Hàm Thuận

Hàm Thuận là một huyện cũ thuộc tỉnh Thuận Hải, huyện lỵ là thị trấn Mũi Né. Địa bàn huyện Hàm Thuận gần tương ứng với hai huyện Hàm Thuận Bắc và Hàm Thuận Nam thuộc tỉnh Bình Thuận ngày nay.

Lịch sử

• Năm 1832, triều vua Minh Mạng thứ 13, Hàm Thuận là một phủ thuộc hệ thống hành chính thời đó gồm huyện Hòa Đa, Tuy Định (sau đổi huyện Tuy Định thành huyện Tuy Lý) và đạo Phan Thiết. Hàm Thuận có phủ lị lần lượt thay đổi là: làng Phú Tài (đạo Phan Thiết), thôn Xuân An (huyện Hòa Đa), năm 1839 dời về lại làng Phú Tài.
• Sau Cách mạng tháng Tám 1945, theo cách tổ chức của chính quyền cách mạng, Hàm Thuận trở thành huyện, gồm 20 xã: Đông Giang, Hàm Cần, Hàm Chính, Hàm Đức, Hàm Dũng, Hàm Hải, Hàm Hiệp, Hàm Kiệm, Hàm Liêm, Hàm Mỹ, Hàm Nhơn, Hàm Phú, Hàm Thắng, Hàm Thạnh, Hàm Tiến, Hàm Trí, Hồng Phong, Hồng Sơn, Ma Lâm, Mỹ Thạnh.
• Năm 1977, chuyển xã Hàm Hải về thị xã Phan Thiết quản lý (nay là phường Phú Hài, thành phố Phan Thiết).
• Năm 1979, thành lập thị trấn Mũi Né (trên cơ sở giải thể xã Hàm Dũng) và 2 xã Hàm Minh, Hồng Liêm.
• Đầu năm 1981, huyện Hàm Thuận có thị trấn Mũi Né và 20 xã: Đông Giang, Hàm Cần, Hàm Chính, Hàm Đức, Hàm Hiệp, Hàm Kiệm, Hàm Liêm, Hàm Minh, Hàm Mỹ, Hàm Nhơn, Hàm Phú, Hàm Thắng, Hàm Thạnh, Hàm Tiến, Hàm Trí, Hồng Liêm, Hồng Phong, Hồng Sơn, Ma Lâm, Mỹ Thạnh.
• Năm 1983, Hàm Thuận chia tách thành hai huyện mới là Hàm Thuận Bắc và Hàm Thuận Nam, lấy sông Cà Ty làm ranh giới. Đồng thời, thị trấn Mũi Né và xã Hàm Tiến được chuyển về thị xã Phan Thiết quản lý (nay là các phường Mũi Né, Hàm Tiến và xã Thiện Nghiệp của thành phố Phan Thiết), xã Hồng Phong được sáp nhập vào huyện Bắc Bình. Tên gọi Hàm Thuận từ đó không còn được sử dụng.

Một số địa danh xã, phường nằm trong khu vực Hàm Thuận ngày nay vẫn mang tiền tố "Hàm": Hàm Cần, Hàm Kiệm, Hàm Liêm, Hàm Chính, Hàm Trí, Hàm Đức, Hàm Tiến, Hàm Thắng, Hàm Phú, Hàm Thạnh, Hàm Mỹ, Hàm Cường, Hàm Hiệp, Hàm Minh, Hàm Tân, Hàm Nhơn.