Xem mã nguồn của Nhĩ Nhã

{{infobox Chinese
|title=''Nhĩ Nhã''
|pic=Erya Zhushu - Chinese Dictionary Museum.JPG
|piccap=''Nhĩ Nhã'' trưng bày tại Bảo tàng Từ điển Trung Quốc ([[Tấn Thành]], [[Sơn Tây]])
|t=爾雅
|s=尔雅
|p=Ěryǎ
|w=Erh<sup>3</sup>-ya<sup>3</sup>
|mi={{IPAc-cmn|er|3|.|ya|3}}
|j=Ji<sup>5</sup>-ngaa<sup>5</sup>
|y=Yíh-ngáah
|ci={{IPAc-yue|j|i|5|.|ng|aa|5}}
|poj=Ní-ngá
|mc=nyé ngǽ
|oc-bs=&#42;n[e][r]ʔ N-ɢˤraʔ
}}
'''Nhĩ Nhã''' ({{zh-tsp|t= 爾雅|s= 尔雅|p= ěr yǎ}}) là bộ từ điển của [[Trung Quốc]] thời kỳ cổ đại, một trong những tác phẩm kinh điển của [[Nho giáo]] được xếp vào danh sách [[thập tam kinh]]. ''Nhĩ'' nghĩa là ''cận'' (gần), ''nhã'' nghĩa là ''chính'' (tức ''nhã ngôn'' - lời nói nhã nhặn), nên ''Nhĩ Nhã'' nghĩa là ''cận chính'', tức là tiếp cận với quy cách ăn nói sao cho nhã nhặn, đúng mực. Nội dung chủ yếu của Nhĩ Nhã là giải thích và khảo chứng vốn từ ngữ Trung Quốc thời cổ đại.
==Tác giả==
Tác giả Nhĩ Nhã có nhiều ý kiến không thống nhất. Có thuyết cho là do môn đệ của [[Khổng Tử]] sáng tác, có thuyết cho là do [[Chu Công Đán|Chu Công]] sáng tác, sau đó được người đời sau bổ sung thêm vào. Cũng có thuyết cho là do người thời [[nhà Tần|Tần]], [[nhà Hán|Hán]] sáng tác, đến thời [[Nhà Hán|Tây Hán]] được chỉnh lý bổ sung mà thành.
==Nội dung chủ yếu==
[[Ban Cố]] trong tác phẩm [[Hán thư]], mục ''Văn nghệ chí'' có ghi chép Nhĩ Nhã gồm 3 quyển, 20 thiên. Về sau đến thời [[nhà Đường|Đường]] Nhĩ Nhã được xếp vào ''bộ kinh'', trở thành một trong những tác phẩm kinh điển của [[Nho giáo]]. Hiện nay Nhĩ Nhã chỉ còn lại 19 thiên, theo học giả [[Tống Tường Phượng]] thời [[nhà Thanh|Thanh]] thì là do thiên chép Lời tựa của tác phẩm bị thất lạc.

19 thiên của Nhĩ Nhã là:
#Thích Hỗ: giải thích các [[từ|từ ngữ]] cổ đại.
#Thích Ngôn: giải thích các [[động từ]] và [[tính từ]].
#Thích Huấn: giải thích các [[tính từ]], [[trạng từ|phó từ]], [[liên từ]] và cụm từ.
#Thích Thân: giải thích các cách xưng hô thân thuộc.
#Thích Cung: giải thích kiến trúc cung đình.
#Thích Khí: giải thích các vật dụng hàng ngày, [[ẩm thực]], [[trang phục|y phục]].
#Thích Nhạc: giải thích về [[âm nhạc]].
#Thích Thiên: giải thích về [[thiên văn học|thiên văn]], [[lịch pháp]].
#Thích Địa: giải thích về [[địa lý]], [[hành chính]].
#Thích Khâu: giải thích về [[Khâu Lăng]], cao địa.
#Thích Sơn: giải thích về [[núi]].
#Thích Thủy: giải thích về [[sông|sông ngòi]].
#Thích Thảo: giải thích về hoa cỏ.
#Thích Mộc: giải thích về [[cây|cây cối]].
#Thích Trùng: giải thích về [[côn trùng]].
#Thích Ngư: giải thích về [[cá]].
#Thích Điểu: giải thích về [[chim]].
#Thích Thú: giải thích về [[động vật]].
#Thích Súc: giải thích về [[động vật]].
==Các sách chú giải Nhĩ Nhã==
Các sách chú thích, khảo chứng Nhĩ Nhã bao gồm:
* [[Quách Phác]] (thời [[nhà Tấn|Tấn]]), ''Nhĩ Nhã chú''
* [[Mã Quốc Hàn]] (thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Nhĩ Nhã cổ chú''
* [[Thiệu Tấn Hàm]] (thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Nhĩ Nhã chính nghĩa''
* [[Hác Ý Hành]] (thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Nhĩ Nhã nghĩa sớ''

Các sách phỏng theo Nhĩ Nhã (gọi là ''Quần Nhã'') bao gồm:
* ''Tiểu Nhĩ Nhã''
* [[Trương Ấp]] (thời [[Tam Quốc|Tam quốc]]), ''Quảng nhã''
* [[Lục Tế]] (thời [[nhà Tống|Tống]]), ''Bì nhã''
* [[La Nguyện]] (thời [[nhà Tống|Tống]]), ''Nhĩ nhã dực'' gồm 32 quyển
* [[Chu Mưu]] (thời [[Vạn Lịch]] [[nhà Minh]]), ''Biền nhã''
* ''Biền tự phân tiên''
* [[Phương Dĩ Trí]] (thời [[nhà Minh|Minh]]), ''Thông nhã''
* [[Khổng Phụ]] (thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Tiểu Nhĩ Nhã nghĩa chứng''
* [[Vương Hú]] (thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Tiểu Nhĩ Nhã sớ''
* [[Ngô Ngọc Tấn]] (thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Biệt nhã''
* [[Hồng Lượng Cát]] (thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Tỷ nhã''
* [[Sử Mộng Lan]] (thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Điệp nhã''
* [[Cát Kỳ Nhân]] (thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Tiểu Nhĩ Nhã sớ chứng''
* [[Tống Tường Phượng]] (năm [[Quang Tự]] thứ 60 - [[1890]] thời [[nhà Thanh|Thanh]]), ''Tiểu Nhĩ Nhã huấn toản''
* ''Tiểu Nhĩ Nhã hiệu chứng'' (thời [[nhà Thanh|Thanh]])

==Tham khảo==
{{tham khảo}}
==Liên kết ngoài==
{{Wikisourcelang|zh|尔雅|Nhĩ Nhã}}
* [http://chinese.dsturgeon.net/text.pl?node=37567&if=gb Nhĩ Nhã (toàn văn)]
* [http://chinese.dsturgeon.net/text.pl?node=39250&if=gb Tiểu Nhĩ Nhã (toàn văn)]
{{sơ khai Trung Quốc}}

[[Thể loại:Tác phẩm Nho giáo]]
[[Thể loại:Từ điển]]
[[Thể loại:Thập tam kinh]]
[[Thể loại:Văn bản cổ điển Trung Quốc]]