Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Muhammad ibn Mūsā al-Khwārizmī”
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 15: | Dòng 15: | ||
==Cống hiến== |
==Cống hiến== |
||
Những cống hiến của Al-Khwārizmī' trong các lĩnh vực như [[toán học]], [[địa lý |
Những cống hiến của Al-Khwārizmī' trong các lĩnh vực như [[toán học]], [[địa lý]], [[thiên văn học]], và [[bản đồ học]] đã thiết lập nên nền tảng cho các phát minh về [[đại số]] và [[lượng giác]]. . |
||
== Ghi chú == |
== Ghi chú == |
Phiên bản lúc 11:05, ngày 22 tháng 10 năm 2012
Muhammad ibn Mūsā al-Khwārizmī | |
---|---|
Sinh | khoảng 780 |
Mất | khoảng 850 |
Muḥammad ibn Mūsā al-Khwārizmī[1] là một nhà toán học, thiên văn học, chiêm tinh học và địa lý học Ba Tư[1][2][3]. Ông sinh vào khoản năm 780 tại Khwārizm[2][4][5], khi đó thuộc Đế quốc Ba Tư (ngày nay là Khiva, Uzbekistan) và mất khoảng năm 850. Hầu như cả đời, ông là nhà thông thái ở Ngôi nhà của sự uyên bác tại Bagdad.
Cuốn Đại số là cuốn sách đầu tiên viết về cách giải có hệ thống phương trình bậc bốn và tuyến tính. Nhờ đó ông được xem là cha đẻ của ngành đại số[6], một danh hiệu được chia sẻ chung với Diophantus. Các bản dịch sang tiếng Latin cuốn sách Số học của ông, viết về số Ấn Độ, đã giới thiệu hệ thống số vị trí thập phân cho thế giới phương Tây trong thế kỷ thứ mười hai[5]. Ông đã khảo sát và cập nhật cuốn Địa lý của Ptolemy cũng như viết một vài tác phẩm về thiên văn học và chiêm tinh học.
Những đóng góp của ông không chỉ có ảnh hưởng rất lớn đến toán học, mà còn cả về ngôn ngữ. Từ đại số (algebra) xuất phát từ al-jabr, một trong hai phép toán được dùng để giải phương trình bậc bốn, như ông đã mô tả trong sách. Từ algorism và algorithm (thuật toán) xuất phát từ chữ Algoritmi, La tinh hóa tên của ông[7]. Tên ông còn là nguồn gốc của từ tiếng Tây Ban Nha guarismo[8] và của tiếng Bồ Đào Nha algarismo, đều có nghĩa là chữ số.
Cống hiến
Những cống hiến của Al-Khwārizmī' trong các lĩnh vực như toán học, địa lý, thiên văn học, và bản đồ học đã thiết lập nên nền tảng cho các phát minh về đại số và lượng giác. .
Ghi chú
- ^ a b Toomer 1990
- ^ a b Hogendijk, Jan P. (1998). “al-Khwarzimi”. Pythagoras. 38 (2): 4–5. ISSN 0033–4766.
- ^ Oaks, Jeffrey A. “Was al-Khwarizmi an applied algebraist?”. Đại học Indianapolis. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2008.
- ^ Berggren 1986
- ^ a b Struik 1987, tr. 93
- ^ Gandz, Solomon (1936). “The Sources of al-Khowārizmī's Algebra”. Osiris. 1: 263–277. doi:10.1086/368426. ISSN 0369–7827.
- ^ Daffa 1977
- ^ Knuth, Donald (1979). Algorithms in Modern Mathematics and Computer Science (PDF). Springer-Verlag. ISBN 0-387-11157-3.
Tham khảo
- Berggren, J. Lennart (1986), Episodes in the Mathematics of Medieval Islam, New York: Springer Science+Business Media, ISBN 0-387-96318-9
- Boyer, Carl B. (1991). “The Arabic Hegemony”. A History of Mathematics . John Wiley & Sons, Inc. ISBN 0471543977.
- Daffa, Ali Abdullah al- (1977), The Muslim contribution to mathematics, London: Croom Helm, ISBN 0-85664-464-1
- Dallal, Ahmad (1999), "Science, Medicine and Technology", in Esposito, John, The Oxford History of Islam, Oxford University Press, New York
- Kennedy, E.S. (1956), A Survey of Islamic Astronomical Tables; Transactions of the American Philosophical Society, 46, Philadelphia: American Philosophical Society
- King, David A. (1999a), "Islamic Astronomy", in Walker, Christopher, Astronomy before the telescope, British Museum Press, 143-174, ISBN 0-7141-2733-7
- King, David A. (2002), "A Vetustissimus Arabic Text on the Quadrans Vetus", Journal for the History of Astronomy 33: 237-255
- Struik, Dirk Jan (1987), A Concise History of Mathematics , Dover Publications, ISBN 0486602559
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., “Abraham bar Hiyya Ha-Nasi”, Bộ lưu trữ lịch sử toán học MacTutor, Đại học St. Andrews
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., “Arabic mathematics: forgotten brilliance?”, Bộ lưu trữ lịch sử toán học MacTutor, Đại học St. Andrews
- Roshdi Rashed, The development of Arabic mathematics: between arithmetic and algebra, London, 1994.
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Muhammad ibn Mūsā al-Khwārizmī. |