Yên Lang

Đối với các định nghĩa khác, xem Nguyễn Ngọc Thanh (định hướng).

Yên Lang
Sinh	Nguyễn Ngọc Thanh 1940 (83–84 tuổi) Cầu Kè, Bạc Liêu, Liên bang Đông Dương
Dân tộc	người Kinh
Nghề nghiệp	soạn giả cải lương
Người thân	Kiều Oanh (vợ)

Yên Lang (1940-) tên thật là Nguyễn Ngọc Thanh, là soạn giả cải lương người Việt Nam, đã sáng tác hơn 30 tuồng cải lương nổi tiếng.

Sự nghiệp

Nguyễn Ngọc Thanh sinh năm 1940 tại Giồng Me, Cầu Kè, Bạc Liêu, Liên bang Đông Dương, nay thuộc phường 2, thành phố Bạc Liêu, Bạc Liêu, Việt Nam. Năm 1955 ông rời quê lên Sài Gòn và khi đang học tại Trường Trung học Tân Thịnh ở Sài Gòn, ông đã gặp nhà thơ Hoài Ngọc và ký giả Phong Vân, những người được cho là đã khuyến khích ông dấn thân vào công việc sáng tác cải lương sau này, dù ông từng rất đam mê thơ văn và đã từng mong muốn trở thành một nhà thơ, theo báo điện tử tỉnh Bạc Liêu thì ông đã từng tham gia làng văn nghệ Sài Gòn với tư cách là một người làm thơ.

Năm 1960, vở tuồng đầu tiên của ông, viết chung với Nguyễn Kiều, mang tên Nắng chiều lên cổ tháp ra đời và được dàn dựng bởi đoàn Song Kiều. Năm 1963 ông bắt đầu nổi tiếng với những tuồng cải lương thuộc thể loại "kiếm hiệp kỳ tình", là thể loại rất được yêu thích tại Việt Nam trong những năm 1960, 1970. Yên Lang từng sáng tác nhiều vở tuồng cải lương nổi tiếng, và chúng được cho là đã đưa ông lên cùng hàng với những soạn giả nổi danh đương thời. Có nhiều nghệ sĩ cải lương được cho là đã nổi tiếng vì những vở tuồng của ông.

Ngoài sáng tác, ông còn đào tạo cho nhiều người khác, như Nguyên Thảo (tác giả của Kiếp nào có yêu nhau, em của ông) và Lam Tuyền (người chuyển thể Lá sầu riêng, con trai ông).

Hiện nay ông vẫn còn sáng tác, thường là các bài ca cổ về Bạc Liêu.

Tác phẩm

Ông đã sáng tác nhiều kịch bản cải lương nổi tiếng như:

• Bão biển
• Bão cát
• Đêm lạnh chùa hoang
• Hỏa Sơn thần nữ
• Khi rừng thu thay lá
• Khi trời lạnh sương khuya
• Manh áo quê nghèo
• Máu nhuộm sân chùa
• Mùa thu trên Bạch Mã Sơn
• Nắng chiều lên cổ tháp (1960)
• Nắng thu về ngõ trúc
• Người đẹp Tây Thi
• Người phu khiêng kiệu cưới
• Nhất kiếm bá vương
• Tâm sự loài chim biển
• Tình bằng hữu
• Tình hận trên băng hồ
• v.v.

Theo báo điện tử Cần Thơ, tuồng cải lương Đêm lạnh chùa hoang do ông sáng tác được tái bản đến lần thứ tư mà vẫn bán đắt.

Ngoài ra ông còn sáng tác các bài vọng cổ như:

• Hương nhãn Bạc Liêu
• Quán nửa khuya
• v.v.

Câu nói

“ Tôi thấy cuộc đời mình mắc nợ tấm màn nhung sân khấu, nên mỗi lần đặt bút viết là được công chúng đón nhận. Ai từng thiếu nợ đều khổ, còn với tôi cứ mong mình mắc nợ hoài để còn được… trả nợ. ”

“ Mỗi nhân vật trong kịch bản của tôi đều có những tâm tư, tình cảm mà bản thân tôi gửi gắm vào. Yêu ghét, giận hờn, buồn vui, chung thủy đều là cung bậc tình cảm mà sự trải nghiệm trong đời cho tôi trưởng thành hơn để viết, để chiêm nghiệm và để nhìn lại chính mình. ”

“ Nếu không có bản vọng cổ thì sân khấu cải lương không thể lớn mạnh như hôm nay. ”

Đánh giá

“ Yên Lang là một trong những người Bạc Liêu đã từng được khán giả khắp nơi ái mộ không chỉ bằng ngòi bút trữ tình, sâu lắng, mà còn là một bậc thầy chuyên sáng tác kịch bản màu sắc kiếm hiệp kỳ tình, đưa thể loại này lên đỉnh cao, và đã từng tạo cơ hội vàng cho nhiều nghệ sĩ trở nên nổi tiếng. Kịch bản của Yên Lang đa phần quen thuộc, gần như phản ảnh một nét văn hóa của người Sài Gòn những năm 1960-1970, đó là yêu thích chuyện tình lâm ly nhưng giàu nghị lực. ” — 

“ Công chúng thích tuồng của soạn giả Yên Lang vì mỗi câu ca đều chất chứa những ẩn tình sâu sắc, nhờ thế mà thấm vào tim người nghe. Nghệ sĩ chúng tôi khi ca như thấy mình được sống trong vai diễn. ” — 

“ Như một kiếp tằm rút ruột nhả tơ, soạn giả Trọng Nguyễn và Yên Lang đã hiến dâng trọn vẹn cuộc đời của mình cho nghệ thuật, góp phần rất lớn cho lĩnh vực văn hóa nghệ thuật của Bạc Liêu và góp phần bảo tồn, phát triển nghệ thuật đờn ca tài tử và sân khấu cải lương Nam Bộ. Tên tuổi của hai nghệ sĩ còn mãi với thời gian. ” — 

Vinh danh

Lúc tối ngày 3 tháng 11 năm 2012, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Bạc Liêu và Đài Phát thanh - Truyền hình Bạc Liêu đã tổ chức một chương trình nghệ thuật tôn vinh ông. Ngày 2 tháng 3 năm 2013, Sở Văn hóa - Thông tin và Du lịch tỉnh Bạc Liêu cùng Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lê Thị Ái Nam, lãnh đạo một số ban ngành và một số văn nghệ sĩ tiêu biểu của tỉnh đã tổ chức một buổi gặp gỡ và giao lưu với soạn giả Yên Lang khi ông từ Hoa Kỳ về Bạc Liêu tại một nhà khách ở tỉnh này. Vào tối ngày 24 tháng 4 năm 2014, đêm nghệ thuật tôn vinh và giới thiệu các tác phẩm của hai soạn giả Yên Lang và Trọng Nguyễn đã được tổ chức tại Bạc Liêu.

Thông tin thêm

Theo Đài Á châu tự do (RFA) tiếng Việt, Yên Lang đã từng bị đưa đi cải tạo do có gốc là sĩ quan cảnh sát sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc, sau lại định cư Hoa Kỳ diện HO. Hội Cổ nhạc miền Nam Việt Nam hải ngoại năm 2004 đã mời hai vợ chồng Yên Lang và Kiều Oanh tham gia làm Ban giám khảo, Kiều Oanh đã chấm thi sơ khảo ở San Jose, tại miền Bắc California, còn Yên Lang thì chấm chung kết ở San Diego, tại miền Nam California. Cũng theo RFA, hiện tại Yên Lang không còn viết tuồng.