Xem mã nguồn của Utada Hikaru

{{chú thích trong bài}}
{{Tên người Nhật|Utada|Hikaru}}
{{Infobox musical artist 
| Name = Utada Hikaru<br>宇多田ヒカル
| Background = solo_singer
| Birth_name = Utada Hikaru
| Img = Utada Hikaru 2004.jpg
| Alias = Utada, Hikki, Cubic U
| Born = {{birth date and age|1983|1|19}}
| Died = 
| Origin = [[Thành phố New York|New York]], [[Hoa Kỳ|Mỹ]]
| Genre = [[Pop|Nhạc pop]], [[Nhạc dance|dance]]
| Occupation = Ca sĩ, nhạc sĩ, nhà sản xuất
| Instrument = Hát, guitar, piano 
| Years_active = 1993–nay
| Label = [[EMI Music Japan|EMI]]<br />[[Universal Music Group|Universal]]<br />[[Island Records|Island]]
| Associated_acts = [[Utada Teruzane]], [[Fuji Keiko]], [[Timbaland]], [[Ne-Yo]]
| URL = [http://www.utadahikaru.jp/ www.utadahikaru.jp]
}}
{{nihongo|'''Utada Hikaru'''|宇多田 光|''Utada Hikaru''|''Vũ Đa Điền Quang''}} là một nữ [[ca sĩ]], [[nhạc sĩ]] [[người Nhật]], được các fan gọi một cách trìu mến là Hikki, ''Hikaru'' có nghĩa là "[[ánh sáng]]" trong tiếng Nhật.

== Tiểu sử ==
Utada Hikaru sinh ngày [[19 tháng 1]] năm [[1983]] tại [[Manhattan]], [[Thành phố New York|New York]] trong một gia đình có truyền thống về [[âm nhạc]]. Cha cô là [[Utada Teruzane]], nhà sản xuất và là một nhạc sĩ lâu năm. Mẹ cô là Fuji Keiko (tên diễn), một ca sĩ hát nhạc [[Enka]] nổi tiếng ở [[Nhật Bản]] vào [[thập niên 1970]]. Khi còn nhỏ, cô thường phải đến phòng thu âm thường xuyên vì cha mẹ làm việc ở đó. Năm 3 tuổi, cha mẹ của Hikaru bắt cô học [[dương cầm|piano]]. Thoạt đầu, cô rất ghét âm nhạc vì bị bắt buộc mọi thứ, nhưng dần dà khi lớn lên, cô bắt đầu cảm thấy bị nó cuốn hút.

== Sự nghiệp âm nhạc ==
Âm nhạc của Utada bị ảnh hưởng rất nhiều từ cha, người rất yêu [[rock|nhạc rock]]. Các ban nhạc mà cô yêu thích bao gồm những tên tuổi lớn như [[The Beatles]], [[Queen]], [[Eagles|The Eagles]], [[Bon Jovi]] và [[Guns N' Roses]].

Bản thân học ở New York, Hikki cũng chịu ảnh hưởng của trào lưu [[rhythm and blues|nhạc R&B]] thịnh hành ở khu vực này. Cô thường nói bài hát đầu tiên mở đường cho cô đến với R&B là bài "[[Age Ain’t Nothing But A Number (bài hát)|Age Ain’t Nothin’ But A Number]]" do ca sĩ [[hip hop|hip-hop]] nổi tiếng [[Aaliyah]] hát.

Lên 8, Hikaru bắt đầu sự nghiệp ca hát của mình trong nhóm U3, thành lập bởi gia đình Utada vào năm [[1990]]. Nhóm bao gồm cả ba thành viên của gia đình: Hikaru, [[Teruzane]] và Keiko. Album đầu tiên của U3 ''U*STAR'' ra đời vào tháng 9 năm 1993, trong đó có 2 bài được viết bởi cô bé 10 tuổi Hikaru, đó là: "Thank you" và "Kodomotachi no Utaga". Hikaru cũng chính là người vẽ bìa cho album này. Cũng như các album khác được nhóm cho ra đời, ''U*STAR'' không gặt hái được thành công nào đáng kể, và đến năm 1997 thì tan rã.

Hikaru quyết định theo đuổi sự nghiệp [[solo]] của mình, dưới tên Cubic U. Single đầu tiên "I'll be stronger" được phát hành bởi hãng băng đĩa [[Liquid Sound Lounge]], và không lâu sau đó là Precious, album bằng [[tiếng Anh]] ra mắt người nghe. Tuy nhiên, cho đến lúc này, cô vẫn chưa thu hút được sự chú ý của fan Nhật.

Trong một ngày thu âm cùng năm, Hikaru gặp Miyake Akira, một nhà sản xuất nhạc của [[Toshiba]]-EMI đang làm việc ở một phòng thu gần đó. Bị cuốn hút ngay lập tức bởi giọng hát và vóc người của Hikaru, Miyake thuyết phục cô sản xuất album ở Nhật dưới tên của hãng [[EMI]].

Tháng 8 năm [[1998]], Hikaru có buổi live đầu tiên trong "Music Talks", một chương trình giới thiệu tài năng âm nhạc mới của Nhật. Tự giới thiệu mình là Utada Hikaru, cô trình bày bài hát nổi tiếng "[[Sukiyaki]]" (bài hát duy nhất trong lịch sử của Nhật trở thành hit ở [[Hoa Kỳ|Mỹ]]) và bài "[[Automatic]]". Chỉ 2 tháng sau, cô cho ra đời single đầu tiên "[[Automatic/Time Will Tell]]", tạo một làn sóng ủng hộ cuồng nhiệt từ phía người nghe ở Nhật và nhiều quốc gia châu Á khác. Ngày 10 tháng 3 năm [[1999]], ''First love'', album đầu tiên, ra đời. Đến cuối tháng 3, album này đã bán được trên 3,5 triệu bản, và 10 triệu bản trên toàn thế giới tính cho đến giờ. ''[[First love]]'' đã trở thành album bán chạy nhất trong lịch sử Nhật Bản.

Vào năm [[2000]], Hikaru quyết định quay trở lại Mỹ để tiếp tục học ở [[Đại học Columbia]]. Chỉ có ở đây cô mới được sống thoải mái ít được biết đến, mặc dù cũng có tin đồn trong trường là "[[Britney Spears]] của Nhật" học ở đó. Hikaru vẫn tiếp tục sự nghiệp âm nhạc của mình trong thời gian học đại học. Các album tiếp theo, ''Distance'' ([[2001]]) và ''Deep River'' (2002) đều bán được nhiều triệu bản. Album ''[[Deep River]]'' còn bao gồm bài "Hikari", nhạc chính của [[PlayStation 2|PS2]] game: [[Kingdom Hearts]] và [[Kingdom Hearts 2]].

Ở thời điểm hiện tại ([[2004]]), Hikaru đang tạm gạt chương trình học ở Columbia để tập trung hơn vào sự nghiệp âm nhạc của mình. Cô tâm sự trong một buổi phỏng vấn là dự định sẽ bắt đầu học lại neuroscience sau khi kết thúc sự nghiệp âm nhạc, có thể khoảng tuổi 28.

Tiếp nối thành công ở Nhật, Hikaru bắt đầu thăm dò thị trường âm nhạc của Mỹ. Năm 2001, cô hát nhạc chính của phim ''[[Rush Hour 2]]'' cùng với ca sĩ [[nhạc rap]] [[Foxy Brown (ca sĩ)|Foxy Brown]]. Bài hát tên "Blow My Whistle", được sản xuất bởi một trong những hãng [[Hip hop|nhạc hip-hop]] lớn nhất của Mỹ: [[The Neptunes]]. Lần đầu tiên tên của cô được viết theo kiểu Mỹ, Hikaru Utada, thay vì Utada Hikaru như ở Nhật. Đây cũng được xem là sự bắt đầu của sự nghiệp âm nhạc của cô ở Mỹ.

Cuối năm [[2003]], Hikaru ký hợp đồng với [[Island Def Jam]] để sản xuất album tiếng Anh, đồng thời sử dụng tên họ Utada (bỏ đi chữ Hikaru ở đầu) làm tên chính thức cho thị trường này. Utada có mặt trong album ''UNITY'' nhân dịp [[Olympics]] mùa hè 2004 ở [[Athena]] trong bài "[[By Your Side]]" (hát với [[Timbaland]] và Kiley Dean). Album được phát hành ở Nhật vào ngày 7 tháng 7.

==Danh sách đĩa nhạc==
{{chính|Danh sách đĩa nhạc của Hikaru Utada}}
{{col-begin}}
{{col-2}}

===Album phòng thu tiếng Nhật===
* 1999: ''[[First Love (album của Hikaru Utada)|First Love]]''
* 2001: ''[[Distance (album của Hikaru Utada)|Distance]]''
* 2002: ''[[Deep River (album của Hikaru Utada)|Deep River]]''
* 2006: ''[[Ultra Blue]]''
* 2008: ''[[Heart Station]]''
* 2016: ''[[Fantôme]]''
===Album phòng thu tiếng Anh===
* 1998: ''[[Precious (album của Cubic U)|Precious]]
* 2004: ''[[Exodus (album của Hikaru Utada)|Exodus]]
* 2009: ''[[This Is the One]]
{{col-2}}

===Album tuyển tập tiếng Nhật===
* 2004: ''[[Utada Hikaru Single Collection Vol. 1]]''
* 2010: ''[[Utada Hikaru Single Collection Vol. 2]]''

===Album tuyển tập tiếng Anh===
* 2010: ''[[Utada the Best]]''

===Album của U3===
* 1993: ''*Star'' 
* 2003: ''Are Kara 10 Nen Kinen Ban''
{{col-end}}

==Tham khảo==
{{tham khảo}}
==Liên kết ngoài==
{{Commons}}
*[http://www.toshiba-emi.co.jp/hikki/ Hikki's WEB] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080926100557/http://www.toshiba-emi.co.jp/hikki/ |date=2008-09-26 }} — Website chính thức {{ja icon}} {{en icon}}

[[Thể loại:Nữ ca sĩ Nhật Bản]]
[[Thể loại:Sinh năm 1983]]
[[Thể loại:Nhân vật còn sống]]
[[Thể loại:Người đoạt giải World Music Awards]]
[[Thể loại:Người Mỹ gốc Nhật]]
[[Thể loại:Nhạc sĩ nhạc dance Mỹ]]
[[Thể loại:Nhạc sĩ nhạc pop Mỹ]]
[[Thể loại:Cựu sinh viên Đại học Columbia]]
[[Thể loại:Nữ ca sĩ nhạc rock]]
[[Thể loại:Nghệ sĩ của Mercury Records]]
[[Thể loại:Nghệ sĩ của Virgin Records]]
[[Thể loại:Nghệ sĩ của EMI Records]]
[[Thể loại:Nghệ sĩ của Island Records]]
[[Thể loại:Ca sĩ Thành phố New York]]
[[Thể loại:Ca sĩ từ Tokyo]]
[[Thể loại:Nữ ca sĩ thế kỷ 21]]
[[Thể loại:Nữ ca sĩ nhạc pop Mỹ]]
[[Thể loại:Ca sĩ nhạc pop Mỹ]]