Xem mã nguồn của Lưu Hạ

{{Thông tin nhân vật hoàng gia
| tên = Hán Phế Đế
| tên gốc = 漢廢帝
| tước vị = [[Hoàng đế]] [[Tên gọi Trung Quốc|Trung Hoa]]
| thêm = china
| chức vị = [[Hoàng đế]] [[nhà Hán|nhà Tây Hán]]
| tại vị = 18 tháng 7 — 14 tháng 8 74 TCN (27 ngày)<timeline>
ImageSize = width:200 height:50
PlotArea = width:170 height:30 left:14 bottom:20
TimeAxis = orientation:horizontal
DateFormat = yyyy
Period = from:-202 till:220
AlignBars = early
ScaleMajor = increment:422 start:-202
Colors =
 id:canvas value:rgb(1,1,0.97)
BackgroundColors = canvas:canvas
PlotData =
 width:15 color:black
 bar:era from:start till:end
 bar:era from:-74 till:-74 color:red
</timeline>
| kiểu tại vị = Trị vì
| tiền nhiệm = [[Hán Chiêu Đế|<font color="grey">Hán Chiêu Đế</font>]]
| kế nhiệm = [[Hán Tuyên Đế|<font color="blue">Hán Tuyên Đế</font>]]
| hoàng tộc = [[Nhà Hán|Nhà Tây Hán]]
| kiểu hoàng tộc = Triều đại
| tước hiệu = Xương Ấp vương (昌邑王) → Hán Thiên tử (漢天子) → Hải Hôn hầu (海昏侯)
| tên đầy đủ = Lưu Hạ (劉賀)
| kiểu tên đầy đủ = Tên thật
| cha = Xương Ấp Ai vương [[Lưu Bác]]
| sinh = [[92 TCN]]
| nơi sinh = [[Cự Dã|Xã Cự Dã]], [[Hà Trạch]], [[Trung Quốc]]
| mất = [[59 TCN]] (33 tuổi)
| nơi mất = [[Xương Ấp, Duy Phường|Xương Ấp]], [[Duy Phường]], [[Trung Quốc]]
| hình = File:Haihunhou Tomb Exhibition 20161105 35.jpg
| ghi chú hình = Ấn của Xương Ấp Vương Lưu Hạ
}}
'''Lưu Hạ''' ([[chữ Hán]]: 劉賀; [[92 TCN]] — [[59 TCN]]), tức '''Xương Ấp Vương''', là vị [[Hoàng đế]] thứ chín của [[nhà Hán]] trong [[lịch sử Trung Quốc]], chỉ tại vị 27 ngày năm 74 TCN.

==Thân thế ==
'''Lưu Hạ''' là cháu nội của [[Hán Vũ Đế]], con của Xương Ấp Ai vương Lưu Bác (劉髆). Năm 86 TCN, sau khi cha mất, Lưu Hạ được thế tập tước Xương Ấp vương.

==Vua bị phế==
Năm 74 TCN, [[Hán Chiêu Đế]] qua đời khi mới 21 tuổi và không có con nối nghiệp, đại thần phụ chính là [[Hoắc Quang]] lập Xương Ấp Vương lên ngôi.

Lưu Hạ được mô tả vốn là người có bản tính lưu đãng<ref>Đặng Huy Phúc, sách đã dẫn, tr 69</ref>, khi về Tràng An làm vua đã mang theo 200 thủ hạ.

Lưu Hạ cùng các thủ hạ ăn chơi sa đọa, làm nhiều việc thất đức, không lo việc triều chính. Ông quan hệ với các cung nữ của Chiêu Đế, lấy xe của hoàng [[hoàng thái hậu|thái hậu]] cho nô tỳ dùng, khiến các phép tắc trong triều bị đảo lộn.

Sử chép rằng Lưu Hạ chỉ làm vua 27 ngày đã gây ra 1127 việc<ref>[http://zh.wikisource.org/wiki/%E6%BC%A2%E6%9B%B8/%E5%8D%B7068 Hán thư, Liệt truyện, quyển 68: Hoắc Quang truyện], nguyên văn: 受璽以來二十七日，使者旁午，持節詔諸官署征發，凡一千一百二十七事。 (thụ tỉ dĩ lai nhị thập thất nhật，sứ giả bàng ngọ， trì tiết chiếu chư quan thự chinh phát， phàm nhất thiên nhất bách nhị thập thất sự。)</ref> xấu xa, làm rối loạn cung cấm.

Đại thần Hoắc Quang và các triều thần rất tức giận, bèn cùng nhau dâng thư lên cung thỉnh chỉ ý của Thượng Quan Hoàng thái hậu để phế truất đương kim hoàng đế Lưu Hạ, lập Đích hoàng tằng tôn của Vũ Đế là Lưu Tuân điện hạ lên ngôi, kế thừa đại thống tức là [[Hán Tuyên Đế]].

Lưu Hạ chỉ làm vua được 27 ngày, là một trong những vua ở ngôi trong thời gian ngắn nhất. Một thời gian sau khi nhượng vị, vào năm 63 TCN [[Hán Tuyên Đế|Tuyên Đế]] giáng phong ông làm '''Hải Hôn hầu''' (海昏侯). Năm 59 TCN, Hải Hôn hầu chết, thọ 33 tuổi.

==Lăng mộ==
Lăng mộ của Lưu Hạ và gia quyến đã được khai quật từ năm 2011, đến năm 2016 tìm thấy được hài cốt của Lưu Hạ. Trong mộ tìm thấy hơn 2 vạn cổ vật, trong đó có nhiều vàng bạc, vật quý, và một bản sách ''Luận ngữ'' thời cổ. Những cổ vật tìm thấy được cho là có thể thay đổi quan điểm truyền thống về Lưu Hạ cũng như về một số vấn đề lịch sử Trung Quốc thời đó.<ref>{{Chú thích web |url=https://www.globaltimes.cn/content/1086900.shtml |ngày truy cập=2020-10-06 |tựa đề=Bản sao đã lưu trữ |archive-date=2020-10-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201014231036/https://www.globaltimes.cn/content/1086900.shtml |url-status=dead }}</ref><ref>http://vietnamese.cri.cn/561/2016/04/10/1s221259.htm</ref><ref>https://baophapluat.vn/dan-sinh/ly-ky-so-phan-nguoi-trong-lang-mo-chua-kho-bau-gay-chan-dong-283809.html</ref>
====Thế phả nhà Hán====
{{Thế phả nhà Hán: Tây Hán}}

==Xem thêm==
* [[Hoắc Quang]]
* [[Hán Tuyên Đế]]

==Tham khảo==
* Đặng Huy Phúc (2001), ''Các hoàng đế Trung Hoa'', Nhà xuất bản Hà Nội
* Nguyễn Khắc Thuần (2003), ''Các đời đế vương Trung Hoa'', Nhà xuất bản Giáo dục

==Chú thích==
{{Tham khảo}}

{{Vua nhà Hán}}

[[Thể loại:Hoàng đế nhà Hán]]
[[Thể loại:Mất năm 59 TCN]]
[[Thể loại:Vua thế kỉ 1 TCN]]
[[Thể loại:Năm sinh không rõ]]
[[Thể loại:Mất thập niên 50 TCN]]
[[Thể loại:Năm 59 TCN]]
[[Thể loại:Hoàng đế Tây Hán]]