Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Người Ukraina”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 151: Dòng 151:
'''Người Ukraina''' ({{lang-uk|українці|ukraintsi}}, {{IPA-uk|ʊkrɐˈjinʲts⁽ʲ⁾i|pron}}), hay '''dân tộc Ukraina''',<ref>{{cite web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/ukrainians?show=0&t=1293151953|title=Ukrainian: definition|work=Merriam-Webster Online Dictionary|access-date=15 March 2016}}</ref> là một [[dân tộc]] thuộc nhóm [[Người Slav Đông|các dân tộc Đông Slav]] bản địa của [[Ukraina]] Đây là dân tộc có số lượng nhân khẩu lớn thứ sáu trong các dân tộc ở [[châu Âu]]<ref>{{cite web|url=http://worldpopulationreview.com/continents/europe-population/|title=Europe by population|access-date=28 February 2019}}</ref> và đông thứ hai trong số những [[Người Slav Đông|người Đông Slav]] sau [[người Nga]]. Thuật ngữ “người Ukraina”, theo Hiến pháp của Ukraine áp dụng cho tất cả công dân của mình.<ref name="Ukrainians_IEU">{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\U\K\Ukrainians.htm|title=Ukrainians|date=16 July 1990|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=30 October 2012}} in: Roman Senkus et al. (eds.), ''The Internet Encyclopedia of Ukraine'', revised and updated content based on the five-volume Encyclopedia of Ukraine (University of Toronto Press, 1984–93) edited by Volodymyr Kubijovyc (vols. 1–2) and Danylo Husar Struk (vols. 3–5). Canadian Institute of Ukrainian Studies (CIUS) (University of Alberta/University of Toronto).</ref> Đa số người Ukraina theo [[Chính thống giáo Đông phương|Chính thống Đông phương]].
'''Người Ukraina''' ({{lang-uk|українці|ukraintsi}}, {{IPA-uk|ʊkrɐˈjinʲts⁽ʲ⁾i|pron}}), hay '''dân tộc Ukraina''',<ref>{{cite web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/ukrainians?show=0&t=1293151953|title=Ukrainian: definition|work=Merriam-Webster Online Dictionary|access-date=15 March 2016}}</ref> là một [[dân tộc]] thuộc nhóm [[Người Slav Đông|các dân tộc Đông Slav]] bản địa của [[Ukraina]] Đây là dân tộc có số lượng nhân khẩu lớn thứ sáu trong các dân tộc ở [[châu Âu]]<ref>{{cite web|url=http://worldpopulationreview.com/continents/europe-population/|title=Europe by population|access-date=28 February 2019}}</ref> và đông thứ hai trong số những [[Người Slav Đông|người Đông Slav]] sau [[người Nga]]. Thuật ngữ “người Ukraina”, theo Hiến pháp của Ukraine áp dụng cho tất cả công dân của mình.<ref name="Ukrainians_IEU">{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\U\K\Ukrainians.htm|title=Ukrainians|date=16 July 1990|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=30 October 2012}} in: Roman Senkus et al. (eds.), ''The Internet Encyclopedia of Ukraine'', revised and updated content based on the five-volume Encyclopedia of Ukraine (University of Toronto Press, 1984–93) edited by Volodymyr Kubijovyc (vols. 1–2) and Danylo Husar Struk (vols. 3–5). Canadian Institute of Ukrainian Studies (CIUS) (University of Alberta/University of Toronto).</ref> Đa số người Ukraina theo [[Chính thống giáo Đông phương|Chính thống Đông phương]].


Dân tộc Ukraina trong lịch sử được biết đến với cái tên Ruthenians cho đến đầu thế kỷ 20,<ref>{{cite web|url=http://www.litopys.org.ua/rizne/magocie.htm|title=The Rusyn Question|author=Paul Robert Magosci|work=litopys.org.ua|access-date=19 June 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://ww1.habsburger.net/en/chapters/poles-and-ruthenians-habsburg-monarchy|title=Poles and Ruthenians in the Habsburg Monarchy|work=habsburger.net|access-date=19 June 2020}}</ref><ref>{{cite encyclopedia|title=Rusyn people|encyclopedia=britannica|url=https://www.britannica.com/topic/Rusyn-people|access-date=19 June 2020}}</ref> dùng để chỉ vùng đất thời trung cổ [[Ruthenia]], là thuật ngữ [[tiếng Latinh]] cho những gì ngày nay được gọi là [[Kiev Rus']], một quốc gia Đông Slav thời trung cổ có thủ đô ở [[Kiev|Kyiv]]. Sau khi sụp đổ, [[Công quốc Galicia-Volyn|Vương quốc Ruthenia]] nổi lên, nhưng nhanh chóng bị các nước láng giềng xóa bỏ. Bắt đầu từ thế kỷ 15, người Ukraina còn được gọi là [[người Cossack]] và thành lập nhà nước [[Tù trưởng quốc Cossack|Tù trưởng Zaporizhia]]. Mối liên hệ đặc biệt với [[người Cossack Zaporizhia]], được nhấn mạnh trong bài [[Shche ne vmerla Ukraina|quốc ca Ukraina]], "Chúng ta là những người anh em của Cossack [[thân tộc]]".
Dân tộc Ukraina trong lịch sử được biết đến với cái tên Ruthenians cho đến đầu thế kỷ 20,<ref>{{cite web|url=http://www.litopys.org.ua/rizne/magocie.htm|title=The Rusyn Question|author=Paul Robert Magosci|work=litopys.org.ua|access-date=19 June 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://ww1.habsburger.net/en/chapters/poles-and-ruthenians-habsburg-monarchy|title=Poles and Ruthenians in the Habsburg Monarchy|work=habsburger.net|access-date=19 June 2020}}</ref><ref>{{cite encyclopedia|title=Rusyn people|encyclopedia=britannica|url=https://www.britannica.com/topic/Rusyn-people|access-date=19 June 2020}}</ref> dùng để chỉ vùng đất thời trung cổ [[Ruthenia]], là thuật ngữ [[tiếng Latinh]] cho những gì ngày nay được gọi là [[Kiev Rus']], một quốc gia Đông Slav thời trung cổ có thủ đô ở [[Kiev|Kyiv]]. Sau khi sụp đổ, [[Công quốc Galicia-Volyn|Vương quốc Ruthenia]] nổi lên, nhưng nhanh chóng bị các nước láng giềng xóa bỏ. Bắt đầu từ thế kỷ 15, người Ukraina còn được gọi là [[người Cossack]] và thành lập nhà nước [[Tù trưởng quốc Cossack|Tù trưởng Zaporizhia]]. Mối liên hệ đặc biệt với [[người Cossack Zaporizhia]], được nhấn mạnh trong bài [[Shche ne vmerla Ukraina|quốc ca Ukraina]], "Chúng ta là những người anh em của Cossack [[thân tộc]]".


== Thuật ngữ ==
== Thuật ngữ ==
Dòng 164: Dòng 164:


Trong ba thế kỷ qua, dân số Ukraine đã trải qua thời kỳ [[thực dân hóa]] và [[Nga hóa]], nhưng vẫn bảo tồn một nền văn hóa chung và ý thức về bản sắc chung.<ref name="encyclopediaofukraine.com">{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\S\T\StruggleforIndependence1917hD720.htm|title=Struggle for Independence (1917–20)|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=2 November 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\U\K\Ukrainization.htm|title=Ukrainization|author=Mace, James|year=1993|publisher=Encyclopedia of Ukraine|access-date=16 March 2016}}</ref>
Trong ba thế kỷ qua, dân số Ukraine đã trải qua thời kỳ [[thực dân hóa]] và [[Nga hóa]], nhưng vẫn bảo tồn một nền văn hóa chung và ý thức về bản sắc chung.<ref name="encyclopediaofukraine.com">{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\S\T\StruggleforIndependence1917hD720.htm|title=Struggle for Independence (1917–20)|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=2 November 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\U\K\Ukrainization.htm|title=Ukrainization|author=Mace, James|year=1993|publisher=Encyclopedia of Ukraine|access-date=16 March 2016}}</ref>

== Lịch sử ==
{{further|Lịch sử Ukraina}}

=== Lich sử ban đầu ===
[[File:Ukrainians_Nobility.jpg|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ukrainians_Nobility.jpg|nhỏ|[[:en:Konstanty_Ostrogski|Kostiantyn Ostrozkyi]] (prince, upper left), [[:en:Kirill_Razumovski|Kyrylo Rozumovskyi]] (hetman, upper right), [[:en:Ivan_Mazepa|Ivan Mazepa]] (hetman, lower left), [[:en:Ivan_Paskevich|Ivan Paskevych]] ([[:en:Serene_Highness|serene prince]], field marshal, lower right)]]
[[File:Ilja_Jefimowitsch_Repin_009.jpg|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ilja_Jefimowitsch_Repin_009.jpg|phải|nhỏ|[[:en:Reply_of_the_Zaporozhian_Cossacks|Reply of the Zaporozhian Cossacks]] to Sultan [[:en:Mehmed_IV|Mehmed IV]] of Turkey. Painted by [[:en:Ilya_Repin|Ilya Repin]] from 1880 to 1891. Two [[:en:Pike_(weapon)|pikes]] on the left are wrapped in the traditional colors of Ukraine – blue/yellow and red/black.]]
Ukraine đã có một lịch sử rất hỗn loạn, một thực tế được giải thích bởi vị trí địa lý của nó. Vào thế kỷ thứ 9, những người [[Varangian]] từ [[Scandinavia]] đã chinh phục các bộ lạc thân Slav trên lãnh thổ của Ukraine, Belarus và miền tây nước Nga ngày nay và đặt nền móng cho nhà nước [[Kiev Rus'|Kyivan Rus]]. Các tổ tiên của dân tộc Ukraine như [[Polans (miền đông)|Polianians]] đã có một vai trò quan trọng trong sự phát triển và văn hóa của nhà nước Kyivan Rus. Các cuộc chiến giữa các công tước Rus, bắt đầu sau cái chết của [[Yaroslav Thông thái|Yaroslav the Wise]],<ref>{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\Y\A\YaroslavtheWise.htm|title=Grand prince of Kyiv from 1019; son of Grand Prince Volodymyr the Great and Princess Rohnida of Polatsk|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=2 November 2012}}</ref> dẫn đến sự phân hóa chính trị của nhà nước thành một số [[công quốc]]. Cuộc chiến giữa các công tước khiến Kyivan Rus dễ bị tấn công từ nước ngoài, và cuộc xâm lược của quân Mông Cổ vào năm 1236 và 1240 cuối cùng đã xóa sổ nhà nước. Một nhà nước quan trọng khác trong lịch sử của người Ukraine là [[Công quốc Galicia-Volyn|Vương quốc Ruthenia]] (1199–1349).<ref>{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\K\Y\KyivanRushDA.htm|title=The first state to arise among the Eastern Slavs|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=2 November 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\G\A\Galicia6VolhyniaPrincipalityof.htm|title=A state founded in 1199 by Roman Mstyslavych, the prince of Volhynia from 1170, who united Galicia and Volhynia under his rule|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=2 November 2012}}</ref>

Nhà nước quan trọng thứ ba đối với người Ukraine là [[Cossack Hetmanate]]. Người Cossacks của[[Zaporizhzhia (vùng)|Zaporizhia]] từ cuối thế kỷ 15 đã kiểm soát những khúc quanh thấp hơn của [[Sông Dnepr|sông Dnieper]], giữa Nga, Ba lan và [[Hãn quốc Krym|Tatars of Crimea]], với thủ đô kiên cố, [[Zaporizhian Sich]]. Hetman [[Bohdan Khmelnytsky]] là một trong những nhân vật chính trị nổi tiếng nhất và đồng thời gây tranh cãi nhất trong lịch sử đầu-hiện đại của Ukraine. Là một nhà lãnh đạo quân sự lỗi lạc, thành tựu lớn nhất của ông trong quá trình cách mạng dân tộc là việc thành lập nhà nước [[Cossack Hetmanate]] của Zaporozhian Host (1648–1782). Thời kỳ [[Ruin]] vào cuối thế kỷ 17 trong lịch sử Ukraine được đặc trưng bởi sự tan rã của nhà nước Ukraine và sự suy tàn chung. Trong thời kỳ tàn phá Ukraine đã bị chia cắt dọc theo sông Dnepr thành Bờ trái Ukraine và Bờ phải Ukraine, và hai nửa này trở nên thù địch với nhau. Các nhà lãnh đạo Ukraine trong thời kỳ này được coi là phần lớn theo chủ nghĩa cơ hội và những người có tầm nhìn kém, những người không thể thu hút sự ủng hộ rộng rãi của quần chúng cho các chính sách của họ.<ref>{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\R\U\Ruin.htm|title=The disintegration of Ukrainian statehood and general decline – Ruina|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=2 November 2012}}</ref> Có khoảng 4 triệu người Ukraine vào cuối thế kỷ 17.<ref>Ukraine, Orest Subtelny, page 152, 2000</ref>

Vào giai đoạn cuối của Chiến tranh thế giới thứ nhất, một cuộc đấu tranh mạnh mẽ cho một nhà nước Ukraina độc lập đã phát triển ở các vùng lãnh thổ miền trung Ukraina, cho đến năm 1917, là một phần của [[Đế quốc Nga|Đế chế Nga.]] Chính phủ Ukraina mới thành lập, [[Central Rada]], lãnh đạo bởi [[Mykhailo Hrushevsky]], đã ban hành 4 bản phổ quát, bản thứ 4 ngày 22 tháng 1 năm 1918, tuyên bố độc lập và chủ quyền của [[Cộng hòa Nhân dân Ukraina]] (UNR) ngày 25 tháng 1 năm 1918. Phiên họp của Central Rada ngày 29 tháng 4 năm 1918 đã phê chuẩn Hiến pháp của UNR và bầu Hrushevsky làm tổng thống.<ref name="encyclopediaofukraine.com2">{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\S\T\StruggleforIndependence1917hD720.htm|title=Struggle for Independence (1917–20)|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=2 November 2012}}</ref>

=== Thời kỳ Soviet ===
[[File:Famine_Kharkov_girl_and_goat_1933.jpg|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Famine_Kharkov_girl_and_goat_1933.jpg|nhỏ|A girl in [[:en:Kharkiv|Kharkiv]] during the [[:en:Holodomor|Holodomor]]]]
Trong những năm 1920, theo chính sách Ukraina hóa do lãnh đạo Cộng sản quốc gia [[Mykola Skrypnyk]], theo đuổi, giới lãnh đạo Liên Xô đã khuyến khích một sự phục hưng dân tộc trong văn hóa và ngôn ngữ Ukraina. Ukraina hóa là một phần của chính sách [[Korenisation]] của [[Liên Xô]]. Những người Bolshevik cũng cam kết thực hiện các lợi ích chăm sóc sức khỏe toàn dân, giáo dục và an sinh xã hội, cũng như quyền được làm việc và nhà ở. Bắt đầu từ cuối những năm 1920 với nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, Ukraine đã tham gia vào quá trình [[Công nghiệp hóa ở Liên Xô|công nghiệp hóa của Liên Xô]] và sản lượng công nghiệp của nước cộng hòa đã tăng gấp bốn lần trong những năm 1930.

Trong suốt những năm 1932–1933, hàng triệu người Ukraine đã bị chết đói bởi chế độ Xô Viết, dẫn đến nạn đói, được gọi là [[Holodomor]].<ref>"[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7111296.stm Ukraine remembers famine horror]". BBC News. 24 November 2007.</ref> Chế độ Xô Viết vẫn giữ im lặng về Holodomor và không viện trợ cho các nạn nhân hoặc những người sống sót. Nhưng tin tức và thông tin về những gì đang diễn ra đã đến được với phương Tây và gợi lên phản ứng của công chúng ở miền Tây Ukraine do Ba Lan cai trị và cộng đồng người Ukraine hải ngoại. Kể từ những năm 1990, nhà nước Ukraina độc lập, đặc biệt dưới thời Tổng thống [[Viktor Andriyovych Yushchenko|Viktor Yushchenko]], các phương tiện truyền thông đại chúng và các tổ chức học thuật Ukraina, nhiều chính phủ nước ngoài, hầu hết các học giả Ukraina và nhiều học giả nước ngoài đã xem và viết về Holodomor là tội diệt chủng và đưa ra các tuyên bố và ấn phẩm chính thức cho hiệu ứng đó. Các ước tính học thuật hiện đại về thiệt hại nhân mạng trực tiếp do nạn đói nằm trong khoảng từ 2,6 triệu<ref name="Vallin">France Meslè et Jacques Vallin avec des contributions de Vladimir Shkolnikov, Serhii Pyrozhkov et Serguei Adamets, [http://www.ined.fr/en/publications/cahiers/mortalite-et-causes-de-deces-en-ukraine-au-xxe-siecle-cd-rom-en/ Mortalite et cause de dècès en Ukraine au XX siècle] p.28, see also France Meslé, Gilles Pison, Jacques Vallin [http://www.ined.fr/en/publications/population-and-societies/france-ukraine-demographic-twins-separated-by-history-en/ France-Ukraine: Demographic Twins Separated by History], ''Population and societies'', N°413, juin 2005</ref><ref name="Vallin2">Jacques Vallin, France Mesle, Serguei Adamets, Serhii Pyrozhkov, [http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00324720215934 A New Estimate of Ukrainian Population Losses during the Crises of the 1930s and 1940s], ''[[Population Studies]]'', Vol. 56, No. 3. (November 2002), pp. 249–264</ref> (3–3.5 triệu<ref name="HowMany">{{cite journal|last=Kulchytsky|first=Stanislav|date=23–29 November 2002|script-title=ru:Сколько нас погибло от Голодомора 1933 года?|trans-title=How many of us died from Holodomor in 1933?|url=http://www.zerkalo-nedeli.com:80/nn/show/420/36833|journal=[[Zerkalo Nedeli]]|language=ru|archive-url=https://web.archive.org/web/20061128150638/http://www.zerkalo-nedeli.com/nn/show/420/36833|archive-date=28 November 2006|url-status=dead}}{{cite journal|last=Kulchytsky|first=Stanislav|date=23–29 November 2002|script-title=uk:Скільки нас загинуло під Голодомору 1933 року?|trans-title=How many of us died during the Holodomor 1933?|url=http://www.zn.kiev.ua/ie/show/420/36833/|journal=[[Zerkalo Nedeli]]|language=uk|archive-url=https://web.archive.org/web/20030201130718/http://www.zn.kiev.ua/ie/show/420/36833/|archive-date=1 February 2003|url-status=dead}}</ref> và12 triệu<ref>Rosefielde, Steven. "Excess Mortality in the Soviet Union: A Reconsideration of the Demographic Consequences of Forced Industrialization, 1929–1949." Soviet Studies 35 (July 1983): 385–409</ref> mặc dù con số cao hơn nhiều thường được công bố trên các phương tiện truyền thông và được trích dẫn trong các cuộc tranh luận chính trị.<ref name="finn">Peter Finn, [https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/04/26/AR2008042602039.html?sub=new Aftermath of a Soviet Famine], ''[[The Washington Post]]'', 27 April 2008, "There are no exact figures on how many died. Modern historians place the number between 2.5&nbsp;million and 3.5&nbsp;million. Yushchenko and others have said at least 10 million were killed."</ref> Kể từ tháng 3 năm 2008, [[quốc hội Ukraine]] và chính phủ của một số quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ đã công nhận Holodomor là một hành động diệt chủng.<ref group="nb">Sources differ on interpreting various statements from different branches of different governments as to whether they amount to the official recognition of the Famine as Genocide by the country. For example, after the statement issued by the Latvian Sejm on 13 March 2008, the total number of countries is given as 19 (according to ''Ukrainian [[BBC]]'': [http://www.bbc.com/ukrainian/domestic/story/2008/03/080313_latvia_holodomor_oh.shtml "Латвія визнала Голодомор ґеноцидом"]), 16 (according to ''[[Korrespondent]]'', Russian edition: [http://korrespondent.net/ukraine/politics/403002-posle-prodolzhitelnyh-debatov-sejm-latvii-priznal-golodomor-genocidom-ukraincev "После продолжительных дебатов Сейм Латвии признал Голодомор геноцидом украинцев"]), "more than 10" (according to ''Korrespondent'', Ukrainian edition: [http://korrespondent.net/ukraine/politics/403002-posle-prodolzhitelnyh-debatov-sejm-latvii-priznal-golodomor-genocidom-ukraincev "Латвія визнала Голодомор 1932–33 рр. геноцидом українців"])</ref>

Sau cuộc [[Cuộc tấn công Ba Lan (1939)|xâm lược Ba Lan]] vào tháng 9 năm 1939, quân đội Đức và Liên Xô đã phân chia lãnh thổ của Ba Lan. Theo đó, [[Đông Galicia]] và [[Volhynia]] với dân số Ukraine của họ đã trở thành một phần của Ukraine thuộc Liên Xô. Khi quân đội Đức xâm lược Liên Xô vào ngày 22 tháng 6 năm 1941, những khu vực đó tạm thời trở thành một phần của [[Reichskommissariat Ukraina|Reichskommissariat Ukraine]] do Đức Quốc xã kiểm soát.Tổng cộng, số lượng người Ukraine từng chiến đấu trong hàng ngũ [[Lực lượng Vũ trang Liên Xô|Quân đội Liên Xô]] ước tính từ 4,5 triệu đến 7 triệu người. Cuộc kháng chiến du kích của đảng phái thân Liên Xô ở Ukraine ước tính lên tới con số 47.800 từ khi bắt đầu bị chiếm đóng lên tới 500.000 người vào đỉnh điểm vào năm 1944, với khoảng 50% là người Ukraine. Trong số 8,6 triệu quân Liên Xô thiệt hại ước tính, 1,4 triệu người là người Ukraine. [[Ngày Chiến thắng (9 tháng 5)|Ngày Chiến thắng]] được kỷ niệm là một trong mười ngày lễ quốc gia của Ukraine.

=== Bản đồ lịch sử của Ukraine ===
Nhà nước Ukraine đã chiếm một số vùng lãnh thổ kể từ khi thành lập ban đầu. Hầu hết các lãnh thổ này đều nằm trong Đông Âu, tuy nhiên, như được mô tả trong các bản đồ trong thư viện bên dưới, đôi khi cũng mở rộng sang [[Lục địa Á-Âu|Âu-Á]] và [[Đông Nam Âu]].Đôi khi cũng có sự thiếu vắng rõ rệt của một nhà nước Ukraine, vì các vùng lãnh thổ của nó trong một số trường hợp đã bị các nước láng giềng hùng mạnh hơn thôn tính.
{| class="collapsible collapsed"
!Bản đồ lịch sử của Ukraine và các tiền nhiệm của nó
|-
|{{Gallery||Territory of Slavic peoples (6th century).|File:East Slavic tribes peoples 8th 9th century.jpg|European territory inhabited by East Slavic tribes in 8th and 9th century.
<!-- Deleted from commons 13 February 2012
|File:Kievan Rus' Kyivan Rus' early formation 862 912.jpg|Early formation of [[Kyivan Rus]] (862–912): Territory of rulers Askold, Dyr and Oleh of Novgorod.
|File:Kievan Rus' historical map 980 1054.jpg|Gallery of Historical map of Kyivan Rus at its zenith (980–1054).
-->|File:001 Kievan Rus' Kyivan Rus' Ukraine map 1220 1240.jpg|Historical map of Kyivan Rus and territory of Ukraine: last 20 years of the state (1220–1240).|File:Kingdom of Galicia Volhynia Rus' Ukraine 1245 1349.jpg|The [[Kingdom of Galicia–Volhynia]] or Kingdom of Halych-Volynia (1245–1349).|File:Grand Duchy of Lithuania Rus and Samogitia 1434.jpg|Historical map of [[Grand Duchy of Lithuania]], Rus' (Ukraine) and Samogitia until 1434.
<!-- Deleted from commons 13 February 2012
|File:Ukrainian Cossack state Zaporizhian Host 1649 1653.jpg|Historical map of [[Cossack Hetmanate]], also known as Hetmanate of Zaporizhian Host or Ukrainian Cossack state (1649–1653).
-->|File:Polish Lithuanian Ruthenian Commonwealth 1658 historical map.jpg|[[Polish–Lithuanian–Ruthenian Commonwealth]] or Commonwealth of Three Nations (1658).|File:007 Ukrainian Cossack Hetmanate and Russian Empire 1751.jpg|Historical map of Ukrainian Cossack Hetmanate and territory of Zaporozhian Cossacks under rule of [[Russian Empire]] (1751).
<!-- Deleted from commons 13 February 2012
|File:Ukrainian National Republic map 1917 1920.jpg|Historical map of Ukrainian National Republic or [[Ukrainian People's Republic]] (1917–1920).
-->|width=135|lines=2}}
|}


== Phân bố ==
== Phân bố ==
Dòng 185: Dòng 223:
Sự khác biệt giữa các nhóm Đông Slav riêng biệt bắt đầu xuất hiện trong thời kỳ trung cổ sau đó, và một phương ngữ Đông Slav tiếp nối được phát triển trong [[Thịnh vượng chung Ba Lan và Litva|Khối thịnh vượng chung Ba Lan-Litva]], với ngôn ngữ Ruthenian nổi lên như một tiêu chuẩn viết. Sự phát triển tích cực của khái niệm quốc gia Ukraina và ngôn ngữ Ukraina bắt đầu từ cuộc [[Phục hưng Quốc gia Ukraina]] vào đầu thế kỷ 19. Trong thời kỳ Xô Viết (1917–1991), sử học chính thức nhấn mạnh "sự thống nhất văn hóa của 'người Ukraina' và 'người Nga' trong thế kỷ thứ năm và thứ sáu".<ref name="Yekelchyk2004">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=IzSEEqjp9vUC&pg=PA94|title=Stalin's Empire of Memory: Russian-Ukrainian Relations in the Soviet Historical Imagination|author=Serhy Yekelchyk|publisher=University of Toronto Press|year=2004|isbn=978-0-8020-8808-6|page=94|author-link=Serhy Yekelchyk|access-date=19 March 2016}}</ref>
Sự khác biệt giữa các nhóm Đông Slav riêng biệt bắt đầu xuất hiện trong thời kỳ trung cổ sau đó, và một phương ngữ Đông Slav tiếp nối được phát triển trong [[Thịnh vượng chung Ba Lan và Litva|Khối thịnh vượng chung Ba Lan-Litva]], với ngôn ngữ Ruthenian nổi lên như một tiêu chuẩn viết. Sự phát triển tích cực của khái niệm quốc gia Ukraina và ngôn ngữ Ukraina bắt đầu từ cuộc [[Phục hưng Quốc gia Ukraina]] vào đầu thế kỷ 19. Trong thời kỳ Xô Viết (1917–1991), sử học chính thức nhấn mạnh "sự thống nhất văn hóa của 'người Ukraina' và 'người Nga' trong thế kỷ thứ năm và thứ sáu".<ref name="Yekelchyk2004">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=IzSEEqjp9vUC&pg=PA94|title=Stalin's Empire of Memory: Russian-Ukrainian Relations in the Soviet Historical Imagination|author=Serhy Yekelchyk|publisher=University of Toronto Press|year=2004|isbn=978-0-8020-8808-6|page=94|author-link=Serhy Yekelchyk|access-date=19 March 2016}}</ref>


=== Di truyền và hệ gen ===
== Người nổi tiếng ==
Trong một cuộc khảo sát 97 bộ gen về sự đa dạng trong trình tự bộ gen đầy đủ giữa những người Ukraine tự nhận dạng từ Ukraine, một nghiên cứu đã xác định hơn 13 triệu biến thể di truyền, chiếm khoảng 1/4 tổng số đa dạng di truyền được phát hiện ở châu Âu.<ref>{{cite journal|last1=Oleksyk|first1=Taras K|last2=Wolfsberger|first2=Walter W|last3=Weber|first3=Alexandra M|last4=Shchubelka|first4=Khrystyna|last5=Oleksyk|first5=Olga|last6=Levchuk|first6=Olga|last7=Patrus|first7=Alla|last8=Lazar|first8=Nelya|last9=Castro-Marquez|first9=Stephanie O|date=2021|title=Genome diversity in Ukraine|url=https://academic.oup.com/gigascience/article/10/1/giaa159/6079618|journal=GigaScience|volume=10|issue=1|pages=|doi=10.1093/gigascience/giaa159|pmc=7804371|pmid=33438729|access-date=Jan 17, 2021|doi-access=free|last16=Chervyakova|first14=Viktoriya|last28=Dean|first28=Michael|last29=Mills|first29=Ryan|last30=Smolanka|first30=Volodymyr|last15=Malyar|last14=Stakhovska|last27=Yeager|first13=Alina|last13=Urbanovych|first12=Mikhailo|last12=Neymet|first11=Patricia|last11=Boldyzhar|first10=Yaroslava|last10=Hasynets|first27=Meredith|first26=Huanming|first16=Svitlana|last21=Medley|last17=Podoroha|first17=Olena|last18=Kovalchuk|first18=Natalia|first15=Kateryna|first19=Juan L|last20=Zhou|first20=Weichen|first21=Sarah|last26=Yang|last22=Battistuzzi|first22=Fabia|last23=Liu|first23=Ryan|last24=Hou|first24=Yong|last25=Chen|first25=Siru|last19=Rodriguez-Flores}}</ref> Trong số gần 500.000 người này trước đây không có giấy tờ và có thể là duy nhất cho quần thể này. Các đột biến liên quan về mặt y học có tỷ lệ phổ biến trong bộ gen Ukraine khác biệt đáng kể so với các trình tự bộ gen khác của châu Âu, đặc biệt là từ Tây Âu và Nga.{{citation needed|date=April 2021}} Các bộ gen Ukraina tạo thành một cụm duy nhất được định vị giữa một bên là miền Bắc và một bên là các quần thể Tây Âu
[[File:Principal_Component_Analysis_of_European_populations_from_the_Genome_Ukraine_Project.png|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Principal_Component_Analysis_of_European_populations_from_the_Genome_Ukraine_Project.png|nhỏ|Phân tích thành phần chính của các quần thể châu Âu từ Dự án Bộ gen Ukraine]]
Có một sự trùng lặp đáng kể với các dân số Trung Âu cũng như với những người từ Balkan.
[[File:Structure_plot_of_European_populations_from_the_Genome_Ukraine_Project.jpg|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Structure_plot_of_European_populations_from_the_Genome_Ukraine_Project.jpg|nhỏ|Sơ đồ cấu trúc của các quần thể châu Âu từ Dự án Bộ gen Ukraine]]
Ngoài khoảng cách địa lý gần giữa các quần thể này, điều này cũng có thể phản ánh sự đại diện không đầy đủ của các mẫu từ các quần thể xung quanh.

Nguồn gen Ukraina bao gồm các [[Nhóm đơn bội|nhóm gen Y]] sau đây, theo thứ tự từ nhóm phổ biến nhất: :<ref>Kushniarevich A, Utevska O (2015) "Genetic Heritage of the Balto-Slavic Speaking Populations: A Synthesis of Autosomal, Mitochondrial and Y-Chromosomal Data"</ref>

* [[R1a]] (43%)
* I (23% [[I2a]])
* [[R1b]] (8%)
* [[:en:E1b1b|E1b1b]] (7%)
* [[:en:Haplogroup_I-M253|I1]] (5%)
* N1 (5%)
* [[:en:Haplogroup_J-M172|J2]] (4%)
* [[:en:Haplogroup_G-M201|G]] (3%)
* [[:en:Haplogroup_T-M184|T]] (1%)

Roughly all R1a Ukrainians carry [[:en:R1a|R1a]]-Z282; R1a-Z282 has been found significantly only in Eastern Europe.<ref name="Luca Giacomo Benincasa Popa 2006 pp. 132–139">{{cite journal|last1=Di Luca|first1=F.|last2=Giacomo|first2=F.|last3=Benincasa|first3=T.|last4=Popa|first4=L.O.|last5=Banyko|first5=J.|last6=Kracmarova|first6=A.|last7=Malaspina|first7=P.|last8=Novelletto|first8=A.|last9=Brdicka|first9=R.|year=2006|title=Y-chromosomal variation in the Czech Republic|url=https://www.researchgate.net/publication/6718583|format=PDF|journal=American Journal of Physical Anthropology|volume=132|issue=1|pages=132–139|doi=10.1002/ajpa.20500|pmid=17078035|access-date=16 March 2016|hdl-access=free|hdl=2108/35058}}</ref> [[:en:Chernivtsi_Oblast|Chernivtsi Oblast]] is the only region in Ukraine where Haplogroup I2a occurs more frequently than R1a, much less frequent even in [[:en:Ivano-Frankivsk_Oblast|Ivano-Frankivsk Oblast]].<ref>{{cite journal|last1=Utevska|first1=O. M.|last2=Chukhraeva|first2=M. I.|last3=Agdzhoyan|first3=A. T.|last4=Atramentova|first4=L. A.|last5=Balanovska|first5=E. V.|last6=Balanovsky|first6=O. P.|date=21 September 2015|title=Populations of Transcarpathia and Bukovina on the genetic landscape of surrounding regions|url=http://oaji.net/articles/2015/922-1450176147.pdf|journal=Visnyk of Dnipropetrovsk University. Biology, Medicine|volume=6|issue=2|pages=133–140|doi=10.15421/021524|doi-access=free}}</ref> In comparison to their northern and eastern neighbors, Ukrainians have a similar percentage of [[:en:Haplogroup_R1a| Haplogroup R1a-Z280]] (43%) in their population—compare [[:en:Belarusians|Belarusians]], [[:en:Russians|Russians]], and [[:en:Lithuanians|Lithuanians]] and (55%, 46%, and 42% respectively). Populations in Eastern Europe which have never been Slavic do as well. Ukrainians in [[:en:Chernivtsi_Oblast|Chernivtsi Oblast]] (near the Romanian border) have a higher percentage of [[:en:Haplogroup_I_(Y-DNA)|I2a]] as opposed to R1a, which is typical of the Balkan region, but a smaller percentage than Russians of the N1c1 lineage found among Finnic, Baltic, and Siberian populations, and also less [[:en:Haplogroup_R1b|R1b]] than [[:en:West_Slavs|West Slavs]].<ref name="Semino2000">{{cite journal|author1=Semino O.|author2=Passarino G.|author3=Oefner P.J.|author4=Lin A.A.|author5=Arbuzova S.|author6=Beckman L.E.|author7=De Benedictis G.|author8=Francalacci P.|author9=Kouvatsi A.|year=2000|title=The Genetic Legacy of Paleolithic ''Homo sapiens sapiens'' in Extant Europeans: A Y Chromosome Perspective|journal=Science|volume=290|issue=5494|pages=1155–1159|bibcode=2000Sci...290.1155S|doi=10.1126/science.290.5494.1155|pmid=11073453|author17=Underhill P.A.|author16=Cavalli-Sforza L.L.|author15=Santachiara-Benerecetti A.S.|author13=Mika B.|author12=Mika A.|author11=Marcikiae M.|author10=Limborska S.|author14=Primorac D.}}</ref><ref name="Varzari2006">Alexander Varzari, "Population History of the Dniester-Carpathians: Evidence from Alu Insertion and Y-Chromosome Polymorphisms" (2006)</ref><ref name="Pericic2005">Marijana Peričić et al. 2005, [https://web.archive.org/web/20110624174942/http://mbe.oxfordjournals.org/content/22/10/1964.full High-Resolution Phylogenetic Analysis of Southeastern Europe Traces Major Episodes of Paternal Gene Flow Among Slavic Populations.]</ref> In terms of haplogroup distribution, the genetic pattern of Ukrainians most closely resembles that of Belarusians. The presence of the N1c lineage is explained by a contribution of the assimilated [[:en:Finnic_peoples|Finnic]] tribes.<ref>{{cite journal|last1=Kharkov|first1=V. N.|last2=Stepanov|first2=V. A.|last3=Borinskaya|first3=S. A.|last4=Kozhekbaeva|first4=Zh. M.|last5=Gusar|first5=V. A.|last6=Grechanina|first6=E. Ya.|last7=Puzyrev|first7=V. P.|last8=Khusnutdinova|first8=E. K.|last9=Yankovsky|first9=N. K.|date=1 March 2004|title=Gene Pool Structure of Eastern Ukrainians as Inferred from the Y-Chromosome Haplogroups|journal=Russian Journal of Genetics|volume=40|issue=3|pages=326–331|doi=10.1023/B:RUGE.0000021635.80528.2f|s2cid=25907265}}</ref>

== Các nhóm sắc tộc liên quan ==
[[File:Huculi_1902.png|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Huculi_1902.png|trái|nhỏ|249x249px|Portrait of [[:en:Hutsuls|Hutsuls]], living in the [[:en:Carpathian_Mountains|Carpathian mountains]], 1902]]
Trong Ukraine và các khu vực lân cận, có một số nhóm sắc tộc khác biệt, đặc biệt là ở miền tây Ukraine: những nơi như [[Carpathian Ruthenia|Zakarpattia]] và [[Galicia (Đông Âu)|Halychyna]]. Trong số đó, được biết đến nhiều nhất là [[Hutsuls]],<ref>{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\H\U\Hutsuls.htm|title=A Ukrainian ethnic group which until 1946 lived in the most western part of Ukraine – Hutsuls|date=1919-01-07|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=2012-11-02}}</ref> [[Volhynia|Volhynians]], [[Boyko|Boykos]] và[[Lemkos]] (hay còn gọi là [[Rusyns]] – một phái sinh của Ruthenians),<ref>{{cite web|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?AddButton=pages\L\E\Lemkos.htm|title=A Ukrainian ethnic group which until 1946 lived in the most western part of Ukraine – Lemkos|date=16 August 1945|publisher=Encyclopediaofukraine.com|access-date=2 November 2012}}</ref> mỗi sắc tộcđều có các khu vực định cư, phương ngữ, cách ăn mặc, loại hình nhân chủng học và truyền thống dân gian cụ thể.

<table border=0 align="center">
<table border=0 align="center">


Phiên bản lúc 14:13, ngày 15 tháng 3 năm 2022

Người Ukraina
tiếng Ukraina: Українці
Tổng dân số
37 triệu
Khu vực có số dân đáng kể
 Ukraina 37.541.693 (2001)[1]
 Nga3.269.992 (2015)[2]
 Canada1.359.655 (2016)[3]
 Ba Lan1.351.418 (2020)[4]
 Hoa Kỳ1.028.492 (2016)[5]
 Brasil600.000-1.000.000 (2015)[6]
 Kazakhstan338.022 (2015)[7]
 Đức331.000 (2021)[8]
 Argentina305.000 (2007)[9][10]
 Ý235.953[11]
 Pháp220.679 (2021)[12][13]
 Moldova181.035 (2014)[14][15]
 Belarus159.656 (2019)[1]
 Cộng hòa Séc131.709 (2018)[16]
 Uzbekistan124.602 (2015)[17]
 Tây Ban Nha112.728 (2020)[18]
 România50.920 (2011)[19][20]
 Latvia50.699 (2018)[21]
 Bồ Đào Nha45.051 (2015)[17]
 Úc38.791 (2014)[22][23]
 Hy Lạp32.000 (2016)[24]
 Israel30.000–90.000 (2016)[25]
 Vương quốc Anh23.414 (2015)[7]
 Estonia23.183 (2017)[26]
 Georgia22.263 (2015)[2]
 Azerbaijan21.509 (2009)[27]
 Thổ Nhĩ Kỳ20.000–35.000 (2016)[28][29]
 Kyrgyzstan12.691 (2016)[30]
 Litva12.248 (2015)[2]
 Đan Mạch12.144 (2018)[31]
 Paraguay12.000–40.000 (2014)[32][33]
 Áo12.000 (2016)[34]
 UAE11.145 (2017)[35]
 Thụy Điển11.069 (2019)[36]
 Hungary10.996 (2016)[37]
 Slovakia10.001 (2015)[7]
 Uruguay10.000–15.000 (1990)[38][39]
 Thụy Sĩ6.681 (2017)[40]
 Phần Lan5.000 (2016)[41]
 Jordan5.000 (2016)[42]
 Hà Lan5.000 (2016)[43]
Ngôn ngữ
Tiếng Ukraina[44]
Tôn giáo
Of the population in 2018 (within Ukraine)[45]
Chính thống giáo Đông phương 67.3%
Chính thống giáo Hy Lạp 9.4%
Công giáo La mã 0.8%
Không xác định Kitô hữu 7.7%
Tin lành 2.2%
Không tôn giáo 11.0%
Do thái giáo 0.4%
Phật giáo 0.1%
Hindu 0.1%
Pagan giáo 0.1%%
Tôn giáo khác 0.1%
Không trả lời 0.9%
Sắc tộc có liên quan
các dân tộc Slav, Đông Slav (Belarusians, Russians, Rusyns)
Một phần của loạt bài về
Văn hóa Ukraina
Lịch sử
Dân tộc
Ngôn ngữ
Ẩm thực
Một phụ nữ Ukraina

Người Ukraina (tiếng Ukraina: українці, chuyển tự ukraintsi, phát âm [ʊkrɐˈjinʲts⁽ʲ⁾i]), hay dân tộc Ukraina,[46] là một dân tộc thuộc nhóm các dân tộc Đông Slav bản địa của Ukraina Đây là dân tộc có số lượng nhân khẩu lớn thứ sáu trong các dân tộc ở châu Âu[47] và đông thứ hai trong số những người Đông Slav sau người Nga. Thuật ngữ “người Ukraina”, theo Hiến pháp của Ukraine áp dụng cho tất cả công dân của mình.[48] Đa số người Ukraina theo Chính thống Đông phương.

Dân tộc Ukraina trong lịch sử được biết đến với cái tên Ruthenians cho đến đầu thế kỷ 20,[49][50][51] dùng để chỉ vùng đất thời trung cổ Ruthenia, là thuật ngữ tiếng Latinh cho những gì ngày nay được gọi là Kiev Rus', một quốc gia Đông Slav thời trung cổ có thủ đô ở Kyiv. Sau khi sụp đổ, Vương quốc Ruthenia nổi lên, nhưng nhanh chóng bị các nước láng giềng xóa bỏ. Bắt đầu từ thế kỷ 15, người Ukraina còn được gọi là người Cossack và thành lập nhà nước Tù trưởng Zaporizhia. Mối liên hệ đặc biệt với người Cossack Zaporizhia, được nhấn mạnh trong bài quốc ca Ukraina, "Chúng ta là những người anh em của Cossack thân tộc".

Thuật ngữ

Xem thêm thông tin: Tên gọi Ukraina

Dân tộc Ukraine chỉ được sử dụng rộng rãi trong thế kỷ 20 sau khi lãnh thổ Ukraine có được tình trạng đặc biệt vào năm 1917.[52] Từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 16, các phần phía tây của phần châu Âu ngày nay được gọi là Russia, cộng với lãnh thổ phía bắc Ukraine và Belarus (Đông Rus) phần lớn được gọi là Rus, tiếp nối truyền thống của Kiev Rus'. Người dân của những vùng lãnh thổ này thường được gọi là Rus hay người Rusyn (được gọi là người Ruthenia ở Tây và Trung Âu).[53][54] Thời kỳ của người Ukraina cổ (giữa thế kỷ 11 đến cuối thế kỷ 14) có cùng thời gian với các văn bản Rus 'cổ nhất còn tồn tại và trùng với sự trỗi dậy và sụp đổ của Kiev Rus'.[55] Ngôn ngữ Ukraina xuất hiện vào thế kỷ 14 đến thế kỷ 16[cần dẫn nguồn] (với một số tính năng nguyên mẫu đã rõ ràng vào thế kỷ 11),[56][57] nhưng vào thời điểm đó, nó chủ yếu được biết đến[cần dẫn nguồn] là tiếng Ruthenia, giống như các ngôn ngữ chị em của nó. Trong thế kỷ 16 đến thế kỷ 17, với sự thành lập của Zaporizhia Sich, khái niệm Ukraina như một quốc gia riêng biệt với bản sắc dân tộc riêng biệt đã ra đời.[58] Tuy nhiên, dân tộc Ukraine và ngôn ngữ Ukraine chỉ được sử dụng đôi khi, và người dân Ukraine thường tiếp tục gọi mình và ngôn ngữ của họ là tiếng Ruthenia. Sau sự suy tàn của Zaporizhian Sich và sự thiết lập quyền bá chủ của Đế quốc Nga ở Ukraine (thế kỷ 17 đến thế kỷ 18), người Ukraine được biết đến rộng rãi hơn với tên khu vực của Nga, Malorossy (Tiểu Nga), với phần lớn người dân Ukraine tán thành bản sắc của ngưởi Tiểu Nga.[59][60][61] Tên chính thức này (ngày nay thường được coi là là thuộc địa và sỉ nhục[cần dẫn nguồn]) không được phổ biến rộng rãi trong tầng lớp nông dân chiếm đa số dân cư.[62] Nông dân Ukraina vẫn gọi đất nước của họ là "Ukraina" (một cái tên gắn liền với Zaporizhia Sich, với Tù trưởng quốc và với cuộc đấu tranh của họ chống lại người Ba Lan, người Nga, người Thổ Nhĩ Kỳ và người Tatar Krym) và với bản thân và ngôn ngữ của họ là tiếng Ruthenia.[60][61][cần câu trích dẫn để xác minh] Với việc xuất bản cuốn sách Eneyida (Aeneid) của Ivan Kotliarevsky năm 1798, đã thiết lập ngôn ngữ Ukraina hiện đại và với sự phục hưng lãng mạn sau đó của truyền thống và văn hóa dân tộc, người Ukraina dân tộc và khái niệm về người Ukraine ngôn ngữ trở nên nổi bật hơn vào đầu thế kỷ 19 và dần dần thay thế các từ "người Rusyn" và "người Ruthenia". Ở những khu vực nằm ngoài sự kiểm soát của nhà nước Nga/Liên Xô cho đến giữa thế kỷ 20 (Tây Ukraina), người Ukraina được biết đến với những cái tên có từ trước đó lâu hơn nữa.[59][60][61][63] Tên gọi người Ukraine ban đầu được sử dụng phổ biến ở trung Ukraina[64][65] và không tồn tại ở Galicia và Bukovyna cho đến cuối thế kỷ 19, ở Transcarpathia cho đến những năm 1930, và ở vùng Prešov cho đến cuối những năm 1940.[66][67][68]

Tên hiện đại ukraintsi (người Ukraina) bắt nguồn từ Ukraina, một cái tên được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1187.[69] Một số lý thuyết khoa học cố gắng giải thích từ nguyên của thuật ngữ này.

Theo lý thuyết truyền thống, nó bắt nguồn từ gốc Proto-Slavic *kraj-, có hai nghĩa, một nghĩa là quê hương như trong "nash rodnoi kraj" (quê hương của chúng tôi), và một nghĩa khác là "rìa, biên giới", và có nghĩa là "ngoại vi", "biên giới" hoặc "vùng biên cương", v.v. [70][71][72]

Theo một lý thuyết khác, thuật ngữ ukraina nên được phân biệt với thuật ngữ okraina: trong khi thuật ngữ thứ hai có nghĩa là "vùng đất biên giới", thuật ngữ thứ nhất có nghĩa là "mảnh đất bị cắt", do đó có nghĩa là "vùng đất của chúng ta" , "đất được giao cho chúng tôi".[70][73]

Trong ba thế kỷ qua, dân số Ukraine đã trải qua thời kỳ thực dân hóa và Nga hóa, nhưng vẫn bảo tồn một nền văn hóa chung và ý thức về bản sắc chung.[74][75]

Lịch sử

Xem thêm thông tin: Lịch sử Ukraina

Lich sử ban đầu

Kostiantyn Ostrozkyi (prince, upper left), Kyrylo Rozumovskyi (hetman, upper right), Ivan Mazepa (hetman, lower left), Ivan Paskevych (serene prince, field marshal, lower right)
Reply of the Zaporozhian Cossacks to Sultan Mehmed IV of Turkey. Painted by Ilya Repin from 1880 to 1891. Two pikes on the left are wrapped in the traditional colors of Ukraine – blue/yellow and red/black.

Ukraine đã có một lịch sử rất hỗn loạn, một thực tế được giải thích bởi vị trí địa lý của nó. Vào thế kỷ thứ 9, những người Varangian từ Scandinavia đã chinh phục các bộ lạc thân Slav trên lãnh thổ của Ukraine, Belarus và miền tây nước Nga ngày nay và đặt nền móng cho nhà nước Kyivan Rus. Các tổ tiên của dân tộc Ukraine như Polianians đã có một vai trò quan trọng trong sự phát triển và văn hóa của nhà nước Kyivan Rus. Các cuộc chiến giữa các công tước Rus, bắt đầu sau cái chết của Yaroslav the Wise,[76] dẫn đến sự phân hóa chính trị của nhà nước thành một số công quốc. Cuộc chiến giữa các công tước khiến Kyivan Rus dễ bị tấn công từ nước ngoài, và cuộc xâm lược của quân Mông Cổ vào năm 1236 và 1240 cuối cùng đã xóa sổ nhà nước. Một nhà nước quan trọng khác trong lịch sử của người Ukraine là Vương quốc Ruthenia (1199–1349).[77][78]

Nhà nước quan trọng thứ ba đối với người Ukraine là Cossack Hetmanate. Người Cossacks củaZaporizhia từ cuối thế kỷ 15 đã kiểm soát những khúc quanh thấp hơn của sông Dnieper, giữa Nga, Ba lan và Tatars of Crimea, với thủ đô kiên cố, Zaporizhian Sich. Hetman Bohdan Khmelnytsky là một trong những nhân vật chính trị nổi tiếng nhất và đồng thời gây tranh cãi nhất trong lịch sử đầu-hiện đại của Ukraine. Là một nhà lãnh đạo quân sự lỗi lạc, thành tựu lớn nhất của ông trong quá trình cách mạng dân tộc là việc thành lập nhà nước Cossack Hetmanate của Zaporozhian Host (1648–1782). Thời kỳ Ruin vào cuối thế kỷ 17 trong lịch sử Ukraine được đặc trưng bởi sự tan rã của nhà nước Ukraine và sự suy tàn chung. Trong thời kỳ tàn phá Ukraine đã bị chia cắt dọc theo sông Dnepr thành Bờ trái Ukraine và Bờ phải Ukraine, và hai nửa này trở nên thù địch với nhau. Các nhà lãnh đạo Ukraine trong thời kỳ này được coi là phần lớn theo chủ nghĩa cơ hội và những người có tầm nhìn kém, những người không thể thu hút sự ủng hộ rộng rãi của quần chúng cho các chính sách của họ.[79] Có khoảng 4 triệu người Ukraine vào cuối thế kỷ 17.[80]

Vào giai đoạn cuối của Chiến tranh thế giới thứ nhất, một cuộc đấu tranh mạnh mẽ cho một nhà nước Ukraina độc lập đã phát triển ở các vùng lãnh thổ miền trung Ukraina, cho đến năm 1917, là một phần của Đế chế Nga. Chính phủ Ukraina mới thành lập, Central Rada, lãnh đạo bởi Mykhailo Hrushevsky, đã ban hành 4 bản phổ quát, bản thứ 4 ngày 22 tháng 1 năm 1918, tuyên bố độc lập và chủ quyền của Cộng hòa Nhân dân Ukraina (UNR) ngày 25 tháng 1 năm 1918. Phiên họp của Central Rada ngày 29 tháng 4 năm 1918 đã phê chuẩn Hiến pháp của UNR và bầu Hrushevsky làm tổng thống.[81]

Thời kỳ Soviet

A girl in Kharkiv during the Holodomor

Trong những năm 1920, theo chính sách Ukraina hóa do lãnh đạo Cộng sản quốc gia Mykola Skrypnyk, theo đuổi, giới lãnh đạo Liên Xô đã khuyến khích một sự phục hưng dân tộc trong văn hóa và ngôn ngữ Ukraina. Ukraina hóa là một phần của chính sách Korenisation của Liên Xô. Những người Bolshevik cũng cam kết thực hiện các lợi ích chăm sóc sức khỏe toàn dân, giáo dục và an sinh xã hội, cũng như quyền được làm việc và nhà ở. Bắt đầu từ cuối những năm 1920 với nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, Ukraine đã tham gia vào quá trình công nghiệp hóa của Liên Xô và sản lượng công nghiệp của nước cộng hòa đã tăng gấp bốn lần trong những năm 1930.

Trong suốt những năm 1932–1933, hàng triệu người Ukraine đã bị chết đói bởi chế độ Xô Viết, dẫn đến nạn đói, được gọi là Holodomor.[82] Chế độ Xô Viết vẫn giữ im lặng về Holodomor và không viện trợ cho các nạn nhân hoặc những người sống sót. Nhưng tin tức và thông tin về những gì đang diễn ra đã đến được với phương Tây và gợi lên phản ứng của công chúng ở miền Tây Ukraine do Ba Lan cai trị và cộng đồng người Ukraine hải ngoại. Kể từ những năm 1990, nhà nước Ukraina độc lập, đặc biệt dưới thời Tổng thống Viktor Yushchenko, các phương tiện truyền thông đại chúng và các tổ chức học thuật Ukraina, nhiều chính phủ nước ngoài, hầu hết các học giả Ukraina và nhiều học giả nước ngoài đã xem và viết về Holodomor là tội diệt chủng và đưa ra các tuyên bố và ấn phẩm chính thức cho hiệu ứng đó. Các ước tính học thuật hiện đại về thiệt hại nhân mạng trực tiếp do nạn đói nằm trong khoảng từ 2,6 triệu[83][84] (3–3.5 triệu[85] và12 triệu[86] mặc dù con số cao hơn nhiều thường được công bố trên các phương tiện truyền thông và được trích dẫn trong các cuộc tranh luận chính trị.[87] Kể từ tháng 3 năm 2008, quốc hội Ukraine và chính phủ của một số quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ đã công nhận Holodomor là một hành động diệt chủng.[nb 1]

Sau cuộc xâm lược Ba Lan vào tháng 9 năm 1939, quân đội Đức và Liên Xô đã phân chia lãnh thổ của Ba Lan. Theo đó, Đông Galicia và Volhynia với dân số Ukraine của họ đã trở thành một phần của Ukraine thuộc Liên Xô. Khi quân đội Đức xâm lược Liên Xô vào ngày 22 tháng 6 năm 1941, những khu vực đó tạm thời trở thành một phần của Reichskommissariat Ukraine do Đức Quốc xã kiểm soát.Tổng cộng, số lượng người Ukraine từng chiến đấu trong hàng ngũ Quân đội Liên Xô ước tính từ 4,5 triệu đến 7 triệu người. Cuộc kháng chiến du kích của đảng phái thân Liên Xô ở Ukraine ước tính lên tới con số 47.800 từ khi bắt đầu bị chiếm đóng lên tới 500.000 người vào đỉnh điểm vào năm 1944, với khoảng 50% là người Ukraine. Trong số 8,6 triệu quân Liên Xô thiệt hại ước tính, 1,4 triệu người là người Ukraine. Ngày Chiến thắng được kỷ niệm là một trong mười ngày lễ quốc gia của Ukraine.

Bản đồ lịch sử của Ukraine

Nhà nước Ukraine đã chiếm một số vùng lãnh thổ kể từ khi thành lập ban đầu. Hầu hết các lãnh thổ này đều nằm trong Đông Âu, tuy nhiên, như được mô tả trong các bản đồ trong thư viện bên dưới, đôi khi cũng mở rộng sang Âu-Á và Đông Nam Âu.Đôi khi cũng có sự thiếu vắng rõ rệt của một nhà nước Ukraine, vì các vùng lãnh thổ của nó trong một số trường hợp đã bị các nước láng giềng hùng mạnh hơn thôn tính.

Phân bố

"Bản đồ dân tộc học của Ukraine" được in ngay sau Thế chiến thứ hai. Vùng đất sinh sống của nhiều dân tộc Ukraine có màu đỏ. Bản đồ được thực hiện bởi những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine, tuy nhiên, nó có nhiều sai sót, hoặc thậm chí đánh giá quá cao dân số Ukraine, bởi vì người Ukraine không sống ở tất cả các khu vực này.
Tỉ lệ người Ukraina trên tổng dân số tại Ukraine theo oblast (2001)
Bài chi tiết: Cộng đồng người Ukraina

Phần lớn người Ucraina đang số tại Ukraine, nơi họ chiếm hơn ba phần tư dân số. Dân số Ukraine lớn nhất bên ngoài Ukraine sống ở Nga, nơi có khoảng 1,9 triệu công dân Nga xác định là người Ukraine, trong khi hàng triệu người khác (chủ yếu ở miền nam nước Nga và Siberia) có tổ tiên là người Ukraine.[88] Ví dụ, cư dân của Kuban đã bỏ trống ba danh tính: Ukrainian, Nga (một danh tính được chế độ Xô Viết ủng hộ) và "Cossack".[89] Khoảng 800.000 người gốc Ukraine sống ở vùng Viễn Đông của Nga trong một khu vực được lịch sử gọi là "Green Ukraine".[90]

Trong một cuộc thăm dò quốc gia năm 2011 của Ukraine, 49% người Ukraine cho biết họ có người thân sống ở Nga.[91]

Theo một số giả định trước đây,[cần dẫn nguồn] ước tính có gần 2,4 triệu người gốc Ukraina sống ở Bắc Mỹ (1.359.655 ở Canada và 1.028.492 ở Mỹ). Một số lượng lớn người Ukraine sống ở Brazil (600.000),[nb 2] Kazakhstan (338.022), Moldova (325.235), Argentina (305.000), Đức (272.000), Italy (234.354), Belarus (225.734), Uzbekistan (124.602), Công hòa Czech (110.245), Tây Ban Nha (90.530–100.000) và Romania (51.703–200.000). Ngoài ra còn có các cộng đồng người Ukraine lớn ở các nước như Latvia, Bồ Đào Nha, Pháp, Úc, Paraguay, Anh, Israel, Slovakia, Kyrgyzstan, Áo, Uruguay và Nam Tư cũ. Nói chung, cộng đồng người Ukraina có mặt ở hơn một trăm hai mươi quốc gia trên thế giới.

Số lượng người Ukraine ở Ba Lan lên tới khoảng 51.000 người vào năm 2011 (theo Điều tra dân số Ba Lan).[92] Kể từ năm 2014, quốc gia này đã trải qua sự gia tăng lớn về lượng người nhập cư từ Ukraine..[93][94] Số liệu gần đây hơn cho thấy số lượng lao động nhập cư Ukraine ở mức 1,2.[95] - 1,3 triệu người vào năm 2016.[96][nb 3]

Trong những thập kỷ cuối của thế kỷ 19, nhiều người Ukraine đã bị chế độ chuyên quyền Sa hoàng buộc phải di chuyển đến các khu vực châu Á của Nga, trong khi nhiều người Slav khác dưới sự thống trị của Áo-Hung đã di cư đến Tân Thế giới để tìm kiếm việc làm và các cơ hội kinh tế tốt hơn.[97] Ngày nay, đông đảo các sắc dân Ukraine cư trú ở Nga, Canada, Hoa Kỳ, Brazil, Kazakhstan, Ý và Argentina.[98][nguồn không đáng tin?] Theo một số nguồn, khoảng 20 triệu người bên ngoài Ukraine được xác định là có sắc tộc Ukraine,[99][100][101] tuy nhiên, dữ liệu chính thức của các quốc gia tương ứng được tính toán cùng nhau cho thấy không nhiều hơn 10 triệu. Người Ukraine có một trong những cộng đồng người hải ngoại lớn nhất trên thế giới.[cần dẫn nguồn]

Nguồn gốc

Xem thêm thông tin: Người Slav ban đầu, Đông Slav, Ruthenians, và Ukraine thời tiền sử

Người Slav Đông xuất hiện từ những người Slav ban đầu chưa phân biệt trong các cuộc di cư của người Slav vào thế kỷ 6 và 7 CN. Nhà nước Kievan Rus đã thống nhất Đông Slav trong thế kỷ 9 đến thế kỷ 13.Các bộ lạc Đông Slav được trích dẫn là "proto-Ukrainian" bao gồm Volhynians, Derevlianians, Polianians, và Siverianians và những người Ulychians, Tivertsians, và White Croats ít quan trọng hơn.[102] Nhà sử học Gothic Jordanes và các tác giả Byzantine vào thế kỷ thứ 6 đã đặt tên cho hai nhóm sống ở phía đông nam châu Âu: Sclavins (Slav Tây) và Antes. Người Polianians được xác định là người sáng lập thành phố Kyiv và đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhà nước Kievan Rus.[103] Vào đầu thế kỷ thứ 9, người, người Varangians sử dụng các tuyến đường thủy của Đông Âu cho các cuộc tấn công quân sự và thương mại, đặc biệt là tuyến đường thương mại từ người Varangian đến người Hy Lạp. Cho đến thế kỷ 11 những người Varangian này cũng từng là đội quân đánh thuê chủ chốt cho một số hoàng tử ở Kyiv thời trung cổ, cũng như cho một số hoàng đế Byzantine, trong khi những người khác chiếm giữ các vị trí hành chính quan trọng trong xã hội Kievan Rus, và cuối cùng bị tàn sát.[104][105] Bên cạnh các dấu vết văn hóa khác, một số tên Ukraine cho thấy dấu vết của nguồn gốc Norse do ảnh hưởng từ thời kỳ đó.[106][107]

Sự khác biệt giữa các nhóm Đông Slav riêng biệt bắt đầu xuất hiện trong thời kỳ trung cổ sau đó, và một phương ngữ Đông Slav tiếp nối được phát triển trong Khối thịnh vượng chung Ba Lan-Litva, với ngôn ngữ Ruthenian nổi lên như một tiêu chuẩn viết. Sự phát triển tích cực của khái niệm quốc gia Ukraina và ngôn ngữ Ukraina bắt đầu từ cuộc Phục hưng Quốc gia Ukraina vào đầu thế kỷ 19. Trong thời kỳ Xô Viết (1917–1991), sử học chính thức nhấn mạnh "sự thống nhất văn hóa của 'người Ukraina' và 'người Nga' trong thế kỷ thứ năm và thứ sáu".[108]

Di truyền và hệ gen

Trong một cuộc khảo sát 97 bộ gen về sự đa dạng trong trình tự bộ gen đầy đủ giữa những người Ukraine tự nhận dạng từ Ukraine, một nghiên cứu đã xác định hơn 13 triệu biến thể di truyền, chiếm khoảng 1/4 tổng số đa dạng di truyền được phát hiện ở châu Âu.[109] Trong số gần 500.000 người này trước đây không có giấy tờ và có thể là duy nhất cho quần thể này. Các đột biến liên quan về mặt y học có tỷ lệ phổ biến trong bộ gen Ukraine khác biệt đáng kể so với các trình tự bộ gen khác của châu Âu, đặc biệt là từ Tây Âu và Nga.[cần dẫn nguồn] Các bộ gen Ukraina tạo thành một cụm duy nhất được định vị giữa một bên là miền Bắc và một bên là các quần thể Tây Âu

Phân tích thành phần chính của các quần thể châu Âu từ Dự án Bộ gen Ukraine

Có một sự trùng lặp đáng kể với các dân số Trung Âu cũng như với những người từ Balkan.

Sơ đồ cấu trúc của các quần thể châu Âu từ Dự án Bộ gen Ukraine

Ngoài khoảng cách địa lý gần giữa các quần thể này, điều này cũng có thể phản ánh sự đại diện không đầy đủ của các mẫu từ các quần thể xung quanh.

Nguồn gen Ukraina bao gồm các nhóm gen Y sau đây, theo thứ tự từ nhóm phổ biến nhất: :[110]

Roughly all R1a Ukrainians carry R1a-Z282; R1a-Z282 has been found significantly only in Eastern Europe.[111] Chernivtsi Oblast is the only region in Ukraine where Haplogroup I2a occurs more frequently than R1a, much less frequent even in Ivano-Frankivsk Oblast.[112] In comparison to their northern and eastern neighbors, Ukrainians have a similar percentage of Haplogroup R1a-Z280 (43%) in their population—compare Belarusians, Russians, and Lithuanians and (55%, 46%, and 42% respectively). Populations in Eastern Europe which have never been Slavic do as well. Ukrainians in Chernivtsi Oblast (near the Romanian border) have a higher percentage of I2a as opposed to R1a, which is typical of the Balkan region, but a smaller percentage than Russians of the N1c1 lineage found among Finnic, Baltic, and Siberian populations, and also less R1b than West Slavs.[113][114][115] In terms of haplogroup distribution, the genetic pattern of Ukrainians most closely resembles that of Belarusians. The presence of the N1c lineage is explained by a contribution of the assimilated Finnic tribes.[116]

Các nhóm sắc tộc liên quan

Portrait of Hutsuls, living in the Carpathian mountains, 1902

Trong Ukraine và các khu vực lân cận, có một số nhóm sắc tộc khác biệt, đặc biệt là ở miền tây Ukraine: những nơi như Zakarpattia và Halychyna. Trong số đó, được biết đến nhiều nhất là Hutsuls,[117] Volhynians, Boykos vàLemkos (hay còn gọi là Rusyns – một phái sinh của Ruthenians),[118] mỗi sắc tộcđều có các khu vực định cư, phương ngữ, cách ăn mặc, loại hình nhân chủng học và truyền thống dân gian cụ thể.

Người nổi tiếng

xxxx60x70px]]
Tập tin:Popovich-Soyuz-14 1974.jpg

Tham khảo

  1. ^ “Number and composition population of Ukraine: population census 2001”. State Statistics Committee of Ukraine. 5 tháng 12 năm 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 7 năm 2007. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2007.
  2. ^ a b c “Total Migrant stock at mid-year by origin and by major area, region, country or area of destination, 1990–2015”. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2015). Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2017.
  3. ^ “Census Profile, 2016 Census: Ethnic origin population”. Statistics Canada. 8 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2018.
  4. ^ “Populacja cudzoziemców w Polsce w czasie COVID-19”.
  5. ^ “SELECTED SOCIAL CHARACTERISTICS IN THE UNITED STATES 2010–2016 American Community Survey 1-Year Estimates”. United States Census Bureau. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2017.
  6. ^ “Brazil”. The Ukrainian World Congress. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2020.
  7. ^ a b c “Total Migrant stock at mid-year by origin and by major area, region, country or area of destination, 1990–2015”. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2015). Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2017.
  8. ^ “More Than 330,000 Ukrainians in Germany”.
  9. ^ “Inmigración Ucrania a la República Argentina” [Ukrainian immigration to Argentina]. Ucrania.com (bằng tiếng Tây Ban Nha). 3 tháng 2 năm 2008. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 12 năm 2013.
  10. ^ “La inmigración Ucrania a la República Argentina” [Ukrainian immigration to Argentina]. Ucrania.com (bằng tiếng Tây Ban Nha). Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 2 năm 2005. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2007.
  11. ^ “Ucraini in Italia”. tuttitalia.it(Elaborazioni su dati ISTAT-L’Istituto nazionale di statistica). Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2022.
  12. ^ “European countries”. Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  13. ^ “Ukraine”. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2022.
  14. ^ “Population and Housing Census in the Republic of Moldova, May 12–25, 2014”. Biroul Național de Statistică al Republicii Moldova. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 11 năm 2017. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2017.
  15. ^ “Статистический ежегодник 2017”. Министерство экономического развития, Государственная служба статистики Приднестровской Молдавской Республики. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2017. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2017.
  16. ^ “Archived copy”. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2019.Quản lý CS1: bản lưu trữ là tiêu đề (liên kết)
  17. ^ a b “Total Migrant stock at mid-year by origin and by major area, region, country or area of destination, 2015”. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2015). Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2017.
  18. ^ “Población extranjera por Nacionalidad, comunidades, Sexo y Año. Datos provisionales 2020”. INE.
  19. ^ “Romanian 2011 census” (PDF). edrc.ro. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 2 tháng 8 năm 2019. Truy cập ngày 13 tháng 12 năm 2011.
  20. ^ Українська діаспора в Румунії [Ukrainian diaspora in Romania] (bằng tiếng Ukraina). Буковина толерантна. Truy cập ngày 5 tháng 11 năm 2017.
  21. ^ “Latvijas iedzīvotāju sadalījums pēc nacionālā sastāva un valstiskās piederības” (PDF). Latvijas Republikas Iekšlietu ministrijas. Pilsonības un migrācijas lietu pārvalde. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 25 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 5 năm 2018.
  22. ^ Australian Government – Department of Immigration and Border Protection. “Ukrainian Australians”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 1 năm 2014. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2017.
  23. ^ Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. “Asia and Oceania countries”. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 8 tháng 11 năm 2017.
  24. ^ “Ukrainians Аbroad”. Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 10 năm 2019. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2017.
  25. ^ “Middle East and Africa”. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 10 năm 2019. Truy cập ngày 8 tháng 11 năm 2017.
  26. ^ “Population by ethnic nationality, 1 January, years”. Eesti Statistika. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 1 năm 2018. Truy cập ngày 28 tháng 10 năm 2017.
  27. ^ “Censuses of Republic of Azerbaijan 1979, 1989, 1999, 2009”. State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2017.
  28. ^ “European countries”. Truy cập ngày 8 tháng 11 năm 2017.
  29. ^ “У Туреччині підрахували кількість українців. Цифра вражає”. svitua.com.ua. 20 tháng 6 năm 2017. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 8 năm 2019. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2017.
  30. ^ “Ethnic composition: 2016 estimation (data for regions)”. Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2017.
  31. ^ “Population at the first day of the quarter by country of origin, ancestry, age, sex, region and time – Ukraine”. Statistics Denmark. Truy cập ngày 27 tháng 5 năm 2018.
  32. ^ “PARAGUAY”. Ukrainian World Congress. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 8 năm 2019. Truy cập ngày 10 tháng 11 năm 2017.
  33. ^ “La cooperación cultural y humanitaria entre Ucrania y Paraguay”. Ministerio de Relaciones Exteriores de Ucrania. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 10 tháng 11 năm 2017.
  34. ^ Українці в Австрії. Botschaft der Ukraine in der Republik Österreich. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 10 năm 2013. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2017.
  35. ^ “Євгеній Семенов: "Українська громада в ОАЕ об'єднується, не чекаючи жодних офіційних статусів чи закликів, і це – головне!"”. chasipodii.net. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2017.
  36. ^ “Befolkning efter födelseland, ålder, kön och år”. Statistiska centralbyrån. Truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2020.
  37. ^ Vukovich, Gabriella (2018). Mikrocenzus 2016 – 12. Nemzetiségi adatok [2016 microcensus – 12. Ethnic data] (PDF). Hungarian Central Statistical Office (bằng tiếng Hungary). Budapest. ISBN 978-963-235-542-9. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2019.
  38. ^ “Our color-all over the world”. State Migration Service of Ukraine and Foundation for assistance to refugees and displaced people "Compassion". Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2017.
  39. ^ “С. А. Макарчук, Етнічна історія України”. ebk.net.ua. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2017.
  40. ^ Українці в Швейцарії. Botschaft der Ukraine in der Schweizerischen Eidgenossenschaft. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 5 tháng 11 năm 2017.
  41. ^ “Ukrainians in Finland”. Embassy of Ukraine in the Republic of Finland. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 5 tháng 11 năm 2017.
  42. ^ “Ukrainian community in Jordan”. Embassy of Ukraine in the Hashemite Kingdom of Jordan. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2017.
  43. ^ “Українці в Нідерландах”. Ambassade van Oekraïne in het Koninkrijk der Nederlanden. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2017.
  44. ^ Ukrainians ... Ukrainians are people whose native language is Ukrainian (an objective criterion) whether or not they are nationally conscious, and all those who identify themselves as Ukrainian (a subjective criterion) whether or not they speak Ukrainian ...
  45. ^ Особливості Релігійного І Церковно-Релігійного Самовизначення Українських Громадян: Тенденції 2010–2018 [Features of Religious and Church – Religious Self-Determination of Ukrainian Citizens: Trends 2010–2018] (PDF) (bằng tiếng Ukraina), Kyiv: Razumkov Center in collaboration with the All-Ukrainian Council of Churches, 22 tháng 4 năm 2018, tr. 12, 13, 16, 31, lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 26 tháng 4 năm 2018
    Sample of 2,018 respondents aged 18 years and over, interviewed 23–28 March 2018 in all regions of Ukraine except Crimea and the occupied territories of the Donetsk and Lugansk regions.
  46. ^ “Ukrainian: definition”. Merriam-Webster Online Dictionary. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2016.
  47. ^ “Europe by population”. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2019.
  48. ^ “Ukrainians”. Encyclopediaofukraine.com. 16 tháng 7 năm 1990. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012. in: Roman Senkus et al. (eds.), The Internet Encyclopedia of Ukraine, revised and updated content based on the five-volume Encyclopedia of Ukraine (University of Toronto Press, 1984–93) edited by Volodymyr Kubijovyc (vols. 1–2) and Danylo Husar Struk (vols. 3–5). Canadian Institute of Ukrainian Studies (CIUS) (University of Alberta/University of Toronto).
  49. ^ Paul Robert Magosci. “The Rusyn Question”. litopys.org.ua. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  50. ^ “Poles and Ruthenians in the Habsburg Monarchy”. habsburger.net. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  51. ^ “Rusyn people”. britannica. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  52. ^ Compare graph of English-language usage: https://books.google.com/ngrams/graph?content=Ukrainian%2CUkrainians%2CRuthenian%2C+Ruthenians&year_start=1800&year_end=2000&corpus=15&smoothing=3&share=&direct_url=t1%3B%2CUkrainian%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2CUkrainians%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2CRuthenian%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2CRuthenians%3B%2Cc0#t1%3B%2CUkrainian%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2CUkrainians%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2CRuthenian%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2CRuthenians%3B%2Cc0
  53. ^ “The Ukrainian Highlanders: Hutsuls, Boikos, and Lemkos”. People. Encyclopediaofukraine.com. 16 tháng 7 năm 1990. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012. The oldest recorded names used for the Ukrainians are Rusyny, Rusychi, and Rusy (from Rus').
  54. ^ “Identification and National Identity of Ukrainians”. Everyculture.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  55. ^ George Yurii Shevelov (1993). Ukrainian language // The Internet Encyclopedia of Ukraine
  56. ^ Yermolenko S. Y. (2000). History of the Ukrainian literary language // Potebnia Institute of Linguistics (NASU). In Ukrainian
  57. ^ Rusanivsky V. M. (2000). History of the Ukrainian language // Potebnia Institute of Linguistics (NASU). In Ukrainian
  58. ^ Wilson, Andrew. Ukrainian nationalism in the 1990s: a minority faith. Cambridge University Press, 1997.
  59. ^ a b Luchenko, Valentyn (11 tháng 2 năm 2009). Походження назви "Україна" [Origin of the name "Ukraine"] (bằng tiếng Ukraina). luchenko.com. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  60. ^ a b c Історія України IX-XVIII ст. Першоджерела та інтерпретації [History of Ukraine IX-XVIII centuries. Primary Sources and Interpretations] (bằng tiếng Ukraina). Litopys.org.ua. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  61. ^ a b c Україна. Русь. Назви території і народу [Ukraine. Rus'. Names of territories and nationality]. Encyclopedia of Ukraine – I (bằng tiếng Ukraina). 1. Litopys.org.ua. 1949. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  62. ^ Serhii Plokhy (2008). Ukraine and Russia: Representations of the Past. University of Toronto Press. tr. 139. ISBN 978-0-8020-9327-1. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  63. ^ Kataryna Wolczuk (2001). The Moulding of Ukraine: The Constitutional Politics of State Formation. Central European University Press. tr. 32. ISBN 978-963-9241-25-1. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  64. ^ “All-Ukrainian National Congress”. Encyclopediaofukraine.com. 1984. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  65. ^ “Universals of the Central Rada”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  66. ^ Himka, John-Paul (1993). “Ruthenians”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016. "A historic name for Ukrainians corresponding to the Ukrainian rusyny"
  67. ^ Lev, Vasyl; Vytanovych, Illia (1993). “Populism, Western Ukrainian”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  68. ^ Baranovska N. M. (2012). Актуалізація ідей автономізму та федералізму в умовах національної революції 1917–1921 рр. як шлях відстоювання державницького розвитку України [Actualization of ideas of autonomy and federalism in the conditions of the national revolution of 1917–1921 as a path to defending the development of the statehood of Ukraine] (PDF) (bằng tiếng Ukraina). Lviv Polytechnic National University. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 19 tháng 12 năm 2013. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2016.
  69. ^ “Ukrainians and the Ukrainian Language”. Encyclopediaofukraine.com. 1990. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  70. ^ a b “З Енциклопедії Українознавства; Назва "Україна"”. Litopys.org.ua. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  71. ^ Vasmer, Max (1953–58). Russisches etymologisches Wörterbuch (bằng tiếng Đức). 1–3. Heidelberg: Winter.; Russian translation:Fasmer, Maks (1964–73). Ėtimologičeskij slovar' russkogo jazyka. 1–4. transl. Oleg N. Trubačev. Moscow: Progress.
  72. ^ “Ф.А. Гайда. От Рязани и Москвы до Закарпатья. Происхождение и употребление слова "украинцы" // Родина. 2011. № 1. С. 82–85”. Edrus.org. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012.
  73. ^ “Україна" – це не "окраїна”. Litopys.org.ua. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  74. ^ “Struggle for Independence (1917–20)”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  75. ^ Mace, James (1993). “Ukrainization”. Encyclopedia of Ukraine. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  76. ^ “Grand prince of Kyiv from 1019; son of Grand Prince Volodymyr the Great and Princess Rohnida of Polatsk”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  77. ^ “The first state to arise among the Eastern Slavs”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  78. ^ “A state founded in 1199 by Roman Mstyslavych, the prince of Volhynia from 1170, who united Galicia and Volhynia under his rule”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  79. ^ “The disintegration of Ukrainian statehood and general decline – Ruina”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  80. ^ Ukraine, Orest Subtelny, page 152, 2000
  81. ^ “Struggle for Independence (1917–20)”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  82. ^ "Ukraine remembers famine horror". BBC News. 24 November 2007.
  83. ^ France Meslè et Jacques Vallin avec des contributions de Vladimir Shkolnikov, Serhii Pyrozhkov et Serguei Adamets, Mortalite et cause de dècès en Ukraine au XX siècle p.28, see also France Meslé, Gilles Pison, Jacques Vallin France-Ukraine: Demographic Twins Separated by History, Population and societies, N°413, juin 2005
  84. ^ Jacques Vallin, France Mesle, Serguei Adamets, Serhii Pyrozhkov, A New Estimate of Ukrainian Population Losses during the Crises of the 1930s and 1940s, Population Studies, Vol. 56, No. 3. (November 2002), pp. 249–264
  85. ^ Kulchytsky, Stanislav (23–29 November 2002). Сколько нас погибло от Голодомора 1933 года? [How many of us died from Holodomor in 1933?]. Zerkalo Nedeli (bằng tiếng Nga). Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 11 năm 2006.Kulchytsky, Stanislav (23–29 November 2002). Скільки нас загинуло під Голодомору 1933 року? [How many of us died during the Holodomor 1933?]. Zerkalo Nedeli (bằng tiếng Ukraina). Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 2 năm 2003.
  86. ^ Rosefielde, Steven. "Excess Mortality in the Soviet Union: A Reconsideration of the Demographic Consequences of Forced Industrialization, 1929–1949." Soviet Studies 35 (July 1983): 385–409
  87. ^ Peter Finn, Aftermath of a Soviet Famine, The Washington Post, 27 April 2008, "There are no exact figures on how many died. Modern historians place the number between 2.5 million and 3.5 million. Yushchenko and others have said at least 10 million were killed."
  88. ^ Ethnic composition of the population of the Russian Federation / Information materials on the final results of the 2010 Russian census (tiếng Nga)
  89. ^ “Ukrainians”. Encyclopediaofukraine.com. 16 tháng 7 năm 1990. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012. in: Roman Senkus et al. (eds.), The Internet Encyclopedia of Ukraine, revised and updated content based on the five-volume Encyclopedia of Ukraine (University of Toronto Press, 1984–93) edited by Volodymyr Kubijovyc (vols. 1–2) and Danylo Husar Struk (vols. 3–5). Canadian Institute of Ukrainian Studies (CIUS) (University of Alberta/University of Toronto).
  90. ^ Ukrainians in Russia's Far East try to maintain community life. The Ukrainian Weekly. 4 May 2003.
  91. ^ “Why ethnopolitics doesn't work in Ukraine”. al-Jazeera. 9 tháng 4 năm 2019.
  92. ^ “Przynależność narodowo-etniczna ludności – wyniki spisu ludności i mieszkań 2011. Materiał na konferencję prasową w dniu 29. 01. 2013” (PDF). stat.gov.pl. Central Statistical Office of Poland. tr. 3. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2017.
  93. ^ “The migration of Ukrainians in times of crisis”. 19 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2017.
  94. ^ “There is almost as many Ukrainian immigrants in Poland as 2015 refugees in Europe. r/europe”. reddit. 22 tháng 12 năm 2015. Truy cập ngày 18 tháng 6 năm 2017.
  95. ^ “Over 1.2 million Ukrainians working in Poland”. praca.interia.pl. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2017.
  96. ^ “Poland Can't Get Enough of Ukrainian Migrants”. Bloomberg L.P. 6 tháng 3 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2017.
  97. ^ “See map: Ukrainians: World Distribution”. Encyclopedia of Ukraine. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2012.
  98. ^ "History and ethnic relations in Ukraine", Every Culture
  99. ^ “UWC continually and diligently defends the interests of over 20 million Ukrainians”. Ukrainian Canadian Congress. 25 tháng 5 năm 2010. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  100. ^ “Ukrainian diaspora abroad makes up over 20 million”. Ukrinform.ua. 28 tháng 8 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  101. ^ “20 million Ukrainians live in 46 different countries of the world”. Ukraine-travel-advisor.com. 5 tháng 12 năm 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 3 năm 2007. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  102. ^ Compare: Volodymyr Kubijovyc; Danylo Husar Struk biên tập (1990). “Ukrainians”. Encyclopedia of Ukraine. Canadian Institute of Ukrainian Studies (CIUS) (University of Alberta/University of Toronto). From the 7th century AD on, proto-Ukrainian tribes are known to have inhabited Ukrainian territory: the Volhynians, Derevlianians, Polianians, and Siverianians and the less significant Ulychians, Tivertsians, and White Croatians.
  103. ^ “Polianians (poliany)”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  104. ^ Zhukovsky, Arkadii. “Varangians”. Encyclopediaofukraine.com. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012. ...Varangians assimilated rapidly with the local population.
  105. ^ “Kievan Rus'”. Encyclopediaofukraine.com. 1988. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016. According to some sources, the first Varangian rulers of Rus' were Askold and Dyr.
  106. ^ Ihor Lysyj (10 tháng 7 năm 2005). “The Viking "drakkar" and the Kozak "chaika"”. The Ukrainian Weekly. Parsippany, New Jersey. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  107. ^ Andriy Pyrohiv (1998). “Vikings and the Lavra Monastery”. Wumag.kiev.ua. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  108. ^ Serhy Yekelchyk (2004). Stalin's Empire of Memory: Russian-Ukrainian Relations in the Soviet Historical Imagination. University of Toronto Press. tr. 94. ISBN 978-0-8020-8808-6. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2016.
  109. ^ Oleksyk, Taras K; Wolfsberger, Walter W; Weber, Alexandra M; Shchubelka, Khrystyna; Oleksyk, Olga; Levchuk, Olga; Patrus, Alla; Lazar, Nelya; Castro-Marquez, Stephanie O; Hasynets, Yaroslava; Boldyzhar, Patricia; Neymet, Mikhailo; Urbanovych, Alina; Stakhovska, Viktoriya; Malyar, Kateryna; Chervyakova, Svitlana; Podoroha, Olena; Kovalchuk, Natalia; Rodriguez-Flores, Juan L; Zhou, Weichen; Medley, Sarah; Battistuzzi, Fabia; Liu, Ryan; Hou, Yong; Chen, Siru; Yang, Huanming; Yeager, Meredith; Dean, Michael; Mills, Ryan; Smolanka, Volodymyr (2021). “Genome diversity in Ukraine”. GigaScience. 10 (1). doi:10.1093/gigascience/giaa159. PMC 7804371. PMID 33438729. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2021.
  110. ^ Kushniarevich A, Utevska O (2015) "Genetic Heritage of the Balto-Slavic Speaking Populations: A Synthesis of Autosomal, Mitochondrial and Y-Chromosomal Data"
  111. ^ Di Luca, F.; Giacomo, F.; Benincasa, T.; Popa, L.O.; Banyko, J.; Kracmarova, A.; Malaspina, P.; Novelletto, A.; Brdicka, R. (2006). “Y-chromosomal variation in the Czech Republic” (PDF). American Journal of Physical Anthropology. 132 (1): 132–139. doi:10.1002/ajpa.20500. hdl:2108/35058. PMID 17078035. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2016.
  112. ^ Utevska, O. M.; Chukhraeva, M. I.; Agdzhoyan, A. T.; Atramentova, L. A.; Balanovska, E. V.; Balanovsky, O. P. (21 tháng 9 năm 2015). “Populations of Transcarpathia and Bukovina on the genetic landscape of surrounding regions” (PDF). Visnyk of Dnipropetrovsk University. Biology, Medicine. 6 (2): 133–140. doi:10.15421/021524.
  113. ^ Semino O.; Passarino G.; Oefner P.J.; Lin A.A.; Arbuzova S.; Beckman L.E.; De Benedictis G.; Francalacci P.; Kouvatsi A.; Limborska S.; Marcikiae M.; Mika A.; Mika B.; Primorac D.; Santachiara-Benerecetti A.S.; Cavalli-Sforza L.L.; Underhill P.A. (2000). “The Genetic Legacy of Paleolithic Homo sapiens sapiens in Extant Europeans: A Y Chromosome Perspective”. Science. 290 (5494): 1155–1159. Bibcode:2000Sci...290.1155S. doi:10.1126/science.290.5494.1155. PMID 11073453.
  114. ^ Alexander Varzari, "Population History of the Dniester-Carpathians: Evidence from Alu Insertion and Y-Chromosome Polymorphisms" (2006)
  115. ^ Marijana Peričić et al. 2005, High-Resolution Phylogenetic Analysis of Southeastern Europe Traces Major Episodes of Paternal Gene Flow Among Slavic Populations.
  116. ^ Kharkov, V. N.; Stepanov, V. A.; Borinskaya, S. A.; Kozhekbaeva, Zh. M.; Gusar, V. A.; Grechanina, E. Ya.; Puzyrev, V. P.; Khusnutdinova, E. K.; Yankovsky, N. K. (1 tháng 3 năm 2004). “Gene Pool Structure of Eastern Ukrainians as Inferred from the Y-Chromosome Haplogroups”. Russian Journal of Genetics. 40 (3): 326–331. doi:10.1023/B:RUGE.0000021635.80528.2f. S2CID 25907265.
  117. ^ “A Ukrainian ethnic group which until 1946 lived in the most western part of Ukraine – Hutsuls”. Encyclopediaofukraine.com. 7 tháng 1 năm 1919. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.
  118. ^ “A Ukrainian ethnic group which until 1946 lived in the most western part of Ukraine – Lemkos”. Encyclopediaofukraine.com. 16 tháng 8 năm 1945. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2012.

Liên kết ngoài


Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref> với tên nhóm “nb”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="nb"/> tương ứng, hoặc thẻ đóng </ref> bị thiếu

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Người_Ukraina&oldid=68288097”