Lịch Chung Rôma

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Lịch Chung Rôma (hay còn gọi Lịch La Mã Tổng quát) là lịch phụng vụ cho biết ngày cử hành các thánh và các mầu nhiệm của Chúa Giêsu Kitô trong Nghi lễ Rôma của Giáo hội Công giáo, bất cứ nơi nào nghi thức phụng vụ này được sử dụng. Những lễ này là một ngày cố định hàng năm; hoặc diễn ra vào một ngày cụ thể trong tuần (ví dụ như Lễ Chúa Chịu phép rửa vào tháng Giêng và Lễ Chúa Kitô Vua Vũ trụ vào tháng 11); hoặc liên quan đến ngày lễ Phục Sinh (ví dụ như các lễ kính Thánh Tâm Chúa Giêsu và Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội Mẹ Maria). Lịch quốc gia và giáo phận, kể cả lịch của chính giáo phận Rôma cũng như lịch của các dòng tu và thậm chí của các châu lục, hoặc thêm các vị thánh và các mầu nhiệm khác hoặc chuyển việc cử hành một vị thánh hoặc một mầu nhiệm cụ thể từ ngày được ấn định trong Lịch chung sang một ngày khác.

Các lịch phụng vụ này cũng cho biết mức độ hoặc cấp bậc của mỗi cử hành: lễ nhớ (có thể chỉ là lễ nhớ tự do), lễ kính hoặc lễ trọng. Trong số những điểm khác biệt khác, Kinh Vinh Danh được nói hoặc hát trong Thánh lễ của một lễ kính nhưng không phải trong lễ nhớ, và Kinh Tin Kính được thêm vào trong các lễ trọng.

Lần sửa đổi chung cuối cùng của Lịch La Mã Tổng quát là vào năm 1969 và được ủy quyền bởi tự sắc Mysterii Paschalis của Đức Phaolô VI. Tự sắc và sắc lệnh ban hành đã được đưa vào quyển sách Calendarium Romanum (Lịch Rôma), được xuất bản cùng năm bởi Libreria Editrice Vaticana (Nhà xuất bản Vatican). [1] Điều này cũng bao gồm tài liệu chính thức Quy chế phổ quát về Năm Phụng vụ và Niên lịch, và danh sách các lễ kỷ niệm của Lịch La Mã Chung. Cả hai tài liệu này cũng được in (ở dạng sửa đổi hiện tại) trong Sách Lễ Rôma, sau Quy chế Tổng quát Sách Lễ Rôma . [2] [3]

Lựa chọn các vị thánh bao gồm[sửa | sửa mã nguồn]

Mặc dù việc phong thánh liên quan đến việc bổ sung tên của vị thánh vào Sổ bộ Các thánh Rôma, nhưng nó không nhất thiết liên quan đến việc đưa tên của vị thánh vào Lịch chung của La Mã, lịch này chỉ đề cập đến một số ít các vị thánh được phong thánh. Có một quan niệm sai lầm phổ biến rằng một số vị thánh, (ví dụ, Thánh Christôphôrô) bị "xoá tên khỏi sổ bộ các thánh" vào năm 1969 hoặc việc tôn kính họ đã bị "bãi bỏ". Trên thực tế, Christôphôrô được công nhận là một vị thánh của Giáo hội Công giáo, được liệt kê là một vị tử đạo trong Sổ bộ Các thánh Rôma vào ngày 25 tháng 7. [4] Năm 1969, Đức Phaolô VI ban hành tự sắc Mysterii Paschalis. Trong đó, ông nhận ra rằng, trong khi các Công vụ của Thánh Christôphôrô chỉ mang tính chất huyền thoại, thì những bằng chứng cho việc tôn kính vị tử đạo đã có từ thời cổ đại. Sự thay đổi của ông đối với lịch các vị thánh bao gồm việc "để lại lễ tưởng niệm Thánh Christôphôrô cho lịch địa phương" vì ngày đưa nó vào lịch La Mã tương đối muộn. [5]

Năm phụng vụ[sửa | sửa mã nguồn]

Trong các sách phụng vụ, tài liệu Lịch Rôma Tổng Quát (liệt kê không chỉ các lễ kỷ niệm cố định mà cả một số lễ di động) được in ngay sau tài liệu Quy chế Phổ quát về Năm Phụng vụ và Niên lịch, [2] [3] ghi rằng "trong suốt trong suốt năm, Giáo hội tiết lộ toàn bộ mầu nhiệm Chúa Kitô và cử hành sinh nhật Nước Trời của các Thánh”. Theo quy định, lễ sinh nhật Nước Trời của một vị thánh được cử hành vào một ngày cố định trong năm (mặc dù đôi khi chúng có thể được dời sang hoặc từ Chủ nhật), nhưng các mầu nhiệm của Chúa Kitô thường được cử hành vào những ngày luôn thay đổi theo từng năm. Năm của Giáo hội Công giáo kết hợp hai chu kỳ cử hành phụng vụ. Một cái đã được gọi là Phần riêng về Mùa hoặc Temporale, được liên kết với ngày lễ Phục Sinh có thể di chuyển và ngày lễ Giáng Sinh cố định. Cái còn lại được liên kết với các ngày dương lịch cố định và được gọi là Phần riêng Chư thánh hoặc Sanctorale. [6] [7] [8] [9] Lịch La Mã chung bao gồm các lễ kỷ niệm thuộc về Phần riêng về Mùa và không giới hạn ở những lễ kỷ niệm thuộc về Phần riêng Chư thánh. Trường hợp có hai lễ xảy ra trong cùng một ngày được gọi là một lần xảy ra.

Dời các ngày lễ[sửa | sửa mã nguồn]

Một số lễ kỷ niệm được liệt kê trong Lịch chung Rôma được chuyển sang một ngày khác:

Vì lợi ích mục vụ của giáo dân, được phép cử hành vào các Chúa nhật Thường niên những cử hành rơi vào các ngày trong tuần và có sức thu hút đặc biệt đối với lòng đạo đức của các tín hữu, miễn là các cử hành được ưu tiên hơn các Chúa nhật này trong Bảng ngày Phụng vụ.[10]

Danh sách các lễ kỷ niệm được ghi trong Lịch chung[sửa | sửa mã nguồn]

Danh sách này chứa tất cả các lễ kỷ niệm hiện được ghi trong Lịch Chung Rôma. Nó được cập nhật bất cứ khi nào giáo hoàng thay đổi các lễ kỷ niệm trong Lịch Chung Rôma.

Khi không có trích dẫn nào được cung cấp cho một lễ kỷ niệm cụ thể, thì nó đến từ quyển Calendarium Romanum Generale như được in trong bản gốc Latinh của Sách Lễ Rôma (Missale Romanum, ed. typ. tertia (reimpressio emendata)), phát hành năm 2008. [11] Các lễ kỷ niệm được bổ sung hoặc thay đổi đều được trích dẫn từ các sắc lệnh chính thức.

Tháng Giêng[sửa | sửa mã nguồn]

^a Lễ Chúa Hiển Linh luôn được cử hành vào ngày 6 tháng 1 trên Lịch Chung, nhưng trên lịch riêng (bao gồm Việt Nam), nó được chuyển về Chúa Nhật sau ngày 1 tháng 1.
^b Khi lễ trọng Chúa Hiển Linh dời về ngày Chúa Nhật, diễn ra vào ngày 7 hoặc ngày 8 tháng 1, lễ Chúa Chịu Phép Rửa được cử hành vào Thứ Hai tiếp theo.[11]

Tháng Hai[sửa | sửa mã nguồn]

^a Vào ngày 25 tháng 1 năm 2021, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi Thánh Grêgôriô Narascêniô, Viện phụ Tiến sĩ Hội thánh, vào trong Lịch Chung Rôma.[12]

Tháng Ba[sửa | sửa mã nguồn]

Tháng Tư[sửa | sửa mã nguồn]

  • 2 tháng 4: Thánh Phanxicô thành Paola, Ẩn tu – lễ nhớ tự do
  • 4 tháng 4: Thánh Isiđorô, Giám mục Tiến sĩ Hội Thánh – lễ nhớ tự do
  • 5 tháng 4: Thánh Vinh Sơn Ferrer, Linh mục – lễ nhớ tự do
  • 7 tháng 4: Thánh Gioan Baotixita La San, Linh mục – lễ nhớ
  • 11 tháng 4: Thánh Stanislaô, Giám mục Tử đạo – lễ nhớ
  • 13 tháng 4: Thánh Martinô I, Giáo hoàng Tử đạo – lễ nhớ tự do
  • 21 tháng 4: Thánh Anselmô, Giám mục Tiến sĩ Hội Thánh – lễ nhớ tự do
  • 23 tháng 4: Thánh Giorgiô, Tử đạo – lễ nhớ tự do
  • 23 tháng 4: Thánh Ađalbêrtô, Giám mục Tử đạo – lễ nhớ tự do
  • 24 tháng 4: Thánh Fiđêlê thành Sigmaringen, Linh mục Tử đạo – lễ nhớ tự do
  • 25 tháng 4: Thánh Marcô, Thánh sử – lễ kính
  • 28 tháng 4: Thánh Phêrô Chanel, Linh mục tử đạo – lễ nhớ tự do
  • 28 tháng 4: Thánh Louis Grignon de Montfort, Linh mục – lễ nhớ tự do
  • 29 tháng 4: Thánh Catarina thành Siena, Trinh nữ Tiến sĩ Hội Thánh – lễ nhớ
  • 30 tháng 4: Thánh Piô V, Giáo hoàng – lễ nhớ tự do

Tháng Năm[sửa | sửa mã nguồn]

^a Vào ngày 25 tháng 1 năm 2021, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi Thánh Gioan thành Ávila, Linh mục Tiến sĩ Hội thánh, vào trong Lịch Chung Rôma.[12]
^b Vào ngày 25 tháng 1 năm 2019, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi Thánh Phaolô VI, Giáo hoàng, vào trong Lịch Chung Rôma.[13]
^c Vào ngày 11 tháng 2 năm 2018, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi lễ Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Hội Thánh, vào trong Lịch Chung Rôma.[14] Trong những năm lễ nhớ Mẹ Hội Thánh trùng với một lễ nhớ bắt buộc khác, thì chỉ cử hành lễ nhớ Mẹ Hội Thánh trong năm đó.
^d Lễ trọng kính Mình và Máu Thánh Chúa Kitô có thể được dời về Chúa Nhật tiếp theo trên lịch riêng (bao gồm Việt Nam).

Tháng Sáu[sửa | sửa mã nguồn]

^a Danh hiệu Tiến sĩ Hội Thánh được Đức Giáo hoàng Phanxicô suy tôn cho Thánh Irênê vào ngày 21 tháng 1 năm 2022.[15]
^b Vào năm 2022, lễ trọng Thánh Tâm Chúa Giêsu trùng với lễ trọng sinh nhật của Gioan Tẩy Giả. Tòa Thánh giữ lễ trọng kính Thánh Tâm Chúa vào ngày 24 tháng 6 và dời lễ Sinh nhật của Gioan Tẩy giả sang ngày 23 tháng 6, ngoại trừ ở những địa điểm mà Gioan Tẩy giả là thánh bổn mạng, nơi áp dụng ngược lại.[16]
^c Trong những năm lễ nhớ Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội Đức Trinh Nữ Maria trùng với một lễ nhớ bắt buộc khác, cả hai lễ nhớ phải được coi là tự do cho năm đó.[17]

Tháng Bảy[sửa | sửa mã nguồn]

^a Đức Giáo hoàng Phanxicô đã thăng cấp lễ Thánh Maria Magđalêna từ lễ nhớ sáng lễ kính vào ngày 3 tháng 6 năm 2016.[18]
^b Đức Giáo hoàng Phanxicô đã sắc lệnh vào ngày 26 tháng 1 năm 2021 rằng Thánh Maria và Ladarô thành Betania sẽ được cử hành cùng với Thánh Martha.[19]

Tháng Tám[sửa | sửa mã nguồn]

Tháng Chín[sửa | sửa mã nguồn]

^a Vào ngày 11 tháng 2 năm 2018, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi lễ Thánh Hilđêgarđa Bingensiô, Trinh nữ Tiến sĩ Hội thánh, vào trong Lịch Chung Rôma.[12]

Tháng Mười[sửa | sửa mã nguồn]

^a Tại Việt Nam, lễ thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu, Trinh nữ Tiến sĩ Hội Thánh, là lễ kính.
^b Vào ngày 18 tháng 5 năm 2020, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi lễ Thánh Maria Faustina Kowalska, Trinh nữ, vào trong Lịch Chung Rôma.[20]
^c Tại Việt Nam, được kính trọng thể Đức Mẹ Mân Côi vào Chúa Nhật đầu tháng 10.
^d Vào ngày 29 tháng 5 năm 2014, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi lễ Thánh Gioan XXIII, Giáo hoàng, vào trong Lịch Chung Rôma.[21]
^e Vào ngày 29 tháng 5 năm 2014, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi lễ Thánh Gioan Phaolô II, Giáo hoàng, vào trong Lịch Chung Rôma.[21]

Tháng Mười Một[sửa | sửa mã nguồn]

^a Tại Việt Nam, lễ thánh Anrê Trần An Dũng-Lạc, linh mục, và Các bạn, Tử đạo, là lễ trọng và được phép cử hành trọng thể lễ ấy vào Chúa Nhật trước lễ Chúa Giêsu Kitô, Vua Vũ trụ.

Tháng Mười Hai[sửa | sửa mã nguồn]

^a Tại Việt Nam, lễ thánh Phanxicô Xaviê, Linh mục, là lễ kính.
^b Vào ngày 31 tháng 10 năm 2019, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi lễ Đức Mẹ Loreto vào trong Lịch Chung Rôma.[22]


Lịch riêng[sửa | sửa mã nguồn]

Ví dụ, Lịch chung được in trong Sách Lễ Rôma [23] và Các Giờ Kinh Phụng Vụ. [24] Chúng được cập nhật khi in, nhưng các lễ bổ sung có thể được thêm vào sau. Vì lý do đó, nếu những người cử hành phụng vụ không đưa vào sổ ghi chú về những thay đổi, họ phải tham khảo ấn phẩm hàng năm hiện hành, được gọi là "Ordo", dành cho quốc gia hoặc dòng tu của họ. Những ấn phẩm hàng năm này, giống như những ấn phẩm đó, bỏ qua các lễ bắt buộc trong nhà thờ thực tế nơi cử hành phụng vụ, chỉ liệt kê các lễ kỷ niệm có trong Lịch chung, [25] chỉ hữu ích cho năm hiện tại mà thôi, vì chúng bỏ qua các lễ kỷ niệm bị cản trở vì rơi vào Chủ Nhật hoặc trong các khoảng thời gian như Tuần Thánh và Tuần Bát Nhật Phục Sinh.

Sự phân biệt này được thực hiện khi áp dụng quyết định của Công đồng Vatican II: “Lễ kính các thánh không chiếm ưu thế hơn các lễ tưởng nhớ chính các mầu nhiệm cứu độ, nhiều lễ trong số đó nên được để cho một Giáo hội địa phương hoặc một quốc gia hoặc cộng đoàn tu sĩ cử hành; chỉ những điều đó mới nên được mở rộng cho Giáo hội hoàn vũ để tưởng nhớ các vị thánh thực sự có tầm quan trọng phổ quát." [26]

Lịch dòng tu[sửa | sửa mã nguồn]

Lịch quốc gia[sửa | sửa mã nguồn]

Lịch tài phán cá nhân[sửa | sửa mã nguồn]

Lịch giáo phận và giáo xứ[sửa | sửa mã nguồn]

Lịch của một giáo phận thường dựa trên lịch quốc gia, với một số bổ sung. Chẳng hạn, lễ kỷ niệm cung hiến nhà thờ chính tòa được cử hành như một lễ trọng trong nhà thờ chính tòa và như một lễ kính trong tất cả các nhà thờ khác của giáo phận. Còn lễ kỷ niệm cung hiến nhà thờ như một lễ trọng tại nhà thờ đó. Ngày lễ của thánh bổn mạng chính của giáo phận được tổ chức như một lễ kính trong toàn giáo phận. [27]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Catholic Church (1969). Calendarium Romanum (1969).
  2. ^ a b The Roman Missal (Liturgy Training Publications ISBN 978-1-56854-991-0)
  3. ^ a b “Missale Romanum 2002”. Scribd.
  4. ^ Martyrologium Romanum (Typis Vaticanis, 2001 ISBN 88-209-7210-7)
  5. ^ "Memoria S. Christophori, anno circiter 1550 in Calendario romano ascripta, Calendariis particularibus relinquitur: quamvis Acta S. Christophori fabulosa sint, antiqua inveniuntur monumenta eius venerationis; attamen cultus huius Sancti non pertinet ad traditionem romanam" – Calendarium Romanum (Typis Polyglottis Vaticanis 1969), p. 131.
  6. ^ “Celebrating the Liturgy's Books”. www.columbia.edu. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2018.
  7. ^ “Proper of Saints | Christianity”. Encyclopedia Britannica (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2018.
  8. ^ “Definition of SANCTORALE”. www.merriam-webster.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2018.
  9. ^ “Dictionary : PROPER OF THE SAINTS”. www.catholicculture.org. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2018.
  10. ^ “Catholic News, Commentary, Information, Resources, and the Liturgical Year”. www.catholicculture.org.
  11. ^ a b “Calendarium Romanum Generale”. Missale Romanum [Roman Missal] (bằng tiếng La-tinh) . Libreria Editrice Vaticana. 2008. tr. 105–116. ISBN 978-88-2098-120-4.
  12. ^ a b c “Decree on the Inscription of the Celebrations of Saint Gregory of Narek, Abbot and Doctor of the Church, Saint John De Avila, Priest and Doctor of the Church and Saint Hildegard of Bingen, Virgin and Doctor of the Church, in the General Roman Calendar (25 January 2021)”. www.vatican.va. Truy cập ngày 2 tháng 2 năm 2021.
  13. ^ “Decree on the Inscription of the Celebration of Saint Paul VI, Pope, in the General Roman Calendar (25 January 2019)”. www.vatican.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  14. ^ “Decree on the Celebration of the Blessed Virgin Mary Mother of the Church in the General Roman Calendar (11 February 2018)”. www.vatican.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  15. ^ “Decree of the Holy Father for the Conferral of the title of Doctor of the Church on Saint Irenaeus of Lyon (21 January 2022)”. www.vatican.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  16. ^ “Responsum ad dubia de calendario liturgico exarando pro Anno 2022 (11 May 2022)” (PDF). www.cultodivino.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  17. ^ “De occurrentia memoriæ obligatoriæ Immaculati Cordis Beatæ Mariæ Virginis una cum altera memoria eiusdem gradus (8 December 1998)”. www.vatican.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  18. ^ “Decree (3 June 2016)” (PDF). www.vatican.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  19. ^ “Decree on the Celebration of Saints Martha, Mary and Lazarus in the General Roman Calendar (26 January 2021)”. www.vatican.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  20. ^ “Decree on the Inscription of the Celebration of Saint Faustina Kowalska, Virgin, in the General Roman Calendar (18 May 2020)”. www.vatican.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  21. ^ a b “Decree (29 May 2014)”. www.vatican.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  22. ^ “Decree on the Celebration of the Blessed Virgin Mary of Loreto to be Inscribed in the General Roman Calendar (31 October 2019)”. www.vatican.va. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2022.
  23. ^ Missale Romanum, editio typica tertia 2002, Libreria Editrice Vaticana
  24. ^ Liturgia Horarum iuxta ritum Romanum, editio typica altera 2000, Libreria Editrice Vaticana
  25. ^ An example is Ordo Missae Celebrandae et Divini Officii persolvendi secundum calendarium Romanum generale pro anno liturgico 2006 (Libreria Editrice Vaticana).
  26. ^ “Sacrosanctum concilium”. www.vatican.va. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 2 năm 2008.
  27. ^ General Norms for the Liturgical Year and the Calendar, Table of Liturgical Days according to their order of precedence, 4 and 8.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Lịch_Chung_Rôma&oldid=71140103”