Xem mã nguồn của Chiến tranh Xiêm – Pháp

{{Thông tin chiến tranh
|conflict=Chiến tranh Xiêm–Pháp
|partof=
|image=[[Tập tin:Art of Paknam incident.jpg|300px]]
|caption=Tàu Pháp ''Inconstant'' và ''Comète'' dưới ngọn lửa trong sự kiện Paknam, 13 tháng 7 năm 1893.
|place=[[Lào]]
|date=[[Tháng tư|Tháng 4]] [[1893]] – [[3 tháng 10]] [[1893]]
|territory=Lào bị sáp nhập vào [[Liên bang Đông Dương]].
|result=Pháp chiến thắng
|combatant1={{flagicon|Thailand|1855}} [[Vương quốc Rattanakosin]]
|combatant2={{flagcountry|French Third Republic}}
* {{flagcountry|French Indochina}}
|commander1={{flagicon|Thailand|1855}} [[Chulalongkorn]]<br>{{flagicon|Thailand|1855}} [[Devavongse]]<br>{{flagicon|Thailand|1855}} [[Bhanurangsi Savangwongse|Bhanurangsi]] <br>{{flagicon|Thailand|1855}} [[Andreas du Plessis de Richelieu]]
|commander2={{flagicon|French Third Republic}} [[Auguste Pavie]]<br>{{flagicon|French Third Republic}} [[Jean de Lanessan]]
|strength1=
|strength2=
|casualties1=
|casualties2=
|casualties3=
|notes=
}}

'''Chiến tranh Xiêm-Pháp năm 1893''' là một xung đột giữa [[Đệ tam Cộng hòa Pháp]] và [[Vương quốc Rattanakosin]].
Quan tổng tài Pháp [[Auguste Pavie]] năm 1886 là tác nhân dẫn đến sự xâm chiếm Lào.

Cuộc chiến bùng nổ vào tháng 4 năm 1893 và chấm dứt nhanh chóng sau khi lực lượng hải quân Pháp phong tỏa [[Bangkok|Vọng Các]]. Sau cuộc xung đột nước [[Xiêm]] ký [[Hiệp ước Pháp-Xiêm (1893)]], theo đó đồng ý nhường [[Lào]] cho Pháp, một hành động dẫn đến sự mở rộng quan trọng của [[Liên bang Đông Dương]].

==Bối cảnh==
[[Tập tin:The French Wolf and The Siamese Lamb.jpg|thumb|left|200px|[[Tạp chí Punch Magazine]] vẽ 'con sói Pháp' đang nhìn con cừu Xiêm ở phía bên kia bờ [[sông Mê Kông]]]]
[[Tập tin:Franco-Siamese War Cartoon.jpg|thumb|Bức vẽ thể hiện lính Pháp tấn công lính Xiêm như thể đánh với con ma nơ canh, thể hiện tính vượt trội về vũ khí của quân Pháp.]]
Xung đột bắt đầu khi [[toàn quyền Đông Dương]] [[Jean de Lanessan]] phái quan tổng tài [[Auguste Pavie]] đến [[Băng Cốc]] để dành Lào về sự thống trị của Pháp. Chính phủ tại [[Băng Cốc]] nghĩ rằng họ sẽ được hỗ trợ từ Chính phủ [[Anh Quốc]] đã từ chối nhượng vùng lãnh thổ nằm phía Đông [[sông Mê Kông]], thay vào đó là tăng cường lực lượng quân sự và hiện diện của chính quyền<ref name="Stuart-Fox 1997">{{harvnb|Stuart-Fox|1997}}</ref>.

Có 2 sự kiện diễn ra tiếp theo tại [[Khammouan]] và [[Nong Khai]] là trục xuất 3 thương nhân Pháp khỏi vùng Mekong vào tháng 9 năm 1892, 2 người trong số họ bị nghi ngờ là buôn lậu thuốc phiện<ref name="Stuart-Fox 1997"/><ref name="Simms206">{{chú thích sách|url=http://books.google.com/?id=KUL62x3qWvUC&pg=PA209&dq=%22Paknam+Fort%22#PPA207,M1 |title='&#39;The Kingdoms of Laos'&#39; by Peter Simms, p.206-207 |publisher=Books.google.com |date = ngày 29 tháng 6 năm 2001 |access-date = ngày 3 tháng 2 năm 2012 |isbn=9780700715312 }}</ref>.

Tiếp theo đó, quan tổng tài tại Luang Prabang người Pháp Massie đã dính phải sốt rét và do chán nản đã tự sát trên đường trở về Sài Gòn<ref name="Stuart-Fox 1997"/><ref name="Simms206"/>.

Tại Pháp, những sự kiện này đã được dùng để khuấy động tình cảm căm ghét người Xiêm, được sử dụng làm lý do cho cuộc can thiệp<ref name="Simms206"/><ref name="Ooi 2004">{{harvnb|Ooi|2004}}</ref>.

Cái chết của Massie đã đưa đến cho Auguste Pavie chức danh quan tổng tài Pháp mới. Tháng 3 năm 1893, Pavie yêu cầu người Xiêm rút toàn bộ các bốt quân sự nằm trên bờ Đông sông Mê Kông tại [[Khammouan]] và tuyên bố vùng đất đó thuộc về Việt Nam. Để gây áp lực thêm cho những yêu sách đó, Pháp đã điều tàu chiến Lutin đến Băng Cốc nơi nó buộc neo tại [[Chao Phraya]] nằm gần tòa công sứ Pháp.

== Xung đột ==

Khi người Xiêm từ chối yêu sách của Pháp, tướng Lanessan điều 3 đội quân đến vùng tranh chấp nhằm giành quyền kiểm soát vào tháng 4 năm 1893.
8 doanh trại của người Xiêm nằm ở bờ Tây sông Mê Kông đã kéo đến giao chiến với trung quân Pháp, các quân còn lại của Pháp gặp phải sự kháng cự trên đường tiến tới gần: ở phía Bắc quân Pháp bị vây hãm tại đảo Khong, 1 viên chức Thoreaux bị bắt giữ; trong khi đó, ở phía Nam, cuộc chiếm đóng diễn ra trôi chảy cho đến khi 1 cuộc đột kích của người Xiêm tại làng Keng Kert dẫn đến cái chết của viên thanh tra cảnh sát Grosgurin<ref>{{harvnb|Dommen|2001|p=18}}</ref>.

== Kết quả ==
Người Xiêm đồng ý nhượng lại Lào cho Pháp, đây là sự mở rộng quan trọng đối với [[Liên bang Đông Dương]]. Năm 1896, người Pháp ký với người Anh về phân định đường biên giới giữa Lào và Thượng Miến Điện. Vương quốc Lào được bảo hộ, ban đầu được đặt tại Toàn quyền Đông Dương tại Hà Nội.
Cả người Pháp lẫn người Anh đều muốn kiểm soát các phần của Đông Dương. Lần thứ 2 vào thập niên 1890, họ đã trên bờ của chiến tranh trên 2 tuyến đường khác nhau dẫn đến [[tỉnh Vân Nam]]. Đặc điểm địa hình làm cho việc di chuyển quân khó khăn, việc gây chiến tranh giữa 2 bên không hiệu quả và gây tốn kém. Cả hai nước đều có những xung đột cần giải quyết tại vùng họ thống trị.
Các hiệp ước Entente Cordiale năm 1904 giữa Pháp và Anh đã kết thúc những tranh chấp của họ tại Đông Nam Á.
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
{{sơ khai lịch sử quân sự}}

[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Pháp]]
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Thái Lan]]
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Việt Nam]]
[[Thể loại:Việt Nam năm 1893]]
[[Thể loại:Xung đột 1893]]
[[Thể loại:Năm 1893]]
[[Thể loại:Pháp năm 1893]]
[[Thể loại:Xung đột năm 1893]]