Xem mã nguồn của Kinh tế Peru

'''Kinh tế Peru''' là nền kinh tế có thu nhập trung bình cao theo phân loại bởi [[Ngân hàng Thế giới]] <ref>The World Bank, [http://data.worldbank.org/country/peru ''Data by country: Peru'']. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2011.</ref> và lớn thứ 47 trên thế giới tính theo tổng GDP.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html?countryname=Peru&countrycode=pe&regionCode=soa&rank=40#pe|tựa đề=Rank Order - GDP (purchasing power parity)|nhà xuất bản=[[CIA]]|ngày truy cập=ngày 13 tháng 3 năm 2014|archive-date=2014-03-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20140314044332/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html?countryname=Peru&countrycode=pe&regionCode=soa&rank=40#pe|url-status=dead}}</ref> [[Peru]] là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới vào năm 2012, với tốc độ tăng trưởng GDP là 6,3%.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.worldbank.org/en/country/peru|tựa đề=Peru|nhà xuất bản=[[World Bank]]|ngày truy cập=ngày 13 tháng 3 năm 2014}}</ref> Tính đến năm 2018, tốc độ tăng trưởng GDP của quốc gia này đã chậm lại 3,99%.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.statista.com/statistics/459316/gross-domestic-product-gdp-growth-rate-in-peru/|tựa đề=Peru - gross domestic product (GDP) growth rate from 2014 to 2024|website=Statista|ngôn ngữ=en|ngày truy cập=ngày 22 tháng 9 năm 2019}}</ref> Peru hiện có [[chỉ số phát triển con người]] cao là 0,741 và GDP bình quân đầu người trên 12.000 đô la theo hình [[Sức mua tương đương|thức PPP]].<ref>{{Chú thích web|url=http://hdr.undp.org/en/countries/profiles/PER|tựa đề=Human Development Reports -- Peru|nhà xuất bản=[[United Nations Development Programme]]|ngày truy cập=ngày 13 tháng 3 năm 2014}}</ref>

Các nhà kinh tế tân cổ điển sẽ giải thích hiệu suất kinh tế lành mạnh của Peru là sự kết hợp của:

* Ổn định kinh tế vĩ mô 
* Chi tiêu tài chính thận trọng 
* Tích lũy dự trữ quốc tế cao 
* Giảm nợ nước ngoài 
* Thành tích của tình trạng cấp đầu tư 
* Thặng dư tài chính

Tuy nhiên, các nhà kinh tế hậu Keynes sẽ lập luận rằng những gì kinh tế học tân cổ điển coi là chi tiêu tài chính"thận trọng"không gì khác hơn là một biện pháp để hạn chế chi tiêu của chính phủ nhằm khiến Peru phụ thuộc vào thu nhập xuất khẩu và do đó khuyến khích nó mở cửa nền kinh tế Peru để tự do thương mại vì lợi ích của các nước phương tây khác. Mặc dù tăng trưởng là rất đáng kể, sự bất bình đẳng thu nhập vẫn còn, và phần lớn rừng mưa của Peru đã bị hủy hoại trong quá trình khai thác vàng và bạc.

Tất cả những yếu tố này đã giúp Peru có những bước tiến lớn trong phát triển, với sự cải thiện về tài chính của chính phủ, giảm nghèo và tiến bộ trong các lĩnh vực xã hội.<ref>The World Bank, [http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/LACEXT/PERUEXTN/0,,contentMDK:22252133~pagePK:1497618~piPK:217854~theSitePK:343623,00.html ''Countries: Peru''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191030142040/http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/LACEXT/PERUEXTN/0,,contentMDK:22252133~pagePK:1497618~piPK:217854~theSitePK:343623,00.html |date=2019-10-30 }}. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2011</ref> Nghèo đói đã giảm đáng kể trong thập kỷ qua, từ gần 60% năm 2004 xuống còn 20,5% vào năm 2018.<ref>{{Chú thích web|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.NAHC/countries/PE?display=graph|tựa đề=Poverty headcount ratio at national poverty line (% of population)|nhà xuất bản=[[The World Bank]]|ngày truy cập=ngày 13 tháng 3 năm 2014}}</ref>

Peru là một [[Kinh tế thị trường xã hội|nền kinh tế thị trường xã hội]] [[Các nền kinh tế đang nổi lên|mới nổi]], đặc trưng bởi mức độ ngoại thương cao. Sự bất bình đẳng về cơ hội đã giảm: từ năm 1991 đến năm 2012, xếp hạng của Peru về Chỉ số cơ hội con người của Ngân hàng Thế giới đã được cải thiện đáng kể khi đầu tư công vào nước, vệ sinh và năng lượng điện đã duy trì xu hướng giảm bất bình đẳng về cơ hội.<ref>The World Bank, [http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/LACEXT/PERUEXTN/0,,contentMDK:22252133~pagePK:1497618~piPK:217854~theSitePK:343623,00.html ''Countries: Peru''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191030142040/http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/LACEXT/PERUEXTN/0,,contentMDK:22252133~pagePK:1497618~piPK:217854~theSitePK:343623,00.html |date=2019-10-30 }}. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2011</ref> Nền kinh tế của nó rất đa dạng, mặc dù xuất khẩu hàng hóa vẫn chiếm một tỷ lệ đáng kể trong hoạt động kinh tế và do đó khiến nền kinh tế chịu rủi ro biến động giá cả trên thị trường quốc tế. Thương mại và công nghiệp tập trung ở Lima nhưng xuất khẩu nông sản đã dẫn đến sự phát triển ở tất cả các khu vực.

Hiệu quả kinh tế của Peru đã gắn liền với xuất khẩu, nơi cung cấp [[ngoại tệ mạnh]] để tài trợ cho nhập khẩu và thanh toán nợ nước ngoài.<ref>Rosemary Thorp and Geoffrey Bertram, ''Peru 1890–1977'', p. 4.</ref> Xuất khẩu chính của Peru là [[đồng]], [[vàng]], [[kẽm]], [[Vải|dệt may]], [[hóa chất]], [[dược phẩm]], [[Sản xuất chế tạo|sản xuất]], [[máy móc]], [[dịch vụ]] và bột cá; các đối tác thương mại lớn của nó là [[Hoa Kỳ]], [[Trung Quốc]], [[Brasil|Brazil]], [[Liên minh châu Âu]] và [[Chile]].  Mặc dù xuất khẩu đã mang lại doanh thu đáng kể, tăng trưởng tự duy trì và [[phân phối thu nhập]] bình đẳng hơn đã được chứng minh là khó nắm bắt.<ref>Rosemary Thorp and Geoffrey Bertram, ''Peru 1890–1977'', p. 321.</ref>

[[Khu vực ba của nền kinh tế|Dịch vụ]] chiếm 43% [[Tổng sản phẩm nội địa|tổng sản phẩm quốc nội]] của Peru, tiếp theo là [[Khu vực hai của nền kinh tế|sản xuất]] (32,3%), [[Khu vực một của nền kinh tế|công nghiệp khai thác]] (15%) và thuế (9,7%).<ref>2006 figures. {{In lang|es}} Banco Central de Reserva, {{Cần chú thích|date=September 2011}}, p. 204. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2007.</ref> Tăng trưởng kinh tế gần đây đã được thúc đẩy bởi sự ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện [[Giá cánh kéo|thương mại]] và đầu tư và tiêu dùng tăng.  Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Peru sau hiệp định thương mại tự do với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được ký ngày 28 tháng 4 năm 2009 <ref>El Comercio, Peru's main daily newspaper [http://elcomercio.pe/economia/negocios/peru-china-firmaron-tratado-libre-comercio-quince-meses-negociaciones-noticia-279315 ''China and Peru Sign Trade Promotion Agreement''], ngày 28 tháng 4 năm 2009. Truy cập ngày 19 tháng 4 năm 2014.</ref> các hiệp định thương mại tự do bổ sung đã được ký kết với Hoa Kỳ (2006)  hiệp định thương mại tự do với Hoa Kỳ (2006)  Hoa Kỳ đã ký ngày 12 tháng 4 năm 2006,<ref>Office of the U.S. Trade Representative, [http://ustr.gov/Document_Library/Press_Releases/2006/April/United_States_Peru_Sign_Trade_Promotion_Agreement.html ''United States and Peru Sign Trade Promotion Agreement''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090506201318/http://ustr.gov/Document_Library/Press_Releases/2006/April/United_States_Peru_Sign_Trade_Promotion_Agreement.html |date=2009-05-06 }}, ngày 4 tháng 4 năm 2006. Truy cập ngày 15 tháng 5 năm 2007.</ref> Liên minh Châu Âu ngày 26 tháng 6 năm 2012. [https://web.archive.org/web/20140420045850/http://www.larepublica.pe/ng%C3%A0y 26 tháng 6 năm 2012/peru-suscribio-tlc-con-la-union-europea ''Hiệp định xúc tiến thương mại EU và Peru''], với hiệp định thương mại tự do Nhật Bản với chế độ quân chủ lập hiến của Nhật Bản được ký ngày 31 tháng 5 năm 2011 <ref>El Comercio, Peru's main daily newspaper [http://elcomercio.pe/economia/peru/peru-firmo-hoy-tlc-japon-seis-rondas-negociacion-noticia-766418 ''China and Peru Sign Trade Promotion Agreement''], May 31st, 2011.</ref>

[[Lạm phát]] năm 2012 tại nước này là thấp nhất ở [[Mỹ Latinh]],  chỉ 1,8%, nhưng tăng trong năm 2013 khi giá dầu và hàng hóa tăng; tính đến năm 2014, nó ở mức 2,5%.<ref name="IMF">{{Chú thích web|url=http://www.imf.org/external/country/PER/index.htm?pn=2|tựa đề=Peru and the IMF|nhà xuất bản=[[International Monetary Fund]]}}</ref> Tỷ lệ thất nghiệp đã giảm đều đặn trong những năm gần đây và tính đến năm 2012 là 3,6%.

==Tham khảo==
{{tham khảo|30em}}

[[Thể loại:Thành viên WTO]]
[[Thể loại:Kinh tế Peru]]