Xem mã nguồn của Giám mục vương quyền

[[Tập tin:Johann Otto von Gemmingen.jpg|thumb|right|200px|[[Johann Otto von Gemmingen]], Giám mục vương quyền của [[Giáo phận vương quyền Augsburg|Augsburg]] (1591–1598)]]
'''Giám mục vương quyền''' ([[tiếng Đức]]: ''Fürstbischof''; [[tiếng Anh]]: ''Prince-bishop''), hay '''Thân vương Giám mục''', '''Vương công Giám mục''', là danh xưng dùng để chỉ địa vị của vị [[giám mục]] cũng đồng thời giữ quyền cai trị [[thế tục]] trên một lãnh địa có chủ quyền gọi là [[Giáo phận vương quyền]] (''Hochstift'') <ref>Joachim Whaley, ''Germany and the Holy Roman Empire'', Oxford University Press, 2012, volume 2, Glossary of German terms and other terms.</ref>. Do vùng giáo phận vương quyền thường nằm trọn trong hoặc chỉ chồng lấn một phần với lãnh thổ của [[giáo phận]] (''Bischoftum'' hay ''Bistum''), thậm chí một số thành phố nằm trong lãnh thổ giáo phận vương quyền, được [[Hoàng đế La Mã Thần thánh]] ban cho đặc quyền tự trị, trở thành một [[Thành bang đế chế]]<ref name=EB1911>{{cite EB1911 |wstitle=Imperial Cities or Towns |volume=14 |page=342 |first=Arthur William |last=Holland}}</ref>, nằm ngoài quyền cai trị của giáo mục vương quyền, nên trên thực tế, lãnh thổ dưới quyền cai trị thế tục của các giám mục vương quyền bị giới hạn hơn nhiều so với trên danh nghĩa. Những lãnh thổ nằm trong giáo phận (''bistum'') nhưng nằm ngoài giáo phận vương quyền (''hochstift'') thì Giám mục vương quyền chỉ giữ vai trò chủ chăn tinh thần như một [[giám mục]] thông thường chứ không có quyền cai trị thế tục.

Trường hợp vị giám mục vương quyền giữ chức vụ [[Tổng giám mục]] thì danh xưng tước vị của ông sẽ là ''Tổng giám mục vương quyền'' (''Fürsterzbischof'', còn gọi là ''Thân vương Tổng giám mục''); nếu là [[Viện phụ]] thì sẽ được gọi là ''Viện phụ vương quyền'' (''Fürstabt'', còn gọi là ''Thân vương Viện phụ'').

Một Giám mục vương quyền thường được coi là một vị [[Quân chủ tuyển cử]], có nghĩa là dù cai trị lãnh thổ [[thế tục]], nhưng nhà cai trị không được cha truyền con nối, những vị quân chủ tiếp theo đều phải được bầu lên bởi một hội đồng hoặc một uỷ ban.<ref name="63–84">{{chú thích tạp chí|url=https://link.springer.com/article/10.1023/A:1005078532251|doi = 10.1023/A:1005078532251|year = 2000|last1 = Kurrild-Klitgaard|first1 = Peter|title = The Constitutional Economics of Autocratic Succession|journal = Public Choice|volume = 103|issue = 1|pages = 63–84|s2cid = 154097838}}</ref>

Ở [[châu Âu]], với sự suy giảm quyền lực của [[Đế quốc La Mã]] từ thế kỷ IV trở đi, trước các cuộc xâm lược của những bộ tộc [[Man di]] ngoài La Mã, đôi khi những Giám mục Cơ đốc giáo của các thành phố đã thay thế vị trí chỉ huy của La Mã để đưa ra các quyết định và dẫn quân khi cần thiết. Các mối quan hệ sau này giữa một Giám mục vương quyền với [[Giai cấp tư sản]] luôn đối đầu nhau. Những cuộc xung đột càng tăng lên khi các thành phố xin Hoàng đế quyền độc lập khỏi Giáo phận để trở thành một [[Thành bang đế chế]].

Trong số 9 [[Tuyển đế hầu]] được phép bầu chọn ra [[Hoàng đế La Mã Thần thánh]] thì có 3 Tuyển đế hầu là Giám mục vương quyền, gồm có: [[Tuyển hầu xứ Mainz|Giám mục vương quyền Mainz]], [[Tuyển hầu quốc Trier|Giám mục vương quyền Trier]] và [[Tuyển hầu quốc Köln|Giám mục vương quyền Köln]]. Quyền lực của những nhà cai trị thần quyền này vô cùng to lớn và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến Hoàng đế La Mã và các Tuyển đế hầu khác. Họ thường xuyên đứng ra làm trung gian, dàn xếp các cuộc xung đột giữa Hoàng đế và các nhà cai trị trên khắp đế quốc.

==Đế chế La Mã Thần thánh==
{{Chính|Hệ thống nhà thờ hoàng gia}}
[[Hình:Canossa-three.jpg|left|thumb|250px|Henry IV cầu xin sự tha thứ của Giáo hoàng Gregory VII tại Canossa, lâu đài của Nữ bá tước Matilda, 1077 - trong sự kiện [[Tranh cãi việc bổ nhiệm giáo sĩ]]]]
Các [[Giám mục]] đã thường xuyên tham gia vào bộ máy cai trị của [[Vương quốc Frank]] và [[Đế quốc Carolus]] với tư cách là thành viên giáo phẩm, sứ thần của lãnh chúa (''[[Missus dominicus]]'')<ref>{{chú thích sách|title=Untersuchungen zu den Missi dominici. Herrschaft, Delegation und Kommunikation in der Karolingerzeit|last=Kikuchi|first=Shigeto|year=2013|pages=58–66|oclc=950017512}}</ref>, nhưng đó là những nhiệm vụ cá nhân, không gắn liền với quyền cai trị.

Trong thời kỳ đầu của [[Đế chế La Mã Thần thánh]], những giám mục có thế lực chính trị sẽ được [[Hoàng đế La Mã Thần thánh|hoàng đế]] phong cho danh hiệu Giám mục vương quyền, được xếp vào đẳng cấp tước vị phong kiến bậc [[Fürst|vương hầu]] (''Fürst''). Các giám mục nhận được phong hiệu này sẽ được cấp quyền cai trị một lãnh địa thái ấp nhất định và được phép có đại diện trong [[Đại hội Đế quốc (Thánh chế La Mã)|Đại hội Đế chế]] (Reichstag).

Các [[Công quốc gốc]] của [[Vương quốc Đức]] bên trong Đế chế La Mã Thần Thánh có các công tước hùng mạnh, luôn hướng về "[[lợi ích quốc gia]]" của công quốc do mình cai trị hơn là lợi ích của Đế chế. Dưới thời [[Vương triều Otto]] ([[Công quốc Sachsen|Saxon]]) đầu tiên là [[Heinrich Người săn chim|Henry Fowler]] và con trai của ông, [[Otto I của Thánh chế La Mã|Hoàng đế Otto I]], có ý định làm suy yếu quyền lực của các [[công tước]] bằng cách ban cho các [[Giám mục]] trung thành các vùng đất của Đế quốc và ban cho họ những đặc quyền phong kiến. Không giống như các công tước, họ không thể truyền các tước vị và đất đai cha truyền con nối cho bất kỳ con cháu nào. Thay vào đó, các Hoàng đế để cho các Giáo phận vương quyền bầu ra nhà cai trị của mình, bất chấp thực tế rằng theo giáo luật họ là một phần của [[Giáo hội Công giáo]]. Điều này vấp phải sự phản đối ngày càng tăng của các [[Giáo hoàng]], lên đến đỉnh điểm là [[Tranh cãi việc bổ nhiệm giáo sĩ]] vào năm 1076. Tuy nhiên, các [[Hoàng đế La Mã Thần thánh]] tiếp tục trao các lãnh thổ [[thế tục]] cho các giám mục.<ref>{{lang|de|Joachim Fernau: 'Deutschland, Deutschland über alles — Geschichte der Deutschen'}}</ref> Thuật ngữ tiếng Đức ''[[Hochstift]]'' thường được sử dụng để biểu thị hình thức quyền lực thế tục được nắm giữ bởi các Giám mục cai trị một Giáo phận vương quyền, trong khi đó thuật ngữ ''Erzstift'' được sử dụng cho Tổng giáo phận vương quyền. Hình thức tổ chức của các [[Hochstift|Giáo phận vương quyền]] không khác gì [[Lãnh địa Giáo hoàng]], vì các [[Giáo hoàng]] cũng được bầu chọn lên từ trong số các [[Hồng y]], sau khi vị Giáo hoàng tiền nhiệm qua đời. Quyền cai trị của các quân chủ thần quyền này là trọn đời, tính từ khi họ được bầu lên cho đến lúc họ qua đời.

Trong [[Goldene Bulle|Sắc chỉ vàng 1356]], [[Karl IV của Thánh chế La Mã|Hoàng đế Karl IV]] đã xác định rõ ràng địa vị và đặc quyền của các Giám mục vương quyền của Mainz, Cologne và Trier với tư cách là những [[Tuyển đế hầu]] bầu chọn ra Hoàng đế La Mã. Trước khi [[Cải cách Kháng nghị]] diễn ra, trong [[Đế chế La Mã Thần thánh]] có tất cả 53 nhà nước giáo hội có [[Địa vị Hoàng gia]]. Cuối cùng, các lãnh thổ này đã bị thế tục hoá trong thời kỳ [[Hòa giải Đức]] năm 1803, sau những tổn thất lãnh thổ cho Pháp trong [[Hiệp ước Lunéville]], ngoại trừ [[Tuyển hầu xứ Mainz|Giáo phận vương quyền Mainz]] và tổng thủ hiến Đức [[Karl Theodor Anton Maria von Dalberg]], người tiếp tục cai trị với tư cách là [[Thân vương]] của [[Thân vương quốc Aschaffenburg]] và [[Thân vương quốc Regensburg|Regensburg]]. Tuy nhiên, ở một số quốc gia nằm ngoài sự kiểm soát của Pháp, chẳng hạn như ở [[Đế quốc Áo]] (Salzburg, Seckau, và Olomouc) và [[Vương quốc Phổ]] (Breslau), thể chế trên danh nghĩa vẫn tiếp tục, và trong một số trường hợp đã được phục hồi.

Đẳng cấp cao nhất của các Giám mục vương quyền trong đế chế chính là 3 [[Tuyển đế hầu]] Mainz, Cologne và Trier. Ngoài ra còn có thêm một số Giám mục vương quyền được phong tước vị [[Thân vương Thánh chế La Mã|Reichsfürsten]] (có thể so sánh với [[Đẳng cấp quý tộc Pháp]]). Các Tổng giám mục vương quyền từng giữ chức [[Tổng thủ hiến]] cho một số bộ phận của Đế chế như Tổng thủ hiến Ý, Tổng thủ hiến Đức; do tầm quan trọng của những cá nhân này cao hơn [[Tuyển đế hầu]] nên các lãnh thổ của họ được gọi là ''Kurfürstentum'' (Thân vương quốc tuyển cử) chứ không phải là [[Hochstift|Giáo phận vương quyền]].

==Danh sách các Giáo phận vương quyền==
{{Biên tập|date=7-2024|reason=chưa dịch hết, cập nhật thông tin}}
{|class="sortable wikitable"
|-
! style="width: 10%;" class="unsortable" | Huy hiệu
! style="width: 10%;" | Tên
! style="width: 10%;" | Thứ hạng
! style="width: 20%;" class="unsortable" | Địa phương
! style="width: 10%;" | [[Quyền hoàng gia ngay lập tức]]
! style="width: 10%;" | [[Vùng đế chế|Vùng<br />Hoàng gia]]
! style="width: 10%;" | Quốc gia<br />hiện đại
! style="width: 30%;" class="unsortable" | Chú thích
|-
! [[Tập tin:Wappen Erzbistum Köln.png|40px|alt=]]
| [[Tuyển hầu xứ Köln|Cologne]]
|Tổng giám mục tuyển cử
| {{lang-de|Erzstift Köln, Kurköln}}
| 953–1803
| [[Electoral Rhenish Circle|Electoral Rhenish]]
| {{DEU}}
| [[Tuyển đế hầu]] và Tổng Thủ hiến của [[Vương quốc Ý (thời trung cổ)|Ý]]. [[Công quốc Westphalia|Công tước Westphalia]] từ năm 1180. [[Cologne]] trở thành [[Thành bang đế chế|Thành phố Đế quốc Tự do]] vào năm 1288.
|-
! [[Tập tin:Wappen Erzbistum Mainz.png|40px|alt=]]
| [[Tuyển hầu xứ Mainz|Mainz]]
| Tổng giám mục tuyển cử
| {{lang-de|Erzbistum Mainz, Kurmainz}}
| {{circa|780}}–1803
| [[Electoral Rhenish Circle|Electoral Rhenish]]
| {{DEU}}
| [[Tuyển đế hầu]] và Tổng Thủ hiến của [[Vương quốc Đức|Đức]].
|-
! [[Tập tin:Wappen Erzbistum Trier.png|40px|alt=]]
| [[Tuyển hầu quốc Trier|Trier]]
| Tổng giám mục tuyển cử
| {{lang-de|Erzbistum Trier, Kurtrier}}<br />{{lang-fr|Archevêque Trèves}}
| 772–1803
| [[Electoral Rhenish Circle|Electoral Rhenish]]
| {{DEU}}
| [[Tuyển đế hầu]] và Tổng Thủ hiến của [[Vương quốc Burgundia|Burgundy]].
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Augsburg.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Augsburg|Augsburg]]
| Giám mục
| {{lang-de|Hochstift Augsburg}}
| {{circa|888}}–1803
| [[Swabian Circle|Swabian]]
| {{DEU}}
| [[Augsburg]] trở thành [[Thành bang đế chế]] vào năm 1276.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bamberg bis.svg|25px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Bamberg|Bamberg]]
| Giám mục
| {{lang-de|Hochstift Bamberg}}
| 1245–1802
| [[Franconian Circle|Franconian]]
| {{DEU}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Basel.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Basel|Basel]]
| Giám mục
| {{lang-fr|Principauté de Bâle}}<br />{{lang-de|Fürstbistum Basel}}
| 1032–1803
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{FRA}}<br />{{DEU}}<br />{{CHE}}
| [[Basel]] gia nhập [[Cựu Liên bang Thụy Sĩ]] với tư cách là [[Bang Basel]] vào năm 1501. Một phần nhỏ giám mục hiện không thuộc Thụy Sĩ: [[Schliengen]] và [[Istein]] cả hai hiện tại thuộc về Đức; một phần rất nhỏ của [[Saint-Ursanne|Vogtei của St Ursanne]] hiện thuộc Pháp.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Brandenburg.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Brandenburg|Brandenburg]]
| Giám mục
| {{lang-de|Hochstift Brandenburg}}
| {{circa|1165}}–1598
| [[Upper Saxon Circle|Upper Saxon]]
| {{DEU}}
| Được thành lập vào năm 948, bị xoá bỏ năm 983, được tái lập {{khoảng | 1161}}, được tiếp tục quản lý bởi các quản trị Tin Lành sau Cải cách vào năm 1520, được thế tục hóa và hợp nhất với [[Phiên bá quốc Brandenburg]] vào năm 1571.
|-
! [[Tập tin:Wappen Erzbistum Bremen.png|40px|alt=]]
| [[Tổng giáo phận vương quyền Bremen|Bremen]]
| Tổng giám mục
| {{lang-de|Erzstift Bremen}}
| 1180–1648
| [[Lower Saxon Circle|Lower Saxon]]
| {{DEU}}
| Tiếp tục được quản lý bởi các nhà cai trị [[Tin Lành]] sau Cải cách năm 1566 cho đến 1645/1648. Thành phố [[Bremen]] tự trị vào năm 1186, và được xác nhận là [[Thành bang đế chế]] vào năm 1646.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Breslau.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Breslau|Breslau]]
| Bishopric
| {{lang-de|Fürstbistum Breslau}}<br />{{lang-pl|Biskupie Księstwo Wrocławskie}}<br />{{lang-sli|Brassel}}
|
| None
| {{POL}}
| In 1344 Bishop Przecław of Breslau (present-day [[Wrocław]]) bought the town of Grottkau ([[Grodków]]) from the [[Duchy of Silesia|Silesian]] duke [[Bolesław III the Generous]] and added it to the episcopal [[Duchy of Nysa|Duchy of Neisse]] ([[Nysa, Poland|Nysa]]), becoming Prince of Neisse and Duke of Grottkau as a vassal to the [[Lands of the Bohemian Crown|Bohemian Crown]].
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Brixen.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Brixen|Brixen]]
| Giám mục
| {{lang-de|Hochstift Brixen}} <br/> {{lang-it|Principato vescovile di Bressanone}}
| 1027–1803
| [[Vùng đế chế Áo|Áo]]
| {{ITA}}
| [[Hòa giải Đức]] sáp nhập vào [[Bá quốc Tyrol|Tyrol]]
|-
! [[Tập tin:CoA Cambrai Diocese.svg|25px|alt=]]
| [[Bishopric of Cambrai|Cambrai]]
| Bishopric, then Archbishopric
| {{lang-fr|Principauté de Cambrai}}<br />{{lang-de|Hochstift Kammerich}}
| 1007–1678
| [[Lower Rhenish–Westphalian Circle|Lower Rhenish / Westphalian]]
| {{FRA}}
| To [[Early modern France|France]] by 1678 [[Treaties of Nijmegen|Peace of Nijmegen]]
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Kammin.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Cammin|Cammin]]
| Bishopric
| {{lang-de|Bistum Kammin}}<br />{{lang-pl|Biskupie Księstwo Kamieńskie}}<!-- Kashubian? -->
| 1248–1650
| [[Upper Saxon Circle|Upper Saxon]]
| {{POL}}
| Lost {{lang|de|Reichsfreiheit}} to [[Duchy of Pomerania]] in 1544, secularized in 1650, to Brandenburg [[Province of Pomerania (1653–1815)|Province of Pomerania]]
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Chur.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Chur|Chur]]
| Bishopric
| {{lang-de|Bistum Chur}}<br />{{lang-rm|Chapitel catedral da Cuira}}<br />{{lang-it|Principato vescovile di Coira}}
| 831/1170–1526
| [[Austrian Circle|Austrian]]
| {{CHE}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Konstanz.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Constance|Constance]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Konstanz}}
| 1155–1803
| [[Swabian Circle|Swabian]]
| {{AUT}}<br />{{DEU}}<br />{{CHE}}
| Greatly reduced during the [[Reformation]], when significant parts of Swabia and Switzerland became Protestant.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Eichstätt.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Eichstätt|Eichstätt]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Eichstätt}}
| 1305–1802
| [[Franconian Circle|Franconian]]
| {{DEU}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Freising.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Freising|Freising]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Freising}}
| 1294–1802
| [[Bavarian Circle|Bavarian]]
| {{AUT}}<br />{{DEU}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Fulda.png|40px|alt=]]
| [[Fulda monastery|Fulda]]
| Abbey, then Bishopric
| {{lang-de|Reichskloster Fulda, Reichsbistum Fulda}}
| 1220–1802
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{DEU}}
| [[Imperial Abbey]] until 5 October 1752, when it was raised to a bishopric. Secularized in 1802 in the [[German Mediatization]]
|-
! [[Tập tin:Wappen Genf matt.svg|25px|alt=]]
| [[Bishopric of Geneva|Geneva]]
| Bishopric
| {{lang-fr|Évêché de Genève}}<br />{{lang-de|Fürstbistum Genf}}
| 1154-1526
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{FRA}}<br />{{CHE}}
| {{lang|la|De jure}} {{lang|de|Reichsfrei}} since 1154, {{lang|la|de facto}} dominated by their guardians, the counts of [[County of Geneva|Geneva]] (until 1400) and [[County of Savoy|Savoy]] (since 1401). [[Geneva]] joined the [[Old Swiss Confederacy]] in 1526.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Halberstadt.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Halberstadt|Halberstadt]]
| Bishopric
| {{lang-de|Bistum Halberstadt}}
| 1180–1648
| [[Lower Saxon Circle|Lower Saxon]]
| {{DEU}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Havelberg.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Havelberg|Havelberg]]
| Bishopric
| {{lang-de|Bistum Havelberg}}
| 1151–1598
| [[Lower Saxon Circle|Lower Saxon]]
| {{DEU}}
| Founded in 948, annihilated 983, re-established 1130, continued by Lutheran administrators after Reformation in 1548 until 1598
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Hildesheim.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Hildesheim|Hildesheim]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Hildesheim}}
| 1235–1803
| [[Lower Saxon Circle|Lower Saxon]]
| {{DEU}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Lausanne.png|40px|alt=]]
| [[Bishop of Lausanne|Lausanne]]
| Bishopric
| {{lang-fr|Principauté épiscopale de Lausanne}}<br />{{lang-de|Bistum Lausanne}}
| 1270–1536
| None
| {{CHE}}
| Conquered by the [[Old Swiss Confederacy|Swiss]] city canton of [[Canton of Bern|Bern]] in 1536.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Lebus.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Lebus|Lebus]]
| Bishopric
| {{lang-de|Fürstbistum Lebus}}<br />{{lang-pl|Diecezja lubuska}}
| 1248–1598
| None
| {{DEU}}<br />{{POL}}
| Seated in {{lang|de|[[Fürstenwalde]]}} since 1385; {{lang|de|Reichsfreiheit}} challenged by [[Margraviate of Brandenburg|Brandenburg]], continued by [[House of Hohenzollern|Hohenzollern]] Lutheran administrators after Protestant Reformation in 1555 until secularization in 1598.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Lüttich.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Liege|Liège]]
| Bishopric
| {{lang-fr|Principauté de Liége}}<!-- é at the time, è now --><br />{{lang-de|Fürstbistum Lüttich}}<br />{{lang-wa|Principåté d' Lidje}}
| 980–1789/1795
| [[Lower Rhenish–Westphalian Circle|Lower Rhenish / Westphalian]]
| {{BEL}}<br />{{NLD}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Lübeck.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Lübeck|Lübeck]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Lübeck}}
| 1180–1803
| [[Lower Saxon Circle|Lower Saxon]]
| {{DEU}}
| Seated in [[Eutin]] since the 1270s; Reformation started in 1535, continued by Lutheran administrators since 1586 until secularization in 1803. [[Lübeck]] became a Free Imperial City in 1226.
|-
! [[Tập tin:ComtedeLyon.svg|25px|alt=]]
| [[Roman Catholic Archdiocese of Lyon|Lyon]]
| Archbishopric
| {{lang-fr|Archevêque de Lyon}}<br />{{lang-frp|Arch·evèque de Liyon}}
| 1157-1312
| None
| {{FRA}}
| Seated in [[Lyon]]; ''Reichsfrei'' confirmed by [[Frederick I, Holy Roman Emperor|Frederick Barbarossa]] in 1157. Annexed by the [[Kingdom of France]] in 1312.
|-
! [[Tập tin:Wappen Erzbistum Magdeburg.png|40px|alt=]]
| [[Archbishopric of Magdeburg|Magdeburg]]
| Archbishopric
| {{lang-de|Erzstift Magdeburg}}
| 1180–1680
| [[Lower Saxon Circle|Lower Saxon]]
| {{DEU}}
| Continued by [[Diocesan administrator#Administrators of prince-bishoprics|Lutheran administrators]] between 1566 and 1631, and again since 1638 until 1680.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Merseburg.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Merseburg|Merseburg]]
| Bishopric
| {{lang-de|Bistum Merseburg}}
| 1004–1565
| None
| {{DEU}}
| Administered by the Lutheran [[Electorate of Saxony]] between 1544 until 1565.
|-
! [[Tập tin:Blason fr Bishop of Metz.svg|50px|alt=]]
| [[Bishopric of Metz|Metz]]
| Bishopric
| {{lang-fr|Évêché de Metz}}<br />{{lang-de|Hochstift Metz}}
| 10th century–1552
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{FRA}}
| One of the [[Three Bishoprics]] ceded to France by the 1552 [[Treaty of Chambord]].
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Minden.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Minden|Minden]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Minden}}
| 1180–1648
| [[Lower Rhenish–Westphalian Circle|Lower Rhenish / Westphalian]]
| {{DEU}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Münster.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Münster|Münster]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Münster}}
| 1180–1802
| [[Lower Rhenish–Westphalian Circle|Lower Rhenish / Westphalian]]
| {{DEU}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Naumburg-Zeitz.png|40px|alt=]]
| [[Prince-Bishopric of Naumburg|Naumburg]]
| Bishopric
| {{lang-de|Bistum Naumburg-Zeitz}}
|
|
| {{DEU}}
| Under guardianship of [[Margraviate of Meissen|Meissen]] from 1259, administrated by [[Electorate of Saxony|Saxony]] from 1564.
|-
! [[Tập tin:Wappen Erzbistum Olmütz.png|40px|alt=]]
| [[Roman Catholic Archdiocese of Olomouc|Olomouc]]
| Bishopric
| {{lang-cs|Biskupství olomoucké}}<br />{{lang-de|Bistum Olmütz}}
|
| None
| {{CZE}}
| The Czech bishopric (later Metropolitan) of [[Olomouc]], as a [[lands of the Bohemian Crown|vassal principality of the Bohemian crown]], was the peer of the [[margraviate of Moravia]], and from 1365 its prince-bishop was 'Count of the Bohemian Chapel', i.e., first [[court chaplain]], who was to accompany the monarch on his frequent travels.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Osnabrück.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Osnabrück|Osnabrück]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Osnabrück}}
| 1225/1236–1802
| [[Lower Rhenish–Westphalian Circle|Lower Rhenish / Westphalian]]
| {{DEU}}
| Alternated between Catholic and Protestant incumbents after the [[Thirty Years' War]], secularized in 1802/1803
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Paderborn.png|40px|alt=]]
| [[Prince Bishopric of Paderborn|Paderborn]]
| Bishopric
| {{lang-de|Fürstbistum Paderborn}}
| 1281–1802
| [[Lower Rhenish–Westphalian Circle|Lower Rhenish / Westphalian]]
| {{DEU}}
|
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Passau.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Passau|Passau]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Passau}}
| 999–1803
| [[Bavarian Circle|Bavarian]]
| {{AUT}}<br />{{DEU}}
| Princely title was confirmed at Nuremberg in 1217.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Ratzeburg.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Ratzeburg|Ratzeburg]]
| Bishopric
| {{lang-de|Bistum Ratzeburg}}
| 1236–1648
| [[Lower Saxon Circle|Lower Saxon]]
| {{DEU}}
| Ruled by Lutheran administrators between 1554 and 1648.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Regensburg.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Regensburg|Regensburg]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Regensburg}}
| 1132?–1803
| [[Vùng đế chế Bayern]]
| {{DEU}}
| [[Regensburg]] trở thành Thành bang đế chế tự do năm 1245.
|-
! [[Tập tin:Wappen Erzbistum Salzburg.png|40px|alt=]]
|| [[Giáo phận vương quyền Salzburg|Salzburg]]
| Tổng giám mục
| {{lang-de|Fürsterzbistum Salzburg}}
| 1278–1803
| [[Vùng đế chế Bayern]]
| {{AUT}}
| Raised to an electorate in 1803, but simultaneously secularized; ''see [[Electorate of Salzburg]]''. Since 1648, the archbishop has also borne the title {{lang|la|Primas Germaniae}}, First [Bishop] of Germania. The powers of this title – non-jurisdictional – are limited to being the Pope's first correspondent in the German-speaking world, but used to include the right to preside over the [[Princes of the Holy Roman Empire]].
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Schwerin.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Schwerin|Schwerin]]
| Bishopric
| {{lang-de|Bistum Schwerin}}
| 1180–1648
| [[Lower Saxon Circle|Lower Saxon]]
| {{DEU}}
| Ruled by an administrator between 1516 and 1648.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Speyer.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Speyer|Speyer]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Speyer}}
| 888–1803
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{DEU}}
| Territories to the east of the Rhine were annexed by France in 1681, confirmed in 1697. Speyer became a Free Imperial City in 1294.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Straßburg.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Strasbourg|Strasbourg]]
| Bishopric
| {{lang-gsw|Bistum Strossburi}}<br />{{lang-fr|Évêché de Strasbourg}}<br />{{lang-de|Fürstbistum Straßburg}}
| 982–1803
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{FRA}}<br />{{DEU}}
| Territories to the east of the Rhine were annexed by France in 1681, confirmed in 1697. Speyer became a Free Imperial City in 1262.
|-
! [[Tập tin:Blason ville fr Moûtiers (Savoie).svg|25px|alt=]]
| [[Roman Catholic Ancient Diocese of Tarentaise|Tarentaise]]
| Archbishopric
| {{lang-fr|Prince-évêque de Tarentaise}}<br />{{lang-frp|Prince Evèque de Tarentèsa}}<br />{{lang-it|Principato vescovile di Tarantasia}}
| 1186-1769
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{FRA}}
| Made Count of Tarentaise since 996, ''Reichsfrei'' since 1186, ''de facto'' dominated by their guardians [[County of Savoy|Savoy]] (since 1271). Secularized and annexed by the [[Kingdom of Sardinia]] 1769.<ref name="Borrel">{{chú thích tạp chí |last1=Borrel |first1=E.L. |title=Origine composition territoriale & Démembrements Successifs des Fiefs de l'évéché de Tarentaise |journal=Books on Google Play Recueil des mémoires et documents de l'Académie de la Val d'Isère |date=1889 |volume=5 |pages=254–262 |ref=Borrel}}</ref>
|-
! [[Tập tin:Blason Vicherey 88.svg|25px|alt=]]
| [[Bishopric of Toul|Toul]]
| Bishopric
| {{lang-fr|Principauté de Toul}}<br />{{lang-de|Bistum Tull}}
| 10th century – 1552
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{FRA}}
| One of the [[Three Bishoprics]] ceded to France by the 1552 [[Treaty of Chambord]], confirmed in 1648.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Trient.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Trent|Trent]]
| Bishopric
| {{lang-it|Principato vescovile di Trento}}<br />{{lang-de|Fürstbistum Trient}}
| 1027–1803
| [[Austrian Circle]]
| {{ITA}}
| [[German Mediatisation|Secularized]] to [[County of Tyrol|Tyrol]] in 1803.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Utrecht.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Utrecht|Utrecht]]
| Bishopric
| {{lang-nl|Sticht Utrecht}}
| 1024–1528
| [[Lower Rhenish–Westphalian Circle|Lower Rhenish / Westphalian]]
| {{NLD}}
| Sold to [[Charles V, Holy Roman Emperor]] in 1528, after which it was moved to the [[Burgundian Circle]]. Founding member of the [[Dutch Republic]] in 1579/1581, confirmed in 1648.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Verden.png|40px|alt=]]
| [[Bishopric of Verden|Verden]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Verden}}
| 1180–1648
| [[Lower Rhenish–Westphalian Circle|Lower Rhenish / Westphalian]]
| {{DEU}}
| Continued by Lutheran administrators after Reformation until 1645/1648, when it was continued as a secular and independent principality until its disestablishment in 1807. It became a part of the [[Kingdom of Hanover]] in 1815.
|-
! [[Tập tin:Coat of arms of the Bishopric of Verdun.svg|30px|alt=]]
| [[Bishopric of Verdun|Verdun]]
| Bishopric
| {{lang-fr|Principauté de Verdun}}<br />{{lang-de|Bistum Wirten}}
| 10th century – 1552
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{FRA}}
| One of the [[Three Bishoprics]] ceded to France by the 1552 [[Treaty of Chambord]], confirmed in 1648.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Worms.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Worms|Worms]]
| Bishopric
| {{lang-de|Bistum Worms}}
| 861–1801
| [[Upper Rhenish Circle|Upper Rhenish]]
| {{DEU}}
| [[Worms, Germany|Worms]] city rule established by Bishop [[Burchard of Worms|Burchard]] (1000–25), episcopal residence at [[Ladenburg]] from 1400, held large estates in the former {{lang|de|[[Lahngau]]}} region, territories left of the [[Rhine]] lost by the 1797 [[Treaty of Campo Formio]], secularized at first to [[First French Empire|French Empire]], finally [[Tuyển hầu xứ Baden|Baden]] and [[Landgraviate of Hesse-Darmstadt|Hesse-Darmstadt]] in 1815.
|-
! [[Tập tin:Wappen Bistum Würzburg.png|40px|alt=]]
| [[Giáo phận vương quyền Würzburg|Würzburg]]
| Bishopric
| {{lang-de|Hochstift Würzburg}}
| 1168–1803
| [[Franconian Circle|Franconian]]
| {{DEU}}
| Duke of Franconia
|}

==Tham khảo==
{{tham khảo}}

== Nguồn và Liên kết ngoài ==
* [[Catholic Encyclopaedia]] passim
* [http://www.zum.de/whkmla/military/17cen/muenster1661.html The Prince-Bishop of Münster]
* [http://www.buxhoeveden.net/index.php?link=2 Albert of Buxhoeveden, Prince-Bishop of Livonia]
* [http://www.heraldica.org/topics/france/peerage.htm#twelve Heraldica.org - here French peerage]
* Westermann, {{lang|de|Großer Atlas zur Weltgeschichte}} (in German)
* [http://www.worldstatesmen.org/ WorldStatesmen] search under each present country

[[Thể loại:Giám mục vương quyền| ]]
[[Thể loại:Giáo phận vương quyền]]
[[Thể loại:Tước hiệu quý tộc]]
[[Thể loại:Nguyên thủ quốc gia]]
[[Thể loại:Giám mục theo loại]]
[[Thể loại:Chức danh giáo hội]]
[[Thể loại:Công giáo thời Trung cổ]]