Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chia cắt Việt Nam”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Free Bloc (thảo luận | đóng góp)
n Fixed article.
Thẻ: Đã bị lùi lại Sửa ngày tháng năm
Dòng 29: Dòng 29:
{{xem thêm|chiến tranh Tây Sơn-Chúa Nguyễn|Nguyễn Nhạc|Nguyễn Lữ|Nguyễn Huệ}}
{{xem thêm|chiến tranh Tây Sơn-Chúa Nguyễn|Nguyễn Nhạc|Nguyễn Lữ|Nguyễn Huệ}}


[[Nguyễn Huệ]] sau [[4 lần Bắc tiến]] thì đã tạm gần như thống nhất Đại Việt về danh nghĩa, mở đường cho công cuộc thống nhất mà vua [[Gia Long]] đã hoàn thành hẳn về sau đó khi hoàn toàn tiêu diệt nhà Tây Sơn và lên ngôi Hoàng đế vào năm 1802.
[[Nguyễn Huệ]] sau [[4 lần Bắc tiến]] thì đã tạm gần như thống nhất Đại Việt về danh nghĩa, mở đường cho công cuộc thống nhất mà vua [[Gia Long]] đã hoàn thành hẳn về sau đó khi hoàn toàn tiêu diệt nhà Tây Sơn và lên ngôi Hoàng đế để khôi phục giang sơn nhà Nguyễn vào năm 1802.


== Cuộc nổi dậy của Lê Văn Khôi==
== Cuộc nổi dậy của Lê Văn Khôi==
Dòng 39: Dòng 39:
{{bài chính|Pháp thuộc|Lịch sử Việt Nam thời Pháp thuộc}}
{{bài chính|Pháp thuộc|Lịch sử Việt Nam thời Pháp thuộc}}


Khi [[đế quốc thực dân Pháp|thực dân Pháp]] đánh [[Tên gọi Việt Nam#Đại Nam|Đại Nam]], Đại Nam bị chia ra làm ba xứ riêng lẻ (Nam Kỳ - Cochinchine, Trung Kỳ - Annam, Bắc Kỳ - Tonkin) với 3 chế độ cai trị khác nhau nhưng vẫn nằm trong [[Liên bang Đông Dương]], phục vụ cho chính sách được gọi là "chia để trị", "dùng người Việt trị người Việt".
Khi [[đế quốc thực dân Pháp|thực dân Pháp]] đánh chiếm được [[Tên gọi Việt Nam#Đại Nam|Đại Nam]] vào ngày 6 tháng 6 năm 1884, Đại Nam bị chia ra làm ba xứ riêng lẻ (Nam Kỳ - Cochinchine, Trung Kỳ - Annam, Bắc Kỳ - Tonkin) với 3 chế độ cai trị khác nhau nhưng vẫn nằm trong [[Liên bang Đông Dương]] thuộc Pháp, phục vụ cho chính sách của Chính phủ nước Pháp được gọi là "chia để trị", "dùng người Việt trị người Việt".


Nam Kỳ là nơi mà người [[Pháp]], về mặt pháp lý, xem là của họ từ hiệp ước nhượng ba tỉnh Nam Kỳ của [[Tự Đức]] và sau đó họ hành quân chiếm thêm 3 tỉnh với lý do nhà Nguyễn vi phạm hiệp định hòa bình. Bắc Kỳ và Trung Kỳ, về danh nghĩa pháp lý, được người Pháp xem là đất mà họ bảo hộ một triều đình "độc lập" của An Nam.
Nam Kỳ là nơi mà người [[Pháp]], về mặt pháp lý, xem là của họ từ bản [[hiệp ước]] 1862 nhượng ba tỉnh Nam Kỳ của [[Tự Đức]] và sau đó họ hành quân chiếm thêm 3 tỉnh với lý do nhà Nguyễn vi phạm hiệp định hòa bình. Bắc Kỳ và Trung Kỳ (trừ Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng), về danh nghĩa pháp lý, được người Pháp xem là đất mà họ bảo hộ một triều đình "độc lập" của An Nam do người bản xứ Việt Nam cai quản.


Trên thực tế cả ba vùng vẫn nằm trong một tổng thể thống nhất là Liên bang Đông Dương, các vùng đóng vai trò mỗi bang trong một liên bang thống nhất. Lúc này không có sự chia tách về kinh tế-xã hội khi người dân vẫn được tự do đi lại giữa các vùng, sử dụng chung một đồng tiền duy nhất. Toàn bộ Việt Nam vẫn nằm dưới quyền cai trị của Toàn quyền Đông Dương.
Trên thực tế cả ba vùng vẫn nằm trong một tổng thể thống nhất là Liên bang Đông Dương, các vùng đóng vai trò mỗi bang trong một thứ liên bang [[thuộc địa]] thống nhất. Lúc này không có sự chia tách về kinh tế-xã hội khi người dân vẫn được [[tự do]] đi lại giữa các vùng, sử dụng chung một đồng tiền duy nhất. Toàn bộ Việt Nam vẫn nằm dưới quyền cai trị của Toàn quyền Đông Dương [[người Pháp]]. Ngày 11 tháng 3 năm 1945, dưới sự giúp đỡ của quân đội [[phát xít Nhật]], vua [[Bảo Đại]] tuyên bố [[độc lập]] từ Pháp, sự chia cắt nước Việt Nam cũng chấm dứt về danh nghĩa.


==Chiến tranh Việt Nam==
==Chiến tranh Việt Nam==
{{bài chính|Chiến tranh Việt Nam}}
{{bài chính|Chiến tranh Việt Nam}}


[[Hiệp định Genève, 1954|Hiệp định Genève]] vào năm 1954 đã kết thúc [[chiến tranh Đông Dương]]. Theo Tuyên bố cuối cùng ngày 21 tháng 7 năm 1954, Việt Nam tạm thời bị chia cắt thành hai vùng tập trung quân sự, Việt Nam vẫn là quốc gia thống nhất cho đến khi 2 miền đất nước được thống nhất về mặt Nhà nước và Chính phủ Trung ương sau cuộc Tổng tuyển cử tự do có sự giám sát của quốc tế vào năm 1956. Tuy nhiên, cuộc Tổng tuyển cử không bao giờ diễn ra do Chính quyền Ngô Đình Diệm vốn theo [[chủ nghĩa chống cộng]] từ chối Tổng tuyển cử và cho [[cảnh sát]], mật vụ đàn áp các nỗ lực vận động Tổng tuyển cử của Việt Minh ở miền Nam.<ref>{{chú thích web | url = http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/PrintStory.aspx?distribution=28977&print=true| tiêu đề = Cuộc đấu tranh thi hành Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954 về lập lại hòa bình ở Việt Nam| author = | ngày = | ngày truy cập = 25 tháng 08 năm 2018 | nơi xuất bản = tapchicongsan.org.vn| ngôn ngữ = }}</ref> Năm 1956, [[Allen Dulles]] đệ trình lên Tổng thống Mỹ Eisenhower báo cáo tiên đoán nếu bầu cử diễn ra thì ''"thắng lợi của Hồ Chí Minh sẽ như nước triều dâng không thể cản nổi"'', chỉ có một lối thoát là tuyên bố không thi hành Hiệp định Genève. Được Mỹ khuyến khích, chính quyền [[Quốc gia Việt Nam]] của Bảo Đại và thủ tướng Ngô Đình Diệm kiên quyết từ chối tuyển cử thống nhất Việt Nam.<ref>Cecil B. Currey. ''Chiến thắng bằng mọi giá (Thiên tài quân sự Việt Nam: Ðại tướng Võ Nguyên Giáp)''. Nhà xuất bản Thế giới, trang 333.</ref> Cũng theo Điều 15 Hiệp định Paris 1973 về [[chấm dứt chiến tranh]] ở Việt Nam, Giới tuyến quân sự giữa hai miền tại vĩ tuyến 17 chỉ là tạm thời và không phải là một ranh giới về chính trị hoặc về lãnh thổ, như quy định trong đoạn 6 của Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Genève năm 1954.<ref name="thuvienphapluat.vn"/>
[[Hiệp định Genève, 1954|Hiệp định Genève]] vào năm 1954 đã kết thúc [[Chiến tranh Đông Dương]]. Theo Tuyên bố cuối cùng ngày 21 tháng 7 năm 1954, Việt Nam tạm thời bị chia cắt thành hai vùng tập trung quân sự, Việt Nam vẫn là một quốc gia thống nhất cho đến khi 2 miền đất nước được thống nhất về mặt Nhà nước và Chính phủ Trung ương sau cuộc Tổng tuyển cử tự do có sự giám sát của quốc tế vào năm 1956. Tuy nhiên; cuộc Tổng tuyển cử không bao giờ diễn ra do [[chính thể]] [[Ngô Đình Diệm]] vốn theo [[chủ nghĩa chống cộng]] nên từ chối Tổng tuyển cử và cho [[cảnh sát]], mật vụ đàn áp nỗ lực vận động Tổng tuyển cử của Việt Minh ở Miền Nam; Sài Gòn cũng thi hành triệt để các [[chính sách]] cực kỳ thù địch với Hà Nội (đỉnh điểm pháp lý là Luật 10/59 vào năm 1959).<ref>{{chú thích web | url = http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/PrintStory.aspx?distribution=28977&print=true| tiêu đề = Cuộc đấu tranh thi hành Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954 về lập lại hòa bình ở Việt Nam| author = | ngày = | ngày truy cập = 25 tháng 08 năm 2018 | nơi xuất bản = tapchicongsan.org.vn| ngôn ngữ = }}</ref> Năm 1956, [[Allen Dulles]] đệ trình lên Tổng thống Mỹ Eisenhower báo cáo tiên đoán nếu bầu cử diễn ra thì ''"thắng lợi của Hồ Chí Minh sẽ như nước triều dâng không thể cản nổi"'', chỉ có một lối thoát là tuyên bố không thi hành Hiệp định Genève. Được Mỹ khuyến khích, Chính phủ [[Quốc gia Việt Nam]] của Bảo Đại và Thủ tướng Ngô Đình Diệm kiên quyết từ chối tuyển cử thống nhất Việt Nam.<ref>Cecil B. Currey. ''Chiến thắng bằng mọi giá (Thiên tài quân sự Việt Nam: Ðại tướng Võ Nguyên Giáp)''. Nhà xuất bản Thế giới, trang 333.</ref> Cũng theo Điều 15 Hiệp định Paris 1973 về [[chấm dứt chiến tranh]] ở Việt Nam, Giới tuyến quân sự được lập ra giữa hai miền Việt Nam ở vĩ tuyến 17 chỉ là tạm thời và không phải là một ranh giới về chính trị hoặc về lãnh thổ, như quy định trong đoạn 6 của Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Genève năm 1954.<ref name="thuvienphapluat.vn"/>


[[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] do chủ tịch [[Hồ Chí Minh]] và [[Việt Minh]] lãnh đạo kể từ [[Cách mạng tháng Tám]] năm 1945, được Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa công nhận, với thủ đô là [[Hà Nội]]. Nhà nước [[Quốc gia Việt Nam]] ở miền [[phương Nam|Nam]] do quốc trưởng [[Bảo Đại]] đứng đầu được sự hậu thuẫn của [[Pháp]] và [[Mỹ]], được các nước phương Tây và một số nước thế giới thứ ba công nhận, có thủ đô là [[Sài Gòn]]. Sau này có thêm [[Cộng hòa miền Nam Việt Nam|Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam]] được [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] và các nước [[Xã hội chủ nghĩa]] công nhận là người đại diện hợp pháp của nhân dân miền Nam được thành lập. [[Ủy hội Quốc tế Kiểm soát Đình chiến Đông Dương]] đã được thành lập để giám sát việc ngừng bắn và thi hành Hiệp định Genève, trong đó có cuộc Tổng tuyển cử chung trên cả nước.
[[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] do chủ tịch [[Hồ Chí Minh]] và [[Việt Minh]] (đảng Cộng sản) lãnh đạo kể từ [[Cách mạng tháng Tám]] năm 1945, được [[Liên Xô]] và các nước [[xã hội chủ nghĩa]] công nhận, với thủ đô là [[Hà Nội]]. Nhà nước [[Quốc gia Việt Nam]] ở miền [[phương Nam|Nam]] do quốc trưởng [[Bảo Đại]] đứng đầu được sự hậu thuẫn của [[Pháp]] và [[Mỹ]], được các nước phương Tây và một số nước thế giới thứ ba công nhận, có thủ đô là [[Sài Gòn]]. Sau này có thêm [[Cộng hòa miền Nam Việt Nam|Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam]] đã được [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] và các nước [[Xã hội chủ nghĩa]] công nhận là đại diện hợp pháp của nhân dân miền Nam được thành lập. [[Ủy hội Quốc tế Kiểm soát Đình chiến Đông Dương]] đã được thành lập để giám sát việc ngừng bắn và thi hành Hiệp định Genève, trong đó có cuộc [[Tổng tuyển cử]] chung trên cả nước nhưng chưa bao giờ thành hiện thực do xung đột giữa 2 bên vùng chiến tuyến. [[Hiệp định Paris 1973|Hiệp định hòa bình Paris 1973]] cũng không thể làm dịu căng thẳng giữa những người Việt với nhau.


Ngày 30 tháng 4 năm 1975, Chính phủ Việt Nam Cộng hòa - hậu thân của Quốc gia Việt Nam - tuyên bố đầu hàng [[Cộng hòa Miền Nam Việt Nam]]. Theo báo Hà Nội Mới, ngày 30 tháng 4 được nhân dân Việt Nam gọi là "Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước" hoặc "Ngày Chiến thắng".<ref>{{chú thích web | url = http://hanoimoi.com.vn/Tin-tuc/Xa-hoi/833086/nhieu-hoat-dong-ky-niem-41-nam-ngay-giai-phong-mien-nam-thong-nhat-dat-nuoc-3041975---3042016| tiêu đề = Nhiều hoạt động kỷ niệm 41 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2016)
Ngày 30 tháng 4 năm 1975, Chính phủ Việt Nam Cộng hòa - hậu thân của Quốc gia Việt Nam - đã tuyên bố đầu hàng [[Cộng hòa Miền Nam Việt Nam]]. Theo báo Hà Nội Mới, ngày 30 tháng 4 được nhân dân Việt Nam gọi là "Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước" hoặc "Ngày Chiến thắng".<ref>{{chú thích web | url = http://hanoimoi.com.vn/Tin-tuc/Xa-hoi/833086/nhieu-hoat-dong-ky-niem-41-nam-ngay-giai-phong-mien-nam-thong-nhat-dat-nuoc-3041975---3042016| tiêu đề = Nhiều hoạt động kỷ niệm 41 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2016)
| author = | ngày = | ngày truy cập = 25 tháng 08 năm 2018 | nơi xuất bản = hanoimoi.com.vn| ngôn ngữ = }}</ref>
| author = | ngày = | ngày truy cập = 25 tháng 08 năm 2018 | nơi xuất bản = hanoimoi.com.vn| ngôn ngữ = }}</ref> Sau khi người [[cộng sản]] của miền Bắc chiếm được Thủ đô Sài Gòn thì công cuộc thống nhất đất nước Việt Nam được đẩy nhanh lên.


[[Việt Nam]] được tái thống nhất [[hòa bình]] vào ngày 2/7/1976 thông qua cuộc Tổng tuyển cử 2 miền trên toàn quốc vào ngày 25/4 năm 1976 được tổ chức bởi Cộng hòa Miền Nam Việt Nam và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.<ref>{{chú thích web | url = http://dangcongsan.vn/tu-lieu-van-kien/tu-lieu-ve-dang/sach-chinh-tri/books-010220154344256/index-2102201541308568.html| tiêu đề = 5. Cuộc tổng tuyển cử ngày 25 tháng 4 năm 1976 đánh dấu bước thắng lợi quyết định của nhân dân ta trên con đường thống nhất nước nhà về mặt nhà nước (Ngày 24 tháng 6 năm 1976)
[[Việt Nam]] được tái thống nhất [[hòa bình]] thành chính quyền Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam vào ngày 2/7/1976 thông qua cuộc Tổng tuyển cử 2 miền trên toàn quốc vào ngày 25/4 năm 1976 được tổ chức bởi Cộng hòa Miền Nam Việt Nam (Miền Nam) và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (Miền Bắc).<ref>{{chú thích web | url = http://dangcongsan.vn/tu-lieu-van-kien/tu-lieu-ve-dang/sach-chinh-tri/books-010220154344256/index-2102201541308568.html| tiêu đề = 5. Cuộc tổng tuyển cử ngày 25 tháng 4 năm 1976 đánh dấu bước thắng lợi quyết định của nhân dân ta trên con đường thống nhất nước nhà về mặt nhà nước (Ngày 24 tháng 6 năm 1976)
| author = | ngày = | ngày truy cập = 25 tháng 08 năm 2018 | nơi xuất bản = dangcongsan.vn| ngôn ngữ = }}</ref><ref>http://backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-215/tin-trong-tinh-289/chinh-tri-xa-hoi-156/2541976-ngay-tong-tuyen-cu-bau-qu9-85603ec992067d79.aspx {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170425142302/http://backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-215/tin-trong-tinh-289/chinh-tri-xa-hoi-156/2541976-ngay-tong-tuyen-cu-bau-qu9-85603ec992067d79.aspx |date=2017-04-25 }} (''link lỗi'')</ref>
| author = | ngày = | ngày truy cập = 25 tháng 08 năm 2018 | nơi xuất bản = dangcongsan.vn| ngôn ngữ = }}</ref><ref>http://backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-215/tin-trong-tinh-289/chinh-tri-xa-hoi-156/2541976-ngay-tong-tuyen-cu-bau-qu9-85603ec992067d79.aspx {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170425142302/http://backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-215/tin-trong-tinh-289/chinh-tri-xa-hoi-156/2541976-ngay-tong-tuyen-cu-bau-qu9-85603ec992067d79.aspx |date=2017-04-25 }} (''link lỗi'')</ref>



Phiên bản lúc 14:07, ngày 18 tháng 5 năm 2021

Sự chia cắt Việt Nam là tình trạng cắt cứ sâu sắc và phân tranh mạnh mẽ mà quyết liệt trên các vùng miền của các lực lượng chính trị - xã hội - quân sựý thức hệ ở nước Việt Nam.

Lãnh thổ Việt Nam từng bị chia cắt nhiều lần nhưng đáng kể là 2 lần chia cắt: Lần chia cắt lần 1 là lần chia cắt thời Trịnh - Nguyễn phân tranh (1600-1787), lần 1 bắt đầu khi chúa Nguyễn Hoàng ly khai khỏi Miền Bắc và kết thúc khi quân Tây Sơn tiến ra tiêu diệt chúa Trịnh; lần 2 là lần chia cắt thời Chiến tranh Việt Nam (1954-1976), lần này bắt đầu từ Hiệp định Genève 1954 cho đến khi Sài Gòn thất thủ ngày 30 tháng 4 năm 1975 và Việt Nam thống nhất trong hòa bình về mặt Nhà nước ở năm 1976.

Trên danh nghĩa thì Việt Nam chưa bao giờ bị chia cắt thành các quốc gia riêng biệt, vào thời chúa Trịnh và chúa Nguyễn phân tranh thì hai miền Bắc HàNam Hà vẫn tuyên bố trung thành với nhà , và Hoàng đế nhà Lê vẫn được cả chúa Trịnh - chúa Nguyễn công nhận là vua cai trị toàn bộ nước Việt Nam. Lần chia cắt thời chiến tranh Việt Nam, giới tuyến quân sự tạm thời được quy định trong Hiệp định Genève không được coi là biên giới quốc gia hay nhà nước/chính trị mà chỉ là ranh giới hòa bình giữa hai vùng tập kết quân đội chính thức;[1] Cả Hà Nội lẫn Sài Gòn lúc đó cũng tuyên bố là chỉ có một nước và dân tộc Việt Nam duy nhất dựa trên Hiến pháp và theo ý thức hệ dân tộc chủ nghĩa Việt.

Triệu Việt Vương - Lý Phật Tử

Thập nhị sứ quân

Thời Hậu Lê

Nam-Bắc triều

Trịnh-Nguyễn phân tranh

Tây Sơn đối đầu Trịnh-Nguyễn

Nguyễn Huệ sau 4 lần Bắc tiến thì đã tạm gần như thống nhất Đại Việt về danh nghĩa, mở đường cho công cuộc thống nhất mà vua Gia Long đã hoàn thành hẳn về sau đó khi hoàn toàn tiêu diệt nhà Tây Sơn và lên ngôi Hoàng đế để khôi phục giang sơn nhà Nguyễn vào năm 1802.

Cuộc nổi dậy của Lê Văn Khôi

Do bất hòa với nhà Nguyễn, thủ lĩnh Lê Văn Khôi đã nổi dậy đánh chiếm 6 tỉnh ròng rã 2 năm trời. Biến Nam Kỳ Lục tỉnh trở thành vùng cát cứ quân sự của mình và tách biệt với triều Nguyễn.

Pháp thuộc

Khi thực dân Pháp đánh chiếm được Đại Nam vào ngày 6 tháng 6 năm 1884, Đại Nam bị chia ra làm ba xứ riêng lẻ (Nam Kỳ - Cochinchine, Trung Kỳ - Annam, Bắc Kỳ - Tonkin) với 3 chế độ cai trị khác nhau nhưng vẫn nằm trong Liên bang Đông Dương thuộc Pháp, phục vụ cho chính sách của Chính phủ nước Pháp được gọi là "chia để trị", "dùng người Việt trị người Việt".

Nam Kỳ là nơi mà người Pháp, về mặt pháp lý, xem là của họ từ bản hiệp ước 1862 nhượng ba tỉnh Nam Kỳ của Tự Đức và sau đó họ hành quân chiếm thêm 3 tỉnh với lý do nhà Nguyễn vi phạm hiệp định hòa bình. Bắc Kỳ và Trung Kỳ (trừ Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng), về danh nghĩa pháp lý, được người Pháp xem là đất mà họ bảo hộ một triều đình "độc lập" của An Nam do người bản xứ Việt Nam cai quản.

Trên thực tế cả ba vùng vẫn nằm trong một tổng thể thống nhất là Liên bang Đông Dương, các vùng đóng vai trò mỗi bang trong một thứ liên bang thuộc địa thống nhất. Lúc này không có sự chia tách về kinh tế-xã hội khi người dân vẫn được tự do đi lại giữa các vùng, sử dụng chung một đồng tiền duy nhất. Toàn bộ Việt Nam vẫn nằm dưới quyền cai trị của Toàn quyền Đông Dương người Pháp. Ngày 11 tháng 3 năm 1945, dưới sự giúp đỡ của quân đội phát xít Nhật, vua Bảo Đại tuyên bố độc lập từ Pháp, sự chia cắt nước Việt Nam cũng chấm dứt về danh nghĩa.

Chiến tranh Việt Nam

Hiệp định Genève vào năm 1954 đã kết thúc Chiến tranh Đông Dương. Theo Tuyên bố cuối cùng ngày 21 tháng 7 năm 1954, Việt Nam tạm thời bị chia cắt thành hai vùng tập trung quân sự, Việt Nam vẫn là một quốc gia thống nhất cho đến khi 2 miền đất nước được thống nhất về mặt Nhà nước và Chính phủ Trung ương sau cuộc Tổng tuyển cử tự do có sự giám sát của quốc tế vào năm 1956. Tuy nhiên; cuộc Tổng tuyển cử không bao giờ diễn ra do chính thể Ngô Đình Diệm vốn theo chủ nghĩa chống cộng nên từ chối Tổng tuyển cử và cho cảnh sát, mật vụ đàn áp nỗ lực vận động Tổng tuyển cử của Việt Minh ở Miền Nam; Sài Gòn cũng thi hành triệt để các chính sách cực kỳ thù địch với Hà Nội (đỉnh điểm pháp lý là Luật 10/59 vào năm 1959).[2] Năm 1956, Allen Dulles đệ trình lên Tổng thống Mỹ Eisenhower báo cáo tiên đoán nếu bầu cử diễn ra thì "thắng lợi của Hồ Chí Minh sẽ như nước triều dâng không thể cản nổi", chỉ có một lối thoát là tuyên bố không thi hành Hiệp định Genève. Được Mỹ khuyến khích, Chính phủ Quốc gia Việt Nam của Bảo Đại và Thủ tướng Ngô Đình Diệm kiên quyết từ chối tuyển cử thống nhất Việt Nam.[3] Cũng theo Điều 15 Hiệp định Paris 1973 về chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam, Giới tuyến quân sự được lập ra giữa hai miền Việt Nam ở vĩ tuyến 17 chỉ là tạm thời và không phải là một ranh giới về chính trị hoặc về lãnh thổ, như quy định trong đoạn 6 của Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Genève năm 1954.[1]

Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do chủ tịch Hồ Chí MinhViệt Minh (đảng Cộng sản) lãnh đạo kể từ Cách mạng tháng Tám năm 1945, được Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa công nhận, với thủ đô là Hà Nội. Nhà nước Quốc gia Việt Nam ở miền Nam do quốc trưởng Bảo Đại đứng đầu được sự hậu thuẫn của PhápMỹ, được các nước phương Tây và một số nước thế giới thứ ba công nhận, có thủ đô là Sài Gòn. Sau này có thêm Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã được Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và các nước Xã hội chủ nghĩa công nhận là đại diện hợp pháp của nhân dân miền Nam được thành lập. Ủy hội Quốc tế Kiểm soát Đình chiến Đông Dương đã được thành lập để giám sát việc ngừng bắn và thi hành Hiệp định Genève, trong đó có cuộc Tổng tuyển cử chung trên cả nước nhưng chưa bao giờ thành hiện thực do xung đột giữa 2 bên vùng chiến tuyến. Hiệp định hòa bình Paris 1973 cũng không thể làm dịu căng thẳng giữa những người Việt với nhau.

Ngày 30 tháng 4 năm 1975, Chính phủ Việt Nam Cộng hòa - hậu thân của Quốc gia Việt Nam - đã tuyên bố đầu hàng Cộng hòa Miền Nam Việt Nam. Theo báo Hà Nội Mới, ngày 30 tháng 4 được nhân dân Việt Nam gọi là "Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước" hoặc "Ngày Chiến thắng".[4] Sau khi người cộng sản của miền Bắc chiếm được Thủ đô Sài Gòn thì công cuộc thống nhất đất nước Việt Nam được đẩy nhanh lên.

Việt Nam được tái thống nhất hòa bình thành chính quyền Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam vào ngày 2/7/1976 thông qua cuộc Tổng tuyển cử 2 miền trên toàn quốc vào ngày 25/4 năm 1976 được tổ chức bởi Cộng hòa Miền Nam Việt Nam (Miền Nam) và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (Miền Bắc).[5][6]

Xem thêm

Tham khảo

  1. ^ a b “HIỆP ĐỊNH VỀ CHẤM DỨT CHIẾN TRANH LẬP LẠI HOÀ BÌNH Ở VIỆT NAM CHÍNH PHỦ VIÊT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA VÀ CHÍNH PHỦ HOA KỲ”. thuvienphapluat.vn. Truy cập 25 tháng 08 năm 2018. line feed character trong |tiêu đề= tại ký tự số 10 (trợ giúp)
  2. ^ “Cuộc đấu tranh thi hành Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954 về lập lại hòa bình ở Việt Nam”. tapchicongsan.org.vn. Truy cập 25 tháng 08 năm 2018.
  3. ^ Cecil B. Currey. Chiến thắng bằng mọi giá (Thiên tài quân sự Việt Nam: Ðại tướng Võ Nguyên Giáp). Nhà xuất bản Thế giới, trang 333.
  4. ^ “Nhiều hoạt động kỷ niệm 41 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2016)”. hanoimoi.com.vn. Truy cập 25 tháng 08 năm 2018.
  5. ^ “5. Cuộc tổng tuyển cử ngày 25 tháng 4 năm 1976 đánh dấu bước thắng lợi quyết định của nhân dân ta trên con đường thống nhất nước nhà về mặt nhà nước (Ngày 24 tháng 6 năm 1976)”. dangcongsan.vn. Truy cập 25 tháng 08 năm 2018.
  6. ^ http://backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-215/tin-trong-tinh-289/chinh-tri-xa-hoi-156/2541976-ngay-tong-tuyen-cu-bau-qu9-85603ec992067d79.aspx Lưu trữ 2017-04-25 tại Wayback Machine (link lỗi)