Xem mã nguồn của Tê giác

{{Bảng phân loại
| name = Họ Tê giác
| fossil_range = {{Fossil range|50|0}}Hậu [[thế Eocen]]-Gần đây
| image = Diceros bicornis.jpg
| image_caption = [[Tê giác đen]] (''Diceros bicornis'') tại sở thú Saint Louis.
| regnum = [[Động vật|Animalia]]
| phylum = [[Động vật có dây sống|Chordata]]
| classis = [[Lớp Thú|Mammalia]]
| ordo = [[Bộ Guốc lẻ|Perissodactyla]]
| familia = '''Rhinocerotidae'''
| familia_authority = [[Owen Smith|Owen]], 1845
| subdivision_ranks = Các chi
| subdivision =
''[[Ceratotherium]]''<br />
''[[Dicerorhinus]]''<br />
''[[Diceros]]''<br />
''[[Rhinoceros]]''<br />
Các chi tuyệt chủng, xem văn bản
| superfamilia = [[Rhinocerotoidea]]
| range_map = Rhinocerotidae distribution map en.png
| range_map_caption = Khu vực phân bố của các loài tê giác
}}
[[Tập tin:Rinoceronte (Ceratotherium simum), Zoo de Ciudad Ho Chi Minh, Vietnam, 2013-08-14, DD 01.JPG|300px|nhỏ|Một con tê giác tại Thảo Cầm Viên thành phố Hồ Chí Minh]]
[[Tập tin:Ceratotherium simum (2).JPG|300px|nhỏ|phải|Một con tê giác tại Thảo Cầm Viên thành phố Hồ Chí Minh]]
'''Tê giác''' hay con '''tê''' là những loài [[Lớp Thú|động vật có vú]] [[Bộ Guốc lẻ|guốc lẻ]] trong họ '''Rhinocerotidae'''. Trong năm loài còn sinh tồn, hai loài sinh sống ở [[Châu Phi]], và ba loài sinh sống ở [[Nam Á]]. Thuật ngữ "tê giác" thường được áp dụng rộng rãi hơn cho các loài hiện nay đã tuyệt chủng trong liên họ Rhocerotoidea.

Các thành viên của Họ Tê giác là một trong những động vật trên cạn lớn nhất, với tất cả các loài có thể đạt đến hoặc hơn trọng lượng một [[tấn]]. Chúng ăn thực vật, có bộ não nhỏ (400 đến 600 g), có một hoặc hai sừng và lớp da bảo vệ dày (1,5 đến 5&nbsp;cm) được hình thành từ các lớp [[collagen]] nằm trong [[Cấu trúc tinh thể|cấu trúc mạng tinh thể]]. Chúng thường ăn cỏ và lá cây, mặc dù khả năng lên men thức ăn trong [[ruột già]] của chúng cho phép chúng ăn các loại thực vật có sợi hơn khi cần thiết. Không giống như các [[Bộ Guốc lẻ|động vật móng guốc lẻ]] khác, hai loài tê giác ở châu Phi thiếu răng ở phía trước miệng, thay vào đó dựa vào môi của chúng để nhổ thức ăn.<ref>{{Chú thích web|url=https://animals.mom.me/rhinos-eat-normally-2671.html|tựa đề=WHAT DO THE RHINOS EAT NORMALLY?|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>

Tê giác bị giết bởi một số người để lấy [[sừng]] của chúng, được mua và bán trên thị trường [[Kinh tế ngầm|chợ đen]], và được một số nền văn hóa sử dụng làm đồ trang trí hoặc cho [[y học cổ truyền]].<ref>{{Chú thích web|url=https://www.springer.com/gp/book/9783319421285|tựa đề=The Illegal Wildlife Trade|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> [[Đông Á]], cụ thể là [[Việt Nam]], là thị trường lớn nhất trong việc buôn bán sừng tê giác. Theo trọng lượng, sừng tê giác có giá trị như vàng trên thị trường chợ đen. Người ta mài sừng và tiêu thụ chúng, tin rằng bụi của chúng có đặc tính trị liệu.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.npr.org/sections/parallels/2013/05/14/181587969/Vietnams-Appetite-For-Rhino-Horn-Drives-Poaching-In-Africa|tựa đề=Vietnam's Appetite For Rhino Horn Drives Poaching In Africa|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> Sừng tê giác được tạo nên từ [[keratin]], loại protein cùng tạo nên [[Lông|tóc]] và [[Móng (động vật)|móng tay]].<ref>{{Chú thích web|url=http://www.yesmag.bc.ca/Questions/rhino.html|tựa đề=What is a rhinoceros horn made of?|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20110928130701/http://www.yesmag.bc.ca/Questions/rhino.html|ngày lưu trữ=2011-09-28|url hỏng=|ngày truy cập=|url-status=dead}}</ref> Cả hai loài tê giác châu Phi và [[tê giác Sumatra]] đều có hai sừng, trong khi [[tê giác Ấn Độ]] và [[tê giác Java]] chỉ có một sừng. [[Sách đỏ IUCN]] đánh giá [[tê giác đen]], [[Tê giác Java|Javan]] và [[Tê giác Sumatra|Sumatra]] là các [[loài cực kỳ nguy cấp]].

==Tên gọi==
Trước năm 1954, trong phương ngữ tiếng Việt miền Bắc con tê giác được gọi là '''tê ngưu''' ([[chữ Hán]]: 犀牛) hoặc '''con tê''', cái sừng của con tê ngưu gọi là "tê giác" (犀角), trong đó "giác" (角) là từ Hán Việt, nó có nghĩa là cái sừng. Phương ngữ tiếng Việt miền Nam khi đó gọi con tê giác là '''tây ngưu''' (biến thể ngữ âm của "tê giác) hoặc '''con tây,''' sừng của con tây ngưu được gọi là "tây giác". Về sau nhiều người không biết "tê giác" chỉ là cái sừng của con tê ngưu, lại tưởng tê giác là tên gọi của con vật có cái sừng đó nên đã gọi con tê ngưu là "tê giác".

Trong tiếng Anh, tê giác được gọi là '''Rhinoceros''' hay '''Rhino''' - /raɪˈnɒsərəs/, xuất phát từ [[tiếng Hy Lạp]] ''rhinokerōs'', nghĩa là 'mũi sừng' (từ ''rhis'' nghĩa là 'mũi', và ''keras'' nghĩa là 'sừng')

== Họ ==
[[Tập tin:Teleoceras.jpg|nhỏ|''[[Teleoceras]]'' trong [[thế Miocen]]]]
Một số [[loài]] tê giác chỉ mới tuyệt chủng trong thời gian địa chất gần đây, nổi tiếng nhất là các loài trong [[Chi Thú xương mỏng|Chi Thú Xương mỏng]] và [[tê giác lông mượt]] ở [[lục địa Á-Âu|đại lục Á-Âu]]: nguyên nhân của sự tuyệt chủng này là do [[biến đổi khí hậu]] hay việc [[Săn|săn bắn]] của con người vẫn đang là vấn đề gây tranh cãi. Các chứng cứ hiện tại cho thấy chúng có lẽ đã sống sót qua nhiều thay đổi khí hậu cho đến khi người hiện đại xuất hiện.

Các động vật tương tự tê giác đã lần đầu tiên xuất hiện trong [[thế Eocen]] (34-56 triệu năm trước) như là các động vật có hình dáng ngoài thon thả, và vào thời kỳ cuối [[thế Miocen]] (5,3-23 triệu năm trước) đã tồn tại nhiều loài khác nhau. Phần lớn các loài này có bề ngoài đồ sộ. Một loài là [[Baluchitherium|Indricotherium]] đã cân nặng khoảng 30 tấn và (trong số các động vật đã biết) là một trong số các động vật lớn nhất trong số [[lớp Thú|động vật có vú]] đã từng sống trên Trái Đất. Tê giác bị tuyệt chủng trong thời kỳ [[thế Pliocen]] (1,8-5,3 triệu năm trước) ở [[Bắc Mỹ]], và trong thời kỳ [[thế Pleistocen]] (10.000 đến 1,8 triệu năm trước) ở Bắc Á và [[châu Âu]].

Năm loài còn sống sót hiện nay thuộc về ba tông. Có ba loại ở châu Á là loài [[tê giác Sumatra]] đang ở tình trạng cực kỳ nguy cấp là đại diện duy nhất còn sống sót trong nhóm nguyên thủy nhất- Dicerorhinini- đã xuất hiện trong thế Miocen (khoảng 20 triệu năm trước). Loài tê giác lông tơ đã tuyệt chủng ở miền bắc châu Âu và châu Á cũng là thành viên của tông này. Còn hai loài thuộc tông Rhinocerotini vẫn đang sống sót là [[tê giác Ấn Độ]] (nguy cấp) và [[tê giác Java]] (cực kỳ nguy cấp), đã phân nhánh từ một gốc khác khoảng 10 triệu năm trước. Hai loài ở [[châu Phi]] là [[tê giác trắng]] và [[tê giác đen]], đã phân nhánh trong thời kỳ đầu [[thế Pliocen]] (khoảng 5 triệu năm trước) nhưng chúng vẫn thuộc về nhóm Dicerotini ở giữa [[thế Miocen]] (khoảng 14 triệu năm trước). Khác biệt chính giữa tê giác trắng và tê giác đen là hình dạng môi/miệng của chúng. Tê giác trắng có các môi rộng và phẳng để gặm cỏ còn tê giác đen có các môi dài đầu nhọn để ăn lá cây. Tên gọi tê giác trắng trên thực tế là một sai lầm phổ biến xuất phát từ từ đồng âm trong tiếng Anh chỉ cái môi rộng của chúng.

Con lai của các phân loài tê giác trắng (Ceratotherium simum simum x Ceratotherium simum cottoni) đã sinh nở tại vườn thú [[Dvůr Králové nad Labem|Dvur Kralove]] (vườn bách thú Dvur Kralove nad Labem) tại [[Tiệp Khắc]] năm 1977.
=== Phân loại ===
[[Tập tin:White Rhino cow in Kwafubesi, Limpopo Provence South Africa.jpg|300px|nhỏ|phải|Tê giác trắng ở Nam Phi]]
[[Tập tin:Smirolato.JPG|nhỏ|phải|Tê giác ở [[Ý]]]]
* Họ '''Rhinocerotidae'''<ref name=Mikko>{{Chú thích web | họ 1 = Haraamo | tên 1 = Mikko | tiêu đề = Mikko's Phylogeny Archive entry on "Rhinoceratidae" | ngày tháng = ngày 15 tháng 11 năm 2005 | url = http://www.fmnh.helsinki.fi/users/haaramo/metazoa/deuterostoma/chordata/synapsida/eutheria/Perissodactyla/Rhinocerotidae/Rhinocerotidae.htm | ngày truy cập = ngày 10 tháng 1 năm 2009 | archive-date = 2005-11-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20051127005502/http://www.fmnh.helsinki.fi/users/haaramo/metazoa/Deuterostoma/Chordata/Synapsida/Eutheria/Perissodactyla/Rhinocerotidae/Rhinocerotidae.htm | url-status = dead }}</ref>
** Phân họ [[Rhinocerotinae]]
*** Tông Aceratheriini
**** †''[[Aceratherium]]''
**** †''[[Acerorhinus]]''
**** †''[[Alicornops]]''
**** †''[[Aphelops]]''
**** †''[[Chilotheridium]]''
**** †''[[Chilotherium]]''
**** †''[[Dromoceratherium]]''
**** †''[[Floridaceras]]''
**** †''[[Hoploaceratherium]]''
**** †''[[Mesaceratherium]]''
**** †''[[Peraceras]]''
**** †''[[Plesiaceratherium]]''
**** †''[[Proaceratherium]]''
**** †''[[Sinorhinus]]''
**** †''[[Subchilotherium]]''
*** Tông Teleoceratini
**** †''[[Aprotodon]]''
**** †''[[Brachydiceratherium]]''
**** †''[[Brachypodella]]''
**** †''[[Brachypotherium]]''
**** †''[[Diaceratherium]]''
**** †''[[Prosantorhinus]]''
**** †''[[Shennongtherium]]''
**** †''[[Teleoceras]]''
*** Tông Rhinocerotini
**** †''[[Gaindatherium]]''
**** ''[[Rhinoceros]]'' - [[Tê giác Ấn Độ]] & [[tê giác Java]]
*** Tông Dicerorhinini
**** †''[[Coelodonta]]'' - [[Tê giác lông mịn]]
**** ''[[Dicerorhinus]]'' - [[Tê giác Sumatra]]
**** †''[[Dihoplus]]''
**** †''[[Lartetotherium]]''
**** †''[[Stephanorhinus]]''
*** '''Tông Dicerotini'''
**** ''[[Ceratotherium]]'' - [[Tê giác trắng]]
**** ''[[Diceros]]'' - [[Tê giác đen]]
**** †''[[Paradiceros]]''
** Phân họ [[Elasmotheriinae]]
*** †''[[Gulfoceras]]''
*** Tông Diceratheriini
**** †''[[Diceratherium]]''
**** †''[[Subhyracodon]]''
*** Tông Elasmotheriini
**** †''[[Bugtirhinus]]''
**** †''[[Caementodon]]''
**** †''[[Elasmotherium]]'' - [[Tê giác khổng lồ]]
**** †''[[Hispanotherium]]''
**** †''[[Huaqingtherium]]''
**** †''[[Iranotherium]]''
**** †''[[Kenyatherium]]''
**** †''[[Meninatherium]]''
**** †''[[Menoceras]]''
**** †''[[Ougandatherium]]''
**** †''[[Parelasmotherium]]''
**** †''[[Procoelodonta]]''
**** †''[[Sinotherium]]''
* † Họ [[Amynodontidae]]
** Phân họ Amynodontinae
*** Tông Cadurcodontini
****†''[[Cadurcodon]]''
****†''[[Lushiamynodon]]''
****†''[[Sharamynodon]]''
****†''[[Siamodon|Sianodon]]''
*** Tông Metamynodontini
****†''[[Gigantamynodon]]''
****†''[[Metamynodon]]''
****†''[[Paramynodon]]''
****†''[[Zaisanamynodon]]''
*** Tông ''incertae sedis''
****†''[[Amynodon]]''
** Phân họ incertae sedis
*** ''[[Amynodontopsis]]''
*** ''[[Armania]]''
*** ''[[Cadurcamynodon]]''
*** ''[[Cadurcopsis]]''
*** ''[[Cadurcotherium]]''
*** ''[[Caenolophus]]''
*** ''[[Euryodon]]''
*** ''[[Hypsamynodon]]''
*** ''[[Megalamynodon]]''
*** ''[[Mesamynodon]]''
*** ''[[Penetrigonias]]''
*** ''[[Procadurcodon]]''
*** ''[[Rostriamynodon]]''
*** ''[[Teilhardia]]''
*** ''[[Toxotherium]]''

== [[Sừng]] tê giác ==
Đặc trưng phân biệt rõ nét nhất của tê giác là sừng lớn trên mũi. Sừng tê giác được sử dụng trong y học cổ truyền châu Á (Trung Quốc và Việt Nam), và dùng làm đồ trang sức (cụ thể là cán dao găm) ở [[Yemen]] và [[Oman]]. Sừng tê giác có thành phần cấu tạo gồm [[keratin]] tương tự tóc và móng tay con người, hoàn toàn không có giá trị y học.<ref>{{Chú thích web |url=http://www.yesmag.bc.ca/Questions/rhino.html |tiêu đề=What is a rhinoceros horn made of? |nhà xuất bản=Yesmag.bc.ca |ngày tháng=ngày 9 tháng 10 năm 2003 |ngày truy cập=ngày 23 tháng 9 năm 2010 |archive-date=2011-09-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110928130701/http://www.yesmag.bc.ca/Questions/rhino.html |url-status=dead }}</ref> Tại Đông Nam Á và nhất là ở Việt Nam, người dân mài sừng tê giác pha với nước hay rượu để uống và tin rằng nó có thể dùng để chữa bệnh.<ref>[http://www.npr.org/blogs/parallels/2013/05/14/181587969/Vietnams-Appetite-For-Rhino-Horn-Drives-Poaching-In-Africa Vietnam's Appetite For Rhino Horn Drives Poaching In Africa], by Frank Langfitt, ngày 13 tháng 5 năm 2013</ref> Việt Nam cũng là nước tiêu thụ lậu sừng tê giác lớn nhất thế giới.

Cả năm loài tê giác đều không có tương lai an toàn: tê giác trắng có lẽ là ít nguy cấp nhất, tê giác Java hiện chỉ còn một số lượng rất nhỏ (khoảng 60 cá thể vào năm 2002) và là một trong hai hay ba loài động vật có vú lớn đang ở tình trạng nguy cấp nhất trên thế giới. Các chiến dịch bảo vệ tê giác được khởi động từ những năm [[thập niên 1970]], nhưng quần thể tê giác vẫn tiếp tục suy giảm nghiêm trọng. Việc buôn bán các bộ phận cơ thể tê giác bị cấm theo các thỏa ước của [[CITES]], nhưng việc săn bắn trộm vẫn là mối đe dọa nguy hiểm nhất cho tất cả các loài tê giác. Ngày 09 tháng 11năm 2008, bà Vũ Mộc Anh, Bí thư thứ nhất của đại sứ quán Nam Phi đã bị triệu hồi về nước. Báo Tuổi Trẻ trích lời đại sứ Việt Nam tại Pretoria Trần Duy Thi nói bà Vũ Mộc Anh chỉ nhận là bà đã "cầm hộ" sừng tê giác cho hai người Việt Nam<ref name="bbc1">{{Chú thích web|url=http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/story/2009/03/090303_czech_viet_visa.shtml|tiêu đề=Triệu hồi nhân viên sứ quán 
|tác giả 1=BBC|ngày tháng=24/11/2008|ngày truy cập=ngày 29 tháng 7 năm 2013}}</ref>.

Hồi tháng 7 năm 2007, hai công dân Việt Nam khác cũng đã bị bắt giữ tại Sân bay quốc tế OR Tambo cùng bốn chiếc sừng tê giác. Đầu năm 2008, 18&nbsp;kg sừng đã bị thu giữ khi được vận chuyển từ Nam Phi về tới Hà Nội.<ref name="bbc2">{{Chú thích web|url=http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/story/2008/11/081119_rhino_identity.shtml|tiêu đề=Xác định danh tính nhân viên sứ quán 
|tác giả 1=BBC|ngày tháng=19/11/2008|ngày truy cập=ngày 29 tháng 7 năm 2013}}</ref>. Còn nhiều tê giác bị chết một cách đau đớn vì bị cắt mất sừng. Tại Nam phi năm 2012 ít nhất 668 con tê giác bị chết trong trường hợp này. Theo ông Bret Tolman, tổ chức bảo vệ thú vật TRAFFIC, trong chương trình "Tấm gương thế giới" (Weltspiegel), đa số những người buôn lậu hàng này bị bắt tại Nam Phi hay Mozambique là người Việt, ngay cả ở các phi trường Bangkok, Dubai hay Hongkong cũng vậy. 100g sừng tê giác tại một cửa hàng tại Hà Nội trị giá khoảng 2500 Dollar<ref>[http://www.daserste.de/information/politik-weltgeschehen/weltspiegel/sendung/wdr/130602-weltspiegel-106.html Vietnam - Die blutige Spur der Nashornmafia] ARD, 02.6.2013</ref>.

==Dự án Giải cứu tê giác==
[[Tập tin:Rhinoceros Sculpture, Biological Sciences Building, Harvard University, Cambridge, Massachusetts.JPG|nhỏ|phải|300px|Tượng tê giác, trước tòa nhà khoa Sinh học, [[Đại học Harvard]], [[Cambridge, Massachusetts]].]]
Ngày 15/4/2015, trong một cuộc họp báo tại TPHCM, TS Lorinda Hern đại diện cho Rhino Rescue Project (Dự án Giải cứu tê giác) cho biết, họ đã quyết định bơm chất ectoparasiticides vào sừng tê giác để bảo vệ tê giác tại Nam Phi và những nơi có nạn săn bắt trộm. Với tê giác chất này là vô hại, nhưng nó có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe người sử dụng.<ref>[http://dantri.com.vn/xa-hoi/bom-chat-doc-vao-sung-te-giac-de-cuu-loai-vat-dang-ben-bo-tuyet-chung-1060145.htm Bơm chất độc vào sừng tê giác để cứu loài vật đang bên bờ tuyệt chủng] dantri, 16/04/2015</ref>. Riêng trong năm 2014 đã có tới 1.200 con tê giác chết do nạn săn bắt ở Nam Phi đưa tới nguy cơ diệt chủng.

== Nhà chữa cháy==
Có nhiều truyền thuyết về việc tê giác dập tắt lửa. Những câu chuyện như thế dường như rất phổ biến ở [[Malaysia]] và [[Myanmar]].{{fact|date=16.4.2015}} Loại tê giác này thậm chí có tên riêng trong [[tiếng Mã Lai]], '''badak api''', trong đó badak có nghĩa là tê giác và api nghĩa là lửa. Động vật này sẽ chạy đến khi có lửa trong rừng và dập tắt nó. Điều này đúng hay sai vẫn chưa được kiểm chứng, do chưa có tài liệu nào chứng kiến hay ghi nhận hiện tượng này trong thời gian gần đây. Điều này thiếu chứng cứ có thể là do thực tế là ngày nay tê giác rất hiếm khi được nhìn thấy ở [[Đông Nam Á]], chủ yếu là do [[sự săn bắn]] bất hợp pháp rất phổ biến đối với loài động vật đang ở tình trạng cực kỳ nguy cấp này.

==Hình ảnh==
<gallery>
File:White Rhino (Ceratotherium simum) (12615447073).jpg
File:White Rhino (Ceratotherium simum) (12615778784).jpg
File:White Rhino (Ceratotherium simum) at waterhole ... (31972827852).jpg
File:01 Rhino marking its territory SA 02 (Flipbook).jpg
File:Wiki loves rhino.jpg
File:The Pride of Assam.jpg
File:White Rhino (Ceratotherium simum) (16836876663).jpg
File:White Rhino (Ceratotherium simum) (31656235944).jpg
File:Rhino poaching.jpg
File:Rhinoceros (9165320766).jpg
File:Rhino 1 (3867231635).jpg
File:White Rhino 0037.jpg
File:Tamba the Rhino.jpg
File:Rhino Tooth (25296215860).jpg|Khai quật răng của tê giác
</gallery>

==Chú thích==
{{Tham khảo|30em}}

==Tham khảo==
* {{Wikispecies nội dòng|Rhinocerotidae}}
* {{Thể loại Commons nội dòng|Rhinocerotidae}}
{{en}}
* Chapman, Jan. 1999. ''The Art of Rhinoceros Horn Carving in China''. Christies Books, Luân Đôn. ISBN 0-903432-57-9.
* Laufer, Berthold. 1914. "History of the Rhinoceros." In: ''Chinese Clay Figures, Part I: Prolegomena on the History of Defence Armor''. Field Museum of Natural History, Chicago, pp.&nbsp;73–173.
{{vi}}
* {{TĐBKVN|5542}}
* [http://www.vncreatures.net/chitiet.php?page=1&loai=1&ID=5570 Tê giác 2 sừng]
* [http://www.vncreatures.net/chitiet.php?page=1&loai=1&ID=5571 Tê giác 1 sừng]
{{en}}
* [http://www.rhinos-irf.org Quỹ tê giác quốc tế] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071011002729/http://www.rhinos-irf.org/ |date = ngày 11 tháng 10 năm 2007}}
* [http://www.sosrhino.org/ Tê giác SOS]
* [http://www.panda.org/about_wwf/what_we_do/species/our_solutions/endangered_species/rhinoceros/index.cfm Mục từ tê giác] trên website của [[Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên|WWF]].
{{Taxonbar|from=Q34718}}
{{Authority control}}

[[Thể loại:Họ Tê giác| ]]
[[Thể loại:Họ động vật]]
[[Thể loại:Động vật ăn cỏ]]
[[Thể loại:Động vật nguy hiểm]]
[[Thể loại:Hóa thạch sống]]