Xem mã nguồn của Vụ đầu độc Alexei Navalny

{{Infobox civilian attack
| title            = Đầu độc Alexei Navalny
| partof           = 
| image            = Аэро1.jpg
| image_upright    = 
| alt              = 
| caption          = [[Sân bay Tsentralny|Sân bay Tsentralny tại Omsk]]
| map              = 
| map_size         = 
| map_alt          = 
| map_caption      = 
| location         = (được cho là) Khách sạn Xander, [[Tomsk]], Nga<ref>{{chú thích web|last=Tadtaev|first=Georgii|date=17 September 2020|title=Соратники Навального объяснили происхождение бутылки с «Новичком|trans-title=Navalny's associates explained the origin of the bottle with «Novichok»|url=https://www.rbc.ru/society/17/09/2020/5f630b809a7947d1ce680e04|access-date=7 October 2020|website=РБК|language=ru|archive-date=17 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200917103234/https://www.rbc.ru/society/17/09/2020/5f630b809a7947d1ce680e04|url-status=live}}</ref><ref>{{chú thích web|last=Inc|first=TV Rain|date=17 September 2020|title=Бутылку со следами "Новичка" изъяли из номера Навального в томском отеле|trans-title=The bottle with traces of «Novichok» was taken from the room of Navalny in the Tomsk hotel|url=https://tvrain.ru/news/sledy_novichka_nashli_na_butylke_iz_kotoroj_navalnyj_pil_v_tomskom_otele-516188/|access-date=7 October 2020|website=tvrain.ru|archive-date=19 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200919000307/https://tvrain.ru/news/sledy_novichka_nashli_na_butylke_iz_kotoroj_navalnyj_pil_v_tomskom_otele-516188/|url-status=live}}</ref>
| target           = [[Alexei Navalny]]
| coordinates      = 
| date             = {{start date and age|2020|08|20|df=y}}
| time             = 
| timezone         = UTC+7
| type             = Đầu độc
| fatalities       = 0
| injuries         = 1
| assailants       = <!-- or | assailant = -->
| weapons          = Chất độc thần kinh [[Novichok]]<ref name="GuardianNovichok">{{chú thích báo|date=2 September 2020|title=Alexei Navalny poisoned with Novichok, says German government|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/2020/sep/02/alexei-navalny-poisoned-with-novichok-says-german-government-russia|access-date=2 September 2020|archive-date=2 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200902141413/https://www.theguardian.com/world/2020/sep/02/alexei-navalny-poisoned-with-novichok-says-german-government-russia|url-status=live}}</ref>
| numparts         = <!-- or | numpart = -->
| dfens            = <!-- or | dfen = -->
| motive           = 
| inquiry          = 
| coroner          = 
| accused          = [[Tổng cục An ninh Liên bang Nga]]
| convicted        = 
| verdict          = 
| convictions      = 
| charges          = 
| litigation       = 
| module           = 
}}
Vào ngày 20 tháng Tám năm 2020, nhân vật [[Đối lập (chính trị)|đối lập]] Nga và nhà hoạt động chống tham nhũng [[Aleksey Anatolyevich Navalnyy|Alexei Navalny]] đã bị đầu độc bằng [[chất độc thần kinh]] [[Novichok]] và phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Trong chuyến bay từ Tomsk đến Moscow, ông trở ốm dữ dội và được đưa đến bệnh viện ở Omsk sau khi hạ cánh khẩn cấp ở đó, và hôn mê. Ông được sơ tán đến bệnh viện Charité ở Berlin, Đức, hai ngày sau đó. Việc sử dụng chất độc thần kinh được xác nhận bởi 5 phòng thí nghiệm có giấy phép chứng nhận của Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học (OPCW).<ref name="OPCWRpt">{{chú thích web|url=https://www.opcw.org/media-centre/news/2020/10/opcw-issues-report-technical-assistance-requested-germany|title=OPCW Issues Report on Technical Assistance Requested by Germany|date=6 October 2020|website=[[Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20201006182152/https://www.opcw.org/media-centre/news/2020/10/opcw-issues-report-technical-assistance-requested-germany|archive-date=6 October 2020|url-status=live|access-date=6 October 2020}}</ref><ref>{{chú thích web|url=https://www.themoscowtimes.com/2020/10/06/watchdog-says-novichok-type-nerve-agent-found-in-navalny-samples-a71674|title=Watchdog Says Novichok-Type Nerve Agent Found in Navalny Samples|date=6 October 2020|website=[[The Moscow Times]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20210118022812/https://www.themoscowtimes.com/2020/10/06/watchdog-says-novichok-type-nerve-agent-found-in-navalny-samples-a71674|archive-date=18 January 2021|url-status=live|access-date=27 December 2020}}</ref> Vào ngày 7 tháng Chín, các bác sĩ thông báo rằng họ đã đưa Navalny ra khỏi tình trạng hôn mê và tình trạng của ông có tiến triển tốt.<ref name="BBC-20200907">{{chú thích báo|date=7 September 2020|title=Russia's Navalny out of coma after poisoning|work=[[BBC News]]|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54061370|url-status=live|access-date=7 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200907192655/https://www.bbc.com/news/world-europe-54061370|archive-date=7 September 2020}}</ref> Ông xuất viện vào ngày 22 tháng Chín năm 2020.<ref name="bbcdischarge">{{chú thích báo|date=23 September 2020|title=Alexei Navalny: Russian activist discharged from Berlin hospital|work=[[BBC News]]|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54262279|url-status=live|access-date=27 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201231021045/https://www.bbc.com/news/world-europe-54262279|archive-date=31 December 2020}}</ref> OPCW nói rằng một chất ức chế cholinesterase từ tổ hợp Novichok đã được tìm thấy trong mẫu máu, nước tiểu, da và chai nước của Navalny.<ref name="OPCWRpt" /><ref name=":104">{{chú thích web|url=https://www.spiegel.de/politik/deutschland/alexej-nawalny-was-der-giftanschlag-fuer-das-deutsch-russische-verhaeltnis-bedeutet-a-92697da0-8716-4fbd-9627-5ec46aec32be|title=Fall Nawalny und das deutsch-russische Verhältnis An der Belastungsgrenze|last1=Fischer|first1=Sebastian|last2=Gathmann|first2=Florian|date=3 September 2020|website=[[Der Spiegel]]|language=de|trans-title=The Navalny case and the German-Russian relationship At the limit|archive-url=https://web.archive.org/web/20200924084725/https://www.spiegel.de/politik/deutschland/alexej-nawalny-was-der-giftanschlag-fuer-das-deutsch-russische-verhaeltnis-bedeutet-a-92697da0-8716-4fbd-9627-5ec46aec32be|archive-date=24 September 2020|url-status=live|access-date=27 December 2020|last3=Gebauer|first3=Matthias|last4=Kollenbroich|first4=Britta|last5=Küpper|first5=Mara|last6=Teevs|first6=Christian|last7=Traufetter|first7=Gerald}}</ref><ref>{{chú thích web|url=https://www.dw.com/en/opcw-novichok-found-on-alexei-navalny-samples/a-55176999|title=OPCW: Novichok found on Alexei Navalny samples|date=6 October 2020|website=[[Deutsche Welle]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20201214061834/https://www.dw.com/en/opcw-novichok-found-on-alexei-navalny-samples/a-55176999|archive-date=14 December 2020|url-status=live|access-date=6 October 2020}}</ref><ref>{{chú thích báo|last=Deutsch|first=Anthony|others=Mark Potter (ed.)|date=6 October 2020|title=Chemical weapons body confirms nerve agent Novichok in Navalny's blood|work=[[Reuters]]|publication-place=Amsterdam|editor-last=Jones|editor-first=Gareth|url=https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny-chemicalweapo-idUSKBN26R2GQ|url-status=live|access-date=20 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201019004118/https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny-chemicalweapo-idUSKBN26R2GQ|archive-date=19 October 2020}}</ref> Đồng thời, báo cáo của OPCW làm rõ rằng Navalny đã bị đầu độc bằng một loại Novichok mới, không có trong danh mục các hóa chất nằm dưới sự kiểm soát của [[Công ước Vũ khí Hóa học]].<ref>{{chú thích web|url=https://meduza.io/en/news/2020/10/06/opcw-confirms-that-navalny-was-poisoned-with-a-toxin-resembling-novichok-not-included-under-its-existing-bans|title=OPCW confirms that Navalny was poisoned with a toxin resembling Novichok not included under its existing bans|date=6 October 2020|website=[[Meduza]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20201022033403/https://meduza.io/en/news/2020/10/06/opcw-confirms-that-navalny-was-poisoned-with-a-toxin-resembling-novichok-not-included-under-its-existing-bans|archive-date=22 October 2020|url-status=live|access-date=21 October 2020}}</ref><ref>{{chú thích web|url=https://www.nbcnews.com/news/world/russia-faces-new-questions-after-chemical-weapons-body-confirms-novichok-n1242390|title=New questions arise after chemical weapons body confirms Novichok in Navalny's blood|last=Talmazan|first=Yuliya|date=7 October 2020|website=NBC News|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021141703/https://www.nbcnews.com/news/world/russia-faces-new-questions-after-chemical-weapons-body-confirms-novichok-n1242390|archive-date=21 October 2020|url-status=live|access-date=21 October 2020}}</ref><ref>{{chú thích web|url=https://www.interfax.ru/world/730265|title=ОЗХО заявила об отравлении Навального новым типом "Новичка"|date=6 October 2020|website=Interfax.ru|language=ru|trans-title=OPCW announced the poisoning of Navalny with a new type of "Novichok"|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021215726/https://www.interfax.ru/world/730265|archive-date=21 October 2020|url-status=live|access-date=21 October 2020}}</ref>

Những người Nga nổi bật khác, đặc biệt là những người chỉ trích [[Điện Kremli]]n, cũng đã phải trải qua các vụ tấn công bằng chất độc trong hai thập kỷ qua. Navalny cáo buộc Tổng thống [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] đứng sau vụ đầu độc của ông.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.bbc.co.uk/news/amp/world-europe-54369664|tựa đề=Alexei Navalny blames Vladimir Putin for poisoning him|tác giả=Rainsford|tên=Sarah|ngày=1 October 2020|website=BBC News|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201003164809/https://www.bbc.co.uk/news/amp/world-europe-54369664|ngày lưu trữ=3 October 2020|url-status=live|ngày truy cập=2 October 2020}}</ref> [[Liên minh châu Âu|Liên Âu (EU)]] và [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh]]<ref>{{Chú thích báo|last=Emmott|first=Robin|last2=Young|first2=Sarah|last3=Falconbridge|first3=Guy|last4=Marrow|first4=Alexander|last5=Antonov|first5=Dmitry|others=Edited by Andrew Cawthorne, Giles Elgood, William Maclean|date=15 October 2020|title=EU, Britain sanction Russian officials over Navalny poisoning|work=[[Reuters]]|publication-place=Brussels|url=https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny-eu-idUSKBN2701DT|access-date=25 January 2021}}</ref> đã áp đặt các [[Cấm vận|biện pháp trừng phạt]] trên cơ sở vụ đầu độc của Navalny đối với Giám đốc [[Tổng cục An ninh Liên bang Nga]] (FSB), [[Alexander Bortnikov]] và năm quan chức cấp cao khác của Nga và [[GosNIIOKhT|Viện Nghiên cứu Nhà nước về Hóa học và Công nghệ Hữu cơ]] (GosNIIOKhT). Theo Liên Âu, vụ đầu độc Navalny chỉ xảy ra "với sự đồng ý của Văn phòng Điều hành Tổng thống" và với sự dính líu của FSB.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.npr.org/2020/10/15/923982672/eu-sanctions-russian-officials-over-navalny-poisoning-citing-chemical-weapons-us|tựa đề=EU Sanctions Russian Officials Over Navalny Poisoning, Citing Chemical Weapons Use|tác giả=Chappell|tên=Bill|ngày=15 October 2020|website=NPR.org|ngôn ngữ=en|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201020054826/https://www.npr.org/2020/10/15/923982672/eu-sanctions-russian-officials-over-navalny-poisoning-citing-chemical-weapons-us|ngày lưu trữ=20 October 2020|url-status=live|ngày truy cập=20 October 2020}}</ref><ref>{{Chú thích báo|date=15 October 2020|title=Navalny Novichok poisoning: EU sanctions hit top Russians|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54552480|url-status=live|access-date=20 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201020110438/https://www.bbc.com/news/world-europe-54552480|archive-date=20 October 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/15/accessible-only-to-state-authorities|tựa đề='Accessible only to State authorities' Here's how the EU explained its decision to sanction high-level Russian officials over Navalny's poisoning|tác giả=Baklanov|tên=Alexander|tác giả 2=Lysova|tên 2=Tatyana|ngày=15 October 2020|website=[[Meduza]]|người khác=Translated by Eilish Hart|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201018110936/https://meduza.io/en/feature/2020/10/15/accessible-only-to-state-authorities|ngày lưu trữ=18 October 2020|url-status=live|ngày truy cập=20 October 2020}}</ref> Một cuộc điều tra của [[Bellingcat]] và ''[[The Insider (trang web)|The Insider]]'' đã chỉ ra các đặc vụ từ FSB có liên quan trong vụ đầu độc Navalny.<ref name="bbc-investigation">{{Chú thích web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-55303703|tựa đề=Alexei Navalny: Report names 'Russian agents' in poisoning case|ngày=14 December 2020|website=[[BBC News]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201214211536/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-55303703|ngày lưu trữ=14 December 2020|url-status=live|ngày truy cập=15 December 2020}}</ref>

Các công tố viên Nga từ chối mở cuộc điều tra hình sự chính thức về vụ đầu độc vì cho rằng họ không tìm thấy dấu hiệu nào cho thấy tội phạm đã xảy ra trong vụ này,<ref name="reuters-02/09/20">{{Chú thích báo|last=Zverev|first=Anton|last2=Tétrault-Farber|first2=Gabrielle|last3=Ivanova|first3=Polina|last4=Teterevleva|first4=Anastasia|last5=Kiselyova|first5=Maria|date=27 August 2020|title=Russian prosecutors say no need for criminal investigation in Navalny affair|work=[[Reuters]]|editor-last=Rao|editor-first=Sujata|url=https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny-probe/russian-prosecutors-say-no-need-for-criminal-investigation-in-navalny-affair-idUSKBN25N14R|url-status=live|access-date=2 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200831073833/https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny-probe/russian-prosecutors-say-no-need-for-criminal-investigation-in-navalny-affair-idUSKBN25N14R|archive-date=31 August 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.rferl.org/a/russia-protests-germany-s-unfounded-accusations-in-navalny-poisoning-case/30828886.html|tựa đề=Russia Protests Germany's 'Unfounded Accusations' In Navalny Poisoning Case|ngày=9 September 2020|website=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200918224527/https://www.rferl.org/a/russia-protests-germany-s-unfounded-accusations-in-navalny-poisoning-case/30828886.html|ngày lưu trữ=18 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=24 December 2020}}</ref> và Điện Kremlin phủ nhận dính líu đến vụ đầu độc Navalny.<ref>{{Chú thích báo|date=25 August 2020|title=Kremlin dismisses claims Putin poisoned Navalny|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53903314|url-status=live|access-date=25 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200825143804/https://www.bbc.com/news/world-europe-53903314|archive-date=25 August 2020}}</ref>

Vào ngày 17 tháng Một năm 2021, Navalny trở về Nga từ Đức và bị giam giữ tại [[Sân bay Quốc tế Sheremetyevo]] vì "vi phạm các quy định quản chế" của ông.<ref name="tmt-return2">{{Chú thích web|url=https://www.themoscowtimes.com/2021/01/17/navalny-returns-to-russia-a72635|tựa đề=Navalny Returns to Russia|ngày=17 January 2021|website=The Moscow Times|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210118002330/http://www.themoscowtimes.com/2021/01/17/navalny-returns-to-russia-a72635|ngày lưu trữ=18 January 2021|url-status=live|ngày truy cập=18 January 2021}}</ref> Vào ngày 2 tháng Hai, án treo của ông bị thay thế bằng án tù, có nghĩa là ông sẽ dành hơn hai năm rưỡi tại một trại giam hình sự.<ref name="meduza-2feb2">{{Chú thích web|url=https://meduza.io/news/2021/02/02/sud-otpravil-alekseya-navalnogo-v-koloniyu|tựa đề=Суд отправил Алексея Навального в колонию|ngày=2 February 2021|website=Meduza.io}}</ref>

== Bối cảnh ==
[[Tập tin:Navalny_zelenka_(cropped1).jpg|nhỏ|Navalny, sau một [[Tạt Zelyonka|cuộc tấn công Zelyonka]] vào tháng Tư năm 2017]]Alexei Navalny trước đây đã bị tấn công bởi các chất hóa học. Vào ngày 27 tháng Tư năm 2017, Navalny bị tấn công bởi những kẻ không rõ danh tính bên ngoài văn phòng của ông—Tổ chức Chống Tham nhũng. Họ đã xịt [[Thuốc nhuộm Zelyonka|thuốc nhuộm lục bóng Zelyonka]], có thể đã được trộn với các chất khác, vào mặt ông (xem [[tạt Zelyonka]]). Ông nói rằng ông đã mất 80% thị lực ở mắt phải. Ông cũng nói rằng bác sĩ của ông tin là đã có một chất ăn mòn thứ hai trong chất lỏng bị xịt và "có hy vọng" rằng thị lực bị mất sẽ phục hồi. Ông cũng cáo buộc rằng kẻ tấn công là Aleksandr Petrunko, một người mà ông cho rằng có quan hệ với Phó Chủ tịch Quốc hội Nga (Duma) [[Pyotr Olegovich Tolstoy]].<ref>[http://www.rferl.org/a/russia-navalny-files-complaint-police-failure-investigate-attack/28464133.html Navalny Accuses Police Of Failing To Investigate Attack] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170502194653/http://www.rferl.org/a/russia-navalny-files-complaint-police-failure-investigate-attack/28464133.html|date=2 May 2017}}, by [[Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do|RFE/RL]]</ref><ref>[http://www.rferl.org/a/what-is-zelyonka/28463920.html Zelyonka: The Green 'Weapon Of Choice'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170502210837/http://www.rferl.org/a/what-is-zelyonka/28463920.html|date=2 May 2017}}.</ref> Navalny cũng cáo buộc Điện Kremlin phối hợp tổ chức vụ tấn công.<ref>{{Chú thích web|url=https://themoscowtimes.com/news/following-attack-navalny-sues-police-loses-80-percent-of-his-vision-in-one-eye-and-launches-new-manhunt-57882|tựa đề=Navalny Sues Police, Loses Vision in One Eye, and Launches New Manhunt|ngày=2 May 2017|website=[[The Moscow Times]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20170502233013/https://themoscowtimes.com/news/following-attack-navalny-sues-police-loses-80-percent-of-his-vision-in-one-eye-and-launches-new-manhunt-57882|ngày lưu trữ=2 May 2017|url-status=live|ngày truy cập=4 May 2017}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=http://www.washingtontimes.com/news/2017/may/2/alexei-navalny-putin-foe-claims-vision-loss-after-/|tựa đề=Alexei Navalny, Putin foe, claims vision loss after chemical attack; blames Kremlin|ngày=2 May 2017|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20170504132246/http://www.washingtontimes.com/news/2017/may/2/alexei-navalny-putin-foe-claims-vision-loss-after-/|ngày lưu trữ=4 May 2017|url-status=live|ngày truy cập=4 May 2017}}</ref>

Một vụ khác xảy ra vào tháng Bảy năm 2019, khi Navalny bị bắt và bỏ tù. Vào ngày 28 tháng Bảy, ông phải nhập viện trong tình trạng mắt và da bị tổn thương nghiêm trọng. Tại bệnh viện, ông được chẩn đoán là bị phản ứng dị ứng, mặc dù chẩn đoán này đã bị Anastasia Vasilieva, một trong những bác sĩ riêng của Navalny, bác bỏ.<ref name="guardian190729">{{Chú thích báo|last=Walker|first=Shaun|date=29 July 2019|title=Alexei Navalny discharged from hospital against wishes of doctor|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/2019/jul/29/russian-opposition-leader-alexei-navalny-may-have-been-poisoned-says-doctor|url-status=live|access-date=29 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190729105636/https://www.theguardian.com/world/2019/jul/29/russian-opposition-leader-alexei-navalny-may-have-been-poisoned-says-doctor|archive-date=29 July 2019}}</ref> Vasilieva nghi ngờ kết quả chẩn đoán và đưa ra khả năng rằng tình trạng của Navalny là kết quả của "tác hại do các chất hóa học chưa xác định".<ref name="meduza190729">{{Chú thích báo|last=Kovalev|first=Alexey|author-link=Alexey Kovalev (journalist)|others=Translation by Kevin Rothrock|date=29 July 2019|title=Discharge, itching, and lesions: Doctors disagree about why Russia's jailed opposition leader needed to be hospitalized|work=[[Meduza]]|url=https://meduza.io/en/feature/2019/07/29/discharge-itching-and-lesions|url-status=live|access-date=29 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190729075020/https://meduza.io/en/feature/2019/07/29/discharge-itching-and-lesions|archive-date=29 July 2019}}</ref> Vào ngày 29 tháng Bảy năm 2019, Navalny xuất viện và trở lại nhà tù, bất chấp sự phản đối của bác sĩ cá nhân của ông, người đã nghi ngờ ý đồ của bệnh viện.<ref name="guardian190729" /><ref>{{Chú thích web|url=https://www.cnn.com/2019/07/28/europe/alexei-navalny-hospitalized-intl/index.html|tựa đề=Kremlin critic Alexei Navalny is hospitalized after being detained|tác giả=Pleitgen|tên=Fred|tác giả 2=Ilyushina|tên 2=Mary|ngày=28 July 2019|website=CNN|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20190729073932/https://www.cnn.com/2019/07/28/europe/alexei-navalny-hospitalized-intl/index.html|ngày lưu trữ=29 July 2019|url-status=live|ngày truy cập=30 July 2019|tác giả 3=Hodge|tác giả 4=Shukla|tên 3=Nathan|tên 4=Sebastian}}</ref>

Vào tháng Tám năm 2020, trong những ngày trước vụ đầu độc, Navalny đã đăng tải nhiều video trên kênh [[YouTube]] của mình, trong đó ông bày tỏ ủng hộ đối với [[Biểu tình Belarus 2020–21|các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ ở Belarus năm 2020]]; những cuộc biểu tình này bị kích động bởi [[Bầu cử tổng thống Belarus 2020|cuộc bầu cử tổng thống Belarus năm 2020]] gây tranh cãi gay gắt.<ref>{{Chú thích báo|date=20 August 2020|title=Channel 4 News (7pm)|work=Channel 4 News|type=Television programme|url=https://www.channel4.com/news/programmes/2020/08/20/1900|url-status=live|access-date=20 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200821130008/https://www.channel4.com/news/programmes/2020/08/20/1900|archive-date=21 August 2020}}</ref> Navalny cũng đã viết rằng kiểu 'cách mạng' đang diễn ra ở nước láng giềng Belarus cũng sẽ sớm xảy ra ở Nga.<ref name=":3">{{Chú thích báo|last=Harding|first=Luke|last2=Roth|first2=Andrew|date=20 August 2020|title=A cup of tea, then screams of agony: how Alexei Navalny was left fighting for his life|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/2020/aug/20/a-cup-of-tea-then-screams-of-agony-how-alexei-navalny-was-left-fighting-for-his-life|url-status=live|access-date=20 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820173012/https://www.theguardian.com/world/2020/aug/20/a-cup-of-tea-then-screams-of-agony-how-alexei-navalny-was-left-fighting-for-his-life|archive-date=20 August 2020|issn=0261-3077}}</ref> Trang tin tức địa phương ''Tayga.Info'' báo cáo rằng trong chuyến đi Siberia của mình, Navalny đã thực hiện một cuộc điều tra, cũng như gặp gỡ các ứng cử viên và tình nguyện viên địa phương. Khi được hỏi không lâu trước khi ông trở ốm nặng rằng liệu Navalny có chuẩn bị một cuộc vạch trần hay không, đồng minh của Navalny [[Lyubov Sobol]] nói rằng "Tôi không thể tiết lộ tất cả mọi chi tiết, nhưng Navalny đang đi công tác. Anh ấy không phải đang đi thư giãn ở các vùng miền này".<ref name=":3" /> Cuộc vạch trần bằng video sau đó được công bố bởi đội của Navalny vào ngày 31 tháng Tám.<ref>{{Chú thích báo|last=Rudnitsky|first=Jake|date=31 August 2020|title=With Navalny in Coma, His Team Blasts Putin Allies in New Video|language=en-GB|work=Bloomberg|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-08-31/with-navalny-in-coma-his-team-blasts-putin-allies-in-new-video|url-status=live|access-date=2 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200905101623/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-08-31/with-navalny-in-coma-his-team-blasts-putin-allies-in-new-video|archive-date=5 September 2020}}</ref>

Người ta cho rằng việc Navalny bị đầu độc trong một cuộc tấn công có động cơ chính trị là 'trừng phạt' cho công cuộc đối lập của ông.<ref name=":3" /> Những người Nga nổi bật khác bao gồm các nhà hoạt động, nhà báo và cựu điệp viên cũng đã phải trải qua các vụ tấn công đầu độc trong những thập kỷ gần đây như [[Đầu độc Alexander Litvinenko|Alexander Litvinenko]] vào năm 2006 và [[Vụ đầu độc Sergei và Yulia Skripal|Sergei Skripal]] vào năm 2018, cả hai đều xảy ra ở [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Vương quốc Anh]]. Trong trường hợp thứ nhất, chất độc được đặt ở trong trà của Litvinenko. Các nhà chức trách Anh đổ lỗi cả hai cuộc tấn công cho các cơ quan tình báo Nga và một cuộc điều tra sau đó đã kết luận rằng Tổng thống Nga [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] "có lẽ" đã phê duyệt vụ giết Litvinenko. Trong trường hợp thứ hai, một chất độc thần kinh Novichok đã được sử dụng. Theo ''[[The New York Times|Tờ New York Times]]'', các chuyên gia cho rằng chất Novichok khó có khả năng được sử dụng bởi một người nào đó không phải là một đặc vụ được nhà nước đỡ đầu.<ref name=":0">{{Chú thích báo|last=Schwirtz|first=Michael|last2=Eddy|first2=Melissa|date=2 September 2020|title=Aleksei Navalny Was Poisoned With Novichok, Germany Says|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2020/09/02/world/europe/navalny-poison-novichok.html|url-status=live|access-date=3 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200913102550/https://www.nytimes.com/2020/09/02/world/europe/navalny-poison-novichok.html|archive-date=13 September 2020}}</ref> Nhà báo và nhà vận động nhân quyền [[Anna Stepanovna Politkovskaya|Anna Politkovskaya]], nổi tiếng với những lời chỉ trích Putin và đưa tin của bà về [[Chiến tranh Chechnya lần thứ hai]], đã ngã bệnh trong một chuyến bay để đưa tin về [[vụ bắt giữ con tin trường học Beslan]] vào năm 2004 sau khi uống trà trong một sự kiện có vẻ như là đầu độc. Sau đó cô [[Vụ ám sát Anna Politkovskaya|bị ám sát]] vào năm 2006.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.latimes.com/world-nation/story/2020-08-20/putin-russia-navalny-intelligence-poisonings|tựa đề=For Russian intelligence, poison has long been a weapon of choice|tác giả=King|tên=Laura|ngày=20 August 2020|website=[[Los Angeles Times]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200821013441/https://www.latimes.com/world-nation/story/2020-08-20/putin-russia-navalny-intelligence-poisonings|ngày lưu trữ=21 August 2020|url-status=live|ngày truy cập=21 August 2020}}</ref><ref name="6-prominent">{{Chú thích báo|date=20 August 2020|title=6 Prominent Russians Who Suffered Poisoning Attacks|work=[[The Moscow Times]]|url=https://www.themoscowtimes.com/2020/08/20/6-prominent-russians-who-suffered-poisoning-attacks-a71209|url-status=live|access-date=25 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820160214/https://www.themoscowtimes.com/2020/08/20/6-prominent-russians-who-suffered-poisoning-attacks-a71209|archive-date=20 August 2020}}</ref> Vào năm 2018, nhà hoạt động [[Pussy Riot]], [[Pyotr Verzilov]] đã phải nhập viện ở Moscow và sau đó được đưa đến [[Charité|bệnh viện Charité]] ở Berlin vài ngày sau đó để điều trị, do [[Tổ chức Điện ảnh vì Hòa bình]] hỗ trợ sau một vụ bị nghi ngờ là đầu độc, trong đó các bác sĩ tại bệnh viện nói rằng "có khả năng cao" rằng anh ta đã bị đầu độc.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.theguardian.com/world/2018/sep/18/highly-probable-pussy-riot-member-poisoned-say-german-doctors-pyotr-verzilov|tựa đề='Highly probable' Pussy Riot activist was poisoned, say German doctors|ngày=18 September 2018|website=The Guardian|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201109011256/https://www.theguardian.com/world/2018/sep/18/highly-probable-pussy-riot-member-poisoned-say-german-doctors-pyotr-verzilov|ngày lưu trữ=9 November 2020|url-status=live|ngày truy cập=3 September 2020}}</ref>

Theo nhà hoạt động Ilya Chumakov, người đã gặp Navalny cùng với những người ủng hộ khác một ngày trước chuyến bay của ông, khi hỏi Navalny tại sao ông chưa chết, ông nói rằng cái chết của ông sẽ không có lợi cho Putin và nó sẽ biến ông thành một anh hùng.<ref>{{Chú thích báo|last=Balmforth|first=Tom|last2=Tsvetkova|first2=Maria|last3=Sagdiev|first3=Rinat|last4=Vasilyeva|first4=Maria|others=Nick Tattersall (ed.)|date=20 August 2020|title=My death wouldn't help Putin: Kremlin critic's parting remark|work=[[Reuters]]|publication-place=Moscow|editor-last=Bendeich|editor-first=Mark|url=https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny-comment/my-death-wouldnt-help-putin-kremlin-critics-parting-remark-idUSKBN25G216|url-status=live|access-date=25 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200821004329/https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny-comment/my-death-wouldnt-help-putin-kremlin-critics-parting-remark-idUSKBN25G216|archive-date=21 August 2020}}</ref>

== Đầu độc và điều trị ==
Vào ngày 20 tháng Tám năm 2020, Navalny trở ốm trong một chuyến bay từ [[Tomsk]] đến Moscow và phải nhập viện tại Bệnh viện Cấp cứu Lâm sàng Thành phố số 1 ở [[Omsk]] ({{Lang-ru|Городская клиническая больница скорой медицинской помощи №1}}), nơi máy bay đã [[hạ cánh khẩn cấp]]. Ông trở ốm đột ngột và dữ dội; các đoạn video cho thấy các thành viên phi hành đoàn trên chuyến bay chạy về phía ông và Navalny kêu hét lớn.<ref name=":3" />

Sau đó, phát ngôn viên của ông nói rằng ông đang hôn mê và đang thở máy trong bệnh viện. Cô cũng nói rằng Navalny chỉ uống trà từ sáng và có nghi ngờ rằng thứ gì đó đã được thêm vào đồ uống của ông. Bệnh viện cho biết ông trong tình trạng ổn định nhưng nghiêm trọng, và sau khi thừa nhận ban đầu rằng Navalny có thể đã bị đầu độc, phó giám đốc bệnh viện nói với các phóng viên rằng ngộ độc là "một trong nhiều trường hợp" đang được xem xét.<ref name=":3" /> Mặc dù các bác sĩ ở Nga ban đầu cho rằng ông bị rối loạn chuyển hóa do lượng đường huyết thấp, nhưng sau đó họ nói rằng ông rất có thể đã bị đầu độc bởi [[thuốc chống loạn thần]] hoặc [[Thuốc chống loạn thần|thuốc an thần]], và rằng các hóa chất công nghiệp như [[2-etylhexyl điphenyl photphat|2-ethylhexyl diphenyl phosphat]] đã được tìm thấy.<ref>{{Chú thích báo|date=21 August 2020|title=Alexei Navalny: Russian doctors agree to let Putin critic go to Germany|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53865811|url-status=live|access-date=22 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200821211918/https://www.bbc.com/news/world-europe-53865811|archive-date=21 August 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://news.sky.com/story/alexei-navalny-putin-critic-in-intensive-care-after-suspected-poisoning-12052858|tựa đề=Alexei Navalny: German group sends plane for Putin critic fighting for life after suspected poisoning|website=Sky News|ngôn ngữ=en|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200820102628/https://news.sky.com/story/alexei-navalny-putin-critic-in-intensive-care-after-suspected-poisoning-12052858|ngày lưu trữ=20 August 2020|url-status=live|ngày truy cập=20 August 2020}}</ref> Một bức ảnh trên mạng xã hội do một người hâm mộ chụp được cho thấy Navalny uống trà tại một quán cà phê ở sân bay Tomsk, nơi hãng thông tấn [[Interfax]] đưa tin rằng chủ quán cà phê đang kiểm tra đoạn video an ninh CCTV để xem có bằng chứng nào có thể cung cấp được hay không.<ref name="bbc-2020">{{Chú thích web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-53844958|tựa đề=Russian opposition leader Alexei Navalny 'poisoned'|ngày=20 August 2020|website=BBC News|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200820094717/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-53844958|ngày lưu trữ=20 August 2020|url-status=live|ngày truy cập=20 August 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.foxnews.com/world/alexei-navalny-a-top-putin-foe-allegedly-poisoned-reports|tựa đề=Alexei Navalny, a top Putin foe, allegedly poisoned: reports|tác giả=DeMarche|tên=Edmund|ngày=20 August 2020|website=Fox News|ngôn ngữ=en-US|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200820052209/https://www.foxnews.com/world/alexei-navalny-a-top-putin-foe-allegedly-poisoned-reports|ngày lưu trữ=20 August 2020|url-status=live|ngày truy cập=20 August 2020}}</ref><ref name="dtro">{{Chú thích báo|date=20 August 2020|title=Russian opposition leader Alexei Navalny in intensive care after airport tea 'poisoning'|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2020/08/20/russian-opposition-leaderalexei-navalny-poisoned/|url-status=live|access-date=20 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820125250/https://www.telegraph.co.uk/news/2020/08/20/russian-opposition-leaderalexei-navalny-poisoned/|archive-date=20 August 2020}}</ref>

Đến chiều, vợ của Navalny, Yulia, đã đến bệnh viện từ Moscow. Cô mang theo bác sĩ riêng của Navalny, Anastasia Vasilyeva. Tuy nhiên, các nhà chức trách ban đầu đã từ chối cho phép họ vào phòng bệnh. Họ yêu cầu cung cấp giấy đăng ký kết hôn để chứng minh rằng Yulia thực sự là vợ của Navalny.<ref name=":3" /> Một chiếc máy bay thuê do [[Tổ chức Điện ảnh vì Hòa bình]] chi trả được gửi từ Đức để sơ tán Navalny khỏi Omsk để điều trị tại [[Charité]] ở Berlin.<ref>{{chú thích web|url=https://www.dw.com/en/the-german-ngo-behind-alexei-navalnys-rescue/a-54661016|title=The German NGO behind Alexei Navalny's rescue|last=Johnson|first=Ian P.|date=23 August 2020|website=[[Deutsche Welle]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823111017/https://www.dw.com/en/the-german-ngo-behind-alexei-navalnys-rescue/a-54661016|archive-date=23 August 2020|url-status=live|access-date=23 August 2020}}</ref> Các bác sĩ điều trị cho Navalny ở Omsk ban đầu tuyên bố rằng ông quá ốm để chuyển viện<ref>{{Chú thích báo|date=21 August 2020|title=Alexei Navalny doctors refuse to let Putin critic leave Russia – aide|agency=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/2020/aug/21/alexei-navalny-plane-leaves-germany-to-transport-putin-critic-after-suspected-poisoning|url-status=live|access-date=21 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200821060411/https://www.theguardian.com/world/2020/aug/21/alexei-navalny-plane-leaves-germany-to-transport-putin-critic-after-suspected-poisoning|archive-date=21 August 2020}}</ref> nhưng sau đó đã cho ông xuất viện. Ông đến Berlin vào ngày 22 tháng Tám.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-53865811|tựa đề=Alexei Navalny: Russian doctors agree to let Putin critic go to Germany|ngày=21 August 2020|website=BBC News|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200821182838/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-53865811|ngày lưu trữ=21 August 2020|url-status=live|ngày truy cập=21 August 2020}}</ref><ref>{{Chú thích báo|date=22 August 2020|title=Alexei Navalny arrives in Germany for treatment|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53871617|url-status=live|access-date=22 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200822030125/https://www.bbc.com/news/world-europe-53871617|archive-date=22 August 2020}}</ref> Alexander Murakhovsky, bác sĩ trưởng tại bệnh viện Omsk, nói trong cuộc họp báo vào ngày 24 tháng Tám rằng họ đã cứu sống ông và không tìm thấy dấu vết của bất kỳ chất độc nào trong cơ thể ông; Murakhovsky cũng cho biết các bác sĩ tại bệnh viện đã không bị phía các quan chức Nga "đặt áp lực".<ref>{{Chú thích báo|last=Zverev|first=Anton|last2=Kuzmin|first2=Andrey|date=24 August 2020|title=Siberian doctors say they saved Navalny's life|work=[[Reuters]]|publication-place=Moscow|editor-last=Coghill|editor-first=Kim|url=https://www.reuters.com/article/russia-politics-navalny-healthcare/siberian-doctors-say-they-saved-navalnys-life-idUSR4N2FF00W|url-status=live|access-date=10 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210123210603/https://www.reuters.com/article/russia-politics-navalny-healthcare/siberian-doctors-say-they-saved-navalnys-life-idUSR4N2FF00W|archive-date=23 January 2021}}</ref> Các bác sĩ điều trị cho Navalny tại Charité sau đó đã thông báo cùng ngày rằng mặc dù chất cụ thể vẫn chưa được xác định, nhưng các phát hiện lâm sàng cho thấy Navalny ngộ độc với một chất từ tổ hợp chất độc thần kinh được gọi là [[chất ức chế cholinesterase]], và họ sẽ xét nghiệm thêm để phát hiện ra chất chính xác là gì. Bằng chứng có thể đi kèm với công bố kết quả xét nghiệm trong phòng thí nghiệm, giờ đã bắt đầu.<ref name="Independent">{{Chú thích báo|last=Zingl|first=Manuela|date=24 August 2020|title=Statement by Charité: Clinical findings indicate Alexei Navalny was poisoned|work=Charité Medical Hospital - official website|url=https://www.charite.de/en/service/press_reports/artikel/detail/statement_by_charite_clinical_findings_indicate_alexei_navalny_was_poisoned/|url-status=live|access-date=26 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200824145744/https://www.charite.de/en/service/press_reports/artikel/detail/statement_by_charite_clinical_findings_indicate_alexei_navalny_was_poisoned/|archive-date=24 August 2020}}</ref>

Tính đến ngày 2 tháng 9 năm 2020, Navalny rơi vào tình trạng hôn mê do thuốc gây mê. Các bác sĩ người Đức cho biết, nếu ông phục hồi thì những di chứng sức khỏe lâu dài cũng không thể bị loại trừ.<ref name=":0" /> Bác sĩ Murakhovsky đã viết thư đến bệnh viện Charité và yêu cầu họ cho xem dữ liệu từ phòng thí nghiệm về việc ông bị đầu độc bằng chất ức chế cholinesterase, nói rằng các bác sĩ trong bệnh viện của ông không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy như vậy. Murakhovsky nhận định rằng sụt giảm [[cholinesterase]] có thể xảy ra tự nhiên hoặc do ăn một hợp chất, và ông cũng xuất bản một phân tích có vẻ như độc lập và phát hiện không có chất ức chế cholinesterase. Murakhovsky xác nhận đã cho Navalny [[atropin]]e, thường được dùng để chống lại một số [[chất độc thần kinh]] và [[ngộ độc thuốc trừ sâu]], nhưng khẳng định lý do vì sao làm vậy không liên quan đến việc ngộ độc.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.startribune.com/pressure-mounts-on-russia-to-investigate-navalny-s-poisoning/572226442/|tựa đề=Pressure mounts on Russia to investigate Navalny's illness|tác giả=Litvinova|tên=Daria|nhà xuất bản=Star Tribune|ngôn ngữ=en|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200901234315/https://www.startribune.com/pressure-mounts-on-russia-to-investigate-navalny-s-poisoning/572226442/|ngày lưu trữ=1 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 August 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://meduza.io/en/feature/2020/08/26/let-s-share-notes-fellow-colleagues|tựa đề=Let's share notes, fellow colleagues|website=Meduza|ngôn ngữ=en|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200827233810/https://meduza.io/en/feature/2020/08/26/let-s-share-notes-fellow-colleagues|ngày lưu trữ=27 August 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 August 2020}}</ref>

Vào ngày 7 tháng 9, các bác sĩ đưa Navalny thoát khỏi tình trạng hôn mê do thuốc gây mê.<ref name="BBC-20200907" /> Trong một thông cáo báo chí, bệnh viện Charité nói:<ref name="Charite-20200907">{{Chú thích thông cáo báo chí|title=Fifth statement by Charité – Universitätsmedizin Berlin: Alexei Navalny's condition has improved|url=https://www.charite.de/en/service/press_reports/artikel/detail/fifth_statement_by_charite_universitaetsmedizin_berlin_alexei_navalnys_condition_has_improved/|access-date=8 September 2020|date=7 September 2020|archive-date=7 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200907203707/https://www.charite.de/en/service/press_reports/artikel/detail/fifth_statement_by_charite_universitaetsmedizin_berlin_alexei_navalnys_condition_has_improved/|url-status=live}}</ref> {{Blockquote|Tình trạng của Alexei Navalny,&nbsp;... đã cải thiện. Bệnh nhân đã được đưa ra khỏi cơn hôn mê từ thuốc gây mê của anh và đang dần dần ít phụ thuộc vào thở máy hơn. Anh có phản ứng với kích thích âm thanh lời nói. Còn quá sớm để đánh giá những hệ quả lâu dài có thể xảy ra từ vụ ngộ độc của anh.}}

Vào ngày 10 tháng 9, các phương tiện truyền thông đưa tin cảnh sát bảo vệ bên ngoài bệnh viện Charite đã được tăng cường, rằng Navalny có thể nói chuyện trở lại, nhưng phát ngôn viên của Navalny mô tả các báo cáo về sự phục hồi nhanh chóng của ông là "phóng đại".<ref name="DWdenies2">{{chú thích báo|date=10 September 2020|title=Russia denies 'promising' Navalny poisoning investigation|work=[[DW News]]|url=https://www.dw.com/en/russia-denies-promising-navalny-poisoning-investigation/a-54875959|url-status=live|access-date=11 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200911002502/https://www.dw.com/en/russia-denies-promising-navalny-poisoning-investigation/a-54875959|archive-date=11 September 2020}}</ref>

Vào ngày 14 tháng 9, bệnh viện Charité cho biết Navalny đã tháo máy thở và ông có thể bước ra khỏi giường. Đây là lần đầu tiên bệnh viện cho biết họ đã công bố báo cáo này sau khi hội chẩn "với bệnh nhân và vợ anh", chứ không phải chỉ với riêng vợ ông.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.themoscowtimes.com/2020/09/14/navalny-taken-off-ventilator-as-novichok-recovery-continues-german-hospital-a71437|tựa đề=Navalny Taken Off Ventilator as Novichok Recovery Continues – German Hospital|ngày=14 September 2020|website=The Moscow Times|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201009011924/https://www.themoscowtimes.com/2020/09/14/navalny-taken-off-ventilator-as-novichok-recovery-continues-german-hospital-a71437|ngày lưu trữ=9 October 2020|url-status=live|ngày truy cập=14 September 2020}}</ref>

Vào ngày 15 tháng 9, phát ngôn viên của Navalny nói rằng Navalny sẽ trở lại Nga. Navalny cũng đăng một bức ảnh trên giường bệnh của ông lần đầu tiên trên mạng xã hội kể từ khi bị ngộ độc. Điện Kremlin đã loại trừ khả năng có một cuộc gặp mặt giữa Navalny và Putin.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-54163389|tựa đề=Alexei Navalny: Poisoned Putin critic 'will return to Russia'|ngày=15 September 2020|website=BBC News|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200915204305/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-54163389|ngày lưu trữ=15 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=15 September 2020}}</ref>

Vào ngày 22 tháng 9, các bác sĩ tại bệnh viện Charité tuyên bố ông đủ khỏe để dừng chăm sóc nội trú và xuất viện.<ref name="bbcdischarge" /><ref name="nprdischarge2">[https://www.npr.org/2020/09/23/915928591/russian-opposition-leader-alexei-navalny-discharged-from-berlin-hospital?t=1601194314556 Russian Opposition Leader Alexei Navalny Discharged From Berlin Hospital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201101123253/https://www.npr.org/2020/09/23/915928591/russian-opposition-leader-alexei-navalny-discharged-from-berlin-hospital?t=1601194314556|date=1 November 2020}} 23 September 2020 ''www.npr.org'', accessed 27 September 2020</ref>

Trong khi hồi phục sau khi xuất viện tại bệnh viện Charité, Navalny nhận định "Tôi khẳng định rằng Putin đứng sau vụ này, và tôi không có lời giải thích nào khác cho những gì đã xảy ra. Chỉ ba người có thể ra lệnh thực hiện 'các biện pháp tích cực' (''chiến tranh chính trị kiểu Nga–Xô-Viết'') và sử dụng Novichok&nbsp;... [nhưng] Giám đốc [[Tổng cục An ninh Liên bang Nga|FSB]] [[Alexander Bortnikov]], người đứng đầu cơ quan tình báo nước ngoài [[Sergey Naryshkin]] và giám đốc [[GRU]] không thể đưa ra quyết định như vậy nếu không có lệnh của Putin."<ref>{{Chú thích web|url=http://www.theguardian.com/world/2020/oct/01/alexei-navalny-says-he-believes-vladimir-putin-was-behind-poisoning|tựa đề=Alexei Navalny says he believes Vladimir Putin was behind poisoning|tác giả=Oltermann|tên=Philip|tác giả 2=Walker|tên 2=Shaun|ngày=1 October 2020|website=[[The Guardian]]|nơi xuất bản=Berlin|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201226205830/https://www.theguardian.com/world/2020/oct/01/alexei-navalny-says-he-believes-vladimir-putin-was-behind-poisoning|ngày lưu trữ=26 December 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref>

== Điều tra ==
Các nhân viên [[Tổ chức Chống Tham nhũng]] (FBK) ở Tomsk, sau khi biết về vụ đầu độc, đã nói với quản lý khách sạn nơi Navalny đã ở rằng ông có thể đã bị đầu độc bằng "thứ gì đó từ quầy minibar", và được phép kiểm tra phòng của Navalny.<ref>{{Chú thích báo|last=Kozenko|first=Andrey|date=23 September 2020|title=Alexei Navalny: How his team found Novichok bottle evidence in Tomsk|work=[[BBC News]]|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54246004|url-status=live|access-date=27 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210105065540/https://www.bbc.com/news/world-europe-54246004|archive-date=5 January 2021}}</ref><ref name=":4">{{Chú thích web|url=https://www.bbc.com/russian/features-54204627|tựa đề="Новости происходили у меня на глазах". Интервью с Марией Певчих, самой таинственной сотрудницей Алексея Навального|ngày=18 September 2020|website=[[BBC Russian Service]]|ngôn ngữ=ru|dịch tựa đề="The news was happening before my eyes." Interview with Maria Pevchikh, the most mysterious employee of Alexei Navalny|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200919092148/https://www.bbc.com/russian/features-54204627|ngày lưu trữ=19 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref> Cuộc kiểm tra được thực hiện dưới chứng kiến của một quản lý khách sạn và một luật sư; tất cả đều được quay phim lại.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.instagram.com/p/CFOnffrHZ0d/|tựa đề=Откуда взялась злосчастная бутылка?|tác giả=Navalny|tên=Alexei|lk tác giả=Alexei Navalny|ngày=17 September 2020|website=[[Instagram]]|dịch tựa đề=Where did the ill-fated bottle come from?|url-access=limited|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20221013172923/https://www.instagram.com/p/CFOnffrHZ0d/|ngày lưu trữ=2022-10-13|ngày truy cập=2022-04-18|url-status=bot: unknown}}</ref> Các cộng sự của Navalny đã lấy đồ đạc cá nhân của ông ra khỏi phòng, bao gồm một số chai nước nhựa. Người đứng đầu bộ phận điều tra FBK, Maria Pevchikh, sau đó đã mang những chai nước này đến Đức trên chính chiếc máy bay y tế được sử dụng để sơ tán Navalny đến Đức, và giao chúng cho các chuyên gia Đức.<ref name=":4" /><ref>{{Chú thích web|url=https://tvrain.ru/news/sledy_novichka_nashli_na_butylke_iz_kotoroj_navalnyj_pil_v_tomskom_otele-516188/|tựa đề=Бутылку со следами "Новичка" изъяли из номера Навального в томском отеле|ngày=17 September 2020|website=[[Dozhd]]|dịch tựa đề=A bottle with traces of "Novichok" was seized from Navalny's room in a Tomsk hotel|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200919000307/https://tvrain.ru/news/sledy_novichka_nashli_na_butylke_iz_kotoroj_navalnyj_pil_v_tomskom_otele-516188/|ngày lưu trữ=19 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=7 October 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.rbc.ru/society/17/09/2020/5f630b809a7947d1ce680e04|tựa đề=Соратники Навального объяснили происхождение бутылки с «Новичком|tác giả=Tadtaev|tên=Georgy|ngày=17 September 2020|website=[[RBK Group]]|ngôn ngữ=ru|dịch tựa đề=Companions of Navalny explained the origin of the bottle with "Novichok"|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200917103234/https://www.rbc.ru/society/17/09/2020/5f630b809a7947d1ce680e04|ngày lưu trữ=17 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=17 September 2020}}</ref> Các bác sĩ chăm sóc của Navalny từ [[Charité|bệnh viện Charité]] đã nhờ các chuyên gia của [[Bundeswehr]] giúp đỡ kiểm tra xem Navalny có bị đầu độc bằng [[Chiến tranh hóa học|chất chiến tranh hóa học]] hay không.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.spiegel.de/politik/ausland/alexej-nawalny-der-kreml-und-der-anschlag-auf-wladimir-putins-angstgegner-a-00000000-0002-0001-0000-000172728796|tựa đề=Der Kreml und der Anschlag auf Putins Angstgegner: Das Nawalny-Komplott|tác giả=Chernyshev|tên=Alexander|tác giả 2=Esch|tên 2=Christian|ngày=28 August 2020|website=[[Der Spiegel]]|ngôn ngữ=de|dịch tựa đề=The Kremlin and the attack on Putin's fearsome opponent: the Navalny plot|người khác=Christoph Schult, Christoph Seidler, Severin Weiland|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200830132932/https://www.spiegel.de/politik/ausland/alexej-nawalny-der-kreml-und-der-anschlag-auf-wladimir-putins-angstgegner-a-00000000-0002-0001-0000-000172728796|ngày lưu trữ=30 August 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020|tác giả 3=Gebauer|tác giả 4=Grozev|tác giả 5=Hebel|tác giả 6=Knobbe|tác giả 8=Rosenbach|tác giả 9=Schmid|tên 3=Matthias|tên 4=Christo|tên 5=Christina|tên 6=Martin|họ 7=von Rohr|tên 7=Mathieu|tên 8=Marcel|tên 9=Fidelius}}</ref> Viện Dược lý và Độc chất Bundeswehr tìm thấy dấu vết của chất độc tổ hợp [[Novichok]] trong cơ thể của Navalny.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/erklaerung-der-bundesregierung-im-fall-nawalny-1781790|tựa đề=Erklärung der Bundesregierung im Fall Nawalny|ngày=2 September 2020|website=[[Cabinet of Germany]]|ngôn ngữ=de|dịch tựa đề=Statement by the Federal Government in the Navalny case|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200902134421/https://www.bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/erklaerung-der-bundesregierung-im-fall-nawalny-1781790|ngày lưu trữ=2 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref><ref name=":5">{{Chú thích báo|last=Oltermann|first=Philip|last2=Walker|first2=Shaun|date=3 September 2020|title=Alexei Navalny novichok finding prompts calls for answers from Moscow|work=[[The Guardian]]|url=https://www.theguardian.com/world/2020/sep/02/alexei-navalny-poisoned-with-novichok-says-german-government-russia|url-status=live|access-date=2 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200902141413/https://www.theguardian.com/world/2020/sep/02/alexei-navalny-poisoned-with-novichok-says-german-government-russia|archive-date=2 September 2020|issn=0261-3077}}</ref><ref>{{Chú thích báo|last=Huggler|first=Justin|last2=Merz|first2=Theo|date=2 September 2020|title=Alexei Navalny was poisoned 'using Novichok' nerve agent, says German government|work=[[The Daily Telegraph]]|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2020/09/02/alexei-navalny-poisoned-using-novichok-nerve-agent-say-german/|url-status=live|access-date=27 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201214212530/https://www.telegraph.co.uk/news/2020/09/02/alexei-navalny-poisoned-using-novichok-nerve-agent-say-german/|archive-date=14 December 2020|issn=0307-1235}}</ref><ref name=":6">{{Chú thích báo|date=2 September 2020|title=Alexei Navalny: Russia opposition leader poisoned with Novichok - Germany|work=[[BBC News]]|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54002880|url-status=live|access-date=27 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210120203525/https://www.bbc.com/news/world-europe-54002880|archive-date=20 January 2021}}</ref> Dấu vết của chất độc thần kinh Novichok được tìm thấy trong máu và nước tiểu, cũng như trên các mẫu da của Navalny.<ref name=":104" /><ref>{{Chú thích web|url=https://meduza.io/news/2020/09/04/der-spiegel-sledy-veschestva-iz-gruppy-novichok-obnaruzhili-v-obraztsah-kozhi-krovi-i-mochi-navalnogo|tựa đề=Der Spiegel: следы вещества из группы "Новичок" обнаружили в крови, моче и на коже Навального|ngày=4 September 2020|website=[[Meduza]]|ngôn ngữ=ru|dịch tựa đề=Der Spiegel: traces of a substance from the "Novichok" group were found in the blood, urine and skin of Navalny|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200904160623/https://meduza.io/news/2020/09/04/der-spiegel-sledy-veschestva-iz-gruppy-novichok-obnaruzhili-v-obraztsah-kozhi-krovi-i-mochi-navalnogo|ngày lưu trữ=4 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref> Dấu vết của chất độc cũng được tìm thấy trên một trong những chai nước của Navalny, trước đó đã được giao cho các bác sĩ Berlin,<ref name=":8">{{Chú thích web|url=https://www.spiegel.de/politik/deutschland/alexej-nawalny-und-nord-stream-2-angela-merkel-in-der-russland-falle-a-00000000-0002-0001-0000-000172863221|tựa đề=Der Fall Nawalny und Nord Stream 2: Merkel in der Russlandfalle|tác giả=Chernyshev|tên=Alexander|tác giả 2=Gebauer|tên 2=Matthias|ngày=4 September 2020|website=[[Der Spiegel]]|ngôn ngữ=de|dịch tựa đề=The case of Navalny and Nord Stream 2: Merkel in the trap of Russia|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200920134541/https://www.spiegel.de/politik/deutschland/alexej-nawalny-und-nord-stream-2-angela-merkel-in-der-russland-falle-a-00000000-0002-0001-0000-000172863221|ngày lưu trữ=20 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020|tác giả 3=Hebel|tác giả 4=Höhne|tác giả 5=Müller|tác giả 6=Rosenbach|tác giả 8=Schmid|tên 3=Christina|tên 4=Valerie|tên 5=Peter|tên 6=Marcel|họ 7=Schult|tên 7=Christoph|tên 8=Fidelius}}</ref><ref name=":9">{{Chú thích web|url=https://www.svoboda.org/a/30821235.html|tựa đề=Spiegel: следы "Новичка" нашли на коже, в крови и моче Навального|ngày=4 September 2020|website=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]]|ngôn ngữ=ru|dịch tựa đề=Spiegel: traces of "Novichok" were found on the skin, in the blood and urine of Navalny|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200907095720/https://www.svoboda.org/a/30821235.html|ngày lưu trữ=7 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref> và trên một (số) vật thể chưa được tiết lộ khác.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.dw.com/ru/delo-navalnogo-v-berline-soobshhili-o-novyh-sledah-novichka/a-55730305|tựa đề=Дело Навального: в Берлине сообщили о следах "Новичка" на других предметах|tác giả=Vachedin|tên=Dmitry|ngày=25 November 2020|website=[[Deutsche Welle]]|ngôn ngữ=ru|dịch tựa đề=Navalny's case: Berlin reported traces of "Novichok" on other items|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201230065450/https://www.dw.com/ru/delo-navalnogo-v-berline-soobshhili-o-novyh-sledah-novichka/a-55730305|ngày lưu trữ=30 December 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://dip21.bundestag.de/dip21/btd/19/244/1924493.pdf|tựa đề=Antwort|ngày=19 November 2020|website=[[Bundestag]]|dịch tựa đề=Response|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201127133154/https://dip21.bundestag.de/dip21/btd/19/244/1924493.pdf|ngày lưu trữ=27 November 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref> Các chuyên gia cho rằng Navalny đã uống vào chai nước sau khi bị đầu độc và để lại dấu vết trên đó.<ref name=":8" /><ref name=":9" /> Đội của Navalny cho rằng ông có thể đã bị đầu độc trước khi rời khách sạn. Cũng có thông tin cho rằng trước khi rời Nga, quần áo của Navalny đã bị chính phủ Nga thu giữ.<ref>{{Chú thích báo|last=Zverev|first=Anton|last2=Tsvetkova|first2=Maria|last3=Marrow|first3=Alexander|last4=Tetrault-Farber|first4=Gabrielle|last5=Trevelyan|first5=Mark|others=Jon Boyle and Timothy Heritage (ed.)|date=17 September 2020|title=Navalny team says nerve agent found on Russian hotel room water bottle|work=[[Reuters]]|editor-last=Liffey|editor-first=Kevin|url=https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny/navalny-team-says-nerve-agent-was-found-on-hotel-room-water-bottle-idUSKBN2680X0|url-status=live|access-date=18 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200918004319/https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-navalny/navalny-team-says-nerve-agent-was-found-on-hotel-room-water-bottle-idUSKBN2680X0|archive-date=18 September 2020}}</ref> Các chuyên gia của [[Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học]] (OPCW) đã lấy mẫu từ Navalny và chuyển chúng đến các phòng thí nghiệm có giấy chứng nhận được Tổng giám đốc OPCW chỉ định.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.opcw.org/media-centre/news/2020/09/opcw-provides-technical-assistance-germany-regarding-allegations-chemical|tựa đề=OPCW Provides Technical Assistance to Germany Regarding Allegations of Chemical Weapons Use Against Alexei Navalny|ngày=17 September 2020|website=[[Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200917092658/https://www.opcw.org/media-centre/news/2020/09/opcw-provides-technical-assistance-germany-regarding-allegations-chemical|ngày lưu trữ=17 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.opcw.org/sites/default/files/documents/2020/10/s-1906-2020%28e%29.pdf|tựa đề=Note by the technical secretariat|ngày=6 November 2020|website=[[Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201006154810/https://www.opcw.org/sites/default/files/documents/2020/10/s-1906-2020%28e%29.pdf|ngày lưu trữ=6 October 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.dw.com/ru/otravlenie-navalnogo-chto-ustanovili-shvedy-i-francuzy/a-54924522|tựa đề=Отравление Навального: что установили шведы и французы|tác giả=Zholkver|tên=Nikita|ngày=14 September 2020|website=[[Deutsche Welle]]|ngôn ngữ=ru|dịch tựa đề=Poisoning of Navalny: what the Swedes and the French found|nơi xuất bản=Berlin|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200915190741/https://www.dw.com/ru/otravlenie-navalnogo-chto-ustanovili-shvedy-i-francuzy/a-54924522|ngày lưu trữ=15 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref> Các kết quả nghiên cứu từ Viện Dược lý và Độc chất Bundeswehr đã được bàn giao cho OPCW.<ref>{{Chú thích web|url=https://meduza.io/en/news/2020/09/10/germany-hands-data-on-navalny-s-poisoning-over-to-the-opcw|tựa đề=Germany hands data on Navalny's poisoning over to the OPCW|ngày=10 September 2020|website=[[Meduza]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200912163901/https://meduza.io/en/news/2020/09/10/germany-hands-data-on-navalny-s-poisoning-over-to-the-opcw|ngày lưu trữ=12 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref>

Theo ''[[Die Zeit]]'' và ''[[Der Spiegel]]'',<ref>{{Chú thích web|url=https://www.spiegel.de/politik/deutschland/alexej-nawalny-sollte-im-flugzeug-sterben-neue-ermittlungsergebnisse-a-48de45f2-6335-4606-bb7f-2e9fc98f1e75|tựa đề=Ermittlungen zum Giftanschlag Nawalny sollte im Flugzeug sterben|ngày=11 September 2020|website=[[Der Spiegel]]|ngôn ngữ=de|dịch tựa đề=Investigations into the poison attack Navalny should die on the plane|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200912043519/https://www.spiegel.de/politik/deutschland/alexej-nawalny-sollte-im-flugzeug-sterben-neue-ermittlungsergebnisse-a-48de45f2-6335-4606-bb7f-2e9fc98f1e75|ngày lưu trữ=12 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref> "một phiên bản mới và cải tiến của chất độc Novichok, chưa từng có mặt trên thế giới trước đây", đã được sử dụng trong vụ đầu độc Navalny. Loại Novichok mới này độc và nguy hiểm hơn các biến thể đã biết trước đây, nhưng phát huy độc tính chậm hơn. Theo kế hoạch thì Navalny sẽ chết trên máy bay, nhưng ông đã sống sót "nhờ một chuỗi các sự trùng hợp thành công: phản ứng nhanh của phi công hạ cánh khẩn cấp và các bác sĩ ở Omsk, người đã ngay lập tức tiêm [[atropin]]e cho Navalny". Các chuyên gia Đức kết luận rằng chỉ có các cơ quan đặc nhiệm của Nga mới có thể sử dụng một loại "chất độc phức tạp và chết người" đến như vậy. Để tạo ra một [[vũ khí hóa học nhị phân]] loại này, cần có một phòng thí nghiệm đặc biệt; nó không thể được chế tạo bởi những tên tội phạm thông thường. Phía Đức bác bỏ câu chuyện rằng vụ đầu độc Navalny là do các cơ quan đặc nhiệm nước ngoài, vì nó "không thể tưởng tượng được" trong khi [[Tổng cục An ninh Liên bang Nga|Cơ quan An ninh Liên bang Nga]] (FSB)  liên tục giám sát Navalny: "Mọi điều này cho phép chúng tôi rút ra duy nhất một kết luận hợp lý: chính Điện Kremlin đã ra lệnh loại bỏ những chỉ trích không mong muốn".<ref>{{Chú thích web|url=https://www.zeit.de/zustimmung?url=https%3A%2F%2Fwww.zeit.de%2F2020%2F38%2Fdeutsch-russische-beziehung-alexej-nawalny-nord-stream-2|tựa đề=Deutsch-russische Beziehung Vergiftet|tác giả=Dausend|tên=Peter|tác giả 2=Haidar|tên 2=Asia|ngày=9 September 2020|website=[[Die Zeit]]|ngôn ngữ=de|dịch tựa đề=German-Russian Relationship Poisoned|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201221205719/https://www.zeit.de/zustimmung?url=https%3A%2F%2Fwww.zeit.de%2F2020%2F38%2Fdeutsch-russische-beziehung-alexej-nawalny-nord-stream-2|ngày lưu trữ=21 December 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020|tác giả 3=Krupa|tác giả 4=Lau|tác giả 5=Musharbash|tác giả 6=Stark|tên 3=Matthias|tên 4=Mariam|tên 5=Yassin|tên 6=Holger|họ 7=Thumann|tên 7=Michael}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://zona.media/news/2020/09/09/zeit-new-novichok|tựa đề=Zeit: российские спецслужбы пытались убить Навального новым типом "Новичка"; политик должен был умереть в самолете|ngày=9 September 2020|website=[[MediaZona]]|ngôn ngữ=ru|dịch tựa đề=Zeit: Russian special services tried to kill Navalny with a new type of Novichok; the politician had to die on the plane|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200909174952/https://zona.media/news/2020/09/09/zeit-new-novichok|ngày lưu trữ=9 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref>

Những nhà nghiên cứu trong các phòng thí nghiệm độc lập ở Pháp (phòng thí nghiệm ở Bouchet, trực thuộc [[Direction générale de l'Armement|Tổng Hội đồng quản trị Vũ khí trang bị Pháp]])<ref>{{Chú thích web|url=https://www.lefigaro.fr/international/affaire-navalny-le-novichok-fatal-en-quelques-gouttes-20200923|tựa đề=Affaire Navalny: le Novichok, fatal en quelques gouttes|tác giả=Barotte|tên=Nicolas|ngày=24 September 2020|website=[[Le Figaro]]|ngôn ngữ=fr|dịch tựa đề=Navalny affair: the Novichok, fatal in a few drops|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200926021504/https://www.lefigaro.fr/international/affaire-navalny-le-novichok-fatal-en-quelques-gouttes-20200923|ngày lưu trữ=26 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref> và Thụy Điển ([[Cơ quan Nghiên cứu Quốc phòng Thụy Điển]] (FOI) ở [[Umeå]]),<ref>{{Chú thích web|url=https://www.foi.se/en/foi/news-and-pressroom/news/2020-09-15-foi-confirms-german-results-on-novichok.html|tựa đề=FOI confirms German results on Novichok|ngày=15 September 2020|website=[[Swedish Defence Research Agency]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201221103125/https://www.foi.se/en/foi/news-and-pressroom/news/2020-09-15-foi-confirms-german-results-on-novichok.html|ngày lưu trữ=21 December 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref> đã xác nhận Navalny bị đầu độc bằng chất độc thần kinh Novichok.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.dw.com/en/french-swedish-labs-confirm-navalny-poisoned-with-novichok/a-54918924|tựa đề=French, Swedish labs confirm Navalny poisoned with Novichok|ngày=14 September 2020|website=[[Deutsche Welle]]|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201222230146/https://www.dw.com/en/french-swedish-labs-confirm-navalny-poisoned-with-novichok/a-54918924|ngày lưu trữ=22 December 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://www.bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/erklaerung-der-bundesregierung-zum-fall-nawalny-1786432|tựa đề=Erklärung der Bundesregierung zum Fall Nawalny|ngày=14 September 2020|website=[[Cabinet of Germany]]|ngôn ngữ=de|dịch tựa đề=Statement by the Federal Government on the Navalny case|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20200914155308/https://www.bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/erklaerung-der-bundesregierung-zum-fall-nawalny-1786432|ngày lưu trữ=14 September 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref> [[Bruno Kahl]], trưởng [[Cơ quan tình báo Liên bang Đức|cơ quan tình báo nước ngoài của Đức]], tiết lộ rằng chất độc Novichok được xác định từ kết quả nghiên cứu độc chất của Navalny là một dạng "nặng hơn" so với những chất trước đây; điều này cho thấy nó là một hợp chất khác với hợp chất được sử dụng để đầu độc vợ chồng Skripal.<ref>[https://in.reuters.com/article/russia-politics-navalny-germany/update-1-novichok-used-on-navalny-harder-than-previous-forms-spiegel-idUSL8N2G848F "Novichok used on Navalny 'harder' than previous form"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201128232141/https://in.reuters.com/article/russia-politics-navalny-germany/update-1-novichok-used-on-navalny-harder-than-previous-forms-spiegel-idUSL8N2G848F|date=28 November 2020}}.</ref>

Vào ngày 6 tháng Mười năm 2020, [[Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học|OPCW]] thông báo rằng kết quả các mẫu xét nghiệm thu được từ Navalny đã xác nhận chất độc thần kinh Novichok có hiện diện và cho biết:<ref name="OPCWRpt" />

{{Blockquote|...&nbsp;những dấu ấn sinh học của chất ức chế cholinesterase được tìm thấy trong các mẫu máu và nước tiểu của Ngài Navalny có các đặc điểm cấu trúc tương tự như các hóa chất độc hại thuộc mục lục 1.A.14 và 1.A.15 đã được thêm vào Phụ lục về Hóa chất của Công ước trong Phiên họp thứ Hai-mươi Tư của Hội nghị các Quốc gia thành viên vào tháng Mười Một năm 2019. Chất ức chế cholinesterase này không được liệt kê trong Phụ lục về Hóa chất của Công ước.}}Cấu trúc chính xác của chất độc vẫn chưa được tiết lộ, nhưng theo thông báo ở trên, hợp chất này có những điểm tương đồng về cấu trúc với [[A-232]] (hợp chất được lấy làm ví dụ cho mục lục 1.A.14) và [[A-242]] (hợp chất được lấy làm ví dụ cho mục lục 1.A.15).<ref>[https://www.armscontrol.org/act/2020-11/news/novichok-used-russia-opcw-finds "Masterson J. Novichok Used in Russia, OPCW Finds"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201116012106/https://www.armscontrol.org/act/2020-11/news/novichok-used-russia-opcw-finds|date=16 November 2020}}.</ref> Bất kỳ hành vi sử dụng vũ khí hóa học nào được nhấn mạnh là "đáng trách và hoàn toàn trái với các tiêu chuẩn pháp luật do cộng đồng quốc tế thiết lập."<ref name="OPCWRpt" /><ref name=":7">{{Chú thích báo|last=Schwirtz|first=Michael|date=6 October 2020|title=Nerve Agent Was Used to Poison Navalny, Chemical Weapons Body Confirms|work=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2020/10/06/world/europe/navalny-opcw-russia-novichok.html|url-status=live|access-date=20 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021212858/https://www.nytimes.com/2020/10/06/world/europe/navalny-opcw-russia-novichok.html|archive-date=21 October 2020|issn=0362-4331}}</ref> [[Báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc]] về các vụ thi hành án bất hợp pháp [[Agnès Callamard]] và báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc về Xúc tiến và Bảo vệ Quyền Tự do Ý kiến [[Irene Khan]] đã xác nhận rằng họ có ý định điều tra vụ đầu độc của Navalny theo yêu cầu của ông.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.spiegel.de/politik/alexej-nawalny-bittet-vereinte-nationen-um-hilfe-nach-mordanschlag-a-3779277c-61c9-428c-8cd8-1ce21386ead4|tựa đề=Ermittlungen nach Mordanschlag Nawalny bittet Vereinte Nationen um Hilfe|tác giả=Buschmann|tên=Rafael|tác giả 2=Rosenbach|tên 2=Marcel|ngày=7 October 2020|website=[[Der Spiegel]]|ngôn ngữ=de|dịch tựa đề=Investigation into the murder Navalny asks the United Nations for help|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20201029083824/https://www.spiegel.de/politik/alexej-nawalny-bittet-vereinte-nationen-um-hilfe-nach-mordanschlag-a-3779277c-61c9-428c-8cd8-1ce21386ead4|ngày lưu trữ=29 October 2020|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref><ref>{{Chú thích web|url=https://novayagazeta.ru/news/2020/10/07/164760-navalnyy-poprosil-oon-vzyat-na-sebya-rassledovanie-pokusheniya-esli-rossiya-ne-otreagiruet-istochniki-spiegel|tựa đề=В ООН готовы взять на себя расследование отравления Навального — источники Spiegel|ngày=7 October 2020|website=[[Novaya Gazeta]]|ngôn ngữ=ru|dịch tựa đề=UN ready to take over investigation into Navalny's poisoning - Spiegel sources|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20210113090718/https://novayagazeta.ru/news/2020/10/07/164760-navalnyy-poprosil-oon-vzyat-na-sebya-rassledovanie-pokusheniya-esli-rossiya-ne-otreagiruet-istochniki-spiegel|ngày lưu trữ=13 January 2021|url-status=live|ngày truy cập=27 December 2020}}</ref>

== Tham khảo ==
{{tham khảo|30em}}

[[Thể loại:Vụ ám sát không thành]]
[[Thể loại:Quan hệ quốc tế năm 2020]]
[[Thể loại:Tỉnh Tomsk]]
[[Thể loại:Omsk]]