Melamin
| Melamin[1] | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Danh pháp IUPAC | 1,3,5-Triazine-2,4,6-triamine | ||
| Tên khác | Cyanurotriamide Cyanurotriamine Cyanuramide | ||
| Nhận dạng | |||
| Số CAS | |||
| PubChem | |||
| Ảnh Jmol-3D | ảnh | ||
| SMILES | đầy đủ
| ||
| Thuộc tính | |||
| Công thức phân tử | C3H6N6 | ||
| Khối lượng mol | 126.12 g/mol | ||
| Bề ngoài | Chất rắn màu trắng | ||
| Khối lượng riêng | 1574 kg/m³ | ||
| Điểm nóng chảy | 350 °C (623 K; 662 °F) | ||
| Điểm sôi | Sublimes | ||
| Độ hòa tan trong nước | 3.1g/l (20°C) | ||
| Các nguy hiểm | |||
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
Melamin là một base hợp chất hữu cơ|hữu cơ]] ít tan trong nước có công thức hóa học là C3H6N6, danh pháp theo IUPAC là 1,3,5-triazine-2,4,6-triamine.
Về thuật ngữ, theo tiếng Đức từ Melamin xuất phát từ hai thuật ngữ hóa học kết hợp lại đó là Melam (là một sản phẩm dẫn xuất sau khi chưng cất amoni thiocyanat) và Amin.
Melamin là trime của cyanamid, giống như cyanamid, phân tử của chúng chứa 66% nitơ theo khối lượng [2].
Melamin được chuyển hóa từ cyromazine trong cơ thể của động thực vật [3][4]. Melamin kết hợp với axit cyanuric tạo thành melamin cyanurat.
Tổng hợp[sửa | sửa mã nguồn]
Melamin được Liebig tổng hợp lần đầu tiên vào năm 1834. Đầu tiên calci cyanamid được chuyển thành dicyandiamid sau đó đun nóng đến trên nhiệt độ nóng chảy để tạo thành melamin. Tuy nhiên, hiện nay các quy trình sản xuất melamin trong công nghiệp đều dùng urê theo phương trình phản ứng sau:
- 6 (NH2)2CO → C3H6N6 + 6 NH3 + 3 CO2
Phản ứng được diễn giải theo hai bước sau.
Đầu tiên urê phân hủy tạo thành axit cyanic và ammoni, đây là phản ứng thu nhiệt:
- 6 (NH2)2CO → 6 HCNO + 6 NH3
Sau đó axit cyanic polyme hóa tạo thành melamin và khí carbon dioxide:
- 6 HCNO → C3H6N6 + 3 CO2
Phản ứng sau là tỏa nhiệt, nhưng xét toàn bộ quá trình là phản ứng thu nhiệt.
Ứng dụng[sửa | sửa mã nguồn]
Melamin khi phản ứng với formaldehit tạo thành keo melamin. Melamin cũng được sử dụng trong ngành công nghiệp phân bón. Khi trộn lẫn với một số nhựa, chúng tạo thành hỗn hợp có khả năng chống cháy do khi cháy chúng giải phóng ra một lượng khí nitơ.
Độc tính[sửa | sửa mã nguồn]
Wikipedia tiếng Việt không bảo đảm và không chịu trách nhiệm về tính pháp lý và độ chính xác của các thông tin có liên quan đến y học và sức khỏe. Độc giả cần liên hệ và nhận tư vấn từ các bác sĩ hay các chuyên gia. Khuyến cáo cẩn thận khi sử dụng các thông tin này. Xem chi tiết tại Wikipedia:Phủ nhận y khoa và Wikipedia:Phủ nhận về nội dung.Hiện có ít nghiên cứu về độ độc của melamine gây ra với con người. Các nghiên cứu ở động vật cho thấy rằng LD50 của melamine ở chuột > 3000 mg/kg. Bản thân Melamin có độc tính thấp, nhưng khi chúng kết hợp với axit cyanuric sẽ gây nên sỏi thận do tạo thành hợp chất không tan melamin cyanurat.
Ăn melamine có thể dẫn đến tác hại về sinh sản, sỏi bàng quang hoặc suy thận và sỏi thận, có thể gây ung thư bàng quang.
Vụ sữa nhiễm melamin năm 2008[sửa | sửa mã nguồn]
Tháng 9 năm 2008, phát hiện một số loại sữa dành cho trẻ em sản xuất tại Trung Quốc có nhiễm chất melamin. Tính đến ngày 22 tháng 9 đã có hơn 53.000 trẻ em đã lâm bệnh và hơn 12.000 em phải nhập viện, trong số đó có bốn người tử vong vì đã sử dụng các sản phẩm sữa này.
Việc thêm Melamin vào sữa do nhà sản xuất có dụng ý làm tăng hàm lượng protein biểu kiến trong sữa vì melamin vốn có hàm lượng nitơ cao.
Đến nay ngoài Trung Quốc, nhiều nước khác cũng đã phát hiện các sản phẩm có nguồn gốc làm từ sữa cũng bị nhiễm chất melamin. Và hầu hết các nước này đã cấm nhập khẩu sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa của Trung Quốc.
Xác định melamin và axit cyanuric trong thực phẩm[sửa | sửa mã nguồn]
Năm 2007, Hoa Kỳ đã phát hiện một số thức ăn cho vật nuôi có nhiễm melamin do túi nhựa melamin thường được sử dụng để làm các bao gói cho thực phẩm.
Cơ quan thanh tra và an toàn thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) đã đưa ra phương pháp phân tích xác định cyromazin và melamin trong tế bào động vật [5][6]. Năm 2007, cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã bắt đầu sử dụng phương pháp Sắc ký lỏng cao áp (HPLC) để xác định melamin, ammelin, ammelide, và axit cyanuric có trong thực phẩm.[7] Một phương pháp khác sử dụng phương pháp phổ Raman (SERS).[8][9]
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Merck Index, 12th Edition, 5853.
- ^ “Report on cyromazine of the European Medicines Agency” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 10 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2008.
- ^ Lori 0. Lim, Susan J. Scherer, Kenneth D. Shuler, and John P. Toth. Disposition of Cyromazine in Plants under Environmental Conditions J. Agric. Food Chem. 1990, 38, 860-864 [1]
- ^ “[[Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc|FAO]] report on cyromazine” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 25 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2008.
- ^ “CYROMAZINE AND MELAMINE” (PDF). USDA FSIS. 1991. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 16 tháng 6 năm 2007. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2007.
- ^ “Chemistry Laboratory Guidebook”. USDA FSIS. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2007.
- ^ “HPLC Determination of Melamine, Ammeline, Ammelide, and Cyanuric Acid Contamination in Wheat Gluten and Rice Protein Concentrate”. FDA. ngày 25 tháng 4 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2007.
- ^ He, Lili; Liu, Yang; Lin, Mengshi; Awika, Joseph; Ledoux, David R.; Li, Hao; Mustapha, Azlin (tháng 3 năm 2008). “A new approach to measure melamine, cyanuric acid, and melamine cyanurate using surface enhanced Raman spectroscopy coupled with gold nanosubstrates”. Sensing and Instrumentation for Food Quality and Safety (bằng tiếng Anh). 2 (1): 66–71. doi:10.1007/s11694-008-9038-0. ISSN 1932-7587.
- ^ Mengshi Lin, Lili He, Joseph Awika, Liyi Yang, David R. Ledoux, Hao Li, Azlin Mustapha (2008). “Detection of melamine in gluten, chicken feed and processed foods using surface enhanced Raman spectroscopy and HPLC”. Journal of Food Science. 73 (8): T129–T134.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)[liên kết hỏng]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
 |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Melamin. |
- NLM Hazardous Substances Databank – Melamine
- Melamine Materials Safety Data Sheet (MSDS) Lưu trữ 2007-09-27 tại Wayback Machine
- OECD Screening Information Data Set (SIDS): Melamine Lưu trữ 2008-10-01 tại Wayback Machine (High Production Volume Chemicals Screening Information，PDF, 89 pages).
- AP Story ngày 6 tháng 4 năm 2007 Lưu trữ 2005-01-07 tại Wayback Machine
- List of Recalls Lưu trữ 2007-10-23 tại Wayback Machine
- The findings in South Africa Lưu trữ 2008-09-26 tại Wayback Machine
- FDA Web Page with Information on Pet Food Recall (due to Melamine contanimination)
- Oregon Veterinary Medical Association (OVMA) Pet Food Contamination Page Lưu trữ 2008-10-20 tại Wayback Machine - News & developments updated regularly
- China inspects dairy farms over baby formula (Sanlu milk powder containing melamine which Chinese babies were fed) Lưu trữ 2008-09-17 tại Wayback Machine
- (tiếng Anh) Urea-formaldehyde, sur le Wikipedia anglais
- (tiếng Pháp) Du poisson contaminé à la mélamine Lưu trữ 2007-07-13 tại Wayback Machine
- (tiếng Pháp) Poissons d'élevage contaminés[liên kết hỏng]
- (tiếng Pháp) De la mélamine dans les aliments pour animaux Lưu trữ 2008-04-30 tại Wayback Machine
- (tiếng Pháp) Plus de 1 200 bébés chinois malades à cause de lait en poudre contaminé, 2 morts
- (tiếng Pháp) Bilan en Chine du 19 sep 2008: quatre nourrissons morts et 6.244 enfants malades
- (tiếng Việt) Melamine: Ứng dụng và tác hại., Nguyễn Bá Tiếp, VLOS.