Xem mã nguồn của Nam Bán cầu

{{chú thích trong bài}} 
[[Tập tin:SHemisph.jpg|nhỏ|phải|250px|Nam Bán cầu của Trái Đất được tô [[màu vàng]].]]
[[Tập tin:Southern Hemisphere LamAz.png|nhỏ|Nam Bán cầu]]
[[Tập tin:UshuaiaFinDelMundo.jpg|nhỏ|Poster với truyền thuyết "Ushuaia, ngày tận thế". Ushuaia ở Argentina là thành phố cực nam trên thế giới.]]
'''Nam Bán cầu''' hay '''Bán cầu Nam''' là một nửa của [[Bề mặt hành tinh|bề mặt]] [[Trái Đất]] (hoặc [[thiên cầu]]) nằm ở [[hướng Nam|phía nam]] của đường [[xích đạo]].

Trên [[Trái Đất]], Nam Bán cầu bao gồm 4 [[châu lục]] (một phần của [[châu Phi]], [[châu Đại Dương]], phần lớn [[Nam Mỹ]] và [[châu Nam Cực]]) và 4 [[đại dương]] (phía nam của [[Đại Tây Dương]], [[Ấn Độ Dương]], [[Thái Bình Dương]] và [[Nam Đại Dương]]). [[Mùa hạ]] diễn ra từ [[tháng mười hai|tháng 12]] tới [[tháng hai|tháng 2]] và [[mùa đông]] diễn ra từ [[tháng sáu|tháng 6]] tới [[tháng tám|tháng 8]].

Khu vực này trong [[lịch sử]] được coi là ít [[phát triển]] và [[nghèo]] hơn so với [[Bắc Bán cầu]]. Tuy nhiên, Nam Bán cầu cũng ít bị [[Ô nhiễm môi trường|ô nhiễm]] hơn một cách đáng kể so với Bắc Bán cầu do [[Mật độ dân số|mật độ]] [[dân số]] về tổng thể là thấp hơn cũng như mức độ [[công nghiệp hóa]] thấp hơn và [[diện tích]] [[đất liền]] nhỏ hơn (các luồng [[gió]] chủ yếu [[chuyển động]] theo hướng đông-tây, vì thế sự ô nhiễm không dễ dàng lan từ phía bắc xuống phía nam hay ngược lại). Khu vực [[ôn đới]] của Nam Bán cầu trên thực tế gần như toàn bộ là mặt nước đại dương; các quốc gia duy nhất nằm trong [[Vùng|khu vực]] này là [[Argentina]], [[Chile]], [[Uruguay]], [[Cộng hòa Nam Phi|Nam Phi]], phần phía nam của [[Úc]] và [[New Zealand]]. Chỉ khoảng 10% dân số thế giới sống ở Nam Bán cầu, với các nước đông dân nhất là [[Brasil]] và [[Indonesia]] (cả hai nước này đều có một phần ở Bắc Bán cầu, nhưng có phần lớn diện tích và dân số ở [[Nam Bán cầu]]).

[[Khí hậu]] ở Nam Bán cầu có xu hướng ôn hòa hơn ở Bắc Bán cầu. Có điều này là do Nam Bán cầu có ít đất đai và nhiều diện tích [[biển]] hơn, và nước thì nóng lên và nguội đi chậm hơn nhiều so với đất.

Các khu vực ở phía nam của [[vòng Nam Cực|vòng Nam cực]] sẽ có một số ngày trong [[Mùa hạ|mùa hè]] mà khi đó [[Mặt Trời]] không bao giờ [[Mặt Trời lặn|lặn]], và một số ngày trong [[mùa đông]] mà Mặt Trời không bao giờ [[Mặt Trời mọc|mọc]]. Thời gian của các pha này [[dao động]] từ một ngày tại các điểm chính xác trên vòng Nam cực tới vài tháng tại các điểm rất gần với [[Nam Cực|Nam cực]] của Trái Đất.

Tại Nam Bán cầu thì kể từ thời điểm [[đông chí]] (của Nam Bán cầu, khoảng ngày [[21 tháng 6]]) thì Mặt Trời có xu hướng mỗi ngày lại lên cao một chút về phía nam và lên cao nhất về phía nam vào ngày [[hạ chí]] (của Nam Bán cầu, khoảng ngày [[22 tháng 12]]) và sau đó lại xuống thấp dần về phía bắc và xuống thấp nhất về phía bắc vào ngày đông chí (của Nam Bán cầu).

Do trục tự quay của Trái Đất chỉ nghiêng so với phương [[vuông góc]] của [[mặt phẳng quỹ đạo]] của nó 1 góc khoảng 21,5 ° - 24,5 ° (trong kỷ nguyên [[Kỷ nguyên (thiên văn học)#Năm Julius và J2000|J2000]] khoảng 23, 438°) nên tại các khu vực ôn đới và khu vực [[khí hậu vùng cực|vùng cực]] của Nam Bán cầu trong toàn bộ [[thời gian]] của [[năm]] thì [[Mặt Trời]] luôn luôn di chuyển từ [[phương Đông|phương đông]] sang [[phương Tây|phương tây]] ở phía [[hướng Bắc|bắc]] của [[thiên đỉnh]], tạo ra bóng nắng quay ngược chiều kim đồng hồ trong cả ngày. Tại khu vực [[nhiệt đới]], tùy theo vĩ độ sẽ có những ngày Mặt Trời ở về phía nam (xung quanh ngày hạ chí nhiều hay ít, nhiều nhất là tại xích đạo với thời gian này lên tới 6 tháng từ [[xuân phân]] (của Nam Bán cầu, khoảng ngày [[23 tháng 9]]) tới [[thu phân]] (của Nam Bán cầu, khoảng ngày [[21 tháng 3]]) và ít nhất là tại đường [[chí tuyến Nam|nam chí tuyến]] với thời gian khoảng 1 ngày) của thiên đỉnh và những ngày ở phía bắc của thiên đỉnh. Trong những ngày Mặt Trời ở phía nam của thiên đỉnh thì bóng nắng sẽ quay theo chiều kim đồng hồ.

[[Nam Cực]] của Trái Đất hướng về phía trung tâm của [[Ngân Hà]], và điều này cùng với bầu trời quang hơn tạo điều kiện tốt hơn để quan sát bầu trời đêm tại Nam Bán cầu, với số lượng sao nhiều hơn và rõ nét hơn.

[[Tập tin:Aurora australis panorama.jpg|nhỏ|750px|centre|Nam cực quang xuất hiện trên bầu trời đêm ở Swifts Creek, 100 km về phía bắc hồ Entrance, [[Victoria (Úc)|Victoria]], [[Úc]]]]

== Các châu lục và quốc gia ở Nam Bán cầu ==
Các [[châu lục]] ở Nam Bán cầu có:
* [[Châu Nam Cực]].
* [[Châu Đại Dương]].
* Phần lớn [[Nam Mỹ]], phía nam [[sông Amazon]].
* Khoảng 1/3 [[châu Phi]], phía nam [[sông Congo]].

Các [[quốc gia]] châu Phi mà nằm toàn bộ hay một phần ở Nam Bán cầu:
{{col-begin}}
{{col-break}}
*{{Flag|Angola}}
*{{Flag|Botswana}}
*{{Flag|Burundi}}
{{col-break}}
*{{Flag|Comoros}}
*{{Flag|Cộng hòa Congo}}
*{{Flag|Cộng hòa Dân chủ Congo}}
{{col-break}}
*{{Flag|Gabon}}
*{{Flag|Lesotho}}
*{{Flag|Madagascar}}
{{col-break}}
*{{Flag|Malawi}}
*{{Flag|Mauritius}}
*{{Flag|Mozambique}}
{{col-break}}
*{{Flag|Namibia}}
*{{Flag|Rwanda}}
*{{Flag|Cộng hòa Nam Phi}}
{{col-break}}
*{{Flag|Eswatini}}
*{{Flag|Tanzania}}
{{col-break}}
* {{Flag|Zambia}}
*{{Flag|Zimbabwe}}
{{col-end}}
Các quốc gia châu Á mà nằm toàn bộ hay một phần ở Nam Bán cầu:
*{{Flag|Đông Timor}}
*{{Flag|Indonesia}}
*{{Flag|Maldives}}

Các quốc gia châu Đại Dương mà nằm toàn bộ hay một phần ở Nam Bán cầu:
{{col-begin}}
{{col-break}}
*{{Flag|Úc}}
*{{Flag|Quần đảo Cook}}
{{col-break}}
*{{Flag|Fiji}}
*{{Flag|Kiribati}}
{{col-break}}
*{{Flag|Nauru}}
*{{Flag|New Zealand}}
{{col-break}}
*{{Flag|Niue}}
*{{Flag|Papua New Guinea}}
{{col-break}}
*{{Flag|Samoa}}
*{{Flag|Quần đảo Solomon}}
{{col-break}}
*{{Flag|Tonga}}
*{{Flag|Tuvalu}}
{{col-break}}
*{{Flag|Vanuatu}}
{{col-end}}
Các quốc gia Nam Mỹ mà nằm toàn bộ hay một phần ở Nam Bán cầu:
{{col-begin}}
{{col-break}}
*{{Flag|Argentina}}
*{{Flag|Bolivia}}
{{col-break}}
*{{Flag|Brazil}}
*{{Flag|Chile}}
{{col-break}}
*{{Flag|Ecuador}}
*{{Flag|Paraguay}}
{{col-break}}
*{{Flag|Peru}}
*{{Flag|Uruguay}}
{{col-end}}

== Xem thêm ==
{{thể loại Commons|Maps of Earth's hemispheres|Bản đồ các bán cầu của Trái Đất}}
* [[Bắc Bán cầu]]
* [[Đông Bán cầu]]
* [[Tây Bán cầu]]
* [[Mùa]]
* [[Xuân phân]]
* [[Hạ chí]]
* [[Thu phân]]
* [[Đông chí]]
* [[Chí tuyến Nam]]
* [[Nam Thập Tự]] (Crux)

==Tham khảo==
{{tham khảo}}

{{Khu vực}}
{{Lục địa}}

[[Thể loại:Bán cầu Trái Đất]]
[[Thể loại:Nam Bán cầu| ]]