Chì(II) ôxít

Chì(II) ôxít
Danh pháp IUPAC	Ôxít chì(II)
Tên khác	Plumbous oxide, lead monoxide, massicot, litharge
Nhận dạng
Số CAS	1317-36-8
Thuộc tính
Công thức phân tử	PbO
Khối lượng mol	223,1994 g/mol
Bề ngoài	rắn màu đỏ hoặc vàng
Điểm nóng chảy	888 °C (1.161 K; 1.630 °F)
Điểm sôi	1.477 °C (1.750 K; 2.691 °F)
Độ hòa tan trong nước	1,7 mg/100 mL
Các nguy hiểm
Nguy hiểm chính	độc
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). Tham khảo hộp thông tin

Chì(II) oxit, còn gọi là oxit chì(II) là hợp chất hóa học có công thức hóa học PbO. Chì(II) oxit có hai dạng thù hình: đỏ (có cấu trúc tinh thể tứ giác) và vàng (có cấu trúc tinh thể thoi trực giao). Cả hai dạng thù hình này đều tồn tại trong tự nhiên dưới dạng khoáng chất: dạng đỏ gọi là litharge còn dạng màu vàng gọi là massicot.

Điều chế và cấu trúc

PbO được điều chế bằng cách nung nóng chì lên 600 °C. Hoặc người ta có tể dùng nhiệt để phân hủy chì(II) nitrat hoặc chì(II) cacbonat:

2Pb(NO₃)₂ → 2PbO + 4NO₂↑ + O₂

PbCO₃ → PbO + CO₂↑

Bằng phương pháp nhiễu xạ tia X trên tinh thể, người ta khám phá nguyên tử Pb là một tâm phối trí bốn hình chóp. Điều này cho thấy có cặp điện tử không chia hoạt động lập thể.

Phản ứng

Sự chuyển đổi giữa hai dạng thù hình đỏ và vàng gây ra sự thay đổi nhỏ entanpi: PbO (đỏ) → PbO (vàng) ΔH = 1,6 kJ/mol

PbO là một chất lưỡng tính, có nghĩa là nó có thể tác dụng với cả axit và bazơ. Với axit, nó tạo thành muối Pb²⁺ qua nhóm trung gian oxo như [Pb₆O(OH)₆]⁴⁺. Với bazơ mạnh, PbO hòa tan tạo thành muốn plumbit(II): PbO + H₂O + OH^- → [Pb(OH)₃]^-