Xem mã nguồn của Nhóm ngôn ngữ Kipchak

{{Infobox language family|name=Nhóm ngôn ngữ Kipchak|altname=Nhóm ngôn ngữ Turk Tây Nam|ethnicity=[[người Kipchak]]|familycolor=Altaic|fam1=[[ngữ hệ Turk|Turk]]|fam2=[[Nhóm ngôn ngữ Turk thường|Turk thường]]|child1=Kipchak–Bulgar|child2=Kipchak–Cuman|child3=Kipchak–Nogai|child4=Kyrgyz–Kipchak|glotto=kipc1239|glottorefname=Kipchak|map=Map-Kypchak Language World.png|mapcaption=<center><small>
<span style="background-color:#FF0000;color:white;">&nbsp;Kipchak–Bulgar&nbsp;</span>
<span style="background-color:#00B927;color:white;">&nbsp;Kipchak–Cuman&nbsp;</span>
<span style="background-color:#FF8400;color:white;">&nbsp;Kipchak–Nogai và Kyrgyz–Kipchak&nbsp;</span>
</small></center>|region=[[Trung Á]], [[Nga]], [[Bắc Kavkaz]], [[Ukraine]]|glottoname=}}
'''Nhóm ngôn ngữ Kipchak''' (còn được gọi là '''Kypchak''', '''Qypchaq''' hay '''Turk Tây Bắc''') là một nhánh của [[ngữ hệ Turk]] được sử dụng bởi khoảng 31,3 triệu người ở phần lớn [[Trung Á]] và [[Đông Âu]], trải dài từ [[Ukraina]] đến [[Trung Quốc]]. Một số ngôn ngữ được sử dụng rộng rãi nhất trong nhóm này là [[tiếng Kazakh]], [[tiếng Kyrgyz]] và [[tiếng Tatar]].

== Ngôn ngữ Kipchak theo số người bản ngữ ==
[[Ngữ hệ Turk]] bao gồm ít nhất 35<ref>Dybo A.V., ''Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks'', Moscow, 2007, p. 766, {{chú thích web|url=http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf|title=Archived copy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20050311224856/http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf|archive-date = ngày 11 tháng 3 năm 2005 |access-date = ngày 11 tháng 3 năm 2005 |url-status=dead}} (''In Russian'')</ref> ngôn ngữ được ghi chép lại, được sử dụng bởi [[các dân tộc Turk]]. Số lượng người nói từ thống kê hoặc ước tính (2019) và được làm tròn:<ref>https://www.ethnologue.com/</ref><ref>https://glottolog.org/</ref> 
{| class="wikitable sortable"
! Số thứ tự 
! Tên 
! Tình trạng 
! Số người bản ngữ 
! Nước chính 
|-
| align="center" | 1 
| [[Tiếng Kazakh]] 
| align="center" | Bình thường 
| align="center" | 14.000.000 
|{{KAZ}}
|-
| align="center" | 2 
| [[Tiếng Tatar]] 
| align="center" | Bình thường 
| align="center" | 5.500.000 
|{{RUS}}
|-
| align="center" | 3 
| [[Tiếng Kyrgyz]] 
| align="center" | Bình thường 
| align="center" | 5.000.000 
|{{KGZ}}
|-
| align="center" | 4 
| [[Tiếng Bashkir|Tếng Bashkir]] 
| align="center" | Bị đe dọa 
| align="center" | 1.500.000 
|{{RUS}}
|-
| align="center" | 5 
| [[Tiếng Karakalpak]] 
| align="center" | Bình thường 
| align="center" | 650.000 
|{{UZB}}
|-
| align="center" | 6 
| [[Tiếng Tatar Krym]] 
| align="center" | Bị đe dọa nghiêm trọng 
| align="center" | 600.000 
|{{UKR}}
|-
| align="center" | 7 
| [[Tiếng Kumyk]] 
| align="center" | Bị đe dọa 
| align="center" | 450.000 
|{{RUS}}
|-
| align="center" | 8 
| [[Tiếng Karachay-Balkar]] 
| align="center" | Bị đe dọa 
| align="center" | 400.000 
|{{RUS}}
|-
| align="center" | 9 
| [[Tiếng Tatar Siberia]]
| align="center" | Nguy cấp 
| align="center" | 100.000 
|{{RUS}}
|-
| align="center" | 10 
| [[Tiếng Nogai]] 
| align="center" | Nguy cấp 
| align="center" | 100.000 
|{{RUS}}
|-
| align="center" | 11 
| [[Tiếng Krymchak]] 
| align="center" | Rất nguy cấp 
| align="center" | 200 
|{{ISR}}
|-
| align="center" | 12 
| [[Tiếng Karaim]] 
| align="center" | Rất nguy cấp 
| align="center" | 100 
|{{UKR}}
|- style="background:silver;"
| align="center" | '''Toàn bộ''' 
| '''[[:Thể loại:Nhóm ngôn ngữ Kipchak|Ngôn ngữ Kipchak]]''' 
| align="center" | '''Bình thường''' 
| align="center" | '''31.300.000''' 
| '''{{KAZ}}'''  
|}

== Đặc điểm ngôn ngữ ==
Nhóm ngôn ngữ Kipchak chia sẻ một số đặc điểm đã khiến các nhà ngôn ngữ học phân loại chúng với nhau. Một số đặc điểm được chia sẻ với [[Nhóm ngôn ngữ Turk thường|các ngôn ngữ Turk thông thường]] khác; những đặc điểm còn lại chỉ có ở nhóm Kipchak.

== Phân loại ==
Nhóm ngôn ngữ Kipchak có thể được chia thành bốn nhóm con, dựa trên địa lý và các đặc điểm có chung:  Ngôn ngữ '''in đậm''' vẫn được sử dụng cho đến ngày nay. 
{| class="wikitable"
| rowspan="5" bgcolor="#d1ebeb" | Ngôn ngữ Turk nguyên thủy 
| rowspan="5" bgcolor="#d6e1ec" | Ngôn ngữ Turk thường 
| rowspan="5" bgcolor="#e4e0f0" | '''Kipchak''' 
| colspan="1" bgcolor="#f1e9df" | '''Kipchak-Bulgar''' (Ural, Ural-Caspia) 
|
* '''[[Tiếng Bashkir|Bashkir]]''' 
* '''[[Tiếng Tatar|Tatar]]''' 
|-
| rowspan="1" bgcolor="#f1e9df" | '''Kipchak-Cuman''' (Pontic-Caspia) 
|
* '''[[Tiếng Karachay-Balkar|Karachay-Balkar]]''' 
* '''[[Tiếng Kumyk|Kumyk]]''' 
* '''[[Tiếng Karaim|Karaim]]''' 
* '''[[Tiếng Krymchak|Krymchak]]''' 
* '''[[Tiếng Urum|Urum]]''' * 
* '''[[Tiếng Tatar Krym|Tatar Krym]]''' * 
* [[Tiếng Cuman|Cuman]] 
|-
| rowspan="1" bgcolor="#f1e9df" | '''Kipchak-Nogai''' (Aral-Caspia) 
|
* '''[[Tiếng Kazakh|Kazakh]]''' 
* '''[[Tiếng Karakalpak|Karakalpak]]''' 
* '''[[Tiếng Tatar Siberia|Tatar Siberia]]'''
* '''[[Tiếng Nogai|Nogai]]''' 
|-
| rowspan="1" bgcolor="#f1e9df" | '''Kipchak Kyrgyz''' (Kyrgyz) 
|
* '''[[Tiếng Kyrgyz|Kyrgyz]]''' 
|-
| rowspan="1" bgcolor="#f1e9df" | '''Kipchak Nam''' 
|
* [[Tiếng Kipchak Fergana|Kipchak Fergana]] 
|}
<nowiki>*</nowiki> Lưu ý: Gốc Kipchak-Cuman, nhưng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi [[Nhóm ngôn ngữ Oghuz|các ngôn ngữ Oghuz]].

== Xem thêm ==

* [[Người Cuman]]

== Tham khảo ==
{{tham khảo}}

== Tài liệu ==

* {{Chú thích sách|title=The Turkic Languages|last=Johanson, Lars|last2=Csató, Éva Ágnes|publisher=Routledge|year=1998|isbn=0-415-08200-5|location=London}}
* {{Chú thích sách|title=The Turkic Languages and Peoples|last=Menges, Karl H.|publisher=Harrassowitz|year=1995|isbn=3-447-03533-1|edition=2nd|location=Wiesbaden|author-link=Karl Heinrich Menges}}
{{Ngữ hệ Turk}}
{{Ngôn ngữ tại Nga}}
{{Ngôn ngữ tại Kazakhstan}}

{{DEFAULTSORT:Kipchak}}
[[Thể loại:Ngữ hệ Turk]]
[[Thể loại:Ngôn ngữ chắp dính]]
[[Thể loại:Nhóm ngôn ngữ Kipchak]]
[[Thể loại:Ngôn ngữ tại Nga]]
[[Thể loại:Ngôn ngữ tại Kazakhstan]]
[[Thể loại:Ngôn ngữ tại Kyrgyzstan]]