Oxit

Gỉ sắt chứa sắt (III) oxit Fe₂O₃

Oxit là hợp chất gồm 2 nguyên tố hóa học trong đó có một nguyên tố là oxy.

Công thức hóa học: M_xO_y

Phân loại

Oxit bazơ: là những oxit tác dụng với axít cho ra muối và nước. Một số Oxit bazơ phản ứng với nước tạo thành bazơ tan gọi là kiềm.

Ví dụ: Na₂O - NaOH, Fe₂O₃ - Fe(OH)₃...

Oxit axit: là những oxit tác dụng với bazo tạo ra muối và nước, phản ứng với nước tạo thành 1 axít.

Ví dụ: CO₂ - H₂CO₃, P₂O₅ - H₃PO₄..

Oxit lưỡng tính: là oxit có thể tác dụng với axit hoặc bazơ tạo muối và nước

Ví dụ: Mn₂O₇, Al₂O₃ ,ZnO

Oxit trung tính: là oxit không phản ứng với nước để tạo bazơ hay axít, không phản ứng với bazơ hay axít để tạo muối.

Ví dụ: Cacbon monoxit - CO, Nitơ monoxit - NO...

Các phản ứng

Phản ứng với nước

Oxit axit phản ứng với nước tạo thành dung dịch axít (trừ SiO₂).

Ví dụ: SO₃ + H₂O --> H₂SO₄

P₂O₅ + 3H₂O --> 2H₃PO₄

Một số Oxit bazơ phản ứng với nước tạo thành bazơ. Chỉ có các oxit bazơ của kim loại kiềm (Li,Na,K,Rb,...) và kiềm thổ (Ca,Ba,Sr,...) ngoại trừ Be và Magie kết hợp với nước sẽ tạo thành bazơ (CaO, Na₂O, Li₂O, BaO, K₂O)

Ví dụ: CaO + H₂O → Ca(OH)₂

BaO + H₂O --> Ba(OH)₂

Phản ứng với axit

Oxit bazơ phản ứng với axít để tạo thành muối và nước

Ví dụ: 3CaO + 2H₃PO₄ → Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂O

Phản ứng với bazơ

Oxit axít phản ứng với bazơ để tạo thành muối và nước.

Ví dụ: SO₃ + 2NaOH → Na₂SO₄ + H₂O

Oxit lưỡng tính có thể phản ứng với bazơ tạo thành muối và nước.

Ví dụ: Al₂O₃ + 2NaOH → 2NaAlO₂ + H₂O

Phản ứng với oxit

Một số oxit bazơ (5 oxit Li₂O, K₂O, BaO, CaO, Na₂O) tác dụng với oxit axit tạo thành muối

Ví dụ: CaO + CO₂ → CaCO₃

BaO + CO₂ --> BaCO₃

Cách đọc

Tên nguyên tố + oxit

Ví dụ: CaO - Canxi oxit

Nếu kim loại có nhiều hóa trị: tên kim loại (kèm theo hóa trị) + oxit

Ví dụ: FeO - Sắt(II) oxit

Fe₂O₃ - Sắt(III) oxit

Nếu phi kim có nhiều hóa trị: tên phi kim (kèm theo các tiền tố chỉ số nguyên tử phi kim) + oxit (kèm theo các tiền tố chỉ số nguyên tử oxi)

Ví dụ: SO₃ - Lưu huỳnh trioxit.

N2O5 - Đinitơ pentaoxit.

Có thể đọc tên oxit theo sự mất nước.

Một số oxit có tên đặc biệt (CO₂: các-bo-nic,....SO₂: khí sunfurơ.....)

Tham khảo

• Fully Exploiting the Potential of the Periodic Table through Pattern Recognition Schultz, Emeric. J. Chem. Educ. 2005 82 1649.