Âm tiểu thiệt

Vị trí cấu âm tiểu thiệt là điểm số 9.

Âm tiểu thiệt (tiếng Anh: uvular consonant), còn gọi là âm lưỡi nhỏ hay âm lưỡi gà, là những phụ âm có vị trí cấu âm nằm ở lưỡi gà.

Tần suất

Trong số 566 ngôn ngữ mà Maddieson (2005:30) khảo sát, chỉ 1/6 trong đó sở hữu phụ âm tiểu thiệt.

Ví dụ

Hiệp hội Ngữ âm Quốc tế phân biệt các biển thể âm tiểu thiệt sau:

IPA	Miêu tả	Ví dụ
		Ngôn ngữ	Chính tả	IPA	Nghĩa
	âm mũi tiểu thiệt hữu thanh	tiếng Nhật	日本 Nihon	[ɲ̟i.hoɴ]	Nhật Bản
	âm tắc tiểu thiệt vô thanh	tiếng Ả Rập	قصةٌ qiṣṣatun	[qisˤˈsˤɑtun]	câu chuyện
	âm tắc tiểu thiệt hữu thanh	tiếng Inuktitut	utirama	[ʔutiɢama]	vì tôi quay lại
	âm xát tiểu thiệt vô thanh	tiếng Tây Ban Nha châu Âu	enjuto	[ẽ̞ɴˈχut̪o̞]	gầy
	âm xát tiểu thiệt hữu thanh	tiếng Pháp	rester	[ʁɛste]	ở lại
	âm rung tiểu thiệt hữu thanh	tiếng Pháp (giọng Paris thế kỷ 20)	Paris	[paˈʀi]	Paris
ʀ̥	âm rung tiểu thiệt vô thanh	tiếng Pháp (giọng Bỉ)	triste	[t̪ʀ̥is̪t̪œ]	buồn
	âm tắc phụt tiểu thiệt	tiếng Quechua	q'allu	[ˈqʼaʎu]	sốt cà chua
q͡χʼ	âm tắc-xát phụt tiểu thiệt	tiếng Gruzia	ყოფა/q'opa	[q͡χʼɔpʰɑ]	tồn tại
χʼ	âm xát phụt tiểu thiệt	tiếng Tlingit	x̱'aan	[χʼàːn]	lửa
	âm hút vào tiểu thiệt hữu thanh	tiếng Mam	q'a	[ʛa]	lửa
ʠ	âm hút vào tiểu thiệt vô thanh	tiếng Q’anjob’al	Q'anjob'al	[ʛ̥anχoɓal]	Tiếng Q'anjob'al
ɢ̆	âm vỗ tiểu thiệt hữu thanh	tiếng Hiw	[βɔ̞ʀ̆]		hoa dâm bụt
ʁ̞	âm tiếp cận tiểu thiệt hữu thanh	tiếng Đan Mạch	rød	[ʁ̞œ̠ð̠]	đỏ
ʟ̠	âm tiếp cận bên tiểu thiệt hữu thanh	tiếng Anh (một số người nói giọng Mỹ)	wool	[wʊʟ̠]	lông len

Tham khảo

Thư mục

• Maddieson, Ian (2005). “Uvular Consonants” [Phụ âm tiểu thiệt]. Trong Martin Haspelmath; Matthew S. Dryer; David Gil & Bernard Comrie (biên tập). The World Atlas of Language Structures [Atlas Thế giới về cấu trúc ngôn ngữ] (bằng tiếng Anh). Anh: OUP Oxford. ISBN 9780191531248.
• Xuân Hạo, Cao & Dũng, Hoàng (2004). Đề tài khoa học cấp Bộ: Thuật ngữ ngôn ngữ học/Anh-Việt/Việt-Anh. Thành phố Hồ Chí Minh: Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.