Danh sách người bị phạt tù vì biên tập Wikipedia

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Theo chiều kim đồng hồ từ trên cùng bên trái: Bassel Khartabil Safadi, ảnh năm 2010 tại Hàn Quốc, người bị chính phủ Syria tử hình năm 2015; Mark Bernstein năm 2013; Osama KhalidZiyad al-Sofiani năm 2016

Nhiều biên tập viên Wikipedia đã bị chính phủ của họ phạt tù vì đóng góp cho bách khoa toàn thư trực tuyếnnội dung tự do.

Theo quốc gia[sửa | sửa mã nguồn]

Ả Rập Xê Út[sửa | sửa mã nguồn]

Osama Khalid (tiếng Ả Rập: أسامة خالد‎), một cựu bảo quản viên người Ả Rập Xê Út của Wikipedia tiếng Ả Rập, đã bị kết án 5 năm tù vào tháng 9 năm 2020 vì "làm lung lay dư luận" và "vi phạm đạo đức công cộng" do thực hiện các sửa đổi "chỉ trích việc đàn áp đối với các nhà hoạt động chính trị trong nước."[1] Bản án của Khalid đã được tăng lên 32 năm vào tháng 9 năm 2022, đây là một phần trong chiến dịch kéo dài thời gian kết án các tù nhân chính trị, theo Democracy for the Arab World NowSMEX, một tổ chức phi chính phủ Liban.[2][3]

Ziyad al-Sofiani (tiếng Ả Rập: زياد السفياني‎), cũng là cựu bảo quản viên của Wikipedia tiếng Ả Rập, bị buộc tội tương tự là "làm lung lay dư luận" và "vi phạm đạo đức công cộng" do thực hiện các sửa đổi "chỉ trích việc đàn áp đối với các nhà hoạt động chính trị trong nước." Anh bị kết án 8 năm tù vào tháng 9 năm 2020.[1][2][3]

Belarus[sửa | sửa mã nguồn]

Mark Bernstein (tiếng Nga: Марк Израйлевич Бернштейн), một biên tập viên người Belarus của Wikipedia tiếng Nga, đã bị giam giữ vào ngày 11 tháng 3 năm 2022 vì vi phạm luật kiểm duyệt chiến tranh của Nga năm 2022 do sửa đổi các bài viết trên Wikipedia về cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Nga và bị kết án 15 ngày giam giữ cùng 3 năm hạn chế tự do.[4][5][6]

Pavel Pernikaŭ (tiếng Belarus: Павел Аляксандравіч Пернікаў),[a] một biên tập viên người Belarus của Wikipedia tiếng Belarus, đã bị kết án 2 năm tù tại một thuộc địa lưu đày vào ngày 7 tháng 4 năm 2022 vì đăng bài lên mạng "làm mất uy tín của Cộng hòa Belarus", trong đó có hai sửa đổi trên Wikipedia về đàn áp chính trị ở Belarus.[7][8][9]

Syria[sửa | sửa mã nguồn]

Bassel Khartabil (tiếng Ả Rập: باسل خرطبيل‎) là người đóng góp cho một số dự án nguồn mở, trong đó có Wikipedia. Vụ bắt giữ anh vào năm 2012 có thể có liên quan đến hoạt động trên mạng của anh. Anh bị tử hình tại Nhà tù Adra gần Damascus vào năm 2015.[10] Một số tổ chức, trong đó có Wikimedia Foundation, đã thành lập Học bổng Văn hóa Tự do Bassel Khartabil để vinh danh anh vào năm 2017, với thời gian ban đầu là 3 năm.[11]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ còn được viết là Pavel Pernikov khi chuyển tự từ tiếng Nga: Павел Перников

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b Belanger, Ashley (6 tháng 1 năm 2023). “Wikipedia admin jailed for 32 years after alleged Saudi spy infiltration” [Bảo quản viên Wikipedia bị phạt tù 32 năm sau khi bị cáo buộc xâm nhập gián điệp Xê Út]. Ars Technica (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2023.
  2. ^ a b “Ả Rập Xê Út phạt tù hai nhân viên Wikipedia trong 'nỗ lực kiểm soát nội dung'”. The Guardian. 5 tháng 1 năm 2023. ISSN 0261-3077. Wikidata Q116039713.
  3. ^ a b “Saudi Arabia 'infiltrated' Wikipedia to control content, activists say” [Ả Rập Xê Út 'thâm nhập' Wikipedia để kiểm soát nội dung, các nhà hoạt động cho biết]. Middle East Eye (bằng tiếng Anh). 5 tháng 1 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2023.
  4. ^ “Belarusian Blogger Handed Parole-Like Sentence” [Blogger người Belarus đã thi hành bản án giống như tạm tha]. Radio Free Europe/Radio Liberty (bằng tiếng Anh). 24 tháng 6 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 6 năm 2022.
  5. ^ Song, Victoria (11 tháng 3 năm 2022). “A top Wikipedia editor has been arrested in Belarus” [Một biên tập viên Wikipedia hàng đầu đã bị bắt ở Belarus]. The Verge (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2022.
  6. ^ “В Беларуси задержали Марка Бернштейна — активиста и популяризатора интернет-энциклопедии Wikipedia.org” [Mark Bernstein – một nhà hoạt động và phổ biến bộ bách khoa toàn thư trực tuyến Wikipedia – đã bị giam giữ ở Belarus]. Zerkalo.io (bằng tiếng Nga). 11 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2022.
  7. ^ “В Беларуси редактора "Википедии" приговорили к 2 годам колонии по статье о "дискредитации" страны” [Tại Belarus, biên tập viên "Wikipedia" bị kết án 2 năm tù vì bài viết "làm mất uy tín" đất nước]. Current Time TV (bằng tiếng Nga). 7 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2022.
  8. ^ “В Беларуси редактора "Википедии" приговорили к 2 годам колонии за правки в статьях о протестах” [Biên tập viên Wikipedia bị kết án 2 năm tù ở Belarus vì biên tập bài viết về các cuộc biểu tình]. Esquire (bản tiếng Nga) (bằng tiếng Nga). 7 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2022.
  9. ^ “Редактора Википедии из Бреста приговорили к двум годам колонии за правки к статьям, "дискредитирующие Белоруссию" [Biên tập viên Wikipedia ở Brest bị kết án hai năm tù vì biên tập các bài viết "làm mất uy tín của Belarus"]. Fontanka.ru (bằng tiếng Nga). 7 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2022.
  10. ^ “Bassel Khartabil: Syrian internet freedom activist 'executed' [Bassel Khartabil: Nhà hoạt động về tự do internet người Syria 'bị tử hình']. BBC News (bằng tiếng Anh). 2 tháng 8 năm 2017. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2023.
  11. ^ Maher, Katherine; Merkley, Ryan; Surman, Mark (11 tháng 8 năm 2017). “Honoring our friend Bassel: Announcing the Bassel Khartabil Free Culture Fellowship” [Tôn vinh người bạn Bassel của chúng ta: Công bố Học bổng Văn hóa Tự do Bassel Khartabil]. Diff (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 2 năm 2023. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2023.