Xem mã nguồn của Người Chin

{{Infobox ethnic group
| group = Chin People
| image = [[Tập tin:Chin Village.jpg |200 px]]
| caption = Người Chin ở Myanmar, 2007
| poptime = 
| popplace = 1,5+ triệu [[Myanmar]], [[Ấn Độ]], [[Bangladesh]]
| region1 = {{MMR}}
| pop3 = 
| ref3 = 
| languages = Đa số: [[Tiếng Chin|Chin]]. Còn lại: [[Tiếng Asho Chin]], [[Tiếng Kuki|Kuki]], [[Cho]], [[Người Zou|Zou (Zomi)]], [[Yaw]], [[Tiếng Mizo|Mizo]], [[Tiếng Lai|Lai]], [[Người Khumi|Khumi]], [[Mara]]
| religions = Đa số: [[Kitô giáo|Kitô]]. Thiểu số: [[Thuyết vật linh|Vật linh]], [[Phật giáo|Phật]]
}}

'''Người Chin''' ({{MYname |MY =ချင်းလူမျိုး |MLCTS =hkyang lu. myui:}}, {{IPA-my |tɕɪ́ɴ lù mjó |pron}}) là một trong những dân tộc chính ở [[Myanmar]], và một thiểu số ở đông [[Ấn Độ]] và [[Bangladesh]] <ref name ="BBC1">Head, Jonathan, [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7855179.stm Burma's 'abused Chin need help'], ''BBC News'', 28 Jan 2009. Truy cập 1/04/2019.</ref>.

Thực tế người Chin gồm nhóm với 37 nhóm địa phương khác nhau và một số có tên tự gọi khác. Nhóm địa phương lớn nhất của người Chin có tên tự gọi là ''[[người Zou]] (Zomi)''. [[Người Zou|Người Zomi]] và Yo sống ở phía bắc, người Lai ở vùng trung tâm, và người Shö ở phía nam.

Người Chin nói các [[Nhóm ngôn ngữ Kuki-Chin|ngôn ngữ Kuki-Chin]], thuộc [[nhóm ngôn ngữ Kuki-Chin–Naga]](?) của [[Ngữ hệ Hán-Tạng]].

Người Chin là một trong nhóm 4 dân tộc sáng lập của ''Union of Myanmar'' (Liên bang Myanmar), là Chin, [[Người Kachin|Kachin]], [[Người Shan|Shan]] và [[Người Bamar|Bamar]] <ref name ="bbc3">{{chú thích web |url =http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8626008.stm |title =BBC News - Burma's 'forgotten' Chin people suffer abuse |publisher =}}</ref>.

Tại Myanmar người Chin chủ yếu sống ở [[bang Chin]] <ref name ="bbc3"/>, và một số ở các [[vùng Bago]], [[vùng Ayeyarwady|Ayeyarwady]], [[vùng Magwe|Magwe]], [[vùng Sagaing|Sagaing]] và [[bang Rakhine]]. Tại [[Ấn Độ]] họ sống ở các bang [[Nagaland]], [[Mizoram]], [[Manipur]] và [[Assam]] và được gọi là [[người Kuki]]. Tại [[Bangladesh]] họ sống ở [[Chittagong (phân khu)|phân khu Chittagong]].

Ý nghĩa tên gọi "Chin" là vấn đề tranh cãi. Các học giả đã đề xuất nhiều lý thuyết khác nhau mà không có sự đồng ý nào đạt được. Số cho rằng có nguồn gốc từ [[tiếng Hoa]], có lẽ từ ''jēn'' (人). Từ "''Kuki''" thì xuất phát từ [[tiếng Bengal]]. Trong thời kỳ [[Sự cai trị của Anh ở Miến Điện|thuộc Anh]] (British era), [[người Anh]] đã sử dụng thuật ngữ ghép "Chin-Kuki-Mizo" để nhóm những người nói những [[tiếng Kuki]], và Chính phủ Ấn Độ thừa kế điều này <ref>Violence and identity in North-east India: Naga-Kuki conflict - Page 201 S. R. Tohring - 2010 "... for these tribes including • the Kuki/ speaking tribe such as: 'Chin', 'Mizo', 'Chin-Kuki-Mizo', 'CHIKIM', 'Zomi', 'Zou', 'Zo'.... During the British era, the British rulers used the term 'Chin-Kuki-Mizo' and the Government of India seemed to follow..."</ref>.

Các nhà lãnh đạo [[dân tộc chủ nghĩa]] người Chin ở [[bang Chin]] Myanmar đã phổ biến thuật ngữ "Chin" sau sự độc lập của Myanmar khỏi Anh <ref>Amy Alexander ''Burma: "we are Like Forgotten People": the Chin People of Burma'' Page 16 2009 "... within Chin State, Chin nationalist leaders popularized the term "Chin" following Burma's independence from Britain."</ref>. Gần đây, từ "Chin" đã bị một số người ủng hộ [[người Zou|Zomi]] từ chối <ref>History of Zomi T. Gougin - 1984 "In Burma the people like to renounce the term Chin in favour of Zomi. Zomi is becoming more and more popular in Churachandpur district of Manipur adjoining the Chin State of Burma as group identity in repudiating Chin and Kuki. The term..."</ref>. Một số người theo [[chủ nghĩa dân tộc]] [[người Zou|Zomi]] hiện nay cho rằng "Chin" có nghĩa là sự thống trị của [[tiếng Paite|Paite]] tinh tế của bản sắc Chini, Kuki và Zomi, mà các nhóm khác như [[người Hmars]], [[người Zou|Zou (Zomi)]], Anals và Koms không thể sử dụng <ref>B. Datta-Ray ''Tribal identity and tension in north-east India'' Page 34 1989 "Now to accept the term Chin would mean subtle Paite domination in the matter, which the other groups like the Hmars, Zous, Anals and Koms may not coopt. A Zomi leader categorically stated that 'Chin' is a Burmese word which literally..."</ref><ref>Keat Gin Ooi - Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East... - Volume 1 - Page 353 2004 "Until recently, there appeared to be a consensus that the term Chin was not an identity that any of these peoples would... Some promote the terms Zo and Zomi, stating that they are derived from the name of the mythic common ancestor of all..."</ref><ref>Ramamoorthy Gopalakrishnan - Socio-political framework in North-East India - Page 149 1996 "Later, the term 'Mizo' created a lot of confusion particularly when the Zomi National Congress emerged.... But the problem arose with the use of the term 'Chin' (it is not given due recognition in the List of Scheduled Tribes in Manipur)."</ref><ref>Politico-economic development of the tribals of Manipur: a study... - Page 8 Chinkholian Guite - 1999 "Conceptual Meaning and Various Interpretations of the Terms— Chin, Kuki and Mizo (a) Chin The term Chin is the name given to this Zomi (formerly known as Chin-Kuki-Mizo) group of people in Myanmar (Burma). They are mostly found in the..."</ref><ref>Encyclopaedic profile of Indian tribes - Page 530 Sachchidananda, R. R. Prasad - 1996</ref><ref>Traditional Customs and Rituals of Northeast India: Arunachal... - Page 288 Pradip Chandra Sarma, Vivekananda Kendra Institute of Culture "chose to employ the term Chin to christen those on the Burmese side and the term Kuki on the Indian side of the border respectively... The Mizo of today's Mizoram are the descendants of Luseia, and the Zomi of Manipur are from the Songthu line, and thus all..."</ref>.

== Tham khảo ==
{{Tham khảo|colwidth=25em}}

== Liên kết ngoài ==
{{Thể loại Commons|Chin people}}
*[http://ethnomed.org/culture/chin Chin Cultural Profile]
*[http://www.myanmarbible.com/bible/Hakha/html/ Chin Bible] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190503144039/http://www.myanmarbible.com/bible/Hakha/html/ |date = ngày 3 tháng 5 năm 2019}}
*[http://www.zogam.org Zomi Re-unification Organisation]
*[http://www.chinland.org iChin National Front]
*[https://chin-dictionary.com/ English - Zomi/Chin Online dictionary]
*[https://www.hrw.org/report/2009/01/27/we-are-forgotten-people/chin-people-burma-unsafe-burma-unprotected-india Human Rights Watch Report on Persecution of Chins]
*[http://media.virbcdn.com/files/e1/FileItem-228886-ExSumSeekingRefugeTheChinPeopleinMizoramStateIndia1211pdf3912.pdf Report on Chin People Seeking Refuge in Mizoram] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160604105058/http://media.virbcdn.com/files/e1/FileItem-228886-ExSumSeekingRefugeTheChinPeopleinMizoramStateIndia1211pdf3912.pdf |date=2016-06-04 }}

{{Các dân tộc Myanmar}}
{{authority control}}

{{DEFAULTSORT:Chin}}
[[Thể loại:Bộ lạc Kuki]]
[[Thể loại:Nhóm sắc tộc ở Myanmar]]
[[Thể loại:Cộng đồng Phật giáo]]
[[Thể loại:Săn đầu người]]