Ủy ban Olympic quốc gia

Ủy ban Olympic quốc gia (hay NOC) là tên gọi chung bao gồm các ủy ban đại diện cho các nước và vùng lãnh thổ trên khắp thế giới tham gia vào các hoạt động Olympic. Dưới sự quản lý của Ủy ban Olympic quốc tế, các ủy ban địa phương có trách nhiệm tổ chức sự kiện và giúp đỡ người dân nước mình tham gia vào các kì Đại hội Thể thao, như Thế vận hội. Các ủy ban này cũng có nhiệm vụ đề cử các thành phố trong khu vực họ quản lý trở thành ứng viên đăng cai các kì Đại hội sẽ diễn ra. NOCs đóng vai trò thúc đẩy sự phát triển của các vận động viên và công tác huấn luyện trong khuôn khổ quốc gia.

Tính đến năm 2008, đã có 205 Ủy ban Olympic quốc gia được công nhật, gồm cả nước độc lập và khu vực địa lý. Tất của 192 thành viên Liên Hợp Quốc đều đã có Ủy ban riêng, cũng như 13 vùng lãnh thổ dưới đây:

Đài Loan (Trung Hoa Dân Quốc), lấy tên Trung Hoa Đài Bắc theo IOC
Quan sát viên Liên Hợp Quốc Palestine
Bốn các lãnh thổ của Hoa Kỳ: Samoa thuộc Mỹ, Guam, Puerto Rico, và quần đảo Virgin thuộc Mỹ (viết thành Virgin Islands theo IOC)
Ba vùng lãnh thổ hải ngoại thuộc Vương quốc Anh: Bermuda, quần đảo Virgin thuộc Anh, và quần đảo Cayman
Hai lãnh thổ của Vương quốc Hà Lan: Aruba. Trước đây Antille thuộc Hà Lan từng được IOC công nhận từ 1950–2011 nhưng không còn nữa do quốc gia này giải thể vào năm 2010.
Hồng Kông, đặc khu hành chính của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Quần đảo Cook, liên bang New Zealand

Tất cả các Ủy ban Olympic quốc gia đều là thành viên của Hiệp hội các ủy ban Olympic quốc gia (ANOC), hiệp hội này được chia thành năm khu vực chính:

	Hiệp hội	Số Ủy ban	Thành viên sớm nhất	Thành viên mới nhất
châu Á	Hội đồng Olympic châu Á	44	Nhật Bản (1912)	Đông Timor (2003)
châu Âu	Ủy ban Olympic châu Âu	49	Pháp (1894)	Montenegro (2007)
châu Đại Dương	Ủy ban Olympic quốc gia châu Đại Dương	17	Australia (1895)	Tuvalu (2007)
châu Mỹ	Tổ chức Thể thao liên châu Mỹ	42	Mỹ (1894)	Dominica (1993) Saint Kitts và Nevis (1993) Saint Lucia (1993)
châu Phi	Hiệp hội Ủy ban Olympic quốc gia châu Phi	53	Ai Cập (1910)	Eritrea (1999)

Xem thêm các tổ chức riêng và xin bổ sung các thành viên mới vào danh sách bên dưới.

Danh sách thành viên và năm gia nhập[sửa | sửa mã nguồn]

Bên dưới là bảng lược sử của 205 Ủy ban thành viên được Ủy ban Olympic quốc tế công nhận từ khi bắt đầu thành lập, năm 1894. Một số Ủy ban được thành lập trước khi được công nhận chính thức, một số khác được công nhận ngay khi thành lập. Một số liên bang, ngày nay không tồn tại (như Liên Xô, Tiệp Khắc, Nam Tư...) không được liệt vào bảng, chỉ những quốc gia tuyên bố ly khai từ chúng được kê tên:

1894	Pháp, Mỹ
1895	Australia, Đức, Hy Lạp, Hungary
1900	Na Uy
1905	Đan Mạch, Đảo Anh
1906	Bỉ
1907	Canada, Phần Lan
1909	Bồ Đào Nha
1910	Ai Cập
1911	Thổ Nhĩ Kỳ
1912	Áo, Nhật Bản, Luxembourg, Hà Lan, Serbia^[1], Tây Ban Nha, Thụy Sĩ
1913	Thụy Điển
1914	Rumani
1915	Ý
1919	New Zealand, Ba Lan
1922	Ireland
1923	Argentina, México, Uruguay
1924	Bulgaria, Haiti
1927	Ấn Độ
1929	Philippines
1934	Chile
1935	Brasil, Iceland, Liechtenstein, Venezuela
1936	Afghanistan, Bermuda, Bolivia, Jamaica, Malta, Peru
1937	Sri Lanka (trước đó Ceylon)
1947	Guatemala, Iran, Myanma (trước đó Burma), Panama, Hàn Quốc
1948	Colombia, Guyana (trước đó Guiana thuộc Anh), Iraq, Liban, Pakistan, Puerto Rico, Singapore, Syria, Trinidad và Tobago
1950	Antille thuộc Hà Lan, Thái Lan
1951	Hồng Kông, Nigeria
1952	Bahamas, Ghana (trước đó Gold Coast), Indonesia, Israel
1953	Monaco
1954	Costa Rica, Cuba, Ethiopia, Malaysia (trước đó Malaya)
1955	Barbados, Fiji, Kenya, Liberia
1956	Honduras, Uganda
1957	Bắc Triều Tiên, Tunisia
1959	Albania, Ecuador, Maroc, Nicaragua, San Marino, Sudan, Suriname
1960	Trung Hoa Đài Bắc (trước đó Cộng hòa Trung Hoa)
1962	Bénin (trước đó Dahomey), Cộng hòa Dominica, El Salvador, Mông Cổ
1963	Cameroon, Bờ Biển Ngà (trước đó Ivory Coast), Jordan, Libya, Mali, Nepal, Sénégal
1964	Algérie, Tchad, Madagascar, Niger, Congo, Sierra Leone, Zambia
1965	Cộng hòa Trung Phi, Guinée, Ả Rập Xê Út, Togo
1966	Kuwait
1967	Belize (trước đó Honduras thuộc Anh), Quần đảo Virgin
1968	Cộng hòa Nhân dân Congo, Gabon, Malawi, Tanzania
1970	Paraguay
1972	Burkina Faso (trước đó Upper Volta), Lesotho, Mauritius, Somalia, Swaziland
1974	Papua New Guinea
1975	Andorra
1976	Antigua và Barbuda, Quần đảo Cayman, Gambia
1978	Síp
1979	Bahrain, Lào, Mauritanie, Mozambique, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Seychelles, Việt Nam
1980	Angola, Bangladesh, Botswana, Qatar, Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Zimbabwe
1981	Yemen
1982	Quần đảo Virgin thuộc Anh, Oman
1983	Bhutan, Samoa (trước đó Tây Samoa), Quần đảo Solomon
1984	Brunei, Djibouti, Guinea Xích Đạo, Grenada, Rwanda, Tonga
1985	Maldives
1986	Aruba, Quần đảo Cook, Guam
1987	American Samoa, Saint Vincent và Grenadines, Vanuatu
1991	Estonia, Latvia, Litva, Namibia, Nam Phi
1993	Armenia, Azerbaijan, Belarus, Bosnia và Herzegovina, Burundi, Cape Verde, Comoros, Croatia, Cộng hòa Czech, Dominica, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Moldova, FYR Macedonia, Nga, Saint Kitts và Nevis, Saint Lucia, São Tomé và Príncipe, Slovakia, Slovenia, Tajikistan, Turkmenistan, Ukraina, Uzbekistan
1994	Campuchia, Nauru
1995	Guiné-Bissau, Palestine
1997	Micronesia
1999	Eritrea, Palau
2003	Kiribati, Đông Timor
2006	Quần đảo Marshall
2007	Montenegro, Tuvalu

Ủy ban Olympic quốc gia không được công nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Ủy ban Thể thao và Olympic Ma Cao: được thành lập từ năm 1987, đang nỗ lực đấu tranh đòi sự thừa nhận của IOC nhưng hiện tại vẫn chưa có kết quả và do đó tổ chức này không được cử đại diện tham gia Thế vận hội với danh nghĩa "Ma Cao, Trung Quốc".