh Pfalz-Sulzbach, nhà Wittelsbach, sinh ra ở Drogenbos gần Brussels và được dạy dỗ ở Mannheim.[2] Cha mẹ ông là công tước Johann Christian von Pfalz-Sulzbach và Marie de La Tour d’Auvergne[3]. Lúc 4 tuổi ông được thừa hưởng công quốc Markgrafschaft von Bergen op Zoom của mẹ ở Hà Lan. Khi chú, Joseph Karl von Pfalz-Sulzbach và cha ông mất sớm, Karl Theodor lúc 10 tuổi đã trở thành Pfalzgraf và công tước của Pfalz-Sulzbach. Theo ủy nhiệm của người bà con Karl III. Philipp (Pfalz), ông đã được các vị tu Dòng Tên huấn luyện để trở thành tuyển hầu tước. Bởi vì Karl Philipp không có con trai nối dõi, khi ông chết nhà Wittelsbach nhánh Pfalz-Neuburg bị tuyệt giống. Karl Theodor được thừa hưởng lãnh thổ của ông ta, Kurpfalz vào năm 1742. Để cho liên minh các nhánh nhà Wittelsbach được chặt chẽ Karl III Philipp đã tổ chức cuộc đám cưới vào 17 tháng 1 năm 1742 giữa cháu gái ông, nữ công tước Elizabeth Augusta của Sulzbach và Karl Theodore, cũng như chị em gái của bà, Maria Anna với công tước Clement Francis của Bayern.
Gần 20 năm sau họ mới có được một người con trai nhưng mất liền ngay sau đó. Từ đó 2 vợ chồng ngày càng xa cách nhau. Tuy không có con nối dõi, và vợ có nhiều người tình, cả ông cũng vậy, tuy nhiên ông không bỏ vợ. Chỉ sau khi vợ chết vào ngày 17 tháng 8 năm 1794, ngày 15 tháng ? năm 1795 Karl Theodor mới lấy vợ mới, bà Maria Leopoldine của Áo-Este, cháu nội của nữ hoàng Maria Theresias, lúc đó ông đã được 70 tuổi. Vì đây là cuộc hôn nhân gượng ép, Bà đại công tước Maria Leopoldine của Áo-Este lúc đó mới 18 tuổi, từ chối quan hệ tình dục với ông. Cho nên cuộc hôn nhân này cũng không mang lại đứa con nào cả.
Với chức vụ là tuyển hầu tước, Karl Theodore đã chinh phục con tim của người dân bằng cách sáng lập ra học viện khoa học, tạo ra các bảo tàng viện cũng như giúp đỡ nghệ thuật. Khi Maximilian III Joseph của Bayern chết 1777, Karl Theodore cũng trở thành tuyển hầu quốc của Bayern và dọn về cư ngụ ở München.

Thư mục[sửa | sửa mã nguồn]
- Churpfälzisch- auch Gülich und Bergisches erneuertes Militar-Verpflegungs-, Disciplin-Bequartierungs-, Marche und Vorspann-Reglement: vom 1. Dec. 1775. Zehnpfennig, Düsseldorf 1775. Digitalisierte Ausgabe der Universitäts- und Landesbibliothek Düsseldorf
- Erneuerte Messer-Lohn-Satz-Ordnung: [Düsseldorf, den 31.ten Jenner 1792]. Düsseldorf, 1792 (Bản mẫu:ULBDD)
- Silke Herrmann: Carl-Theodor, der himmlische Kurfürst. 48 Seiten, ISBN 978-3-940875-00-6
- Bản mẫu:BBKL
- Hans Rall, Kurfürst Karl Theodor, Regierender Herr in sieben Ländern, Mannheim 1993, ISBN 3-411-15792-5
- Sylvia Krauss-Meyl, Das „Enfant Terrible" des Königshauses, Maria Leopoldine, Bayerns letzte Kurfürstin, Regensburg 1997, ISBN 3-7917-1558-5
- Lebenslust und Frömmigkeit, Kurfürst Carl Theodor zwischen Barock und Aufklärung. Handbuch ISBN 3-7917-1679-4 und Ausstellungskatalog ISBN 3-7917-1679-4
- Karl Weich: Mannheim – das neue Jerusalem. Die Jesuiten in Mannheim 1720–1773. Mannheim 1997, ISBN 3-920671-17-1
- C. Kupfer, W. Schröck-Schmidt: Nichts ist eine Kleinigkeit bei Hofe – Gefährliche Intrigen im Mannheimer Schloss. Dryas Verlag, Mannheim 2009, ISBN 978-3-940855-15-2
- Adalbert Prinz von Bayern: Die Wittelsbacher. Geschichte unserer Familie. Prestel Verlag, München u. a. 2005, ISBN 3-7913-3505-7.
Phim tài liệu[sửa | sửa mã nguồn]
- Bernhard Graf: Herr der sieben Länder. Kurfürst Carl Theodor von Baiern und der Pfalz, Bayerischer Rundfunk 1999.
Truyền thanh[sửa | sửa mã nguồn]
- Bernhard Setzwein: Der ungeliebte Kurfürst. Der Pfälzer Karl Theodor als bayerischer Regent. Bayerischer Rundfunk, 1999.
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Susan Richter und Ralf Richard Wagner: Geburt und Taufe Karl Theodors. Eine Betrachtung zum 275. Geburtstag des Kurfürsten 1999. In: Mannheimer Geschichtsblätter. Neue Folge Band 6, 1999, S. 297–304.
- ^ (tiếng Đức) Brockhaus Geschichte Second Edition
- ^ Maria Henriette de La Tour d'Auvergne
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
![]() |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Karl Theodor, Tuyển hầu xứ Bayern. |
- Christian Schönfelder über die Geschichte des Nationaltheaters Mannheim Lưu trữ 2012-10-01 tại Wayback Machine
- Karl Theodor und die Musik in Mannheim Lưu trữ 2012-03-08 tại Wayback Machine
- Kurfürstenglanz und Kurpfuschertum. Historische Hintergründe zum Roman „Die Partie" Lưu trữ 2012-01-20 tại Wayback Machine
- Tripota – Trierer Porträtdatenbank