Tiếng Tarama
Giao diện
Tiếng Tarama | |
---|---|
Sử dụng tại | Nhật Bản |
Khu vực | Tarama, Okinawa |
Tổng số người nói | Hầu hết trên 60 tuổi[1] |
Phân loại | Nhật Bản-Lưu Cầu
|
Phương ngữ | |
Hệ chữ viết | Nhật Bản |
Mã ngôn ngữ | |
ISO 639-3 | Không |
Glottolog | tara1319 [2] |
Tiếng Tarama là một ngôn ngữ Nhật Bản-Lưu Cầu được nói trên đảo Tarama và Minna (gần như không có người ở), nằm trong quần đảo Miyako của Nhật Bản. Ngôn ngữ này liên quan chặt chẽ với tiếng Miyako, nhưng độ dễ hiểu thấp. Nó chỉ được nói bởi những người lớn tuổi.
Âm vị học
[sửa | sửa mã nguồn]Nguyên âm
[sửa | sửa mã nguồn]Tarama có bốn nguyên âm chính và ba nguyên âm phụ /e, ə, o/ được tìm thấy trong một nhóm các từ hạn chế.
Trước | Giữa | Sau | |
---|---|---|---|
Đóng | i | ɨ | u |
Giữa | (e) | (ə) | (o) |
Mở | a |
/ɨ/ là [s̩] giữa các phụ âm vô thanh, nếu không thì là [ˢɨ] sau các âm tắc, và là [ɨ] ở các trường hợp khác:
- [ps̩tu] (người), [kˢɨːlu] (màu vàng), [mɨːɡɨ] (phải)
Các trường hợp /*tɨ/, /*dɨ/, /*nɨ/, /*lɨ/ không tồn tại. Chúng đã chuyển đổi thành /tsɨ/, /zɨ/, /n̩/ và /l/ ([ɭ̆]).
Phụ âm
[sửa | sửa mã nguồn]Tarama không có âm dừng:
Môi | Lợi | Ngạc mềm | |
---|---|---|---|
Mũi | m | n | |
Tắc | p b | t d | k ɡ |
Tắc-xát | ts | ||
Xát | f v | s z | |
R-tính | ɭ̆/ ⟨l⟩ | ||
Tiếp cận | w~ʋ | j |
Chính tả
[sửa | sửa mã nguồn]/a/ | /i/ | /ɿ/ | /u/ | /e/ | /o/ | /ə/ | /ja/ | /ju/ | /jo/ | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
/Ø/ | あ /a/ [a] |
い /i/ [i] |
イ゜ /ɿ/ [zɨ] |
う /u/ [u] |
え /e/ [e] |
お /o/ [o] |
エ /ə/ [ə] |
や /ya/ [ja] |
ゆ /yu/ [ju] |
よ /yo/ [jo] |
/k/ | か /ka/ [ka] |
き /ki/ [ki] |
キ゜ /kɿ/ [ksɨ] |
く /ku/ [ku] |
け /ke/ [ke] |
こ /ko/ [ko] |
キ゜ェ /kə/ [kə] |
きゃ /kya/ [kja] |
きゅ /kyu/ [kju] |
きょ /kyo/ [kjo] |
/g/ | が /ga/ [ga] |
ぎ /gi/ [gi] |
ギ /gɿ/ [gzɨ] |
ぐ /gu/ [gu] |
げ /ge/ [ge] |
ご /go/ [go] |
ギェ /gə/ [gə] |
ぎゃ /gya/ [gja] |
ぎゅ /gyu/ [gju] |
ぎょ /gyo/ [gjo] |
/s/ | さ /sa/ [sa] |
すぃ /si/ [si] |
す /sɿ/ [sɨ] |
すぅ /su/ [su] |
せ /se/ [se] |
そ /so/ [so] |
すェ /sə/ [sə] |
|||
/dz/ | ざ /dza/ [dza] |
ず /dzɿ/ [dzɨ] |
ずぅ /dzu/ [dzu] |
ぜ /dze/ [dze] |
ぞ /dzo/ [dzo] |
ずェ /dzə/ [dzə] |
||||
/sh/ | しゃ /sha/ [ɕa] |
し /shi/ [ɕi] |
しゅ /shu/ [ɕu] |
しぇ /she/ [ɕe] |
しょ /sho/ [ɕo] |
|||||
/j/ | じゃ /ja/ [dʑa] |
じ /ji/ [dʑi] |
じゅ /ju/ [dʑu] |
じぇ /je/ [dʑe] |
じょ /jo/ [dʑo] |
|||||
/z/ | ズぁ /za/ [za] |
ズぃ /zi/ [zi] |
ズぅ /ju/ [zu] |
ズぇ /ze/ [ze] |
ズぉ /zo/ [zo] |
|||||
/t/ | た /ta/ [ta] |
てぃ /ti/ [ti] |
とぅ /tu/ [tu] |
て /te/ [te] |
と /to/ [to] |
|||||
/d/ | だ /da/ [da] |
でぃ /di/ [di] |
どぅ /du/ [du] |
で /de/ [de] |
ど /do/ [do] |
|||||
/ch/ | ちゃ /cha/ [tɕa] |
ち /chi/ [tɕi] |
つ /chɿ/ [tɕɨ] |
ちゅ /chu/ [tɕu] |
ちぇ /che/ [tɕe] |
ちょ /cho/ [tɕo] |
つェ /chə/ [tsə] |
|||
/n/ | な /na/ [na] |
に /ni/ [ni] |
ぬ /nu/ [nu] |
ね /ne/ [ne] |
の /no/ [no] |
にゃ /nya/ [nja] |
にゅ /nyu/ [nju] |
にょ /nyo/ [njo] | ||
/h/ | は /ha/ [ha] |
ひ /hi/ [hi] |
ほぅ /hu/ [hu] |
へ /he/ [he] |
ほ /ho/ [ho] |
ひゃ /hya/ [hja] |
ひゅ /hyu/ [hju] |
ひょ /hyo/ [hjo] | ||
/p/ | ぱ /pa/ [pa] |
ぴ /pi/ [pi] |
ピ /pɿ/ [psɨ] |
ぷ /pu/ [pu] |
ぺ /pe/ [pe] |
ぽ /po/ [po] |
ピェ /pə/ [pə] |
ぴゃ /pya/ [pja] |
ぴゅ /pyu/ [pju] |
ぴょ /pyo/ [pjo] |
/b/ | ば /ba/ [ba] |
び /bi/ [bi] |
ビ /bɿ/ [bzɨ] |
ぶ /bu/ [bu] |
べ /be/ [be] |
ぼ /bo/ [bo] |
ビェ /bə/ [bə] |
びゃ /bya/ [bja] |
びゅ /byu/ [bju] |
びょ /byo/ [bjo] |
/m/ | ま /ma/ [ma] |
み /mi/ [mi] |
ミ゜ /mɿ/ [mɨ] |
む /mu/ [mu] |
め /me/ [me] |
も /mo/ [mo] |
ミ゜ェ /mə/ [mə] |
みゃ /mya/ [mja] |
みゅ /myu/ [mju] |
みょ /myo/ [mjo] |
/f/ | ふぁ /fa/ [fa] |
ふぃ /fi/ [fi] |
ふィ゜ /fɿ/ [fɨ] |
ふ /fu/ [fu] |
ふぇ /fe/ [fe] |
ふぉ /fo/ [fo] |
ふェ /fə/ [fə] |
|||
/v/ | ヴぁ /va/ [va] |
ヴぃ /vi/ [vi] |
ヴィ゜ /vɿ/ [vɨ] |
ヴぅ /vu/ [vu] |
ヴぇ /ve/ [ve] |
ヴぉ /vo/ [vo] |
ヴェ /və/ [və] |
|||
/ʋ/ | わ /ʋa/ [ʋa] |
を /ʋo/ [ʋo] |
||||||||
/r/ | ら /ra/ [ɾa] |
り /ri/ [ɾi] |
る /ru/ [ɾu] |
れ /re/ [ɾe] |
ろ /ro/ [ɾo] |
りゃ /rya/ [ɾja] |
りゅ /ryu/ [ɾju] |
りょ /ryo/ [ɾjo] | ||
ん /N/ [n, ŋ] |
ム /M/ [m] |
ヴ /V/ [v] |
リ゜ /ɭ/ [ɭ] |
ー /ː/ [ː] |
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ “Tarama language”. www.omniglot.com. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 7 năm 2023. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2023.
- ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Tarama-Minna”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ^ 渡久山, 春英; セリック, ケナン; Shunei, Tokuyama; Kenan, Celik (2020). “南琉球宮古語多良間方言辞典”. 国立国語研究所 言語変異研究領域: 1–555. doi:10.15084/00003108. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 8 năm 2023. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2023. Chú thích journal cần
|journal=
(trợ giúp)
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]- Từ điển phương ngữ Miyako, Trung tâm Nghiên cứu Ngôn ngữ Okinawa Lưu trữ 2012-08-11 tại Wayback Machine
- Aleksandra Jarosz, Từ điển tiếng Miyako của Nikolay Nevskiy (Luận văn PhD về từ điển sơ thảo tiếng Miyako của Nikolay Nevsky)