Đảo Thổ Chu

Về quần đảo cùng tên, xem bài Thổ Chu (quần đảo).

Đảo Thổ Chu Tên khác: Thổ Châu
Vị trí của đảo Thổ Chu
Địa lý
Vị trí	Vịnh Thái Lan
Tọa độ	9°18′B 103°29′Đ
Quần đảo	Thổ Chu
Diện tích	13,95 km2 (538,6 mi2)
Độ cao tương đối lớn nhất	167 m (548 ft)
Hành chính
Việt Nam
Tỉnh	Kiên Giang
Huyện	Phú Quốc
Xã	Thổ Châu

Thổ Chu (dân địa phương quen gọi là Thổ Châu) là đảo lớn nhất trong quần đảo Thổ Chu và là trung tâm hành chính của xã Thổ Châu thuộc huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, Việt Nam. Từ lâu, các hải đồ của người phương Tây thường gọi đảo này là Poulo Panjang.

Địa lí tự nhiên

Đảo Thổ Chu nằm cách đảo Phú Quốc và thành phố Rạch Giá lần lượt là 55 hải lí (102 km) và 220 km về phía tây nam và cách mũi Cà Mau 85 hải lí (157 km) về phía tây bắc. Trên đảo có bốn bãi biển là bãi Ngự, bãi Dong, bãi Mun và bãi Nhất, trong đó bãi Ngự và bãi Dong là lớn hơn cả. Theo truyền thuyết, sở dĩ có tên gọi bãi Ngự là bởi khi xưa nơi đây là bãi neo đậu tránh sóng của đoàn thuyền chúa Nguyễn trên đường tháo chạy.

Môi trường

Đảo Thổ Chu có môi trường thiên nhiên tươi đẹp với những rạn san hô mật độ cao, bãi cát trắng mịn ven đảo và những cánh rừng hoang sơ bên trong. Người ta thống kê được 99 loài san hô với ưu thế thuộc về hai chi là Montipora và Acropora thuộc họ San hô lỗ đỉnh. Cùng với thảm cỏ biển, rạn san hô là nơi sinh sống của các loài rùa biển. Khu hệ thực vật có khoảng hai trăm loài, chủ yếu là họ Bứa, họ Đậu và họ Hồng xiêm. Về động vật, có các loài như sóc, khỉ, trăn, rắn,... Trên đảo còn có loài đặc hữu là thằn lằn chân ngón Thổ Chu (Cyrtodactylus thochuensis). Tuy vậy, đảo này đang chịu tác động của tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải dù được thu gom nhưng lại bị đổ xuống biển.

Lịch sử

Thời Việt Nam Cộng hòa, đảo Thổ Chu cũng như cả quần đảo thuộc quyền quản lí của tỉnh An Xuyên. Ngày 10 tháng 5 năm 1975, Khmer Đỏ tiến chiếm đảo Thổ Chu, bắt hơn năm trăm người dân về Campuchia để giết hại. Ngày 24 tháng 5, Việt Nam khởi sự tấn công và thu hồi lại đảo vào ngày 27 cùng tháng. Năm 1977, một lần nữa Khmer Đỏ tấn công đảo này nhưng đã bị tiêu diệt hoàn toàn.

Ngày 27 tháng 4 năm 1992, Uỷ ban Nhân dân tỉnh Kiên Giang đưa sáu gia đình với khoảng ba mươi người đang cư ngụ tại xã Kiên Hải ra đảo Thổ Chu để lập nghiệp. Ngày 24 tháng 4 năm 1993, Chính phủ Việt Nam quyết định thành lập xã đảo Thổ Châu.

Dân cư

Đa số cư dân trên đảo là dân chài cùng cán bộ hải quân vùng 5 và biên phòng. Đầu năm 2012, dân số của đảo là 1.700 người với 513 hộ dân. Dân cư sinh sống tập trung tại bãi Ngự và bãi Dong.

Vì mỗi năm phải chuyển nhà hai lần vòng quanh đảo để tránh bão nên nhà cửa của người dân còn tạm bợ. Vào mùa gió tây nam từ tháng 4 đến tháng 8, họ chuyển từ bãi Ngự sang bãi Dong; vào mùa gió đông bắc từ tháng 9 đến tháng 3, họ lại quay về nơi cũ.

Cơ sở hạ tầng

Trên đảo Thổ Chu chỉ có một máy phát điện tập trung cho bãi Ngự. Đảo này cũng chưa có hệ thống cung cấp nước sạch mà quân đội và dân thường phải tự đào giếng để lấy nước. Con đường chính trên đảo được trải nhựa dài 30 km.. Trạm y tế xã Thổ Châu có hai mươi sáu phòng, tổng diện tích là 1.280 m² với các trang thiết bị như máy chụp X-quang, máy điện tim, máy siêu âm, bàn mổ đa năng,... Dịch vụ thông tin di động của ba mạng Viettel, Mobifone và Vinaphone đã phủ tới đảo.

Đảo Thổ Chu còn có ngọn đèn biển được thiết lập vào ngày 25 tháng 1 năm 2000. Nếu tầm hiệu lực của hải đăng vào ban ngày là 29 hải lí (53,7 km) thì vào ban đêm là 12 hải lý (22,2 km). Tâm sáng của đèn biển trong phạm vi 140 m. Ngoài ra, trên đảo còn có một trường học (từ mẫu giáo đến trung học cơ sở), bưu điện và một đền tưởng niệm các nạn nhân bị Khmer Đỏ thảm sát.

Kinh tế

Cư dân địa phương sinh sống bằng ngư nghiệp, bao gồm đánh bắt, mua bán hải sản và hậu cần nghề cá. Dù hơn 45% số hộ gia đình trên đảo có thu nhập từ 50 triệu đồng/năm trở lên nhưng nhìn chung kinh tế của Thổ Chu vẫn còn khó khăn; vì ngư trường đã cạn kiệt nên hiệu quả khai thác hải sản chỉ ở mức thấp. Theo quyết định 18/2009/QĐ-TTg của thủ tướng chính phủ Việt Nam thì đảo Thổ Chu được quy hoạch để trở thành trung tâm dịch vụ ngư nghiệp lớn của cả vùng.