Jean Dupuis

Jean Dupuis (7 tháng 12 1828, Saint-Just-la-Pendue, France – 28 tháng 11 1912, Monaco) là một nhà thám hiểm và thương nhân người Pháp.

Tiểu sử

Dupuis được hưởng sự giáo dục tại Tarare (Rhône, Pháp). Năm 1858 ông đến Ai Cập với tư cách là một thương nhân, rồi từ đó đến Trung Quốc. Chuyến đi này là tiền đề cho nhiều cuộc thám hiếm khác đến những vùng chưa được biết đến ở miền nam Trung Quốc, và tới thời kỳ 1871–2, ông bắt đầu khám phá vùng sông Hồng cho mục đích thương mại. Năm 1873 ông vướng vào một vụ tranh chấp với nhà đương cục Việt Nam trong thương vụ bán vũ khí để đổi lấy hàng hóa cho quân đội Trung Hoa. Được lệnh từ toàn quyền Nam Kỳ, Francis Garnier đến Bắc Kỳ để hòa giải cuộc tranh chấp, tuy nhiên Garnier đánh chiếm thành Hà Nội, dẫn đến cuộc xung đột với quân triều đình Huế và quân Cờ đen. Đây là nguyên nhân trực tiếp của biến cố Bắc kỳ, và Dupuis là người tích cực góp tay vào việc giúp Pháp chinh phục vùng đất này. Năm 1881 Dupuis được trao giải thưởng Delalande Guérineau bởi Viện Hàn lâm Khoa học Paris.

Tác phẩm

Các chuyến thám hiểm của ông được kể lại trong các tác phẩm:

• L'ouverture du fleuve Rouge au commerce (1879)
• Les origines de la question du Tong-kin (1896)
• Le Tong-kin et l'intervention française (1898)
• Le Tong-kin de 1872 à 1886 (1910)

Chú thích

•  Bài viết này bao gồm văn bản từ một ấn phẩm hiện thời trong phạm vi công cộng: Chisholm, Hugh biên tập (1922). Encyclopædia Britannica (ấn bản 12). London & New York: The Encyclopædia Britannica Company.