Nam Tư tan rã

Giải thể Nam Tư

Bản đồ cho thấy sự giải tán CHXHCN Nam Tư từ 1991 đến 1992. Màu sắc đại diện cho các khu vực kiểm soát khác nhau.      Nam Tư (1943–1992)      Croatia (1991–)      Slovenia (1991–)      Cộng hòa Krajina Serbia (1991–1995), sau chiến dịch Bão táp của Quân đội Croatia (1995) và sau khi Quản lý chuyển tiếp Liên hiệp quốc ở Đông Slavonia, Baranja và Tây Sirmium (1996–1998), một phần Croatia      Cộng hòa Macedonia (1991–)      Cộng hòa Croatia Herzeg-Bosnia (1991–1994), một phần của Bosna và Hercegovina (1995–)      Cộng hòa Bosna và Hercegovina (1992–1995), một phần của Bosna và Hercegovina (1995–)      Tỉnh tự trị Tây Bosnia (1993–1995), một phần của Bosna và Hercegovina (1995–)      Serbia và Montenegro (1992–2006), Montenegro (3 tháng 6 năm 2006–), Serbia (5 tháng 6 năm 2006–) và Kosovo (17 tháng 2 năm 2008–)      Cộng hòa Srpska (1992–1995), một phần của Bosna và Hercegovina (1995–)
Địa điểm	Nam Tư
Nhân tố liên quan	Slobodan Milošević Franjo Tuđman Alija Izetbegović Radovan Karadžić Hashim Thaci
Hệ quả	Quốc gia Nam Tư được thay thế bằng năm quốc gia mới.

Sự tan rã của Nam Tư xảy ra do kết quả của một loạt các biến động chính trị và xung đột trong thời gian đầu thập niên 1990. Sau một thời gian khủng hoảng chính trị trong thập niên 1980, các nước cộng hòa Cộng hòa Liên bang Xã hội chủ nghĩa Nam Tư tách ra, nhưng những vấn đề chưa được giải quyết gây ra các cuộc chiến liên sắc tộc ác liệt ở Nam Tư. Những cuộc chiến tranh này chủ yếu ảnh hưởng nhiều tới Bosnia và Croatia.

Sau chiến thắng của phe cộng sản trong chiến tranh thế giới II, Nam Tư được thiết lập thành một liên minh gồm sáu nước cộng hòa, với đường biên giới được vẽ dọc theo đường dân tộc và lịch sử: Slovenia, Croatia, Bosna và Hercegovina, Serbia, Montenegro và Macedonia. Ngoài ra, hai tỉnh tự trị cũng đã được thành lập bên trong Serbia: Vojvodina và Kosovo. Mỗi nước cộng hòa đã có chi nhánh riêng của mình ở đảng Liên đoàn Cộng sản Nam Tư cũng như ở tầng lớp cầm quyền, và bất kỳ căng thẳng đã được giải quyết ở cấp Liên bang. Mô hình tổ chức nhà nước Nam Tư, như một "trung đạo" giữa kinh tế kế hoạch và tự do, đã đạt được một thành công tương đối, và đất nước đã trải qua một thời kỳ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và ổn định tương đối về chính trị cho đến thập niên 1980, dưới sự cai trị cứng rắn của tổng thống suốt đời Josip Broz Tito. Sau khi ông qua đời vào năm 1980, hệ thống suy yếu của chính phủ liên bang còn lại không thể đối phó với những thách thức kinh tế và chính trị gia tăng.

Vào những năm 1980, người Albani ở Kosovo bắt đầu yêu cầu tỉnh tự trị của họ được cấp tư cách của một nước cộng hòa cấu thành, bắt đầu từ các cuộc biểu tình năm 1981 . Căng thẳng sắc tộc giữa người Albani và Kosovo Serbs vẫn ở mức cao trong cả thập kỷ, dẫn đến sự tăng trưởng trên khắp Nam Tư của người Serb đối với sự tự trị cao của các tỉnh và hệ thống đồng thuận không hiệu quả ở cấp liên bang, được coi là một trở ngại cho lợi ích của người Serb. Năm 1987, Slobodan Milošević lên nắm quyền ở Serbia, và thông qua một loạt các động thái dân túy giành được quyền kiểm soát trên thực tế đối với Kosovo, Vojvodina và Montenegro, thu hút được sự ủng hộ cao của người Serb đối với các chính sách tập trung của ông. Milošević đã gặp phải sự phản đối của các nhà lãnh đạo đảng của các nước cộng hòa phía tây của Slovenia và Croatia, những người cũng ủng hộ dân chủ hóa đất nước lớn hơn theo các cuộc cách mạng năm 1989 ở Đông Âu . Liên đoàn những người cộng sản Nam Tư đã giải thể vào tháng 1 năm 1990 dọc theo các đường liên bang. Các tổ chức cộng sản Cộng hòa trở thành các đảng xã hội riêng biệt.

Trong năm 1990, những người xã hội chủ nghĩa (cựu cộng sản) đã mất quyền lực đối với các đảng ly khai dân tộc trong cuộc bầu cử đa đảng đầu tiên được tổ chức trên khắp đất nước, ngoại trừ ở Serbia và Montenegro, nơi Milošević và các đồng minh của ông giành chiến thắng. Hùng biện dân tộc trên tất cả các mặt trở nên ngày càng nóng. Trong khoảng thời gian từ tháng 6 năm 1991 đến tháng 4 năm 1992, bốn nước cộng hòa tuyên bố độc lập (chỉ có Serbia và Montenegro vẫn được liên minh), nhưng tình trạng của người Serb bên ngoài Serbia và Montenegro, và của người dân tộc Croatia bên ngoài Croatia, vẫn chưa được giải quyết. Sau một loạt các sự cố liên sắc tộc, Chiến tranh Nam Tư xảy ra sau đó, đầu tiên là ở Croatia và sau đó, nghiêm trọng nhất là ở đa sắc tộc Bosnia và Herzegovina . Các cuộc chiến đã để lại thiệt hại kinh tế và chính trị lâu dài trong khu vực, vẫn cảm thấy ở đó hàng thập kỷ sau đó.

Xem thêm

• Sự sụp đổ của Liên Xô và Đông Âu