Xem mã nguồn của Germane

{{Chembox new
|  Name = Gecman
|  ImageFile = Germane-2D.png
<!-- | ImageSize = 150px -->
|  ImageName = Germane
|  ImageFile1 = Germane-3D-vdW.png
<!-- | ImageSize1 = 150px -->
|  ImageName1 = Germane
|  IUPACName = Germane
|  OtherNames = Tetrahydride germani,<br />gecmanometan,<br />monogecman
| Section1 = {{Chembox Identifiers
|  CASNo = 7782-65-2
|  RTECS = 
 }}
| Section2 = {{Chembox Properties
|  Formula = GeH<sub>4</sub>
|  MolarMass = 76,62 g mol<sup>−1</sup>
|  Appearance = Khí không màu
|  Density = 3,3 kg m<sup>−3</sup> khí.
|  Solubility = thấp
|  MeltingPt = −165 °C (108 K)
|  BoilingPt = −88 °C (195 K)
 }}
| Section3 = {{Chembox Structure
|  MolShape = Tứ diện
|  Dipole = O [[Debye|D]]
 }}
| Section7 = {{Chembox Hazards
|  ExternalMSDS =
|  MainHazards = Độc hại, dễ cháy
|  RPhrases = 
|  SPhrases = 
 }}
| Section8 = {{Chembox Other
|  OtherAnions = [[Tetrachloride germani|GeCl<sub>4</sub>]]
|  OtherCpds = [[Mêtan|CH<sub>4</sub>]]}}
}}
'''Gecman''' là tên gọi của một [[hợp chất|hợp chất hóa học]] với công thức [[germani|Ge]][[hiđrô|H<sub>4</sub>]]. Nó là hydride đơn giản nhất của germani và là một trong những hợp chất hữu ích nhất của [[germani]]. Giống như các hợp chất tương tự ([[silan]] và [[mêtan]], gecman có cấu trúc [[tứ diện]]. Nó cháy trong không khí để sinh ra [[dioxide germani|GeO<sub>2</sub>]] và [[nước]].

==Tổng hợp==
Có nhiều phương pháp tổng hợp gecman trong công nghiệp.<ref>US Patent 7,087,102 (2006)</ref> Các phương pháp này có thể phân loại thành:
: (a) Phương pháp khử hóa học,
: (b) Phương pháp khử điện hóa,
: (c) Phương pháp dựa trên cơ sở [[plasma]].

Phương pháp khử hóa học là sự cho tiếp xúc của các hợp chất chứa germani như [[germani]] nguyên tố, [[tetrachloride germani]], [[dioxide germani]], [[gecmanua]] với các tác nhân khử như [[borohydride natri]], [[borohydride kali]], [[borohydride lithi]], [[hydride nhôm lithi]], [[hydride nhôm natri]], [[hydride lithi]], [[natri hydride|hydride natri]], [[hydride magiê]]. Phản ứng có thể thực hiện trong dung dịch lỏng hay trong [[dung môi]] hữu cơ.

Ở quy mô phòng thí nghiệm, gecman có thể điều chế bằng phản ứng của các hợp chất Ge(IV) với các tác nhân [[hydride]]. Phản ứng tổng hợp điển hình là của Na<sub>2</sub>GeO<sub>3</sub> với [[borohydride natri]].<ref>Girolami G. S.; Rauchfuss T. B. Và Angelici R. J.: Synthesis and Technique in Inorganic Chemistry, University Science Books: Mill Valley, CA, 1999.</ref>

:Na<sub>2</sub>GeO<sub>3</sub> + NaBH<sub>4</sub> + H<sub>2</sub>O → GeH<sub>4</sub> + 2 NaOH + NaBO<sub>2</sub>

Phương pháp khử điện hóa là cho một hiệu điện thế giữa [[catôt]] bằng germani kim loại trong dung dịch [[chất điện phân]] và [[anôt]] bằng các kim loại như [[molypđen]] hay [[cadmi]]. Trong phương pháp này, các khí gecman và [[hiđrô]] sinh ra tại catôt trong khi anôt có phản ứng tạo ra các oxide của molypđen hay cadmi.

Phương pháp tổng hợp bằng plasma là sự tấn công germani kim loại bằng các nguyên tử hiđrô (H) được sinh ra bằng cách dùng nguồn plasma [[tần số|cao tần]] để tạo ra gecman và [[digecman]].

==Phổ biến==
Gecman đã được phát hiện có trong khí quyển [[Sao Mộc]].<ref>{{chú thích tạp chí| title= The tropospheric gas composition of Jupiter's north equatorial belt /NH<sub>3</sub>, PH<sub>3</sub>, CH<sub>3</sub>D, GeH<sub>4</sub>, H<sub>2</sub>O/ and the Jovian D/H isotopic ratio| author = Kunde V.; Hanel R.; Maguire W.; Gautier D.; Baluteau J. P.; Marten A.; Chedin A.; Husson N.; Scott, N. |journal = Astrophysical J.| volume= 263|year= 1982|pages= 443-467|doi=10.1086/160516}}</ref>

==Sử dụng trong công nghiệp bán dẫn==
Khí này bị phận hủy ở khoảng 600K sinh ra germani và hiđrô. Do tính không bền nhiệt của nó nên gecman được sử dụng trong công nghiệp bán dẫn để phát triển kết tinh [[phép trầm tích]] của germani theo các phương pháp [[MOVPE]] hay [[epitaxy chùm phân tử|trầm tích chùm phân tử]].<ref>{{chú thích tạp chí | title = Epitaxy of germanium using germane in the presence of tetramethylgermanium|author = Venkatasubramanian, R.; Pickett, R. T.; Timmons, M. L.| journal = [[Journal of Applied Physics]] | volume = 66| pages = 5662-5664|year = 1989|doi = 10.1063/1.343633}}</ref> Các tiền chất germani hữu cơ (như [[isobutylgermane]], trichloride ankylgermani, trichloride dimetylaminogermani) đã được thử nghiệm như là các chất lỏng thay thế ít độc hại hơn thay cho germane để trầm tích các màng chứa germani theo phương pháp MOVPE.<ref>{{chú thích tạp chí| author = E. Woelk, D. V. Shenai-Khatkhate, R. L. DiCarlo Jr., A. Amamchyan, M. B. Power, B. Lamare, G. Beaudoin, I. Sagnes| url = http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6TJ6-4HNSJS8-X&_user=10&_handle=V-WA-A-W-AUY-MsSWYWW-UUA-U-AAZBCYVDBE-AAZAAZCCBE-WUWZDAWZE-AUY-U&_fmt=summary&_coverDate=01%2F25%2F2006&_rdoc=103&_orig=browse&_srch=%23toc%235302%232006%23997129997%23614855!&_cdi=5302&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=b727a26cf1d2921d65096fc1f93658bb| title = Designing Novel Organogermanium MOVPE Precursors for High-purity Germanium Films| journal = Journal of Crystal Growth| volume = 287| issue = 2| pages = 684-687| year = 2006| doi = 10.1016/j.jcrysgro.2005.10.094| accessdate = ngày 7 tháng 12 năm 2007 | archive-date = ngày 24 tháng 5 năm 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080524085555/http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6TJ6-4HNSJS8-X&_user=10&_handle=V-WA-A-W-AUY-MsSWYWW-UUA-U-AAZBCYVDBE-AAZAAZCCBE-WUWZDAWZE-AUY-U&_fmt=summary&_coverDate=01%2F25%2F2006&_rdoc=103&_orig=browse&_srch=%23toc%235302%232006%23997129997%23614855!&_cdi=5302&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=b727a26cf1d2921d65096fc1f93658bb}}</ref>

==An toàn==
Gecman là [[chất khí]] dễ cháy và khả năng tự cháy là khá cao, đồng thời độc hại với con người.

==Tham khảo==
{{tham khảo|30em}}

==Liên kết ngoài==
{{Wiktionary}}
*[http://www.us.airliquide.com/en/business/products/gases/gasdata/index.asp?GasID=31 Airliquide] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070329234436/http://www.us.airliquide.com/en/business/products/gases/gasdata/index.asp?GasID=31 |date = ngày 29 tháng 3 năm 2007}}
*[http://sauvignon.mit.edu/safety/GeH4.pdf MSDS dạng pdf tại MIT] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080309071802/http://sauvignon.mit.edu/safety/GeH4.pdf |date = ngày 9 tháng 3 năm 2008}}

[[Thể loại:Hợp chất germani]]
[[Thể loại:Hydride]]
[[Thể loại:Khí công nghiệp]]

[[ru:Германы]]