Trang này được thực hiện với sự phối hợp của các thành viên thuộc dự án Điện ảnh, một dự án hợp tác giữa các thành viên nhằm nâng cao chất lượng các bài viết về Điện ảnh. Nếu bạn muốn tham gia, xin hãy đến thăm trang của dự án! Bạn cũng có thể ghé qua trang thảo luận để trao đổi hoặc đề xuất ý kiến.
Trang này được thực hiện với sự phối hợp của các thành viên thuộc dự án Hoa Kỳ, một dự án hợp tác giữa các thành viên nhằm nâng cao chất lượng các bài viết về Hoa Kỳ. Nếu bạn muốn tham gia, xin hãy đến thăm trang của dự án! Bạn cũng có thể ghé qua trang thảo luận để trao đổi hoặc đề xuất ý kiến.
Trang này được thực hiện với sự phối hợp của các thành viên thuộc dự án LGBT, một dự án hợp tác giữa các thành viên nhằm nâng cao chất lượng các bài viết về LGBT. Nếu bạn muốn tham gia, xin hãy đến thăm trang của dự án! Bạn cũng có thể ghé qua trang thảo luận để trao đổi hoặc đề xuất ý kiến.
“Vẻ đẹp Mỹ (phim 1999)” là một bài viết chọn lọc của Wikipedia tiếng Việt. Bài viết, hoặc một phiên bản trước đây, đã được cộng đồng bình chọn là một trong những bài có chất lượng tốt và tiêu biểu của Wikipedia tiếng Việt. Nếu bạn có thể cập nhật hoặc nâng cao hơn nữa chất lượng của bài viết, xin mời bạn!
Đây là một bài dịch khó, và hoan nghênh Damian Vo đã không ngại đương đầu với khó khăn này và có nhiều đoạn dịch rất hay. Cũng không cần phải theo đúng hoàn toàn từng chữ với bản chính bên tiếng Anh, vì mỗi phiên bản ngôn ngữ đều có nét độc lập riêng. Tuy nhiên, những câu phân tích, nhận xét có ghi tên người phát biểu thì cần dịch càng gần với câu gốc càng tốt. Theo ý kiến riêng của tôi, trong bài còn vài câu khó hiểu và dịch chưa sát lắm. Chẳng hạn như:
trong phần mở đầu, có câu"...phân tích tập trung vào các khía cạnh lãng mạn và tình cảm loạn luân, tình dục...", trong bản tiếng Anh dùng chữ "paternal love" chỉ có nghĩa là tình cha-con (có thể nhấn mạnh đến sự kém thông cảm giữa Lester, nhân vật chính và con gái Jane luôn có ý nghĩa ghét cha mẹ mình) và trong phim không đề cập đến loạn luân.
"Phim được nhìn nhận bởi khía cạnh sản xuất, đặc biệt nhấn mạnh ở phần diễn xuất của Mendes, Spacey và Ball; trong khi tính rập khuôn ở bối cảnh và nhân vật phim nhận được những phản hồi trái chiều hơn. " Tôi không xem phim và trong bài cũng không nói hết về các vai diễn trong phim, nên không biết là Mendes và Ball có thủ vai nào trong phim không, nhưng họ là tác giả kịch bản và đạo diễn. Nếu Mendes và Ball không thủ vai trong phim, dùng chữ diễn xuất ở đây là sai hoàn toàn. Bản tiếng Anh dùng chữ "with particular emphasis" có nghĩa là "đặc biệt nhấn mạnh""nổi bật đặc biệt", không có nghĩa là diễn xuất. Tạm dịch: "Các bình luận khen ngợi phim ở khâu thực hiện, đặc biệt nhấn mạnh vào Mendes, Spacey và Ball; trong khi các chỉ trích có khuynh hướng tập trung vào tính quen thuộc (dịch là rập khuôn chắc cũng không sai) ở bối cảnh và nhân vật"
Bên cạnh đó, còn vài điểm dịch hơi khó hiểu nữa, nhưng không hoàn toàn là sai, nên tôi chĩ viết gợi ý dưới đây và tùy Damian Vo quyết định có sửa hay không:
Nhiều đoạn phân tích rất khó dịch nếu không xem phim, hay xem hết cả bài phân tích để hiểu ngữ cảnh của nó. Như đoạn Multiple interpretations (Lý giải đa chiều). Theo tôi hiểu, phần phân tích của Wayne C. Booth là phản biện lại những phân tích trước đó của ai khác, và những phân tích trước đó được bỏ trong dấu ngoặc đơn ' (và những đoạn đó không hẳn là ý của ông ấy). Theo tôi nên dịch đoạn đó như thế này (tạm dịch thóat ý): Nhà phê bình văn học và nhà viết sách Wayne C. Booth kết luận rằng bộ phim là khác với bất kỳ phân tích nào: "[American Beauty] không thể được tổng kết tương xứng như là 'đây là một sự châm biếm về những gì đang xảy ra với lối sống Mỹ'; làm giảm đi những giá trị của cái đẹp. Thật là dễ dàng (tempting có thể dịch là quyến rũ, nhưng dịch là dễ dàng cho dễ hiểu hơn) khi tóm tắt phim như là 'một bức chân dung của những vẻ đẹp tiềm ẩn dưới những khốn khổ và các hành động xấu của Mỹ'; mà làm mất ý nghĩa (play down là 1 động từ dính liền, ý nói giảm đi, làm giảm sự quan trọng, sự nổi bật) của những cảnh tàn bạo và kinh dị, cùng sự chán ghét của Ball với tập quán của chúng ta. Phim không thể được tổng kết với bất kể lời khẳng định triết lý nào của Lester hay Ricky về định nghĩa cuộc sống hoặc cách mà ai đó nên sống. Ông lập luận rằng vấn đề của việc phân tích phim gắn liền với việc tìm kiếm trọng tâm của phim - một khía cạnh chủ đạo (theo tôi, ở đây chữ voice không có nghĩa chỉ là giọng nói mà có thể có nghĩa bóng là sự thể hiện, khía cạnh, sự nhìn nhận, mối quan hệ giữa các chủ thể; hay là ý kiến chủ đạo, nếu trong phim không có những giọng nói xen kẽ thì nên hiểu và tạm dịch là khía cạnh hay là tầm nhìn, quan điểm) mà có thể "[thống nhất] tất cả các trường hợp". Ông cho rằng trong trường hợp American Beauty, đó không phải là của Mendes hay Ball. Mendes cho là khía cạnh chủ đạo là của Ball, nhưng ngay cả khi tác giả kịch bản (Ball) "có ảnh hưởng mạnh" vào phim, ông cũng đã thường phải chấp nhận những sai lệch từ tầm nhìn (cách nhìn nhận) của ông, đặc biệt là ở những điểm chuyển từ tông điệu cay độc trong kịch bản sang hướng lạc quan hơn. Booth cũng nói, với "vô số quan điểm thâm nhập vào tầm nhìn gốc của tác giả (bên tiếng Anh chỉ viết " the original author's" -cái nguyên thủy của tác giả- nhưng đang nói về voice, tầm nhìn hay khía cạnh)", những nhà phân tích Vẻ đẹp Mỹ "đã quên trọng tâm khó nắm bắt nhất". Theo Booth, thứ thực sự lèo lái bộ phim nằm ở nguồn năng lượng dồi dào sáng tạo "mà hàng trăm người đã dốc công trong công đoạn sản xuất, đã đồng ý hay bất đồng, đã chèn thêm và gọt bớt đi."
Theo tôi nên hiểu như thế khi chỉ đọc bài viết ở đây (mà không đọc hết bài phân tích) nhưng có lẽ nên đợi ý kiến của những người quen dùng tiếng Anh-Mỹ, như DHN chẳng hạn.
